Hedef faiz oranı veya gecelik faiz oranları, bankaların birbirlerine borç para verirken referans aldıkları faiz oranı seviyesidir.
Faiz Nedir? Bir ülke ekonomisini insan vücudu gibi düşünecek olursak, ekonomideki alım-satım aktiviteleriyle paranın hareket etmesi, vücuttaki kan dolaşımı gibidir. Dolayısıyla vücutta kan dolaşımı durduğunda insan nasıl ölürse, ekonomide alım-satım yavaşlayarak paranın el değiştirmesi durmaya başlarsa ekonomi de aynı şekilde ölmeye başlar.
Faiz oranlarının bu kadar önemli olmasının sebebi, ekonomiyi canlandıracak veya öldürecek potansiyele sahip olmalarıdır.
💸 Faiz oranları arttığında, bankaların birbirlerinden aldıkları borç paranın fiyatı pahalılaşır. Dolayısıyla, bankalar da bu artışı hem bireysel hem de kurumsal müşterilerine yansıtarak, verdikleri her türden kredinin faiz oranını artırırlar.
Kredi çekmenin maliyeti arttığında ise insanlar daha az kredi ve kredi kartı harcaması yaparak borçlanmalarını ve harcamalarını kısarlar. Daha az harcama yapılması da, ekonomideki diğer bireylerin daha az para kazanması anlamına gelir. Aynı şekilde şirketlerin yapacakları yeni yatırımlar için çektikleri kredilerin maliyeti artacağından ötürü, işletmeler yatırımlarını ve dolaylı olarak gelecekteki üretimlerini de kısmış olurlar.
📉 Bunlara ek olarak faiz, “karşılaştırmalı olarak” daha risksiz bir yatırım olduğu için, artan faiz oranları görece risksiz yatırıma olan talebi artırır ve ticari yatırımların azalmasına neden olur. Üretime dayalı reel yatırım veya hisse senedi aracılığıyla şirket ortaklığına dayalı yatırımlar yerine, daha kolay getiri sağlayan faiz tercih edilmeye başlanır.
Faiz artırmak bu kadar kötü bir şeyse, neden faizler artırılır? Aslında bakarsak, parasal genişlemenin ve hızlı bir ekonomik büyümenin hedeflendiği bir zamanda faizlerin artırılması tercih edilmese de, kimi zaman faizlerin artırılması ülke ekonomisinin sağlığı için bir gerekliliktir.
Faizlerin uzunca bir süre düşük kaldığı, ekonomideki parasal teşviklerle enflasyonun yükseldiği, yerel para biriminin değer kaybettiği ve ekonominin ısındığı bir ortamda, faizlerin artırılması enflasyonla mücadele de en önemli araçlardan biri haline gelir.
Günümüz ABD’si buna en güzel örneklerden biridir. Pandemi dönemiyle faizleri % aralığına çekip uzunca bir süre bu aralıkta bırakan Fed, varlık alımlarını hızlandırarak ekonomiye para enjekte etmiş ve ABD ekonomisini canlandırmıştı.
Fed’in bu genişlemeci politikaları sonucunda ABD’de enflasyon son 40 yılın zirvesine çıktı. Bu yüzden Fed, faizleri artırmayı ve varlık alımlarını durdurmayı planlayarak enflasyonla mücadele etmeye çalışıyor. Peki, bu mekanizma nasıl işliyor?
Yukarıda da faizin öneminden bahsettiğimiz gibi, faizlerin yükselmesiyle birlikte ekonomideki yüksek harcamalar ve borçlanmalar azalma eğilimine girer. Ürün ve hizmetlere olan talebin azalması ise fiyatlarının da azalması veya sabit kalması yönünde baskı oluşturur.
Ülkeler bu yüzden enflasyonla mücadele etmek için faiz artırımı politikasını uygularlar. Eğer sende yüksek enflasyon karşısında paranın değer kaybetmesini nasıl önleyebilirim? diyorsan, buraya göz atabilirsin!
Faiz oranlarının artması, aynı zamanda risksiz yatırımın getirisini de artırır. Bireyler ve kurumlar birikimlerini hisse senedi gibi daha yüksek riskli yatırım araçları yerine, daha düşük riskli faiz ve türevi yatırım araçlarına kaydırır.
