2.doz Biontech Yan Etkileri
BioNTech aşısı yan etkileri: 2. doz BioNTech aşısının yan etkileri ne zaman ge&#;er? İşte madde madde semptomlar
Güncelleme Tarihi:
LinkedinFlipboardE-postaLinki KopyalaYazı Tipi
BioNTech aşısı yan etkileri, aşılama hızı sürerken, gündeme gelmeye devam ediyor. Türkiye'de ikinci ve üçüncü doz koronavirüs aşı miktarı 57 milyon bin 'e ulaştı. Koronavirüs aşısında BionTech ve Sinovac karşılaştırması tartışılırken uzman isimlerin yan etkilerle ilgili açıklamalarına gözler çevrildi. Aşırı halsizlik, yorgunluk, ateş, , kolda aşırı ağrı gibi bulgularla kendisini gösteren aşının yan etkileri için ağrı kesiciler kullanılıyor. Peki, BioNTech aşısı yan etkileri nelerdir ve 2. doz aşının yan etkisi ne zaman geçer? İşte, madde madde semptomlar ve konuyla ilgili bilgiler.
'İlk doz nişan, ikinci doz d&#;ğ&#;n' Herkes yan etkileri konuşuyor, peki uzmanlar ne diyor?
Aşılamada ilk dozu söz-nişan, ikinci dozu düğüne benzetebiliriz. Düğünde olası risk daha fazla… Artık taraflar birbirini tanımış oluyor. Bu sistematik ile aslında biz en çok ilk dozdaki yan etkileri düşünürüz çünkü ikinci dozu sorgularız. Nişanda sorun olur ise, düğünü yapıp yapmamak gibi…
'YAN ETKİLER HİÇBİR ZAMAN DAYANILMAYACAK DERECEDE OLMAZ'
Görülen yan etkiler biz korkutmalı mı?
İsmail Balık:Yan etkiler kesinlikle korkutmasın. 2. dozda görülen yan etkiler tolere edilemeyecek boyutta değil. Hafif ağrı kesicilerle geçiştirilebilir ya da kendi kendine saat içinde etkileri kaybolan yan etkilerdir. Bazı kişilerde 2. dozu aldıktan sonra da yan etki olmayabiliyor. Kişinin bağışıklık sitemi ile alakalıdır. Kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Herkesin ağrı ve yan etki algılama eşiği farklıdır. Kimisi daha fazla ağrı hisseder, aynı ağrıyı başka biri şikayet konusu bile etmez.
Şu da unutulmamalıdır, yan etkiler hiçbir zaman dayanılmayacak derecede olmaz.Aşı olanlara yan etkilerini sorduğumuzda çoğunlukla sübjektiftir, ağır objektif bulgular değildir. Özetle görülen yan etkiler bizi korkutmamalı. En ağır yan etki tanımı yapan hastalarda bile etkilerin kısa sürede kaybolduğunu gözlemliyoruz.
Alper Şener:Görülen yan etkilerin hiçbirinde yaygın ve hasar bırakacak boyutta bir kümelenme söz konusu değil. Yan etkilerin görülme sıklığında aşılarda şu mantık işler; eğer hastalığın görülme sıklığı veya komplikasyonları ile yarışacak sıklıkta ve ağırlıkta bir yan etki tanımlanır ise, aşı uygulaması durdurulur. Şu andaki görülen yan etkilerin hiç birisi hastalığın kişilere yaşatacağı klinik tablo ile yarışamaz.
'YAN ETKİLERİNİN TARİFİ DE KATLANILMASI DA KİŞİDEN KİŞİYE DEĞİŞİR'
Neden bazı insanlar aşıdan sonra hiç yan etki yaşamazken bazıları daha güçlü yan etkiler yaşıyor?
İsmail Balık: Ağrıya tolerasyon nasıl kişiler arasında farklılık gösteriyorsa yan etkilerin tanımı da kişiden kişiye değişir. Bir kişi için çok önemli olmayan yan etki başka bir kişi için çok ağır yan etki olarak tanımlanabilir. Hekim gözüyle baktığımızda tüm aşılardaki yan etkilerin tolere edilebilecek ağır olmayan basit grip ve soğuk algınlığı belirtilerinden farklı olmadığını ve çok kısa sürede kaybolduğunu görüyoruz. Ve bunlar genellikle bir iki gün içerisinde kaybolan yan etkilerdir.
