1 Yasinda Bebegim Yemiyor

Yemek yemeyen çocuklar bir yana 1 yaşında yemek yemeyi reddeden bebekler bir yana. Annelerin ve bakım veren diğer yetişkinlerin çocuk beslenmesiyle ilgili en çok zorlandıkları evrelerin başında 1 yaşında başlayan besin reddi dönemi gelir. Peki 1 yaşında bebekler neden yemek yemez? Bu sorunun yanıtı aslında çocuk fizyolojisinde ve gelişimindeki önemli bir dönemin başlamış olmasında gizli. 1 yaşında bebeğim yemek yemiyor diye dertleniyorsanız çocukların 1 yaşında nasıl bir fizyolojik, duygusal ve gelişimsel döneme girdiklerini, bu değişim ve dönüşümün beslenmeyi nasıl etkilediğinin detaylarını bu yazımızdan okuyabilir ve çocuğunuzla yemek savaşlarını başlamadan bitirebilirsiniz. İşte 1 yaşında bebeklerin yemek yemesinin nedenleri

ARTIK ESKİSİ KADAR HIZLI BÜYÜMEYECEK

İnsanların en hızlı büyüdükleri dönem tartışmasız hayatlarının ilk 1 yılı. Doğum kilosu ilk yılın sonunda ortalama 3’e katlanır, boy ise katına çıkmış olur. İnsanlar ergenlik dönemi de dahil hayatlarının hiçbir evresinde bu denli hızlı büyüme göstermezler. Bu büyüme hızı çocukların günlük kalori ihtiyaçlarının da en belirleyici etkenidir. Hayatın ilk 1 yılında ana besin olan anne sütü yada devam sütü ile 6’ncı aydan sonra başlanan ek gıdalar çocuğun büyüme hızını korumasına yardımcı olur. Özellikle de anne sütü ve devam sütü. Ancak bebekler 1 yaşına geldiklerinde büyüme hızları düşer. Bu düşüş doğal olarak bebeklerin ihtiyaç duydukları günlük kalori miktarının da azalmasına neden olur. Çocukların vücutları 1 yaş öncesi aldıkları kalorinin yaklaşık yüzde 30’unu büyüme ihtiyaçları için kullanırlar. Büyüme yavaşladıkça yüzde 30’luk bu ihtiyaç ortadan kalkar ve daha az besin tüketmek isterler. Yüzde 30 kabaca çocuğunuza verdiğiniz her 4 öğünden 1’ine denk gelmekte yada verdiğiniz her öğünün dörtte birini istemeyeceği anlamına gelir. Sözün özü, 1 yaşındaki bebeklerin yemeklerinin bir kısmını reddetmesi fizyolojik olarak normal ve sağlıklı olandır.

TİKSİNTİ HORMONLARI BESLENMEYİ ZORLAŞTIRIR

1 yaşındaki bebeklerin beslenmeden uzaklaşmasının bir diğer nedeni de 1 yaş itibariyle çocuklarda tiksinti hormonlarının kendini göstermeye başlamasıdır. Bunun nedeni 1 yaşında kendi başına hareket kabiliyeti kazanan bebeklerin kendilerine zarar vereceği şeyleri yememeleri için vücudumuzun geliştirildiği bir savunma mekanizmasıdır. Araştırmalara göre insan bedeni bu özelliğini taş devrindeki dönemden beri korumakta ve bilinçli beslenme evresinin başladı yaşlarına kadar sürmekte. Bu koruma mekanizması özellikle yeni yiyeceklerin denenmesi sırasında ‘besin reddi’ olarak kendini gösterir. Eğer çocuğunuz 1 yaş öncesi sınırlı form, tat ve yiyeceklere alışıksa mesela sadece püre kıvamında yiyeceklerle besleniyorsa, yiyeceklerin orijinal tatlarını bilmiyor onları karışım olarak tüketiyorsa yeni yiyecekleri reddetme olasılığı daha yüksek olacaktır. Bu durumun en az hasarla atlatılması için bebeklerin ek besin sürecinde olabildiğince farklı tat ve formlardaki yiyeceklerle tanışması sağlanmalı. Çocuklar bu tanışma sürecinde yiyecekleri tam olarak yemeseler bile onlara dokunmaları, kendi kendilerine ağızlarına götürmeleri ve yiyeceklerle oyun oynamaları desteklenmeli. Bu sayede yiyecekleri tanıma şansları artacak ve ilerleyen dönemlerde güvenli beslenme aşamasına daha kolay geçeceklerdir.

