2018 Dolar Kuru Mayıs

Amerikan Doları, Türk Lirası karşısında neredeyse her gün yeni bir tarihi rekor kırıyor. yılında ‘1 dolar 1 TL olur mu’ tartışmalarının yapıldığı ve ihracatçıların Türk Lirası’nın döviz karşısında aşırı değerlenmesinden şikayetçi olduğu dönemin ardından dolar yılında yükselmeye başladı. Aslında Türkiye’nin dolar serüveni, dalgalı kur rejimine geçilen yılındaki siyasi ve ekonomik krizin ardından başlamıştı. 20 yıl sonra dolar siyasi ve ekonomik çalkantıların gölgesinden yine çıkabilmiş değil. VOA Türkçe, yılları arasında doları etkileyen Türkiye’deki gelişmeleri derledi.

21 Şubat 1 dolar 1,, TL

Türkiye’de 90’lı yıllar, siyasi sıkıntılar ve bozulan ekonomik dengeler nedeniyle çalkantılı geçti. ’te liranın dolar karşısında yüzde ’ın üzerinde değer kaybettiği ekonomik krizin ardından yılına girilirken Türkiye ekonomisinde yeniden kriz çanları çalıyordu. Çok yüksek seviyelere çıkan enflasyonu düşürmek için Uluslararası Para Fonu’yla (IMF) başlatılan program kapsamında ’dan beri ‘serbest faiz, sabit kur’ rejimi uygulanıyordu. Merkez Bankası her gün sabit bir döviz kuru açıklıyordu, faiz oranlarıysa piyasa tarafından belirleniyordu. İlk kriz 22 Kasım ’de piyasadaki likidite sorunu nedeniyle patlak verdi. Yaşanan sıkıntıların yabancı yatırımcıyı endişelendirmesiyle yüklü miktarda fon çıkışı yaşandı. Bankalar arası piyasada gecelik faiz oranı yüzde 'in üzerine çıktı. Merkez Bankası, IMF desteğiyle piyasayı fonlayarak krizi geçici olarak durdurdu.

19 Şubat ’de Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Milli Güvenlik Kurulu (MGK) toplantısında başlayan tartışmada Başbakan Bülent Ecevit’e anayasa kitapçığı fırlattı ve Ecevit, toplantı çıkışında bekleyen gazetecilere, "Bu bir devlet krizidir" açıklaması yaptı. Ancak buna piyasanın tepkisi sert oldu. Aynı gün 7 milyar doların üzerinde bir döviz talebi ortaya çıktı, bankalar arası piyasada gecelik faizler yüzde 5 bin ila 7 bin aralığını gördü. Yabancı yatırımcıların hızla piyasayı terk etmesiyle yüksek döviz talebini karşılamak mümkün olmayınca, 21 Şubat günü sabit kur rejiminden dalgalı kur rejimine geçildi. Merkez Bankası tarafından karar öncesinde bin TL’ye çıpalanan dolar kuru, dalgalı kura geçilmesiyle birlikte 1,2 milyon TL'ye yükseldi.

3 Ocak 1 dolar 1,34 TL

Bankalarının yarısı iflas eden, enflasyonu üç haneli rakamlara ulaşan ve para birimi yüzde değer kaybeden Türkiye’de Kasım ’de iktidarı AKP devraldı. AKP hükümeti katı bütçe disipliniyle krizle mücadele ederek ekonomiyi büyüttü, tüketim ve yatırımları hızlandırdı, enflasyonu tek haneye düşürdü, reel faizler hızla indi. 31 Aralık tarihindeyse, Türk Lirası’na itibar kazandırmak için liradan 6 sıfır atılması ve 1 milyon liranın 1 Yeni Türk Lirası’na (YTL) eşitlenmesini öngören ilgili kanun çıkarıldı. Ekonomistler yabancı yatırımcının sıfırları sayamadığı bir para birimine güveni olamayacağını savunuyordu. Bu adımın ardından piyasaların açıldığı ilk gün 3 Ocak tarihinde dolar 1,34 YTL olarak kayıtlara geçti. Türk Lirası yılında değer kazanmaya devam etti.

4 Ağustos 1 dolar 1,15 TL

Türkiye’nin, ilk kez 3 Ekim ’te AB’ye tam üyeliği için müzakerelere başlanması kararlaştırıldı. Avrupa yolculuğunda önemli bir kilometre taşı olan bu gelişme, ekonomiye de olumlu yansıdı. Türkiye’nin serbest piyasa ekonomisini tamamen benimsemiş, dinamik ve gelişen bir piyasa olduğu görüşü yabancı yatırımcılar arasında hakim oldu. Yabancı yatırımcıya uygulanan stopajın da hükümet tarafından sıfırlanmasıyla Türkiye’ye döviz girişi ve yabancı yatırımlar hızlandı. Uzun yıllar yüzde 0,4 ila 0,5 arasında olan doğrudan yabancı yatırımların oranı, adaylık statüsü alınmasının ardından yılında yüzde 4,9 seviyesine kadar yükseldi. yılına kadar süren yabancı yatırımlardaki artışın etkisiyle lira karşısında değer kaybı trendini sürdüren dolar, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz kurlarına göre 4 Ağustos ’de 1,15 TL’ye kadar düştü.

