2018 Engelli Oranları

(1) 30.12.2022 gün ve 32059 (2.Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 323 Seri No.lu Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği
(2) 21.12.2021 gün ve 31696 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 317 Seri No.lu Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği
(3) 29.12.2020 gün ve 31349 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 313 Seri No.lu Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği
(4) 27.12.2019 gün ve 30991 (2.M)sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 310 Seri No.lu Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği
(5) 31.12.2018 gün ve 30642 (M) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 305 Seri No.lu Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği
(6) 29.12.2017 gün ve 30285 (M) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 302 Seri No.lu Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği
(7) 27.12.2016 gün ve 29931 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 296 Seri No.lu Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği
(8) 25.12.2015 gün ve 29573 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 290 Seri No.lu Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği
(9) 30.12.2014 gün ve 29221 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 287 Seri No.lu Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği
(10) 30.12.2013 gün ve 28867 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 285 Seri No.lu Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği

Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik'in Özürlü sağlık kurulu raporunun geçerlilik süresi başlıklı 13’üncü maddesinde
"(1) Özürlü sağlık kurulu raporunun sürekli olup olmadığı ile süreli raporlarda raporun geçerlilik süresi mutlaka belirtilir.
(2) Özürlü sağlık kurulunca kişinin özür durumunun sürekli olduğuna karar verilmesi durumunda, özürlü sağlık kurulu raporunun ilgili bölümünde bu durum belirtilir. Ancak özür durumunun değişmesi halinde, kişinin talebi üzerine rapor ve buna bağlı kişinin özür oranı yeniden belirlenir.
(3) Özürlü sağlık kurulunca özürlünün özür durumunun sürekli olmadığına karar verilmesi halinde de bu husus ilgili bölümde belirlenerek özürlü sağlık kurulu raporunun geçerlilik süresi belirtilir. Zaman içinde değişebilen veya kontrolü gerektiren hastalıklar, hastanın önceki özürlü sağlık kurulu raporu da kurula sunularak, özürlü sağlık kurulunun belirleyeceği süre içinde yeniden görüşülür ve karara bağlanır.
(4) Bu Yönetmelik hükümlerine göre alınmış olan sürekli raporlar ile süreli raporların geçerlilik süresi dolmadan tekrar rapor alınmak istenmesi durumunda, mükerrer rapor tanzimini önlemek maksadıyla, ilgililerin daha önce özürlü sağlık kurulu raporu alıp almadıklarına ilişkin beyanı istenir. İlgilinin beyanı üzerine veya bir başka şekilde, evvelce özürlü sağlık kurulu raporu verilmiş olduğunun tespiti halinde tekrar rapor verilmez. Kullanım amacına uygun olarak düzenlenmiş ve bu Yönetmelik hükümlerine göre alınmış olan sürekli raporlara sahip kişilerden kurumlarca yeniden rapor istenilmez. ” hükümleri ile düzenleme yapılmıştır.

Ancak uygulamada özellikle engelli raporları düzenlenirken geçerlilik süresi konusunda tereddütler yaşandığı anlaşılmıştır. Engel durumu sabit kişilere sürekli raporlar yerine süreli raporlar düzenlendiği ve bu durumun hasta mağduriyetine yol açtığı tespit edilmiştir. Bu itibarla aşağıda hususların açıklanmasına ihtiyaç duyulmuştur.
a) Bireyin engel durumunun sabit kalması (uzuv ve organ kaybı gibi) veya artması söz konusu olan hastalıklar için sürekli rapor düzenlenmesi,
b) Yeni bir engel durumunun ortaya çıkması veya mevcut engellilik durumunda bir değişiklik meydana gelmesi halinde, bireyin talebi ve ilgili branş hekiminin sağlık kuruluna sevki uygun görmesi üzerine süre aranmaksızın engellilik durumu yeniden değerlendirilir ve yeni rapor düzenlenmesi,
c)   Kurumların ilgili mevzuatları gereğince, gerekçesi belirtilerek yazılı kontrol muayenesi talebinde bulunulması durumunda sağlık kuruluşunca yeniden rapor düzenlenmesi,
d)  Bireyin engel durumunun ilaç tedavisi, cerrahi tedavi ve/veya rehabilitasyon uygulamaları ile zaman içinde azalma ihtimali olduğu ve hastalık bulgularının tam olarak görülemediği hallerde süreli rapor düzenlenmesi,
gerekmektedir.

Uygulamanın Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik'te yer alan hükümler ile yukarıda vurgulanan esaslara uygun olarak yürütülmesinin engelli raporları vermeye yetkili tüm sağlık kuruluşlarına duyurulması ve konuya gerekli hassasiyetin gösterilmesi hususunda;

Gereğini rica ederim.

Prof. Dr. Eyüp GÜMÜŞ
Bakan a.            
Müsteşar 

Engelli araç hesaplama nasıl yapılır sorusunu yanıtlamadan evvel bir güncellemeden bahsetmek istiyoruz. 01.01.2023 tarihi itibarıyla Resmi Gazete’de de yer verilen Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste  Uygulama Genel Tebliği kararınca malul ve engelli bireylerin otomobil satın alımlarında uygulamaya alınacak istisna artık 1.004.200 TL olarak kabul görecektir.

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ÖTV Kanunu’nun 7/2. maddesine göre engel derecelerine bağlı olarak özel tüketim vergisi indiriminden yararlanabiliyor. Kanunda belirtilen maddelere göre taşıt alırken ÖTV indiriminden yararlanmak isteyen engelli kişilerin en az %40 engel derecesine sahip olması gerekiyor. Engelli ÖTV indirimi hesaplama işlemi ise kişilerin engel derecesine göre aracın vergiler dahil satış fiyatı üzerinden yapılıyor.