Böylece borsaya olan talep azalırken, dolaşımdaki para miktarı banka kasalarına gireceği için enflasyonda azalma eğilimine girer. Yurt dışındaki yatırımcılar arasından yüksek faizden yararlanmak isteyenleri de ülkeye çekerek, ülkedeki döviz miktarı artırır.
Enflasyonun azalması ve ülkedeki dövizin artması ise yerel para biriminin diğer para birimleri karşısında değer kazanmasına yardımcı olur. Yani;
📌 Fed noktasında ise bu, ABD dolarının özellikle gelişmekte olan ülkelerin para birimleri karşısında değer kazanmasına yardımcı olur.
Nvidia (NVDA), Apple (AAPL), Microsoft (MSFT) veya Tesla (TSLA) gibi kasasına para giren büyüme şirketleri ve Rivian (RIVN), Airbnb (ABNB) veya Snapchat (SNAP) gibi zarar eden şirketlerin hisse senetleri fiyatlanırken, “şu anda kazandıkları” para değil, “gelecekte kazanmaları beklenen” para göz önüne alınır.
📌 Gelecekteki paranın değeri ise faiz oranlarından direkt olarak etkilenir.
Faiz ve büyüme hisseleri arasındaki ilişkiyi, “time value of money” yani “paranın zaman değeri” dediğimiz kavram ile açıklayabiliriz. Şöyle düşünelim, biri gelse ve sana 1 milyon doları şu anda mı istersin? Yoksa 1 sene sonra mı? diye sorsa, nasıl cevap verirdin? Tabii ki o parayı şu anda almak istediğini söylersin. Hepimiz aynı cevabı verirdik.
Bu kararımız mantıksal sebeplerle alınmış olsun ya da olmasın, finansal olarak kesinlikle doğru bir karar olurdu. Çünkü şu anda aldığımız 1 milyon doları finansal bir enstrümanda değerlendirdiğimizde belirli bir yıllık getiri ile elimizde parayı artırabiliriz.
Kilit nokta da işte tam buradadır. Getiri oranı ne kadar yükselirse, “gelecekteki paranın” değeri de “şu an”a oranla o kadar azalır. Bu getiri 10% olsaydı, gelecekteki 1 milyon dolar şu anki 1 milyon dolara kıyasla bin dolar, 20% olsaydı da, bin dolar daha az değerli olurdu.
İşte faiz oranlarının artması yani faizin kazandırdığı yüzdelik miktarın artması, Tesla veya Nvidia gibi büyüme hisselerinin gelecekte kazanmaları beklenen paranın değerini düşürür. Bu ise hisselerin fiyatlamalarını etkileyerek, değer kaybetmelerine yol açar.
🤿 Derine Dal: Büyüme hisselerine uygulanan bu değerleme yöntemine “Future Cash Flow” yani “Gelecekteki Nakit Akışı” adı verilir. Bu değerden, belirlediğimiz yıllık getiri oranını (yukarıdaki örnekte 5%’ti) düştüğümüz zaman, “Discounted Future Cash Flow” değerini, yani gelecekteki paranın değerinden, yıllık getirinin düşülmüş halini buluruz.
ABD Merkez Bankası Fed faiz oranlarını arttırdığında, Amerikan Doları’na yönelik “yatırım talebi” de artmaya meyillidir. Amerikan Doları daha fazla faiz getirisi sunacağı için uluslararası yatırımcılar ellerindeki yabancı döviz varlıklarını Amerikan Doları’na çevirmeye meyilli olabilirler.
Bunun sonucu olarak ise, Amerikan Doları diğer ülke para birimlerinin karşısında değer kazanırken, özellikle Türkiye’nin de aralarında bulunduğu gelişmekte olan ülkelerin para birimleri değer kaybetmeye meyilli olur.
📉 Örneğin; Fed faizlerinin %1,75 seviyesinden %2,50’ye yükseldiği senesinde “Gelişmekte Olan Ülkelerin Para Birimleri Endeksi”ne bakacak olursak;
📈 ABD Merkez Bankası Fed’in faizleri %2,50’den tekrar %1,75’e düşürdüğü senesinde ise;
Kırmızı çizgilerle işaretlenen faiz indirimlerinin ardından para birimlerinin değerlerinin yükseldiğini görürüz.