9 Mart 1 dolar 1,80 TL

yılının sonbaharında ekonomik kriz bu kez tüm dünyayı sardı. Likidite sorunlarının baş gösterdiği ABD, Japonya, İngiltere gibi gelişmiş ülke merkez bankaları bu sorunu çözmek için faizleri tüm zamanların en düşük seviyesine çekerek piyasaya para sürmeye başladı. O dönem başbakanlık görevinde olan Recep Tayyip Erdoğan, 27 Ekim 'de “Kriz Türkiye'yi teğet geçecek” dedi.

Gelişmekte olan ülkeler krizden nispeten daha az etkilense de küresel krizin yansımalarıyla Türkiye’de de ekonomi daraldı, işsizlik arttı. Kriz öncesi 1,20 düzeylerinde seyreden ve “1 dolar 1 TL olur mu” tartışmaları yapılan dolar kuru, 9 Mart tarihinde Merkez Bankası’nın efektif dolar satış fiyatı olan 1,80 TL’ye çıkarak rekor kırdı.

4 Kasım 1 dolar 1,39 TL

Merkez bankalarının ekonomik kriz sırasındaki parasal genişleme politikaları, kriz sonrasında yatırımcıları gelişmekte olan piyasalara yönlendirdi. Türk Lirası da bunun sonucunda değerlendi. yılında yoğun sıcak para girişinin döviz arzını arttırıp fiyatını düşürmesinin etkisiyle Türk Lirası’nda döviz sepetine karşı yüzde 11 dolayında reel değerlenme yaşandı.

Yabancıların döviz cinsinden karı katlanırken, Türkiye hızla büyüyen dış ticaret ve cari işlemler açığıyla karşı karşıya kaldı. İthalatın hızla artmasına neden olan bu durum, ihracattaysa baskılayıcı bir rol oynadı. 4 Kasım tarihinde 1 dolar 1,39 TL’ye kadar düştü. Temmuz ’te Cumhurbaşkanlığı başdanışmanlığına getirilen ekonomi analisti Yiğit Bulut, yılındaki durum karşısında 1 doların 1 TL seviyesine inebileceğini gündeme getirdi.

8 Şubat 1 dolar 1,74 TL

Dönemin Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, yılında “'de Türk Lirası olarak Amerikan Doları'nı yeneriz. Bu çok iddialı bir laf, bunu yazın. Senenin sonunda tekrar konuşalım” demişti. 8 Şubat ’de 1 dolar 1,74 TL’ye kadar geriledi. Başçı’nın öngörüsünün gerçekleştiği yılında, Türk Lirası sıcak para girişinin sürmesinin etkisiyle dolar başta olmak üzere döviz sepeti karşısında önemli oranda değer kazandı. Küresel ekonomik kriz sonrası oluşan likidite fazlası, sıcak para akımlarında Türkiye’yi başlıca adreslerden biri haline getirdi. TL'de dolara karşı reel değerlenme yüzde 12 dolayında oldu.

Ancak liranın aşırı değerlendiğini savunan Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mehmet Büyükekşi, ihracatçının değerli TL nedeniyle rekabet gücünü kaybettiğini söyledi. Merkez Bankası’na, Türkiye’yi çekim alanı haline getiren yüksek faizlerin indirilmesi çağrısında bulunan Büyükekşi, TL'nin aşırı değerlenmesinin önlenmesine yönelik adımların bir an önce atılmasını istedi.

23 Ağustos 1 dolar 2 TL

Dalgalı kur rejimine geçilen yılından beri geçen 12 yılda 2 TL’nin altında seyreden dolar, ilk kez ’te 2 lira sınırını aştı. yılının başında 1,,80 TL aralığında olan dolar kuru, Mayıs ayında İstanbul Gezi Parkı’nda başlayan ve tüm Türkiye’ye yayılan hükümet karşıtı eylemlerle yükselişe geçti. 23 Ağustos ’te 1 dolar 2 TL seviyesini gördü. Dönemin Başbakanı Erdoğan doların yükselişini Gezi Parkı eylemleriyle ilişkilendirerek Türkiye ekonomisinin hedef alındığını savundu. Erdoğan, Gezi Parkı eylemlerini, faiz lobisinin başlattığını öne sürdü.

Doların yükselişinde ABD Merkez Bankası’nın (FED) varlık alımlarının hızını yaz boyunca azaltabileceği yönündeki açıklaması etkili oldu. FED’in para musluklarını kısacağı korkusu piyasaları diken üstünde tutmaya devam ederken, bu endişe gelişmekte olan piyasalardan kaçışı da tetikledi. TL de diğer gelişmekte olan ülke para birimleriyle birlikte bundan nasibini aldı. Merkez Bankası'nın kurda yaşanan artış öncesi 8 milyar dolara yakın döviz satışı da doları frenlemeye yetmedi.