Engel derecesi %40 ve %89 arasında olan kişiler sıfır kilometre bir araç almak istediklerinde %26,3’lük ÖTV indiriminden yararlanabiliyor. Engel derecesi %90 ve üzerinde olan vatandaşlar ise beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisapları özel tüketim vergisinden tamamen muaf tutuluyor.

Engelli araç alımı hesaplama işlemi karmaşık gibi görünse de basit bir formüle sahip. %90 ve üzerinde engel derecesine sahip vatandaşların elde edeceği indirim miktarını hesaplamak için şu şekilde bir örnek verilebilir:

• Vergiler dahil satış fiyatı 300.000 TL olan bir araç alacağınızı farz edin.
• Satış fiyatı üzerinden %18 KDV bedelini hesaplayıp miktardan düşün (300.000 / 1.18 = 254.237 TL KDV’siz fiyat).
• KDV’yi çıkardıktan sonra ÖTV dahil 254.237 TL’lik satış fiyatından %80 ÖTV bedelini de düşün (254.237 / 1.80 = 141.242 TL ÖTV ve KDV’siz fiyat).
• Vergiler hariç fabrika çıkış fiyatı olan 141.242 TL’ye %18’lik KDV bedelini tekrar ekleyin (141.242 x 1.18 = 166.665 yalnızca KDV’li fiyat).
• Satış bedeli 300.000 TL olan bir otomobili ÖTV muafiyetinden faydalanarak 166.665 TL’ye satın alabilirsiniz.

Engelli araç alımı hesaplama sürecinde yalnızca ÖTV değil her yıl iki defa ödenen MTV (Motorlu Taşıtlar Vergisi) istisnası sunulduğunu da belirtmek gerekiyor. Buna göre engel derecesi %90 ve altındaki kişiler aracın engellilik haline uygun özel tertibata sahip olduğunu belirten motorlu araç tescil belgesiyle, %90 ve üstünde olanlar ise özel tertibat şartı aranmadan yalnızca engel derecesine ilişkin sağlık kurulu raporuyla vergi dairelerine başvurdukları takdirde motorlu taşıtlar vergisinden muaf tutulabiliyor.

01.01.2023 itibariyle Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından öngörülen taahhütname metninin de vergi dairesine sunulmak üzere engelli araç alımı esnasından imzalanması gerekmektedir.

Motorlu Taşıtlar Vergisi ne kadar diye merak edenler için bu verginin aracın yaşına ve modeline göre değiştiğini belirtmekte fayda var.

Engelli Araç Alımı Şartları

Engelli araç alımı ÖTV Kanununun 7/2. maddesine göre kişilerin engel derecesine göre belirlenmiş çeşitli şartlardan oluşuyor.

• Engelli raporu ile araç alımının gerçekleşmesi için 18 yaşından büyük ve zihinsel engeli olmayan kişi, kendi başına işlemlerini gerçekleştirebilir.
• 18 yaşından küçük ise velisinin muvafakatname vermesi gerekir.
• 18 yaşından büyük ve zihinsel engelli bireyler için vasi kararı gerekir.
• Engel derecesi raporunun tam teşekküllü devlet hastanelerinden alınmış olması gerekir.
• Engel derecesi %40 ila %89 arasında olan kişilerin 1 Ocak 2016’dan önce alınmış H sınıfı sürücü belgesi veya üzerinde engelli ibaresi bulunan yeni tip B sınıfı sürücü belgesine sahip olması, ehliyet üzerinde özel tertibatlı araç kullanabilir ibaresi yer alması ve aracı kendi adına tescil ettirmesi gerekir.
• Engel derecesi %90 veya üzerinde olan bireylerde özel tertibatı olmayan aracı, kişinin eşi, kanuni mümessili ile üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücünün kullanması zorunludur.
• Alınacak aracın motor silindir hacmine bakılmaksızın tüm vergiler dahil satış fiyatının 1.004.200 TL’nin altında olması gerekir.
• ÖTV indirimiyle alınacak aracın sıfır olması ve 5 yıl boyunca başka birine satılmaması gerekiyor.

Engelli Araç Alımı İçin Gerekli Evraklar

Engelli bireylerin ÖTV indiriminden yararlanarak taşıt sahibi olabilmeleri için birtakım evrakları eksiksiz olarak tamamlaması gerekiyor.

Engelli araç alımı için gerekli evraklar:

• Devletin yetkilendirdiği hastanelerin sağlık kurulları tarafından verilmiş engelli raporu,
• Alınan rapor neticesinde belirlenen engel derecesi belgesi,
• Aracı engelli kişi kullanacaksa onun adına düzenlenmiş eski tip H sınıfı veya yeni tip B sınıfı sürücü belgesi,
• İnteraktif Vergi Dairesi veya Gelir İdaresi Başkanlığı’na bağlı vergi dairelerinden alınan ÖTV ödeme belgesi.

Bu yazı sadece bilgilendirme amaçlı olup, ÖTV muafiyetli araç alımlarında güncel mevzuatın geçerli olacağı ve uygulanacağını hatırlatırız. Toyota Türkiye Pazarlama ve Satış A.Ş. burada yazan bilgilendirmenin uygulanması konusunda herhangi bir taahhüt vermemektedir. ÖTV muafiyetli araç alımınızda mutlaka satıcı ile alım koşulları konusunda güncel bilgileri edinmeniz gerekmektedir.