Yan etkilerin kişiden kişiye değişiklik göstermesinin bir başka nedeni de bazı kişilerin bağışıklık sistemi aşıya karşı daha duyarlı olabilir. İşte ağrıya duyarlılık, ağrıyı tolerasyon nasıl kişiler arasında farklılık gösteriyorsa aşıda da bu var. Dolayısı ile kimi yan etki yaşamadım diyor kimisi de beni kötü yaptı, ağır geçirdim diyor.
Yani özetle kişiler arasında sübjektif yan etki tanımlamamasından kaynaklanıyor. İşte ağrıya duyarlılık, ağrıyı tolerasyon nasıl kişiler arasında farklılık gösteriyorsa aşıdaki yan etkilerinin tarifi de tanımı da katlanılması da bu şekilde farklılık gösteriyor. Yan etki bir kişi için hiç önemli bir etki olarak tanımlanmazken başka bir kişi içi güçlü yan etki olarak tanımlanabilir. Yan etkileri tolere edemediğini düşünen kişiler bir sağlık kuruluşuna başvurabilirler.
Alper Şener: Bağışık yanıt kişiden kişiye değişir, bu nedenle oluşan antikor miktarı ve yan etkide değişir. Hastalığı ağır veya ayakta atlatma çerçevesindeki durumun aynısı aşıda oluşan yan etkilerde de var.
Yan etkiler ne kadar süre sonra kaybolmalı? Ne kadar sürmesi normal?
İsmail Balık:Genellikle çoğu vakada hiç yan etki görülmüyor. Yan etki görülenlerde de saat içinde hafifliyor ve maksimum bir-iki gün içinde kayboluyor. Yan etkilerin içinde en çok önemsenmesi gereken anafilaksi dediğimiz ağır alerjik reaksiyon şeklidir. Bu da genellikle ilk kırk beş dakika içinde görülür. Zaten aşılar il sağlık merkezinde bunun için yapılmak zorunda. Ve de aşı yapılan kişilere dakika aşının yapıldığı yerden ayrılmaması tavsiye ediliyor. Bu çok çok nadir bir durumdur ve böyle bir durum geliştiğinde ilaçlarla durum düzeltilebiliyor.
'YAN ETKİLER ÜRETİLEN ANTİKOR MİKTARI İLE ALAKALI DEĞİL'
Daha fazla yan etki görmek bağışıklık sisteminin daha fazla antikor ürettiği anlamına mı geliyor?
İsmail Balık: Yan etkilerin hafifliği ya da azlığı aşının daha az etkili ya da daha çok etkili olduğu anlamına gelmiyor. Yan etkiyle bağışıklık sisteminin ürettiği antikor arasında bir ilişki yok. Hafif etki gösterenler de, çok yan etki gösterenler kadar antikor üretebilirler.
Aşı yaptırmadan hemen önce ya da sonra virüs kapmış olmak yan etkilerin ağır bir şekilde görülmesine neden olabilir mı?
İsmail Balık: Hayır böyle bir ilişki söz konusu değil. Aşıdan hemen önce ya da sonra virüs kapılmışsa, aşının anlamlı bir etkisi olmaz.
VİRÜS MÜ KAPTIM YOKSA AŞININ YAN ETKİSİ Mİ?
Aşı sonrası görülen semptomlar yan etkiden değil de koronavirüsün belirtisi olabilir mi?
İsmail Balık: Yani bunun rastlantısal olarak denk gelme ihtimali var. Aşı olmadan birkaç gün önce virüsü almışsa virüse bağlı belirtilerin aşının yan etkileri ile karıştırılması mümkün. Eğer bir kişi aşı olmadan önce tesadüfen virüse maruz kalmışsa, aşı yapılması da kuluçka süresine denk gelmişse ( gün arasında değişir) virüsün belirtileri aşı olduğu günlere denk gelebilir. Koronavirüsün bazı belirtileri aşı yan etkilerine benziyor. Özellikle delta varyantının son zamanlardaki belirtileri soğuk algınlığı belirtilerine daha fazla benzemeye başladı. Yani baş ağrısı, eklem ağrısı gibi belirtiler karıştırılabilir.
