39 Derece Ateş Belirtileri

Son yıldır tedavisinde gelişmeler olan “ateş”, ailelerin çocuk acil servislerine ve çocuk polikliniklerine en sık başvuru nedenidir. Bu durumu arttıran en büyük sebeplerden biri; ailelerin “ateş fobisi”dir. Ateşin çocuklarda beyin hasarı gibi kalıcı zararlara ve hatta ölüme yol açacağı inancı, ailelerin kaygılarını arttırmakta, bu durumda kimi zaman gereksiz ve zararlı olabilecek uygulamaların yapılmasına neden olmaktadır. Bu korku hem aileyi hem de doktoru etkilemektedir. Burada en önemli bilinmesi  gereken nokta ateş bir hastalık değil, bir belirtidir.  Ateşli bir çocukta önemli olan hastalığın tanınması ve tedavisidir.

Ateş, vücut sıcaklığının normalin üzerinde olması hali olarak tanımlanmaktadır. Kesin rakamsal değer içermeden bir tanımlama yapılması, vücut sıcaklığının; cinsiyet, metabolik hız, dış ortam sıcaklığı ve gün içindeki zamanına göre değişebilir olmasından kaynaklanmaktadır. Vücut sıcaklığı çocuklarda yetişkinlere göre daha yüksek olabilir. Ergenlik döneminde yetişkin seviyelerine ulaşmaktadır. Çoğu bilimsel makale ve araştırmada çocuklarda makattan alınan ölçümlerde 38 derece ve üstü ateş olarak kabul edilmektedir.

Tanı ve tedavi için ateşin doğru ölçümü ve değerlendirilmesi önemlidir. Ateş ölçümünde dijital veya kızıl ötesi emisyon yöntemini kullanan termometreler kullanılmaktadır. Civalı cam termometrelerin zehirlenme ve kaza riskine karşı artık kullanımı önerilmemektedir.

Koltuk altından ölçüm yapılıyorsa bölgenin terli olmamasına dikkat edilmelidir. Ölçüm şekilleri, çocuğun yaşına göre değişebilir. Size göre uygulaması en kolay olarak  düşündüğünüz yöntemi seçebilir ve tablodaki değerlere göre çocuğunuzu  değerlendirebilirsiniz. Dikkat edilmesi gereken bir nokta da, ölçüm cihazlarının bakımlarının yapılmış olması ve pillerinin yeterli olmasıdır. Vücut ısısı kontrolü beyinde hipotalamus adı verilen bir bölgede, ısı ayarlayıcı merkez tarafından düzenlenir. Ateş oluşturan maddeler, vücut içi ve vücut dışı sebeplerden dolayı artabilmekte ve ateş yüksekliğine sebep olmaktadırlar. Ateş yüksekliği çocuğun tedaviye uyumunu zorlaştırır, sıvı kaybı ve huzursuzluğa neden olabilir. Metabolizma hızını ve dokuların oksijen ihtiyacını arttırarak kalbin iş yükünü arttırır. Çocuklarda en sık ateş sebebi nezle ve ishal gibi kendini sınırlayan viral nedenli enfeksiyonlar ve ikincil bir hastalık oluşturmamış bakteri nedenli kulak iltihabı, farenjit ve sinüzit enfeksiyonlardır. Bununla birlikte ateşin seyri bize hastalığı tanımlamamızda ipucu verebilir. Örneğin viral enfeksiyonlar yavaş yükselen fakat bir hafta süren ateşe sebep olabilirken, bakteriyel enfeksiyonlar daha dirençli ve yüksek ateşe sebep olabilirler. Ateş ile birlikte olan belirtiler ve bulgular tanının daha netleşmesine neden olacaktır. Çocuğunuzun ateşi olduğunda, sıcak ve kızarık görünümde olabilir. Normalden daha fazla terlediğini hissedebilirsiniz. Normalden daha fazla su içme istekleri olabilir. Bazı çocuklar ateşli oldukları dönemde iyi gözükebilirler fakat ek bulguların varlığı (kulak ağrısı, boğaz ağrısı, döküntü veya mide ağrısı) bize hastalıkları hakkında ipucu verebilmektedirler.