17 Aralık 1 dolar 2,37 TL

Dönemin dört AKP’li bakanının oğulları, Halkbank Genel Müdürü ile işadamlarının 17 Aralık ’te rüşvet ve yolsuzluk operasyonu kapsamında gözaltına alınması Türkiye’yi sarstı. 25 Aralık tarihinde ise ikinci dalga operasyon için düğmeye basıldı. Bu defa Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan hakkında da şüpheli sıfatıyla ifadeye çağrı evrakı hazırlandı. AKP iktidarı operasyonun Fethullah Gülen hareketine mensup savcı ve polisler tarafından başlatıldığını ve hükümete karşı düzenlenmiş bir darbe girişimi olduğunu savundu.

Ardından Ocak ’te Milli İstihbarat Teşkilatı'na ait olduğu belirlenen ve içinde Suriye'ye gitmek üzere askeri mühimmat bulunan TIR'ların durdurulması olayı da yeni bir skandala yol açtı. TIR’larla Suriye'deki cihatçı yasadışı örgütlere silah gönderildiği iddia edildi. Dönemin Başbakanı Ahmet Davutoğlu, TIR’ların Bayırbucak Türkmenleri’ne silah taşıdığını söyledi.

Aralık operasyonunun arifesi olan 14 Aralık ’te Gülen hareketine bağlı olduğu iddia edilen medya kuruluşlarına da operasyonlar düzenlendi, birçok kişi gözaltına alındı. Hem muhalefet partileri hem de ABD ve AB, hükümetin tutumuna karşı çıktı. ve yıllarında ardı ardına yaşanan siyasetteki huzursuzluğun dolara yansıması sert oldu. 17 Aralık ’te 1 dolar 2,37 TL’ye kadar yükselerek rekor kırdı.

20 Ağustos 1 dolar 3 TL

7 Haziran 'te yapılan genel seçimler öncesi ve sonrasında siyasette gerilimin yükselmesi doları da uçurdu. Türkiye, 7 Haziran seçimlerine, 5 Haziran’da Diyarbakır’daki HDP mitingine yönelik bombalı saldırının etkisinde girdi. IŞİD tarafından üstlenilen saldırıda 5 kişi yaşamını yitirdi, ’e yakın kişi de yaralandı. Seçimlerdeyse 'den beri tek başına iktidar olan AKP meclisteki çoğunluğunu kaybetti. Türkiye’de yıllar sonra koalisyon hükümeti ihtimali doğdu. Ancak meclise giren partilerin hiçbiri koalisyon seçeneğinde anlaşamayınca hükümet kurulamadı. Dolar, Ağustos’unda ilk kez 3 TL’yi gördü. Cumhurbaşkanı Erdoğan hükümetin kurulamaması üzerine erken seçim kararı aldı.

1 Kasım ’te seçimlerin yenilenmesine kadar geçen beş aylık süreçte yaşanan terör saldırılarıysa Türkiye’yi sarstı. 20 Temmuz’da Suruç’ta Kobani’ye yardım götürmek üzere toplanan Sosyalist Gençlik Dernekleri Federasyonu (SGDF) üyelerinin basın açıklaması yaptığı sırada IŞİD tarafından düzenlenen intihar saldırısında 33 kişi öldü. 22 Temmuz’da Şanlıurfa’nın Ceylanpınar ilçesinde iki polis, evlerinde başlarından vurularak öldürüldü. Ceylanpınar saldırısını önce sahiplenen sonra reddeden PKK ateşkesi sona erdirdi. Bu gelişmeyle Kürt sorununda AKP’nin ’da temellerini attığı çözüm süreci de rafa kalktı. 6 Eylül’de Dağlıca’daki PKK saldırısında 16 asker yaşamını yitirdi. 8 Eylül’de ülke genelinde HDP binalarına saldırılar düzenlendi. 10 Ekim’de Ankara’daki barış mitingine yapılan IŞİD saldırısında kişi yaşamını yitirdi. Saldırılar sonucunda piyasada ortaya çıkan belirsizlik ve güvenlik endişesi doların ateşini de yükseltti.

Beş ay boyunca ardı ardına terör kabusu yaşayan Türkiye, 1 Kasım’da yeniden sandık başına gitti. AKP, yüzde 49,5 oy ve milletvekili ile bir kez daha sandıktan tek başına iktidar olarak çıktı. Seçimlerden sonra Rusya Hava Kuvvetleri’ne ait uçağın sınır ihlali yapmasından dolayı Türkiye tarafından düşürülmesiyle iki ülke arasında yaşanan kriz ve Aralık operasyonunda adı geçen AKP’li bakanların Yüce Divan’a gönderilmemesi yönündeki meclisteki oylama sonucu da TL karşısında doları yükselten gelişmeler oldu.

’te Cumhurbaşkanı Erdoğan, Merkez Bankası’nın faiz politikalarına yönelik eleştirilerinin dozunu da arttırdı. Yüksek faizi ‘vatana ihanet’ olarak nitelendiren Erdoğan, Merkez Bankası’na yönelik olarak “Bize karşı bağımsızlık mücadelesi veriyorsun da başka yerlere karşı bağımlılığın mı var?” çıkışında bulundu. Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı ve ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’a da “kendinize çeki düzen verin” sözleriyle seslendi. Merkez Bankası’nın faiz politikasını belirlerken siyasi baskı altında kaldığı yorumları giderek yaygınlaştı.