ANNE BENİM RUHUMU BESLE!

Çocukların 1 yaş sonrası fizyolojik olarak beslenme ihtiyacı azalırken, psikolojik ve bilişsel olarak beslenme ihtiyaçları artar.

Peki psikolojik ve bilişsel beslenme ne demek?

Çocuklar 1 yaş sonrası dünyayı hareket ederek tanımak isterler. Çevreye ilgileri artar. Bu hareketlenme hali hem özgürleşme isteğini arttırır hem de güvende olduklarını bilme ihtiyacını. Bu iki ihtiyaç çevrelerindeki kişilerin özelilkle de ebeveynlerinin hem onların yanında hem de kontrollü bir uzaklıkta olmalarıyla sağlanır. Çocukla oyun oynamak, onun sınırlarına ve tercihlerine saygı duymak, bilişsel olarak gelişimini desteklemek ve duygusal olarak biz yetişkinlere ihtiyaç duyduklarında yanlarında olduklarını hissettirmemiz çocukların bu geçiş sürecini daha sağlıklı sürdürmelerine yardımcı olur. Bu beslenme alışkanlıklarının gelişimi ve yiyeceklere karşı güven duymaları için de geçerlidir. Bu nedenle 1 yaşındaki çocuğunuz yemek yemese bile masada sizinle kaliteli zaman geçirmeli ve sizi yiyecekleri tüketirken görüp denemek için gerek duyduğu güven duygusunu kazanabilir.

ASLA ZORLA BESLEMEYİN!

Çocukların psikolojik ve bilişsel beslenme ihtiyaçlarının doğru şekilde karşılanması yeme farkındalığı üzerinde belirgin bir etkiye sahiptir. Eğer çocuk yemeyi reddetmesine karşın yetişkinler tarafından zorlanıyor, ihtiyacından fazla besini tüketmesi konusunda baskı görüyorsa psikolojik ve bilişsel beslenme evresi ciddi anlamda zarar görür. Hele ki yemeye zorlanmaya fiziki baskı (elleri tutma, ağza zorla yemek sokma vb.) ve psikolojik baskı (yemezsen seni sevmem, ne biçim çocuksun yemek yemezsen oyuncaklarını atarım, yemezsen anne gider vb.) giriyorsa çocuk için yemek yemek yüksek kaygı ve stres yaratan bir aktiviteye dönüşür. Çocuklarda artan yüksek stres başta karın ağrısı, bulantı ve kusma olmak üzere fizyolojik olarak beslenmeyi zorlayıcı tepkilerle kendini gösterir. Eğer başında çocuğun tercihine saygı duyulmaz ve zorla besleme sürerse çocuk hissettiği stres nedeniyle aç bile olsa beslenmeyi reddeder. Bu reddediş zorlama sürdükçe kronikleşir ve çocuk sevdiği, alışık olduğu lezzetleri bile istememeye başlar. Bu nedenle özellikle 1 yaş dönemi olmak üzere çocukların hayatlarının her evresinde beslenmeyle ilgili tercihlerine saygı duyulmalı, acıkmalarına izin verilmeli ve onların duygusal ihtiyaçlarını da desteklenmesi gerektiğini hatırlayarak beslenmeleri gerektiğini hatırlamak gerekir.

Bebek Yemeği Neden Yere Atar?

Bebeğiniz veya yeni yürümeye başlayan çocukların hemen hepsi bir dönem beslenme sırasında yiyecekleri yere atar. Bu pek çok aile için sinir bozucu bir durumdur. Bazı şanslı ailelerde bu durum kısa sürse de maalesef bazı ailelerde bebekler uzunca bir süre yiyecekleri yere atmaya devam eder.