Bu dönemde anne-babanın dikkat edeceği, çocuğu rahatlatacak en önemli uygulama çocuğun yeterli sıvı aldığından emin olmak, bununla birlikte belirti ve bulguları gözlemlemektir. Çocuk ilacını içtikten sonra oynuyor ve sizinle iletişim kuruyor ise bu iyi bir işarettir.

Çocuklarda ateşli hastalıklar 4 ana başlık altında değerlendirilir;

1- Enfeksiyon Hastalıkları

2- Romatizmal Hastalıklar

3- Kanserler

4- Diğer sebepler (ilaçlar, susuz kalma, çevre ısı yüksekliği v.b)

Ateşi Nasıl Tedavi Etmeliyiz?

Ateşi vücut savunmasının bir parçası olarak görmeliyiz ve mikropların yok edilmesini kolaylaştırdığını unutmamalıyız. Ateş çok yüksek olmadıkça (41 derecenin üstü) hastaya özel bir zarar vermez. Yüksek ateşin tedavi etmenin amacı çocuğun rahat etmesini sağlamaktır.

Ateşin tedavisinde altta yatan sebebin bilinmesi, uygun tedavinin zamanında başlanması önemlidir. Antibiyotik kullanımına doktor muayenesinden sonra karar verilmelidir.  Antibiyotikler ateş düşürücü değillerdir. Ateş, ateş düşürücüler ve evde uygulanabilecek destek uygulamalar ile kontrol altına alınabilir.

Ateşi Olan Çocukta İlaç Dışında Destek Tedavileri Nelerdir?

Çocuğun Giysileri: Aşırı giydirilmesi ve örtülmesi vücut sıcaklığını arttırır. Çocuğun gevşek

giydirilmesi ve bazı durumlarda sadece bezi ya da iç çamaşırı ile kalması uygun olabilir.

Eğer ki çok üşüyor ve titriyorsa üzerine ince bir örtü örtülebilir.

Beslenme: Ateşi ortaya çıkaran mekanizmalar, iştah merkezinin etkinliğini azaltsa da ateşli çocuğun kalori gereksinimi artmıştır. Beslenme desteklenmeli ama zorlanmamalıdır. Çocukta aşırı terleme ve hızlı nefes alıp verme sıvı kaybı artışına yol açar. Bol miktarda sıvı desteği verilmelidir ve altta yatan hastalığa uygun olarak beslenmesinin de ayarlanması gerekmektedir. (ishal ise ishale uygun diyet gibi)

Oda Isısı: En uygun oda ısısı derece seviyesindedir. Bu seviyedeki ısınma ve havalandırma vücut ısısını dengeleme ve düşürme yönünden etkili bir yöntem olacaktır.

Fiziksel Soğutma (Ilık Su Banyosu): Ilık su banyosu, soğuk suya göre daha etkin olacağı için tercih edilmelidir. Ilık su ile ıslatılmış havlu ile boyun, yüz, el bilekleri, diz, koltuk altı, kasık kıvrımları ve karın üzerine pansuman şeklinde uygulama yapılabilir. Ilık su sıcaklığı derece olabilir. Soğuk su banyosu ve buz bazı seçilmiş durumlarda tercih edilmekte, evinizde güvenli bir yöntem olarak ılık su banyosu kullanımı önerilmektedir. Alkol ile fiziksel soğutma yan etkilerinden dolayı günümüzde önerilmemektedir.

İlaç Tedavisi Nelerdir?

39 dereceden düşük sağlıklı görünümlü çocuklarda genellikle tedavi önerilmez. Ancak ateşi artıyorsa ve çocuk daha huzursuz ise tedavi başlanabilir. Unutulmamalıdır ki, ateş düşürücüler enfeksiyonun seyrini değiştirmezler. Artmış ateş, vücudumuzda metabolik gereksinimleri arttırmakta ve ilk basamak tedavi olarak vücuda sıvı desteğinin yapılması önemlidir. Ateş düşürücüler yüksek riskli grupta yer alan kalp, akciğer ve nörolojik hastalığı olan çocuklarda ateşli havale gelişimini engellemek için faydalı olabilirler. Ateşi kontrol altına alınsa da altta yatan sebep mutlaka tanımlanması ve tedavi edilmesi gerekmektedir.

Çocuğunuzun ateşiyle ilgili her türlü kaygınız ve sorularınız için Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları A.D. Genel Pediatri Polikliniği ile iletişime geçebilirsiniz. Sağlıklı nesiller için her zaman yanınızdayız.