Alper Şener: Çok düşük bir ihtimal ama olası… Böyle tanı koyduğumuz hastalar oldu. Genelde insanlar ilk dozda bile hemen korunma şemsiyesine girdiklerini sanıyorlar, ama bu doğru değil. İki dozdan 2 hafta sonra korunmanız başlıyor ama bu da garanti değil…Eğer karşılaştığınız virüs miktarı vücudunuzdaki antikordan fazla ise açıkta kalan virüsler sizi enfekte edebilir. Bağışık yanıt bunun için ek antikor üretir ama bu arada virüs yükü çok yüksek ise, aşıya ve antikora rağmen hasta olabilirsiniz. İşte bu yüzden dolaşan virüs yükü hala yüksek olduğu ve aşılardan kaçabilen varyantlar varken virüs yükünü düşürmek için ısrarla “maske kullanmaya devam” edin diyoruz.
Yan etkileri ağır geçirmek hastalığı fark etmeden geçirmiş olma ihtimalinden olabilir mi?
Alper Şener: Hastalığı geçirenlerde oluşan antikor yanıtı varken kişilere 12 hafta içinde aşılama önerilmiyor. Buradaki çekince aşının tutmama veya bağışıklık yanıtının şaşırıp antikor oluşturamama riskidir. Dolayısı ile fark etmeden korona geçirenlerde 12 hafta içinde aşılama olsa bile yan etkilerin görülmesi veya yaygınlaşması konusunda bir risk artışı olasılığını ben kişisel olarak uzak görüyorum. Çünkü benzeri durumları diğer aşılarda sık yaşıyoruz. Bir fark olmuyor.
İkinci dozda ağır yan etkiler gören bir kişi 'korona geçirseydi ağır atlatırdı' çıkarımı yapılabilir mi?
İsmail Balık: Kesinlikle hayır, hiç alakası yok.
Alper Şener: Aşı olanlarda görülen yan etki daha güçlü ise asla koronayı da ağır geçirir diyemeyiz. Buradaki mekanizmalar çok farklı… Temel prensibimiz şu olmalı: Hastalığı geçirerek kontrolsüz bağışık yanıt oluşma (örn MIS-C ve MIS-A) riskiniz vb durumlar nedeniyle- kontrollü ve profesyonel bağışık yanıta ihtiyacınız var. Bunu da aşı sağlıyor.
Biontech yan etkileri: Biontech aşısı 2. doz yan etkileri nelerdir? Biontech yan etkileri kaç gün sürer?
Biontech aşısının yan etkileri nelerdir, koruma oranı kaç? sorusu araştırılıyor. Koronavirüse karşı geliştirilen Sinovac aşısı ile Biontech aşısı Türkiye'de uygulanmaya devam ediyor. Aşı randevusu almak isteyen vatandaşlar Sinovac ve Biontech aşıları arasından seçim yapabiliyor. İşte Biontech aşısı hakkında merak edilenler
BIONTECH AŞISI YAN ETKİLERİ
Ankara Üniversitesi (AÜ) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İsmail Balık, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın vatandaşlara şu an iki aşıdan birini yaptırabileceklerine yönelik seçenek sunduğunu belirtti. Her iki aşı üzerine üniversitede yaptıkları klinik gözlemlere ilişkin değerlendirmelerde bulundu:
"Klinik gözlemlerimize göre, eğer alerjik bünyeniz varsa mRNA aşısı yerine tercihiniz varsa alerjik bünyelerde daha az yan etki yapan inaktif aşı olan Sinovac aşısını yaptırabilirsiniz. Çünkü, çalışmalarda sadece BioNTech değil diğer mRNA aşılarının daha çok reaksiyon yaptığı gözlendi. Ayrıca, mRNA aşıları, inaktif aşılara göre daha güçlü bağışıklık yanıtı yapıyor, immün sistem üzerine uyarıcı etkisi daha fazla olduğu için. Dolayısıyla, bağışıklık yanıtı zayıf olabilecek bünyeye sahip olanlar, mRNA aşısını tercih edebilir. Bunlar kim dersek, obezitesi bulunanlar, böbrek yetmezliği, şeker hastalığı olanlar, kanser tedavisi görenler veya çeşitli hastalıkları nedeniyle bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullananlar, eğer seçenekleri varsa mRNA aşısı olan BioNTech aşısını tercih edebilirler. Ancak yine onlarda da inaktif aşısının çalıştığını, işe yaradığını söylememiz lazım. mRNA aşıları tek dozdan bir hafta sonrasından itibaren bağışıklık oluşturmaya başlıyor, inaktif aşılar ise ancak ikinci dozdan 15 gün sonra belirgin bağışıklık oluşturuyor."