5 Aralık 1 dolar 3,54 TL

15 Temmuz ’daki askeri darbe girişimi de kurda sert yükselmeye neden oldu. Siyasi belirsizlikten etkilenen uluslararası piyasalarda darbe girişimi haberleriyle dolar 3,05 TL'ye kadar yükseldi. 15 Temmuz’un sonrasında hükümetin açıklamalarıyla kur yeniden 3 TL seviyesinin altına düştü. Ancak ekonomide cari açık sorunu ve yeniden çift hanelere doğru ilerleyen enflasyonun yanı sıra hükümetin darbe girişimi sonrasında olağanüstü hal ilan ederek tasfiye sürecine başlaması da piyasaları yeniden belirsizliğe sürükledi, yabancı yatırımcıları Türkiye’den uzaklaştırdı.

Bu arada ABD Merkez Bankası’nın küresel finans krizinde piyasaya sürülen paraları geri çekmeye başlamasıyla Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere giden para miktarı da azaldı. Erdoğan, TL’deki değer kaybına karşı vatandaşlardan yastık altındaki dövizlerini bozdurmasını istedi. Erdoğan’ın faizleri indirmesi için sert sözlerle çıkıştığı Merkez Bankası Başkanı Başçı’nın görev süresiyse doldu, yerine yardımcısı Murat Çetinkaya atandı. Dolar, yılını 3,5 TL seviyesinden kapattı.

13 Ağustos 1 dolar 6,89 TL

Dolar yılını TL aralığında kapatırken, 24 Haziran Cumhurbaşkanlığı ve Genel Seçimleri’nin ardından 5 TL sınırını da aştı. Seçimler öncesinde 23 Mayıs’ta döviz kurundaki ani yükseliş karşısında olağanüstü toplanan Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK), faiz artırımına gitti. Kurdaki ani yükseliş ekonomik dengeleri de etkiledi, enflasyon yıllar sonra ilk kez yüzde 20’nin üzerine çıktı. Erdoğan ‘faiz sebep, enflasyon sonuç’ sözleriyle faizin düşürülmesi yönündeki çağrılarını sürdürdü.

Nisan 'de düzenlenen referandum sonucunda parlamenter sistemden cumhurbaşkanlığı sistemine geçilen Türkiye’de ’deki seçimlerde Erdoğan, Cumhurbaşkanı seçildi. Erdoğan, “Bu kur filan, bunların hiçbirisi bizim geleceğimizi belirleyen şeyler değil. Bizim geleceğimizi, biz belirleyeceğiz. 24'ünde siz bu kardeşinize yetkiyi verin, ondan sonra bu faizle şunla bunla nasıl uğraşılır göreceksiniz” sözleriyle, seçimi kazanması halinde doların düşeceğini ifade etmişti. Ancak seçimden iki ay sonra, Ağustos ayı başında yaşanan gelişme TL’ye ağır darbe vurdu.

Casusluk yaptığı suçlamasıyla 9 Aralık 'da tutuklanan ABD'li Rahip Andrew Brunson'ın ev hapsine alınması sonrası, ABD’den peş peşe sert açıklamalar geldi. Brunson'ın serbest bırakılmaması durumunda Türkiye'ye ekonomik yaptırım uygulanacağının duyurulmasıyla Ağustos ayı başında 5 TL olan dolar bir hafta içerisinde 6,5 TL seviyesini geçti. 12 Ağustos gecesi uluslararası piyasalarda 7,20 TL’yi test etti. Ekim 'de Brunson'un serbest bırakılmasının ardından dolar yeniden 5 TL seviyesinin üzerine geriledi. Dolar kuru yılını 5,29 TL’den kapattı.

9 Mayıs 1 dolar 6,24 TL

31 Mart ’daki yerel seçimlerde AKP en fazla belediye başkanlığı kaybeden parti oldu. Başkent Ankara dahil, birçok kritik il ve büyükşehri rakip adaylar kazandı. Yüksek Seçim Kurulu, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminin iptaline ilişkin AKP’nin yaptığı itirazıysa 36 gün sonra kabul etti, seçimin yenilenmesine karar verdi. YSK’nın açıklamasıyla Türk Lirası dolar karşısında son ayların en büyük değer kaybını yaşadı, 9 Mayıs günü 6,24 TL’den işlem gördü.