📉 Faiz oranlarının hisse senedi piyasaları üzerindeki etkisini ise, S&P endeksinin faiz oranları artırımlarına verdiği tepkilerden incelersek;
📉 Yine aynı şekilde, faizlerin indirildiği senesinde ise;
🏦 Finans sektörü, ana gelir modeli olarak faize dayandığı için, faizlerin artması banka ve finans kuruluşlarının verdikleri kredilerden daha fazla gelir kazanmaları anlamına gelir.
⚡️ Enerji sektörü, yüksek enflasyon maliyetini kullanıcıların faturalarına yansıtabildiği ölçüde gelirlerini artırabilir. Yükselen bir enflasyon beklentisi de faiz oranlarını yükseltebilir.
75 Mi Mü? Piyasada FED’in federal fonlama oranı politikasına başladığı ’lardan bu yana ilk kez baz puanlık faiz artırımına gideceği ihtimali de fiyatlanıyor. Faizlerde en az 75 baz puanlık artışa ise kesin gözüyle bakılıyor.
Güncelde para piyasasındaki fiyatlamalarda, FED’in 75 ve baz puanlık faiz artırımı ihtimali sırasıyla 82% ve 18% düzeyinde bulunuyor. Gelecek ayki toplantı için ise FED’in önceleri 25 baz puanlık faiz artırımına gitmesi daha olası görülüyorken güncelde 50 baz puana 35,2% ve 75 baz puana 54,5% ihtimal veriliyor.
FED faiz kararı takvimine kurumun resmi sitesi üzerinden ulaşabilirsiniz.
Tüm bankaların güncel mevduat faiz oranlarını tek tıkla karşılaştır, en avantajlı faiz getirisini hesapla.
Birbirinden farklı mevduat hesaplarını listeler, bankalara gitmeden en uygun hesabı bulmanızı sağlar.
Siz karşılaştırma, filtreleme ve sıralama özellikleri ile kolayca seçim yaparken, mevduat hesapları ile ilgili size faydalı içerikler sunar.
Sertifikalarla desteklenmiş veri güvenliği politikasıyla sizi güvenle bankanın form sayfasına yönlendirir.
Mevduat faiz oranları değişim grafiği ile Merkez Bankasının belirlediği faiz oranlarını haftalık olarak inceleyin, güncel kalın.
Paranızı muhafaza edebileceğiniz, dilediğiniz zaman para çekip para ekleyebileceğiniz ve bankacılık işlemleri gerçekleştirebileceğiniz hesaplardır.
Paranızın belirlenen faiz oranı üzerinden, belli bir vadede getiri sağladığı hesaptır. 1, 3, 6 ya da 12 aylık vadelerle açılabilen bu hesaplar vade bitimine kadar paranızın değerini artırır.
Birikimleriniz faiz getirisi ile değer kazanırken, paranın çekileceği tarihten 7 gün önce yazılı bir ihbar verilmesi gerekli olan mevduat türüdür.
USD, EUR ve GBP kurunun TL karşısında faiz oranından daha fazla değer kazanmasına karşın kur farkı koruması sunan rekabetçi bir mevduat ürünüdür.
Daha fazla gör
*18 Haziran tarihinde yaptığımız son değerlendirmeye göre 32 gün vadeli TL mevduat hesabı için en avantajlı teklifi sunan banka %40 faiz oranı ile Akbank oldu.
Daha fazla gör
HangiKredi Finansal Raporuyla, alabileceğiniz kredi tutarını ve banka bazlı onay ihtimallerini görebilir, size özel önerilere ulaşabilirsiniz.
Hesapla
Mevduat, bankalara ve benzeri kredi kurumlarına istenildiğinde ya da belli bir vade ya da ihbar süresi sonunda çekilmek üzere yatırılan paraya denir.
Mevduat hesabı seçerken en çok kazandıran mevduat hesaplarını karşılaştırıp size en uygun bankayı bulabilirsiniz. En yüksek geliri elde edebilmeniz için HangiKredi hem bankaları karşılaştırma hem de seçtiğiniz bankada kolayca hesap açabilme imkanı sunmaktadır.
HangiKredi sizi istediğiniz bankada hesap açabilmeniz için güvenle banka sayfasına yönlendirir. Formu doldurarak mevduat hesabınızı açabilirsiniz.