Balık, kanser tedavi tamamlanmış olanların tedavileri bittiğinden bağışıklık sistemlerinin toparlanmış olacağını belirterek, "Dolayısıyla bu kişiler için iki aşı arasında bir farklılık görülmez." dedi.
Prof. Dr. Balık, "İleri yaştaki kişilerde de mRNA aşıları, daha etkin görülüyor ama onlarda bazı yan etki ihtimali daha fazla oluyor." diye konuştu.
İki aşıyı yan etkileri açısından değerlendiren Balık, şunları söyledi:
"BioNTech aşısı, yan etki olarak daha fazla kendini gösteriyor. Bunlar, aşı yerinde ağrı, şişlik, ateş, vücut kırgınlığı gibi belirtiler BioNTech aşısında daha fazla görülüyor ama bunların hiçbiri risk oluşturmuyor, kişiyi ağır hastalık geçirme ve ölüm riskinden koruyor. İnaktif olan Sinovac aşısında ise bu tip yan etkiler ya olmuyor ya daha az gözüküyor."
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ümit Savaşçı, aşıdan sonra oluşacak yan etkilere ilişkin DHA'ya değerlendirmede bulundu. Savaşçı, "Ben koronavirüs aşısı yaptırdım; bu Sinovac, BioNTech, Sputnik V de olabilir. Aşı yaptırdıktan sonra o gece akşamında hafif bir kol ağrısı, baş ağrısı, halsizlik, özellikle BioNTech aşısından sonra biraz daha yoğun kas, eklem ağrıları, bulantı halsizlik biraz fazla olmakta. Bazı kişilerde ilk dozdan sonra, bazılarında da genel olarak ikinci dozdan sonra biraz daha ağır belirtiler olabilir. Özellikle BioNTech aşısında mRNA aşısı olduğu için vücudun daha fazla antikor oluşturma çabası ile ne yazık ki yan etkiler biraz daha fazla görülüyor. Dolayısıyla kişi yan etkileri bilsin; ama bunun dışında özellikle 38 derecenin üstünde ateş, şiddetli boğaz ağrısı, öksürük, baş ağrısı geçmiyorsa, koku, tat kaybı, ishal geliştiyse, eklem ağrıları 2 güne rağmen geçmemişse bu kişi koronavirüs de kapmış olabilir. Çünkü bu kişiler aşı yaptırmak için sağlık ocaklarına, sağlık kuruluşlarına gidiyorlar, yoğun bir ortama giriyorlar. Burada ya da iş ortamında virüsü kapmış olabilirler. Aşının yan etkilerini iyi irdelemek lazım. Her aşı yan etkisi virüs olmayabilir; ama sorgulamak lazım" diye konuştu.
BİONTECH AŞISI YAN ETKİLERİNE KARŞI NE YAPILMALI?
