Endüstriyel hayvancılık çoğunlukla tavukların küçük ve kalabalık kafeslerde tutulmasını gerektirmekte, hayvanlar kanat çırpmak, kum banyosu yapmak, eşelenmek, tünemek, didiklemek ve yuva yapmak gibi doğal ve içgüdüsel ihtiyaçlarından yoksun kalmaktadır. Bu ihtiyaçların karşılanmasını engelleyen sınırlamalar tavukların kaçma davranışı göstermesine yol açar.[3]
Endüstriyel kafes sisteminde tutulan pek çok tavuk birbirlerine zarar vermemeleri ve birbirlerini gagalayarak öldürmemeleri için gaga kesme işlemine maruz kalmaktadır. Bu işlemin uygulanmasına karşı çıkanlara göre gaga kesimi tavuklara öylesine şiddetli bir acı vermektedir ki bazıları bu işlemin acısından yem yemeyi bırakmakta ve açlıktan ölmektedir. Bazı tavuklar yumurta kalitesini ve üretim seviyesini yükseltmek için zorla tüy dökümüne maruz kalmaktadır. Tüy dökümü için tavuklar yemden ve sudan mahrum bırakılır ya da ışık seviyeleri kontrol edilir.[4]
Yumurtası için yetiştirilen tavuklar 100-130 haftalık olduklarında yumurta verimleri düştüğü için kesilir.[5] Yapay seçilime bağlı olarak yumurta için yetiştirilen tavuklar, et için yetiştirilen tavuklardan farklılık gösterir. Erkek civcivler yumurtlayamadıkları ve et üretimine de uygun olmadıkları için yumurtadan çıktıktan hemen sonra öldürülürler.[6]
Serbest gezen tavuk yumurtaları kimilerince endüstriyel kafes yumurtasının yerini tutabilecek iyi bir alternatif olarak değerlendirilmektedir. Serbest gezen tavuklar kalabalık kafeslerde istiflenmezler ve açık havaya çıkabilirler.
1 Ocak 2012’den itibaren geçerli olmak üzere Avrupa Birliği, 1999/74/EC yönetmeliğinde belirtildiği gibi, yumurta için yetiştirilen tavukların batarya kafeslerinde tutulmasını yasakladı.[7] Avrupa Birliği, bazı alan ve donanımları sağlayan “zenginleştirilmiş” kafeslerin kullanımına izin vermektedir. Pek çok üye ülkedeki yumurta üreticisi yeni kalite standartlarına karşı çıkmış olmakla birlikte, bazı ülkelerde zenginleştirilmiş kafesler dahi yasaklanmıştır. Avrupa Birliği yumurta bar kodlarında kafes yumurtaları için 3, kafes yumurtaları (toprağa basan) için 2, serbest gezen tavuk yumurtaları için 1, organik yumurtalar için 0, kodunu belirlemiştir. Yumurta üretim standardını belirleyen bu barkod kategorizasyonunun görünür olması zorunludur.
Hemen her gün kahvaltıda farklı bir pişirme yöntemiyle yer alan yumurta, sadece kahvaltıda değil hamur işlerinde, yemeklerde, tatlılarda da bolca kullanılır. Kullanımı bu derece yaygın ve kendine has bir lezzeti olan protein deposu, sporcuların vazgeçemediği besinler listesinde üst sıralarda yer alır. Bu yazıda sizlere yumurta hakkında bazı soruların cevaplarını derledik…
YUMURTA BESİN DEĞERLERİ
Yumurta, iki kısımdan oluşmaktadır. Yumurtanın sarısı, büyük oranda vitamin ve yağları içerirken beyaz kısmı ise protein içerir. Yani yumurtanın proteini en çok beyazındadır. Yumurtanın içerisindeki proteinin emilimini en etkili şekilde yaptırmak istiyorsanız yumurtayı rafadan olarak tüketmek etkili olacaktır. Ortalama boyutlarda 1 yumurta 50-55 gram civarıdır. İşte yumurtanın besin değerleri;
0,6 gram karbonhidrat
6,5 gram protein
5,2 gram yağ
210 miligram kolesterol
86 miligram fosfor
15,5 mcg selenyum
Günlük ihtiyacın yaklaşık %6'sı kadar A vitamini
Günlük ihtiyacın yaklaşık %15'i kadar B2 vitamini
Günlük ihtiyacın yaklaşık %10'u kadar B12 vitamini
Günlük ihtiyacın yaklaşık %7'si kadar B5 vitamini
D vitamini
Çinko
Kalsiyum
B1, B6, E ve K vitaminleri
Yukarıdaki maddelere bakarak ortalama bir yumurta protein miktarı 6,5 gram olarak karşımıza çıkar. Yani 1 yumurtada kaç gram protein var sorusunun cevabını 6,5 gram olarak verebilirsiniz.
Yumurtanın besin değerlerini öğrenmek 1 yumurta kaç kalori sorusunu akıllara getirecektir. Yumurtanın sarı kısmının ve beyaz kısmının kalori miktarı farklıdır. Proteini bol, vitamini fazla ve yağı az olan yumurtanın beyazı 15 kalori içerirken bol yağlı ve kolesterollü yumurtanın sarısı 65 kalori civarıdır. Yani bir yumurta yaklaşık 80 kalori içermektedir.
HAŞLANMIŞ YUMURTA PROTEİN MİKTARI
Yumurtanın protein emilimini en çok destekleyen pişirilme tekniği rafadan olsa bile en çok tercih edilen ve yine protein emilimi yüksek pişirilme şekillerinden biri haşlamadır. Haşlanmış yumurta yediden yetmişe herkesin tükettiği bir pişirme tekniğidir. Ortalama 50-55 gramlık bir haşlanmış yumurta yaklaşık 75 kaloridir.