Bu gelişmeler yaşanırken Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya da görevden alındı. Yardımcısı Murat Uysal bir gece yarısı Cumhurbaşkanı kararıyla yerine atandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Çetinkaya’nın görevden alınmasına ilişkin “TCMB (başkanını) görevden alma yetkisini de aldık, laf dinlemiyordu. Yeni arkadaşla devam ettik. Dedik ki faiz oranlarını düşüreceğiz” sözlerini kullandı. Böylece bir yıl sürecek hızlı faiz indirimi süreci de başladı. Uysal, yüzde 24’ten devraldığı faizi 12 ayda 8,25’e kadar indirdi. Türk Lirası’nın çekiciliğini azaltan faiz indirimi sürecine ve yerel seçimlerin doları sert yükseltmesine rağmen, ’da dolar 6 TL’nin altında işlem görmeye devam etti. Yaşanan gelişmelere karşın dolarda 6 TL’nin altına hızlı düşüş, piyasalarda TL’nin değer kaybının durdurulabilmesi amacıyla Merkez Bankası ve kamu bankalarının milyarlarca doları bulan satışlar yaptığı şeklinde yorumlandı.

6 Kasım 1 dolar 8,58 TL

Merkez Bankası ve kamu bankaları, Türk Lirası’nın korunması için piyasaya döviz sürmeye devam etti. Bu amaçla ’dan beri milyar dolardan fazla döviz sürüldüğü iddiası gündeme geldi. Bu müdahaleyle döviz arzının belirginleştiği Haziran ayından itibaren dolar 6,85 TL seviyesine gerileyerek, aylarca bu seviyeden işlem gördü. Merkez Bankası’nın altın ve swap hariç döviz rezervinin hızla eriyerek eksiye düştüğü tartışmaları da böylece ortaya çıktı. Kuru ve faizi baskılamaya yönelik politikalar döviz mevduatına yönelişi de hızlandırdı. yılı TL’ye güvenin aşınmasıyla döviz mevduatlarının payının, ekonomik krizinden bu yana en yüksek seviyeye ulaştığı yıl oldu.

9 kez üst üste faiz indirimi yapan Merkez Bankası Başkanı Uysal, çift haneden düşmeyen enflasyon karşısında Eylül ayında ilk kez politika faizinde artırıma gitti. Bu adım Türk Lirası’nı destekledi. Ancak Ekim ayında faizin sabit tutularak piyasadaki artış beklentisinin karşılanamaması liradaki değer kazancını tersine çevirdi. 6 Kasım ’de 1 dolar 8,58 TL’den işlem gördü.

8 Kasım’da Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak görevinden istifa ettiğini duyurdu. 30 Kasım’da ise Merkez Bankası Başkanı görevinden alınarak yerine Naci Ağbal atandı. Albayrak’ın istifası ve Merkez Bankası’nı yeniden siyasi etkiden bağımsız hale sokacağı yönünde güçlü mesajlar veren Ağbal’ın göreve gelişi doların ateşini de düşürdü. “Acı da olsa doğru reçeteleri uygulayacağız” açıklamasını yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da ‘ekonomide yeni dönem’ ve göreve gelen ekonomi yönetiminin destekleneceği vurgusuyla, Dolar/TL kuru yılını 7,5 seviyesinin altında kapattı.

21 Ekim 1 dolar 9,47 TL

Erdoğan yeni ekonomi yönetimine destek mesajı verse de bu uzun sürmedi, Naci Ağbal da dört ay sonra görevinden alındı. Böylece 20 ayda Merkez Bankası’nın başındaki isim dördüncü kez değişti. Yerine eski milletvekili Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu atandı. Ağbal görevden alınmasından bir gün önce, beklentilerin üzerinde baz puan faiz artışıyla politika faizi oranını yüzde 19’a yükseltmişti. Göreve geldiği tarihte 8,58 TL olan dolar kuru, Ağbal döneminde 7 seviyesinin altına düşmüştü ancak piyasalar başkanlık değişimine sert tepki verdi, dolar 8 TL’nin üzerinde hızla yükselmeye başladı.

Kavcıoğlu, ilk kez 23 Eylül'de politika faizini baz puan düşürerek yüzde 18'e indirdi. Karar öncesi 8,64 seviyelerinde olan kur, kararın açıklanmasının ardından 8,80 seviyesine kadar yükseldi.

Ekim ayında 9 liraya ulaşan kur, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Kavcıoğlu’yla görüşmesi ve Merkez Bankası’nın iki başkan yardımcısıyla, bir Para Politikası Kurulu üyesini görevden alması sonrası 9 liranın da üzerine tırmandı. Erdoğan'ın kabine toplantısı sonrası Suriye’yle ilgili sınır ötesi operasyon açıklaması da doların ateşini yükseltti.

18 Ekim’de dolar 9,32 TL’ye yükselerek tarihi rekor kırdı. 21 Ekim’de Merkez Bankası’nın politika faizini sürpriz bir şekilde baz puan indirmesiyle, dolar 9,47 seviyesini görerek bir rekor daha kırdı.