Türk Lirası, döviz ya da altın türündeki birikimlerimizi bankada muhafaza etmemizi sağlayan mevduat hesaplarının vade, yetki ve amaca göre farklı alt türleri vardır.
Amacına göre mevduat hesapları tasarruf mevduatı ve ticari mevduat olarak ikiye ayrılır;
Mevduat hesapları vadesine göre de farklı isimlerle anılır;
Bunlara ek olarak tassarruf yetkisine göre, para cinsine göre ya da hesap sahibine göre de mevduat hesaplarını sınıflandırmak mümkün.
Faiz paranın maliyetidir. Bankalar, tüketicilerden topladıkları mevduatı, diğer tüketicilere kredi olarak kullandırdığından her iki ürünün faizini belirlerken de bu işlemlerden dolayı oluşacak maliyeti göz önünde bulundururlar. Bankalar faiz oranını; reel risksiz faiz oranına, beklenen enflasyon oranına, vade risk primine, temerrüt risk primine ve likidite risk primine bakarak belirlemektedir.
Günlük, aylık ve yıllık faiz ne olursa olsun mevduat hesaplaması yapılırken sabit br formül kullanılır. Faiz hesaplaması için genel olarak şu formül kullanılmaktadır:
Anapara x Faiz Oranı x Vade (gün)/
Bu işlem ile bulunan tutar stopajsız sonuç olacağından güncel mevduat stopaj oranı ile ne kadar kesinti yapılacağının da hesaplanması gerekir. Bu işlemi daha kolay şekilde ve direkt stopaj kesintisi ile birlikte görebilmek için HangiKredi mevduat hesaplama aracından destek alabilirsiniz.
Mevduat, en basit tanım ile bankada bulunan ve tüketiciye ait olan paradır. Standart bir banka hesabında yer alan bakiye, mevduat olarak tanımlanabilir. Mevduatınız, bankaya, faizli ya da faizsiz bir şekilde geri almak şartıyla yatırdığınız paradır. Vadeli bir mevduat hesabınız varsa bankanın sunduğu mevduat faizi oranı üzerinden hesaplama yapılır ve mevcut paranız değer kazanır.
Bankaya para yatırabilmeniz için bir mevduat hesabına sahip olmanız gerekir. Mevduat hesabı tasarruf etme, ödeme yapma, havale/EFT gerçekleştirme gibi işlemlerde kullanabileceğiniz, vadeli olması durumunda faiz kazanabileceğiniz, kredili olması durumunda ise acil nakit ihtiyaçlarınızı karşılayabileceğiniz bir bankacılık hizmetidir. Aynı anda birden fazla bankada hesap açabileceğiniz gibi aynı bankada da birden fazla hesap açabilirsiniz. Sahip olduğunuz mevduat hesabındaki parayı ödemelerinizde kullanabilmek için bankadan bir kart talep edebilirsiniz. Bu kartı alışverişlerinizde kullanmanız mümkündür.
Bankalar pek çok farklı mevduat hesabı hizmeti sunar. Başlıca hesap türleri şöyledir:
Kredili mevduat hesabı (KMH), hesabınızda para bulunmadığı durumlarda da harcama yapabilmenizi sağlayan bir mevduat hesabı türüdür. Tüketici Kredisi Sözleşmeleri Yönetmeliği kapsamında sunulan KMH, küçük tutarlı ve devamlı bir kredi olarak da kabul edilebilir. Hesabınıza tanımlı ve her ay limit dahilinde kullanabileceğiniz bir krediniz olur. Bu hesabınızı kullandığınızda, harcama yaptıkça bakiyeniz (-) olarak görünür. Hesabınıza yeterli para girdiğinde ise yeniden artıya çıkar. Kredili hesabınızdan kullandığınız tutarı, belirlenen tarihlerde, uygulanacak faiz tutarı ile birlikte ödemeniz gerekir. Aksi hâlde gecikme faizi uygulanır ve kredi notunuz olumsuz etkilenir.
Kredili mevduat hesaplama işlemi bankalar tarafından yapılır ve genellikle bankanız size bu hesabı teklif eder. Bankalar, uzun süre müşterisi olan ve ürünlerini aktif olarak kullanan müşterilerine, genel müşteri limiti üzerinden bu hesabı kullandırırlar. Ayrıca siz de bankadan kredili hesap talebinde bulunabilirsiniz. Bunun için vadesiz mevduat hesabına sahip olmanız gerekmektedir.
