2 Buçuk Yaşındaki Kızım Geceleri Ağlayarak Uyanıyor

Gece (uyku) terörü nedir? Pek çok anne baban&#;n merak etti&#;i gece terörü ile ilgili sorular&#; hem&#;ire Seda Özcanyan&#;tl&#;yor Gece terörü ne zaman görülür, nas&#;l engellenir? Gece terörü ile kabusun farklar&#; ne? bu makalede bu sorulara yan&#;t bulabilirsiniz. Gelin Seda Özcan'&#;n yan&#;tlar&#;na birlikte bakal&#;m:

GECE (UYKU) TERÖRÜ NED&#;R?

"Gece terörü gecenin genellikle ilk uykunun yar&#;s&#; gerçekle&#;ir. Bebe&#;inizin/ çocu&#;unuz uykuya geçtikten ortalama saat sonra; uyku aniden bölünür ve bebe&#;iniz a&#;lar ba&#;&#;r&#;r ya da korkmu&#; &#;ekilde davran&#;r. Genellikle olay ortalama ayn&#; saatte olur. Uykuya geçtikten iki saat sonra.. uykuya geçtikten 45 dakika sonra… &#;eklinde ebeveynler belli bir zaman&#; tarif eder. Fakat burada gerçek bir uyan&#;kl&#;k yoktur. Yani siz sakinle&#;tirmeye çal&#;&#;&#;rken bebe&#;iniz sizi duymaz ve sakinle&#;tirme konusunda ba&#;ar&#;l&#; olamayabilirsiniz. Uyku terörü ata&#;&#; bir dakika ile yar&#;m saat aras&#;nda sürebilir. Bebe&#;iniz/ çocu&#;unuz  sakinle&#;ince yani atak bitiminde h&#;zl&#;ca uykuya geri döner. Ertesi sabah uyand&#;&#;&#;nda ise hiçbir &#;ey hat&#;rlamaz. Hat&#;rlatmaya da gerek yoktur"

GECE TERÖRÜ NE ZAMAN GÖRÜLÜR?

Peki, gece terörü ne zaman görülür? Seda Özcan bu soruyu &#;öyle yan&#;tl&#;yor: Genellikle ya&#; aras&#;nda görülse de nadiren 9 ay ve üzeri bebeklerde de görülebilir.

ATAK ANINDA NELER YAPILAB&#;L&#;R?

Özcan, 'Atak an&#;nda ne yap&#;lmal&#;?' sorusuna ise &#;u yan&#;t&#; veriyor:

• Ebeveynler için atak an&#; psikolojik olarak çok zorlu bir süreçtir fakat atak an&#;nda bebe&#;inizi sakinle&#;tirip uykuya geri döndürmeye çal&#;&#;mak ilk hedef olmal&#;d&#;r.
• Atak an&#;nda çocuk/bebek kesinlikle uyand&#;r&#;lmaya çal&#;&#;&#;lmamal&#;d&#;r.
• Farkl&#; bir odaya götürmek minik &#;s&#; fark&#;ndan dolay&#; çocu&#;u rem uykusuna geri geçirebilece&#;inden ata&#;&#; sonland&#;rabilir.
• Ancak bazen atak s&#;ras&#;nda bebe&#;i kuca&#;&#;n&#;za almak onu uyand&#;r&#;r ve bebe&#;inizin daha çok korkmas&#;na sebep olabilir.
• Bu durumda bunun geçiçi bir durum oldu&#;unu, asl&#;nda bunlar&#;n hiç birini hat&#;rlamayaca&#;&#;n&#; unutmamak ve ebeveynler olarak sakinli&#;i korumak gerekir.

GECE TERÖRÜNÜ ENGELLEMEK &#;Ç&#;N

Gece terörünün özel bir tedavisi olmasa da  engellemek için: 