Bazı insanlar yumurtanın haşlandığında protein değerlerinde azalma olduğuna inanırlar. Haşlanmış yumurtanın besin değerlerini inceleyerek bu düşüncenin doğru olup olmadığına karar verebilirsiniz. İşte haşlanmış yumurtanın besin değerleri;
0,4 gram karbonhidrat
5,5 gram yağ
6,3 gram protein
A, D, B1, B2, B5, B6, B12, E ve K vitaminleri
Bu listeye bakarak ortalama bir yumurtanın içerdiği protein miktarında büyük bir değişim yaşanmadığını rahatlıkla görebiliriz.
PROTEİN NELERDE VAR?
Protein, vücudun fonksiyonlarının düzenli sürdürülebilmesi için ihtiyaç duyduğu en önemli makro besinlerden birisidir. Protein, özellikle kas geliştirme egzersizleri yapanlar, büyüme ve gelişme çağındaki çocuklar, bağışıklık sistemi düşük olanlar, kısacası herkes tarafından düzenli olarak alınmalıdır. Proteinlerin yapıtaşı olan aminoasitlerin 12 tanesi vücut içerisinde üretilebilirken kalan 8 tanesi dışarıdan hayvansal ve bitkisel proteinler yardımıyla takviye edilmelidir. İşte protein yönünden zengin bazı besinler;
Yumurta en besleyici ve sağlıklı protein kaynaklarının başında gelir. İçerdiği proteinin yanında mineraller ve vitaminler bakımından da oldukça zengindir.
Ton balığı yağ oranı düşük protein depolarındandır. Ayrıca yüksek oranda Omega-3 de içermektedir. 100 gram ton balığı yaklaşık 20 gram protein içerir.
Karides selenyum ve B12 dahil vücuda faydalı farklı besin maddelerini içermektedir. İçerdiği protein, kalorisinin yaklaşık %97'sini karşılamaktadır. 100 gram karides yaklaşık 25 gram protein içerir.
Tavuk göğsü derisiz tüketilirse düşük yağ; derili tüketilirse yüksek yağ içeren bir besindir ayrıca çok iyi bir protein kaynağıdır. 100 gramlık bir ızgara tavuk göğsü yaklaşık 30 gram protein içerir.
Lor peyniri yüksek kalsiyum kaynağıdır. Kolesterol oranı düşük olan lor peynirinin 100 gramı yaklaşık 16 gram protein içerir.
Tam bir kalsiyum deposu olan yoğurt birçok besinle kullanılabilir. Ortalama 200 gramlık yoğurt yaklaşık 7 gram protein içerir.
Çiğ badem lif, E vitamini, magnezyum gibi vitamin ve mineraller bakımından oldukça zengindir. 10 adet badem ortalama olarak 5-6 gram protein içermektedir.
Yumurta Kaç Kalori? Yumurta Besin Değerleri Ve Kalorisi...
Tabii aynı zamanda yumurta belirli miktarlar üzerinden ele almak suretiyle kaloriye sahiptir. Bu doğrultuda 100 gram üzerinden bakıldığında yumurta 155,1 kcal gelmektedir. Elbette bu durum bir tane yumurta ile beraber büyük veya küçük yumurtaya bağlı olarak da farklı kaloriler üzerinden ortaya çıkabilir.
Yumurta Kaç Kalori?
Yumurta 100 gram üzerinden bakıldığı zaman 155,1 kalori gelmektedir. Aynı zamanda bir adet 50 gram yumurta üzerinden bakıldığında 72 kalori geldiğini söylemek. Büyük boy 60 gram yumurtalar ise 92 kalori olarak öne çıkar. Küçükköy 1 adet, 40 gram yumurta ise 62 kaloridir.
Bu şekilde küçük ve orta ile beraber büyük yumurtalar üzerinden kaloriler ele alınarak buna uygun şekilde beslenme programı hazırlanabilir. Gün içerisinde ortalama 1 veya 2 tane yumurta yemek oldukça önemlidir. Tabii bunu yaparken yumurtanın kalorisine bakmak suretiyle bunu uygun şekilde tercih etmek gerekir.
Yumurta Besin Değerleri ve Kalorisi
Yumurta besin değerleri ile birlikte aynı zamanda kalorisi üzerinden farklı miktarlar kapsamında ele alınabilir. Tabii bu konuda besin değerlerini değerlendirirken 100 gram üzerinden ifade etmek gerekir.
- 155,1 kcal
- Toplam yağ 11 gram
- Doymuş ya 3,3 gram
- Kolesterol 373 mg
- Sodyum 124 mg
- Potasyum 126 mg
- Karbonhidrat 1,1 gram
- Protein 13 gram
- Demir 1,2 mg
- B6 0,1 mg
- Kalsiyum 50 mg
Bu şekilde yukarıda çıkan değerleri ile birlikte yumurta en önemli besin kaynakları içerisinde bulunmaktadır.
Yumurtanın Faydaları Nelerdir?
Özellikle içerisinde amino asit bulundurduğu için yumurta bedeni besleme konusunda oldukça etkilidir. Amino asitler eşliğinde yüksek protein ihtivası gösterir. Aynı zamanda iyi kolesterolü arttırır ve kalp ve damar hastalıklarına karşı koruyucudur. Düzenli olarak tüketilmesi ile beraber bağışıklık sistemini önemli oranda desteklediğini ifade etmek mümkün. Kas ve kemik gelişiminde de etkilidir.