Vadeli mevduat hesabı, birikim yapmanıza ve yapılan birikim üzerinden faiz getirisi sağlamanıza olanak tanıyan bir hesap türüdür. Bu hesaba yatıracağınız para, belirlediğiniz vade süresi boyunca, bankanın belirlediği vadeli mevduat faiz oranları doğrultusunda değer kazanır. Vade sonunda hem anapara hem de faiz getirisi, gerekli vergiler kesilerek size ödenir. Vade dolmadan paranızı çekmek isterseniz, faiz getirisi kazanamazsınız ve sadece anaparayı alırsınız. Vadeli hesap açmak için bankaların hizmet verdiği tüm kanalları kullanabilirsiniz. Bankalar genellikle mobil uygulama, internet bankacılığı ve şube üzerinden bu hesabı açmaktadırlar. Hesap açarken vade süresini siz belirlersiniz. Çoğunlukla kullanılan vade süreleri şu şekildedir:
Yabancı paralar için de vadeli hesap açma şansınız vardır. TL mevduat faizi ile euro ya da dolar mevduat faizi genellikle farklı seviyelerde olur. Dolayısıyla bu durumda dikkat etmeniz gereken nokta döviz mevduat faiz oranlarıdır.
En sık kullanılan hesap türünden biri vadesiz mevduat hesabıdır. Vadesiz hesaba istediğiniz zaman para yatırabilir, istediğiniz zaman çekebilirsiniz. Fakat bu hesaptan faiz getirisi sağlayamazsınız. Vadesiz hesaplar genellikle para biriktirmek, nakit parayı kart ile kullanmak, havale/EFT yapmak ve online alışveriş yapabilmek için kullanılır. Maaş hesapları da vadesi hesap olarak açılır. Vadesiz hesap açmak oldukça basittir. Çalıştığınız bir banka varsa bu bankanın mobil uygulaması üzerinden hızlıca hesap açmanız mümkündür. Bunun dışında şubeye giderek ya da çeşitli dijital desteklerden faydalanarak vadesiz mevduat hesabı açabilirsiniz.
Tasarruf mevduatı; bankalarda, bireysel müşteriler tarafından açılan hesapların tümü için kullanılan bir tabirdir. Banka tarafında yaşanılacak herhangi bir olumsuzluğa karşı tasarruf mevduatlarında bulunan paralar devlet tarafından güvence altına alınır. Bu güvenceyi Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) sağlar. Güvence altına alınacak paralar içinse belirli limitler vardır. Bu limitler dönemsel olarak değişebilir ve değişiklik hâlinde Resmî Gazete’de duyurulur.
Faiz; bir borç anlaşmasından doğan ve alacaklı için geliri, borçlu için de gideri ifade eden, borca konu olan anaparanın haricinde, anaparaya göre hesaplanan tutardır. Genel olarak nominal ve reel olmak üzere iki farklı grupta incelenir. Banka gibi organizasyonel finansal kurumlarda geçerli olan ve ilgili kurumun belirlediği faiz, nominal faizdir.
Mevduat faizi hesaplama, belirli bir formüle bağlı olmakla birlikte her bankada aynı şekilde hesaplanır. Fakat her bankanın sunduğu faiz oranı farklı olduğu için alınacak sonuç farklı olur. Hesaplama yapılırken anapara ile birlikte faiz oranı ve vade süresi de dikkate alınır.
Mevduat faiz hesaplama formülü, brüt hesaplama için “Anapara x Faiz Oranı x Vade (Gün) / ” şeklindedir. Bu formül sonucu elde edilen tutar brüt getiriyi gösterir ve gelir vergisi (stopaj) kesintisi yapıldıktan sonra net tutar bulunur. Yapılacak kesintinin oranı, vade süresine göre belirlenir. Kullanılan formül vade süresinin uzunluğuna göre değişebilir ve diğer formüller şu şekildedir:
Bankaların sunduğu mevduat faiz oranları değişken olduğu için hesap açmadan önce araştırma yapmanız gerekir. En yüksek mevduat faiz oranlarını sunan banka hangisiyse o bankaya yönelmeniz, elde edeceğiniz gelirin daha yüksek olmasını sağlar. Türkiye’de aktif olarak hizmet veren banka sayısı bir hayli fazladır ve bu nedenle söz konusu araştırmayı yaparak en yüksek faiz oranına ulaşmak zor olabilir. Banka mevduat faiz oranlarını en kolay öğrenme yöntemi HangiKredi üzerinden karşılaştırma yapmaktır. HangiKredi’den tüm bankaların sunduğu faiz oranlarını görebilir, karşılaştırma yapabilir ve online olarak hesap açabilirsiniz.