18 Kasım 1 dolar 11,25 TL

Merkez Bankası’nın politika faizi kararından bir gün önce Cumhurbaşkanı Erdoğan meclisteki konuşmasında “Anlayan anlar, anlamayan anlamaz biz faize milletimizi ezdirmeyiz” dedi, ‘faiz sebep, enflasyon sonuçtur’ söylemini tekrarladı. Bu sözler, enflasyonun yıllık bazda altı aydır yükselmeye devam ettiği ’de üçüncü kez faiz indirimine gidileceği ihtimalini kuvvetlendirdi. Dolar 10,56 liraya kadar yükseldi. 18 Kasım’da Merkez Bankası PPK toplantısı kararında, Eylül ve Ekim ayında olduğu gibi ‘indirime devam’ dedi. Politika faizi baz puan düşürülerek yüzde 15'e çekildi. Dolar/TL faiz kararının açıklanmasıyla 11,25 TL’yi aştı. Merkez Bankası, PPK toplantısı kararında faiz indirimine Aralık ayında da devam edeceğinin sinyalini verdi.

23 Kasım 1 dolar 13,5 TL

22 Kasım’da Bakanlar Kurulu toplantısının ardından konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, bir kez daha düşük faizi savundu. Erdoğan, büyüme, istihdam ve yatırım odaklı bir politika izlediklerini belirterek, "Bu politikayla biz ne yaptığımızı, niçin yaptığımızı, nasıl yaptığımızı, hangi risklerle karşı karşıya olduğumuzu gayet iyi biliyoruz" diye konuştu.

23 Kasım’da ise Türk Lirası, Amerikan Doları karşısında tarihinin en sert değer kayıplarından birini yaşadı. 22 Kasım’da piyasa kapanışında 11,83 olan kur, 23 Kasım’da saatler içinde 13,50 seviyesine kadar yükseldi. Önce kur, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin grup konuşmasında ‘‘faiz kamburdur’’ sözlerini kullandığı dakikalarda 11,84 seviyesinden 12,65 seviyesine çıktı. Ardından Merkez Bankası’nın Türk Lirası’nın hızlı değer kaybı karşısında, “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının uygulanmakta olan dalgalı kur rejimi altında kur seviyesine ilişkin bir taahhüdü yoktur. Merkez Bankası belli koşullar altında kalıcı yön amacı taşımadan sadece aşırı oynaklığa müdahale edebilmektedir. Döviz piyasalarında gerçekçi olmayan ve iktisadi temellerden tamamen uzak, sağlıksız fiyat oluşumları gözlemlenmektedir” açıklamasını yapmasıyla dolar yeni tarihi zirvesini gördü. Piyasaların bu açıklamaya sert tepki vermesiyle kur 13,50 liraya kadar çıktı. Dalgalı görünüm 24 Kasım’da da sürdü. Sabah saatlerinde 13 liradan alıcı bulan dolar, gün içinde toparlanarak 11,60 seviyelerine kadar gevşese de ardından 12 liranın üzerine çıktı.

20 Aralık 1 dolar 18,35 TL

2 Aralık’ta Lütfi Elvan, Hazine ve Maliye Bakanlığı görevinden istifa etti. Yerine faiz indirimlerini savunan Nureddin Nebati atandı. Elvan görev tesliminde kamu maliyesini en iyi şekilde devrettiğini vurgularken, Nebati "Önceliğimiz yüksek faiz değil, yatırım ve istihdam olacak" dedi. 16 Aralık’ta Merkez Bankası’nın gösterge faizini yüzde 14’e düşürmesi dövizin ateşini daha da yükseltti. 20 Aralık’ta 1 dolar, 18,35 lirayı gördü. Aynı gece Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kur Korumalı Mevduat (KKM) sistemine geçileceğini açıkladı. Buna göre vadeli TL hesaplarında eğer döviz fiyatı verilen faizden daha fazla artarsa, aradaki fark tasarruf sahibine ödenecekti. Erdoğan’ın açıklamasının ardından dolar hızla düşerek, 10,6 liraya kadar geriledi.

31 Mayıs 1 dolar 16,43 TL

Dolar, Aralık ayının son haftasında 11,,50 seviyesinde seyretti. Ancak Türkiye yeni yıla başta enerji olmak üzere birçok kalemde büyük zamlarla girdi. TÜİK verilerine göre Ocak ’de tüketici enflasyonu yüzde 48,69 oldu. 24 Şubat’ta Rusya’nın Ukrayna’yı işgale başlaması ve Amerikan Merkez Bankası’nın (FED) Mart ’de faiz artırımlarına başlaması doların yeniden TL karşısında yükselmesini de beraberinde getirdi. Şubat ayını 14 liranın altında kapatan dolar mayıs sonunda 16 lirayı geçti.

28 Temmuz 1 dolar 17,93 TL

Erdoğan yönetiminin Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan’la yeniden yakınlaşması ülkeye istenen ölçüde döviz akışını sağlamadı. İhracatta kırılan rekorlar, ithalatta kırılan rekorların altında kaldı ve mayıs ayında 12 aylık cari işlemler açığı 29 milyar milyon dolara yükseldi.

Enflasyon, tartışmalı TÜİK rakamlarıyla bile Haziran ’de yüzde 78,62’ye çıktı. Birçok merkez bankası enflasyonla mücadeleyi merkeze alıp faiz artırımına giderken Bakan Nebati, 6 Haziran’da “Biz bir yol ayrımına gittik. Enflasyonla birlikte büyümeyi tercih ettik. Yoksa enflasyonu düşürmek için çok sert tedbirler alabilirdik” dedi. Merkez Bankası böyle bir ortamda politika faizini yüzde 14’te tutmayı sürdürdü. 40 yılın en yüksek enflasyonuyla karşı karşıya kalan FED ise politika faizini yüzde 2,,50 aralığına yükseltti. Dolar yeniden 18 lira sınırına dayanarak 17,93 TL oldu.