• Çocuk/Bebekte ki stres düzeyi azalt&#;lmal&#;d&#;r, e&#;er bir e&#;itim ve de&#;i&#;ikli&#;in e&#;i&#;indeyse (tuvalet e&#;itimi, uyku e&#;itimi, ta&#;&#;nma,okula ba&#;lama vb) bir süre ara verilmelidir.
• Uyku öncesi mutlaka rahatlat&#;c&#; uzun bir rutin yap&#;lmal&#;d&#;r.
• Bebe&#;inizi/Çocu&#;unuzu uykuya yorgun götürmemeli ve gün içinde ay&#;na ya&#;&#;na uygun yeterli miktarda uyudu&#;undan emin olunmal&#;d&#;r
• E&#;er yoruldu&#;u bir gün oldu ise uyumasa bile mutlaka uyku öncesi bir süre dinlenmesi için f&#;rsat tan&#;nmal&#;d&#;r.
• Düzenli bir günlük düzen olu&#;turulmal&#;d&#;r. Çocuklar düzen sever ve kayg&#; miktar&#;n&#; azalt&#;r.
• Ayr&#;l&#;k kayg&#;s&#; sürecinde ise mutlaka çocu&#;un/bebe&#;in kayg&#;s&#;n&#; azaltmak için ayr&#;l&#;k kayg&#;s&#; oyunlar&#; oynanmal&#;
• Gündüz uykular&#;n&#; azaltma sürecinde iseniz;(çift uykudan tek uykuya dü&#;mek ya da ö&#;le uykusunu kald&#;rmak gibi) mutlaka gün içinde dinlenmesi sa&#;lanmal&#;d&#;r.
• E&#;er atak her gece ortalama ayn&#; saatte oluyorsa, ata&#;&#;n beklenen saatinden dk önce bebe&#;i hafifçe dürterek uyand&#;rmak ve bebe&#;in uyku döngüsünü de&#;i&#;tirmek baz&#; vakalarda i&#;e yarar bulunmu&#;tur.
  
  

GECE TERÖRÜ &#;LE KABUSUN FARKI NE?

Peki, Gece terörü ve kabus aras&#;nda ne fark var? Birbirinden nas&#;l ay&#;rt etmeli? Aralar&#;ndaki farklar &#;öyle:

ELELE AR&#;&#;V&#;NDEN GECE TERÖRÜ

Elele'de 26 Nisan 'te 'gece terörü' ile ilgili yer alan haber ise &#;öyleydi:

Onu m&#;&#;&#;l m&#;&#;&#;l uyuttunuz Uyanmas&#;n diye evde parmak uçlar&#;n&#;zda yürüyorsunuz, zilin üzerine ‘bebek var!’ diye not ka&#;&#;tlar&#; ast&#;n&#;z… &#;ahanesiniz Fakat o da ne! Uykudan aniden uyanmalar, ç&#;&#;l&#;k ç&#;&#;l&#;&#;a a&#;lamalar, krizler, bitmek bilmeyen geceler. Dikkat, gece terörü ile tan&#;&#;&#;yor olabilirsiniz

Yaz&#;: Sinem Gürleyük

Ç&#;&#;l&#;klar, a&#;lama krizleri, kan ter içinde uyanmalar…
Bebe&#;iniz bu &#;ikayetlerle s&#;k s&#;k uyan&#;yorsa gece terörü olarak bilinen uyku bozuklu&#;uyla ba&#;&#;n&#;z dertte olabilir. Gece terörü; ‘parasomnia’ olarak tan&#;mlanan uyku bozukluklar&#; grubunda yer alan anormal uyku örneklerinden biri olarak tan&#;mlan&#;yor. Uzmanlar bu terörü uykusundan korkuyla a&#;layarak uyanan çocu&#;un olay s&#;ras&#;nda uyan&#;p olay&#; sonradan da hat&#;rlad&#;&#;&#; basit kabuslardan daha a&#;&#;r bir tablo olarak de&#;erlendiriyor. Gece teröründe ya&#;ananlar sabah&#;nda hat&#;rlanm&#;yor! Medistate Kavac&#;k Hastanesi Çocuk Sa&#;l&#;&#;&#; ve Hastal&#;klar&#; Uzman&#; Dr. H. Ne&#;e Sar&#;ca, bu hastal&#;&#;&#;n çocuklarda genelde iki ya&#;&#;ndan sonra görülmeye ba&#;lad&#;&#;&#;n&#;, toplumdaki görülme s&#;kl&#;&#;&#;n&#;n yüzde aras&#;nda oldu&#;unu, en çok da ya&#; grubundaki erkek çocuklar&#;nda görüldü&#;ünü söylüyor. Eri&#;kin dönemlerde ise bu oran yüzde bire kadar dü&#;üyor.

Nedeni belirsiz!
Gece terörünün net bir sebebi yok! Ac&#;badem Üniversitesi Atakent Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzman&#; Dr. Özlem &#;ireli gece terörünün; genetik, nörolojik (santral sinir sistemi immatürasyonu gibi), psikolojik nedenlere ba&#;l&#; ortaya ç&#;kabildi&#;ini söylüyor. Tabii gece terörünün her zaman psikolojik nedenlerle ili&#;kilendirilmemesi gerekti&#;ini de sözlerine ekliyor. Fakat kayg&#;l&#; mizaç özellikleri olan, travmatik bir olay sonras&#; hassasiyeti artan, yo&#;un ayr&#;l&#;k kayg&#;s&#; ya&#;ayan çocuklarda daha s&#;k görülebiliyor.