Aşı sonrasında sık olarak karşılaşılabilecek durumlar ve bu hafif durumlara yönelik destekleyici yaklaşımlar şunlardır:
• Aşı uygulanan bölgede ağrı/şişlik/kızarıklık
Aşı uygulanan kolunuza yüksekte olacak şekilde pozisyon veriniz. Soğuk uygulama yapınız. (Örnek: Soğuk suyla ıslatılmış bir havlunun aşı yapılan bölgeye uygulanması vb. Bu sırada cilde doğrudan buz temas ettirilmesinden kaçınılmalıdır.)
Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanılabilir.
• Yorgunluk
İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz.
• Hafif ateş, titreme
İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz, parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.
• Baş ağrısı
Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.
• Kas/eklem ağrısı
İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz, parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.
• Kusma, ishal
Bol sıvı takviyesi yapabilirsiniz, beslenmenizi ishal diyetine uygun olarak düzenleyebilirsiniz. Ağızdan sıvı ve gıda alınamayacak kadar kusma olması durumunda sıvı kaybı olabileceğinden sağlık kuruluşuna başvurunuz.
COVID aşısı uygulamasından sonra bunların dışında aşıyla ilişkili olabileceği düşünülen bir rahatsızlık hissedilmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
'YAN ETKİLER 2 GÜNDEN FAZLA UZARSA TEST YAPTIRILMALI'
Doç .Dr. Savaşçı, aşıya bağlı koronavirüs kapmanın mümkün olmadığını belirterek, "Ne yazık ki bizim sahada gördüğümüz belirtiler aşı yaptırdıktan gün sonra koronavirüs belirtileri gösterip testi pozitif çıkan vatandaşlarımız mevcut. Dolayısıyla kendi şikayetlerini iyi gözlemlemeleri gerekiyor. Şunun altını özellikle çizeyim; bu aşılar hiçbir şekilde canlı aşı olmadığı için aşıya bağlı koronavirüs kapma, hasta olma ihtimali yok. 'Ben aşı yaptırdım koronavirüs mü oldum' diye asla düşünmesinler. BioNTech aşısında biraz daha fazla yan etki görülüyor; ama kişi 2 gün üzerinde şikayetleri giderek artıyorsa ateş, halsizlik, eklem ağrıları daha belirgin oluyorsa koku, tat kaybı, sırt, göğüs ağrısı, ishal herhangi birisi bu tabloya ekleniyorsa o zaman mutlaka PCR testi yaptırması gerekiyor" ifadesini kullandı.
BİONTECH AŞISI YÜZDE KAÇ ETKİLİ?
ABD'li ilaç fırması Pfizer ile BioNTech'in aşısının üçüncü aşama klinik denemelerinin sonuçlarında yüzde 95 oranında koruma sağlandığını duyurdu.
65 YAŞ ÜSTÜ YETİŞLKİNLERDE ETKİNLİK YÜZDE 94
Dünya koronavirüs salgını ile mücadele ederken, bir yandan da aşı çalışmaları sürüyor. ABD'li ilaç firması Pfizer, yaptığı açıklamada, Covid aşısının son aşamasının nihai sonuçlarının %95 etkili olduğunu gösterdiğini ve gerekli iki aylık güvenlik verilerine sahip olduklarını açıkladı.Pfizer tarafından yapılan açıklamada, Amerikan Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından aşıya birkaç gün içinde acil kullanım onayı vereceği belirtildi.
İlaç üreticisi, Alman ortağı BioNTech ile geliştirilen aşının etkinliğinin yaş ve diğer veriler arasında tutarlı olduğunu ve önemli yan etkilerin olmadığını belirtti. Pfizer bu durumun aşılamanın dünya çapında yaygın olarak uygulanabileceğinin bir işareti olduğunu söyledi. Virüsten özellikle risk altında olan 65 yaş üstü yetişkinlerde etkililik % 94'ün üzerinde olduğu ifade edilmişti. Öte yandan, açıklamada aşının yan etkilerin çoğunlukla hafif ila orta derecede olduğunu ve hızla ortadan kalktığını söylendi. Aşılananların % 2'sinden fazlasını etkileyen tek ciddi yan etki, ikinci dozdan sonra alıcıların %3,7'sini etkileyen yorgunluk olduğu belirtildi.
LinkedinFlipboardE-postaLinki KopyalaYazı Tipi