Banka mevduat faiz oranları dönemsel olarak farklılık gösterir. Bunun sebebi bankaların sık sık oranlarını güncellemesidir. Faiz oranlarının güncellenme sıklığı için belirlenmiş bir süre yoktur. Bankalar, dönemsel kampanyalar doğrultusunda sık sık faiz oranlarını değiştirebilir. Ayrıca yeni bir ürün tanıttıklarında ya da spesifik bir müşteri grubuna özel bir hizmet sunduklarında da faiz oranlarında değişikliğe gidebilirler. Bu nedenle mevduat faiz oranlarına işlem yapacağınız zaman bakarak güncel oranları öğrenmeniz gerekir.
Bankalarda tek bir mevduat faiz oranı yoktur. Mevduat hesapları kapsamına giren her hizmette farklı bir faiz oranı olması mümkündür. Bu nedenle mevduatınıza uygulanacak faiz oranının sadece size özel olma ihtimali de vardır. Dolayısıyla hesabınızda para işlerken, yani vade devam ederken bir faiz oranı güncellemesi olursa bu size otomatik olarak yansımaz. Hesap açılışında belirlenen faiz oranı, vade sonuna kadar geçerli olur. Vade bittikten sonra yeni bir hesap açarsanız, paranız açılış günündeki güncel faiz oranları üzerinden işlem görür.
Tasarruflarınızı vadeli hesapta değerlendirmeden önce mevduat getirisi hesaplama işlemi yapmanızda fayda vardır. Bu sayede vade sonunda elde edeceğiniz toplam parayı ve faiz getirisini ayrı ayrı görebilirsiniz. Hesaplamada anapara, faiz oranı, vade günü sayısı, gelir vergisi stopajı gibi detaylar dikkate alınır. Anaparaya faiz eklendikten sonra tüm para size doğrudan ödenmez. Vergiler düşüldükten sonra birikiminizi alabilirsiniz.
Vadeli mevduat faiz hesaplamasında, “Anapara x Faiz Oranı x Vade (Gün) / ” şeklindeki formül ile vade sonunda oluşacak toplam brüt tutar hesaplanır. Bu toplam tutar ile hesaba yatırdığınız anapara arasındaki fark ise faiz getirisidir. Gelir vergisi, bu faiz getirisi üzerinden hesaplanır ve yapılan kesinti sonucunda kazancınız belli olur.
HangiKredi, bankalar ile anlaşmalı bir şekilde, alanında uzman personellerden oluşan geniş kadrosuyla hizmet verir. Dolayısıyla mevduat faizi oranlarını güncel olarak alır ve tüketicilerin hizmetine sunar. HangiKredi üzerinden anlık olarak güncellenen mevduat faizi oranlarına ulaşabilir, tasarruflarınızı en avantajlı şekilde değerlendirebilirsiniz.
Mevduat stopaj oranları, Gelir Vergisi Kanunu kapsamında Cumhurbaşkanlığı kararı ile belirlenir. Faiz kazancı üzerinden hesaplanan bu oran banka tarafından tahsil edilse de bankanın hesabında kalmaz ve hesap sahibi adına devlete ödenir. Hesap türüne göre farklı oranlar geçerli olabilir.
En yüksek mevduat faiz oranını veren banka dönemsel olarak değişiklik gösterir. Her bankanın sunduğu faiz oranı farklı olduğundan ve sürekli değişebildiğinden en yükseğinin hangisi olduğunu bulabilmek için tüm bankaların oranlarını tek tek incelemek gerekir. Bankaları ayrı ayrı gezmek yerine HangiKredi mevduat sayfasından hesaplama yaparak en yüksek mevduat oranı veren bankaya ulaşabilirsiniz.