Atak s&#;ras&#;nda uyanm&#;yorlar
Tipik bir gece terörü ata&#;&#;nda çocuk, oldukça ürkmü&#; &#;ekilde yata&#;a oturarak aniden ç&#;&#;l&#;k at&#;yor, ard&#;ndan inilti benzeri küçük sesler ç&#;kararak belirgin korku, çarp&#;nt&#;, h&#;zl&#; nefes al&#;p verme, terleme gibi belirtiler gösteriyor; k&#;yafetlerini ç&#;karabiliyor, de&#;i&#;ik el kol hareketleri yapabiliyor, s&#;k olmasa da korkuyla yata&#;&#; ve yatak odas&#;n&#; terk edebiliyor. Ataklar tekrarlay&#;c&#; &#;ekilde, genellikle uykunun ilk bölümünde ortaya ç&#;k&#;yor. Bu durum genellikle 20 saniye ile 5 dakika aras&#;nda sürüyor. En geç 15 dakika içinde çocuk tam bir uyan&#;kl&#;k olmaks&#;z&#;n yat&#;&#;&#;yor ve kendili&#;inden tekrar uykuya dal&#;yor. Çocuk atak esnas&#;nda ve sonras&#;nda çevreyle ili&#;kisiz oluyor, uyand&#;rmaya çal&#;&#;san&#;z da uyanm&#;yor, ileti&#;im kuram&#;yor, sabah uyand&#;&#;&#;nda ata&#;&#; hat&#;rlam&#;yor.

Sab&#;rl&#; olun
Bu ataklar s&#;ras&#;nda sab&#;rl&#; olman&#;z ve çocu&#;unuzu korumaya çal&#;&#;man&#;z önemli. Çocuklar bu ataklar s&#;ras&#;nda uyan&#;k olmad&#;klar&#;ndan kendilerine ve etraflar&#;na zarar verebiliyor. Bu noktada dü&#;memesi, kafas&#;n&#; bir yere vurmamas&#;, organlar&#;na zarar vermemesi için elinizden geldi&#;ince onu tutmaya çal&#;&#;&#;n. Bu s&#;rada onu uyand&#;rmaya çal&#;&#;may&#;n. Bu durumun ciddi bir hastal&#;&#;a yol açmayaca&#;&#;n&#; kendinize s&#;k s&#;k söyleyerek sakinli&#;inizi korumaya çal&#;&#;&#;n. Dr. Özlem &#;ireli özellikle çocuklar ertesi gün ya&#;ad&#;klar&#;n&#; hat&#;rlamayaca&#;&#; için bu noktada onlarla endi&#;e verici konu&#;malar yap&#;lmamas&#; gerekti&#;ini söylüyor.

Müdahale &#;art m&#;?
Geceleri s&#;k&#;nt&#;l&#; dakikalar yaratan bu durum için uzmanlar e&#;er ba&#;ka bir problem yoksa tedaviye gerek olmad&#;&#;&#;n&#; söylüyor. Ancak düzelmeyen, aydan uzun süre devam eden durumlarda mutlaka çocuk psikiyatri ya da çocuk nöroloji uzman&#;na dan&#;&#;&#;lmas&#; gerekiyor. Ço&#;unlukla eeG bulgular&#; normal olsa da mutlaka ayr&#;nt&#;l&#; bir klinik de&#;erlendirme ile birlikte epilepsi, santral sinir sisteminin organik hastal&#;klar&#; ay&#;r&#;c&#; tan&#;s&#; gerekiyor. Tan&#;n&#;n netle&#;mesi ve uygun tedavi yakla&#;&#;mlar&#;yla birlikte çözüm bazen ilaç tedavisi gerektirebiliyor. Dr. H. ne&#;e Sar&#;ca, uyku sorunlar&#;n&#;n erken fark edilerek çözümünün bulunmas&#;n&#;n; gündüz uyku bozukluklar&#;, davran&#;&#; problemleri, ö&#;renme güçlükleri ve dü&#;ük e&#;itim ba&#;ar&#;s&#; gibi baz&#; negatif sonuçlar&#;n ortaya ç&#;kmas&#;na engel olabilece&#;ini hat&#;rlat&#;yor!