Türkiye güne dolar rekoru ile uyandı. TL, dolar karşısında her geçen gün eriyor. Merkez Bankası'nın olağanüstü toplanmasının ardından dolar 'e düştü. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi konuya ilişkin "Şu anda kalıcı hasar henüz daha oluşmadı. Türk ekonomisinde bunun maliyetlere yansıması, enflasyon oluşturması ve yukarı yönlü çekilen enflasyondan sonra da faizlerin orta vadede kalıcı şekilde yukarı gitmesi yönünde riskler oluşturabilir, henüz o noktaya gelmedik.". Peki dolar neden yükseliyor? İşte ayrıntılar

Dolar ne kadar oldu? Vatandaş merak ediyor dolar neden yükseliyor? Merkez Bankası tarafından yapılan açıklamada, “Para Politikası Kurulu yakın dönem gelişmelerini değerlendirmek üzere toplanmıştır” denildi. Toplantı açıklamasının ardından gün içinde 4,90'lara kadar çıkan dolarda büyük bir düşüş yaşandı. Dolar şu an 4,58 civarında işlem görüyor.

Özyeğin Üniversitesi İşletme Fakültesi Ekonomi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ümit Özlale ekonomide yaşanan gelişmeleri monash.pw’ye değerlendirdi. Gelinen noktada Merkez Bankası’nın etkisizliğinden bahseden Prof. Özlale, “Bundan sonra ne olur diye soracak olursanız, TCMB'nin ya da siyasilerin açıklaması hiçbir işe yaramaz.” dedi.

Türk Lirası’nın diğer gelişen ülke para birimlerinden daha da olumsuz ayrışmasının temel nedeninin TCMB’nin siyasi baskılar karşısındaki basiretsizliği olduğunu söyleyen Prof. Özlale, “Gazetenize daha önce verdiğim röportajda TCMB’nin faiz politikası ve fiyat istikrarı hedefinde yalnız bırakıldığını söylemiştim. Yanılmışım. TCMB’nin “siyasete biat” konusunda bu kadar hevesli ve “merkez bankası bağımsızlığı” kavramını anlamaktan bu kadar uzak olduğunu gözden kaçırmışım.” dedi.

İstanbul ve Ankara serbest piyasalarında alınıp satılan döviz türlerinin, önceki ve bugün itibarıyla alış, satış fiyatları şöyle:

(AA)

EKONOMİ BAKANI: KALICI HASAR HENÜZ OLUŞMADI

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, döviz kurundaki gelişmelere yönelik,  “Para politikalarıyla, Türk lirasının değeriyle ilgili olması gereken şeyleri yapacak enstrümanlarımız var. İlgili kurumların elinde bu tedbirleri alabilecek çok güçlü enstrümanlar var, yetkileri ve sorumlulukları da var.” dedi.

Zeybekci, Türkiye’nin kısa vadeli mükellefiyetlerinin milyar dolar, Merkez Bankası rezervleri, vatandaşların ve reel sektörün döviz varlığının ise milyar doların üzerinde olduğunu belirterek, “Bir yıl içindeki mükellefiyetlerimizi yerine getirmekle ilgili hiç bir sıkıntımız yok. Türk lirasının değer kaybını reel, makroekonomik bir sebebe bağlamak mümkün değil. Onun için spekülatif diyoruz. Spekülatif demek bunu küçümsemek demek değil. Diğer taraftan oynaklık alanı son derece yüksek.” diye konuştu.

Kurdaki gelişmelerin para politikasıyla yönlendirilmesi gereken bir alan olduğunun altını çizen Zeybekci, “Para politikalarıyla, Türk lirasının değeriyle ilgili olması gereken şeyleri yapacak enstrümanlarımız var. İlgili kurumların elinde bu tedbirleri alabilecek çok güçlü enstrümanlar var, yetkileri ve sorumlulukları da var. Dolayısıyla Türk reel sektörünün bu maliyeti ödeme haksızlığını yapmamak, gereğini yapmak lazım.” dedi.

Zeybekci, para politikalarıyla ilgili tüm doneleri elinde olan kurumların aynı şekilde yetkileri de olduğunu ifade ederek, şöyle devam etti:

“Yetki demek sorumluluk da demek. Nasıl ki reel sektör anlamında yetkiler kullanıldıysa para politikalarıyla ilgili de ilgili kurumlarımızın yetkilerini kullanarak sorumluluklarını yerine getirmesini çok faydalı görüyorum. Reel sektör anlamında bu performansların, alın terinin, emeğin heba edilmemesi anlamında da son derece gerekli görüyorum. Yetkisi olanların yetkilerini kullanırken kendi sorumluluk alanları içinde sonuna kadar bu yetkilerin  kullanmaları gerekliliğine inanıyorum. Bunun da geciktirilmesinin Türk reel sektörüne, ekonomisine, ihracatına, büyümesine, sanayisine, bütün bu makroekonomik performansımıza faydası olmadığına inanıyorum.”