Bebeklerin yiyeceklerin tadını kokusunu yapısını kısaca yemek yemeyi öğrenmesi uzun bir zaman sürecini kapsadığı için bu süreçte değişik nedenle yiyecekleri yere fırlatıp atmalarına sıklıkla rastlanır. Bu durum en sık ay arasında görülür.

O yüzden anne babaların ilk olarak yapması gereken acaba bebeğiniz hangi nedenle yiyecekleri atıyor onu saptamak olmalıdır. Böylece çözüm bulmak kolay olacaktır. Peki bebekler neden yiyecekleri yere atar fırlatır.

1. Bebeğiniz Aç Olmayabilir

Gerek ufak bebeğiniz gerekse yürüme çağında olan çocuğunuz için yemek sırasında aç olması yiyeceklere karşı yeme davranışını etkiler. Aç olmadan yiyeceklere ilgi göstermez ve yemek istemediği için yiyecekleri yere atabilir. Bu nedenle bebeğiniz ufak ise anne sütü emdikten veya mama aldıktan sonra yemek yedirmeyi denemeyin. Çünkü bir miktar tok olacaktır. Ayrıca daha büyük çocuklar özellikle aralarda atıştırma ve ara öğün alıyorsa sıklıkla yeterince aç olmazlar ve bu nedenle öğünlerde sofrada oturup yemek yemeye karşı isteksiz olurlar bu da yiyecekleri atmasına neden olur. Yani ufak bebekleri emzirmeden önce açken ilk olarak katı gıdayı teklif etmek büyük çocuklarda ise ara öğün vermeden ana öğünler için sofraya oturtmak iyi olabilir.

2. Yiyecekler Uygun Olmayabilir

Bebeğinize verdiğiniz yiyeceklerin boyutu dokusu görünüşü çok önemlidir. Çünkü bebekler görüntüsünü beğenmedikleri dokusu elledikleri zaman kendisine hoş gelmeyen yiyecekleri ve tutmakta kavramakta ağzına götürmekte zorlandıkları bütün yiyecekleri yere atma eğiliminde olurlar. O yüzden bebeklerinize hazırladığınız yiyeceklerin mutlaka dokusuna kokusuna görünüşüne büyüklüğüne dikkat edin. Bebeğinize uygun yiyecekler teklif edin.

3. Yiyecekler Çekici Olmayabilir

Özellikle 1 yaş sonrası çoğu çocuk yiyeceklerin rengine görünüşüne yapısı ve dokusuna bakar. Çocuklar için her yemek çekici olmayabilir. Özellikle sebze yemeklerini çekici bulmazlar. Daha çok patates, pirinç pilavı, makarna yemek isterler. Doğal olarak hareketlilikleri arttığı dönemde karbonhidrata karşı ilgileri artar. Bu nedenle masada başka yiyecekler varsa onları atmaya çalışırlar.

4. Doğal İştah Azalması Olabilir

Bebekler büyüdükçe özellikle de 1 yaşından sonra büyüme yavaşlar. Doğal olarak da eskiye göre iştahları daha da azalır. Pek çok anne baba bebeklerinin küçükken daha iyi yemek yediğini söyler. Ama büyüme yavaşladığı için daha az yerler ve doğal olarak da fazla gelen yiyecekleri yere fırlatırlar.

5. Sıkılmış Olabilir

Bebekler hareketlenemeye başlandığında yemekte oturup vakit kaybetmek istemezler. Biraz karınlarını doyurdukları zaman hemen tekrar etrafı keşfetmeye çıkmak için mama sandalyesinden inmeye çalışırlar. Masada oturmak onları sıkar. Bebekler ve yeni yürümeye başlayan çocukların yemek süresince masa da oturma süreleri oldukça kısadır. Pek çok çocuk en fazla ortalama dakika arasında yemek masasında oturur. Sonra sıkılır ve bu nedenle yiyecekleri fırlatırlar.