Konuyu Cumhurbaşkanı ya da Başbakana götürmeyi büyük haksızlık olarak gördüğünü dile getiren Zeybekci, ilgili kurumların sorumluluk alanları içinde yetkilerini kullandığında Türkiye’nin bunu kolay bir şekilde aşacağını ifade etti.

Zeybekci, para politikalarının gereklerinin cesaretle yapılması gerektiğini vurgulayarak, “Türk parasının spekülatif şekilde değer kaybına müsaade etmeyeceğimizi elimizdeki enstrümanlarla ve attığımız adımlarla göstermemiz lazım.” diye konuştu.

Piyasaların doğru kuru sağlıklı ortamda, sağlıklı şartlar altında belirlediğini dile getiren Zeybekci, “Şu anda kalıcı hasar henüz daha oluşmadı. Türk ekonomisinde bunun maliyetlere yansıması, enflasyon oluşturması ve yukarı yönlü çekilen enflasyondan sonra da faizlerin orta vadede kalıcı şekilde yukarı gitmesi yönünde riskler oluşturabilir, henüz o noktaya gelmedik.” dedi. (AA)

DÖVİZ LİRA KARŞISINDA YÜZDE 30 YÜKSELDİ

Dolar, euro ve sterlin, yılının ilk gününden bu yana lira karşısında yüzde 30 yükseldi.

1 Ocak tarihinden bu yana;

– dolar liradan yüzde artışla lira,

– euro liradan yüzde artışla lira,

– sterlin liradan yüzde artışla lira zirveleriyle tarihi rekorlarını kırdı.

Borsa İstanbul Endeksi de Yılın ilk işlem gününde bin puandan işlem görürken, 23 Mayıs´ta yılbaşından bu yana yüzde 13 düşüşle bin puandan işlem görüyor. (DHA)

AltınAnkaraçeyrek altınCumhurbaşkanıDolarDolar ne kadarEkonomiEkonomi BakanıenflasyonEurofaizistanbulMerkez BankasıNihat ZeybekciÖzyeğin ÜniversitesiparaTürkiye

Dolardaki küresel güçlenme eğiliminin gelişmekte olan ülke para birimlerini baskılaması nedeniyle dolar ve euro yeni haftaya rekorla başladı.

Bu sabah bankalararası piyasada dolar/TL4,'e çıkarak tüm zamanların en yükseğini gördü. Dolar 4,58 civarında hareket ediyor.

ŞİMŞEK, ZEYBEKCİ, AĞBAL VE ÖZLÜ LİSTEDE YOK

Öte yandan, AK Parti 24 Haziran seçimleri için kişilik aday listesini Yüksek Seçim Kurulu'na (YSK) teslim etti.

Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Maliye Bakanı Naci Ağbal ve Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü aday listesinde yer almadı. 

AK Parti'nin milletvekili aday listesi ayrıntıları için tıklayın

Euro/TL de 5, ile rekorunu yeniledi. Euro 5,40'ın üzerinde hareket ediyor.

DOLAR ULUSLARARASI PİYASADA 5 AYIN ZİRVESİNDE

ABD Merkez Bankası'nın bu yıl iki kez daha faiz artırımına gidebileceği beklentisi dolarda güçlü bir değerlenme eğilimi yaratırken bu eğilim gelişmekte olan ülke para birimlerini baskı altında bırakıyor.

Doların başlıca altı para birimi karşısındaki seyrini izleyen dolar endeksi beş ay sonra ilk kez 94 seviyesine yükseldi. 

MERKEZ'İN OLASI ADIMLARI BEKLENİYOR

Gelişmekte olan ülkelere yönelik bu denli satış baskısı yanında Türkiye piyasaları da negatif ayrışıyor. Bankacılar Merkez Bankası'nın olası adımlarını bekliyor.

Merkez Bankası'ndan yapılan son açıklamada, "Piyasalarda gözlenen sağlıksız fiyat oluşumları yakından takip edilmektedir. Gelişmelerin enflasyon görünümü üzerindeki etkileri de dikkate alınarak gerekli adımlar atılacaktır" denilmişti.

Piyasalar ayrıca Fed'in çarşamba günü açıklayacağı son toplantı tutanaklarını takip edecek. Tutanaklarda Fed'in faiz artış sürecine ilişkin ipuçları izlenecek. 

Teknik açıdan dolar/TL'de 4,60 seviyesinin psikolojik direnç konumunda olduğunu ifade eden analistler, 4,50'nin ise kısa vadede destek konumuna gelebileceğini söyledi.

MERKEZ BANKASI NASIL BİR ADIM ATACAK?

Amerikan Doları Yılı Mayıs Ayı Fiyat Değişim Grafiği

Amerikan Doları Mayıs Ayı Alış ve Satış Kur Fiyatları

Mayıs Ayında Amerikan Doları Nasıl Performans Gösteriyor