6. Nesne Devamlılığını Öğreniyordur

Bebekler gelişim dönemlerinde çevrelerindeki dünyayı öğrenirler. İşte bu süreçte nesne devamlılığını yani bir şey burada yoksa ne oluyor acaba sorusudur. Bu yüzden cee-ee oynamayı da hemen bütün çocuklar sever. Yiyeceği yere atarken de bu nesne devamlılığını öğrenir ve arkasından ne olduğuna bakar. Bir şeyler yapabildiğini öğrenir. Hatta evde bir evcil hayvan varsa ve bu yiyecekleri yiyorsa daha çok hoşuna gider.

7. Tepkinizi Çekip İletişim Kurmak İstiyordur

Sizin tepkinizi çekmeye çalışır. Özellikle yemek sırasında mutfakta başka işlerle uğraşıyor veya bir telefon görüşmesi yapıyorsanız sizin dikkatinizi çekmek için yiyecekleri yere atmaya başlar. Ayrıca yemekleri atma sizinle bir iletişim biçimi olur. Yiyeceklerin tadını, kokusunu, dokusunu veya görünüşünü beğenmediklerinde masadan atarak yemek istemediklerini dile getirirler. Size bunu anlatmaya çalışılırlar. Yani iletişim kurmaya çalışırlar. Yemek yemesi için ısrarcı olursanız savunma mekanizması olarak yiyecekleri yere atmaya başlarlalar.

8. Sınırlarınızı Test Etmek İster

Hemen bütün çocuklar gelişimleri aşamasında sizin sınırlarınızı test ederler. Ne kadar ileri gideceklerini hepsi merak ederler. Kısaca siz ne kadar tepki verirseniz bebeğiniz de yapmaya devam eder. Sonuna kadar devam eder.

9. Oyun Oynamak İçin Yapabilir

Sonuçta bazen sadece oyun için bile yiyecekleri attıkları fırlattıkları olur. Ne kadar uzağa atacak nasıl fırlatacak yere nasıl düşecek ses çıkaracak mı gibi merak eder ve oyun oynamak için yiyecekleri atabilir.

Bebeğinizin Yere Yiyecek Atmasını Önlemek İçin Neler Yapabilirisiniz?

1. Öncelikle sabırlı olmanız gerekir. Bebeğiniz yiyecekleri fırlatırken sakin kalmaya çalışın ne kadar tepki verirseniz bebeğiniz sizdeki tepkiyi görmek için atmaya devam edecektir.
2. Beslenme sırasında dikkatinizi bebeğinizden ayırmamaya çalışın. Yemek sırasında eğer başka bir şeyle uğraşıyorsanız telefon ile konuşmak, gazete okumak, telefona veya televizyona bakmak gibi bebeğiniz dikkatinizi çekmek için yemekleri atmaya başlayabilir.
3. Beslenme sırasında mama sandalyesine yemeğin tamamını koymayın. Az miktar yiyecek koyun. Çok fazla yiyecek olması daha fazla yere atma isteği uyandırır.
4. Bebeğinizin yiyeceği porsiyonları iyi bilmek gerekir. Yiyeceğinden fazla gıda koymak onda atma isteği uyandırır. Bu yüzden bebeğinize uygun porsiyonlar koymanız iyi olur.
5. Ufak bebek ve çocukların dikkat süreleri kısadır ve sofrada geçireceği süre dakika kadardır. Daha uzun süreler sofrada oturmak istemez sıkılır ve yiyecekleri fırlatmaya başlayabilir.
6. Akşam yemeklerinde bebekler ve çocuklar genellikle yorgundur. Kolay yiyebilecekleri ve sevdikleri kolay tüketebileceği daha pratik yemekler sunulması daha iyi olur.
7. Yiyecekleri yere attığı zaman yemekleri yere atma demeyin. Olumsuz bir tavır kullanmayın. Yiyecekleri atmak yok, yiyecekler masada durmalı tatlım demeniz daha uygun olur. Belki bunu birçok kez söylemeniz gerekecek ama yine de sabırlı olmanız en iyisidir.
8. Bebeğinize istemediği yiyecekleri yere değil mama sandalyesinin üzerinde belirli bir bölgeye koymasını öğretebilirsiniz.
9. Bebeğinizi bir yükseltici kullanarak sandalyeye oturtun. Masaya yaklaştırın. Böylece yiyecekleri yere atmakta zorlanıp atmayı bırakabilir.