Vücudun bağışıklık sisteminin harekete geçtiğini gösteren ateş, vücudun beyaz kan hücrelerini üretmeye başladığının işaretidir. 36,1 &#; 37,6 derece arasındaki vücut ısısı yetişkinler için gayet normaldir. Ancak vücut ısısı gün içerisinde değişiklik gösterebileceği gibi, ateşin ölçüldüğü yere göre de sayılarda değişiklik meydana gelebilir. Peki yetişkinlerde ateş nedir? ve Yetişkinlerde ateş kaç olmalı? gibi sorular ve daha fazlası için Özel Avicenna Hastanesi olarak ele aldığımız bu yazımızı okuyabilirsiniz.

Yetişkinlerde Ateş Nedir?

Kişilerin normal vücut ısısı, hipotalamus (beyindeki bir yapı) tarafından belirlenir. Hipotalamusta yer alan ısı düzenleme merkezi, vücuttu anormal bir değişiklik ile karşılaştığında ısı ayarlarını üst değerlere çeker. Böylece farklı rahatsızlıklar ortaya çıkar ve vücut ısısı yükselerek ateşin yükselmesine neden olur. Öte yandan bakteri ve virüslerin dışında birçok başka hastalıkta ateşin çıkmasına neden olabilir.

Ateş Belirtileri

• Titreme
• Üşüme
• Terleme
• Kas ağrısı
• Baş ağrısı
• Kalp atışlarında hızlanma
• İştahsızlık
• Uyuşukluk
• Halsizlik
• Yorgunluk
• Acı hassasiyetin artması
• Konsantrasyon bozukluğu

Hangi Belirtilerde Doktora Gidilmeli?

• Bulantı
• Kusma
• Nöbet
• Işığa karşı aşırı hassasiyet
• Döküntü
• Nefes darlığı
• Boyunda sertlik ve ağrı
• Dehidrasyon
• Baş dönmesi
• Karın ağrısı
• Kas krampları
• Zihinde bulanıklık

Ateş Nedenleri

• Solunum yolu enfeksiyonları
• Mantar enfeksiyonları
• Bakteriyel ya da viral enfeksiyonlar
• Gıda zehirlenmeleri
• Enflamasyon
• Sıcak çarpması ya da güneş yanığı
• Sinek ve böcek sokmalarına bağlı olarak gelişen enfeksiyonlar
• Hipertiroid
• Otoimmün hastalıklar
• Bazı kanser türleri
• Tümörler
• Bazı ilaç ve tedaviler

Not: Astım, diyabet, romatoid artrit, otoimmün hastalıklar, anemi, kardiyovasküler hastalıklar, karaciğer ve böbrek hastalıkları, HIV &#; AIDS, kronik akciğer hastalıkları, serebral palsi ve multipl skleroz gibi hastalıklara sahip kişilerin bu konuda daha dikkatli olmaları gerekmektedir.

Yetişkinlerde Ateş Tedavisi

Kendi başına bir hastalık değildir ve başka bir hastalığın belirtisi olarak ortaya çıkar. Bu yüzden de ilk olarak altta yatan sebebin tedavi edilmesi gerekmektedir. Örneğin, enfeksiyon durumlarında ilk önce enfeksiyonun tedavi edilmesi şarttır ki buna bağlı olarak ateş düşsün. Öte yandan herhangi bir organ hasarına ya da nöbete yol açmaması adına bu durumun hep kontrol altında olması gerekiyor.

Yetişkinlerde ateş nasıl düşer sorusu için verebileceğimiz yanıt, ilaç tedavisinin yanı sıra soğuk kompres yönteminin uygulanması gerektiğidir. Yetişkinlerde ateş düşürücü ilaçlar ve soğuk kompres uygulaması dışında, iyi beslenme, düzenli uyku ve hafif egzersizler de enfeksiyonlarla savaş süresini kısaltarak ateşin düşmesini sağlar. Aynı zamanda sıvı alımı da böyle durumlarda oldukça etkilidir. Su, çorba, kemik suyu ve meyve suyu gibi yiyecek ve içecekler mideyi yormadığı gibi sıvı ve gerekli kalori alımını da sağlamış olur. Ilık banyo ve oda ısısının düşürülmesi gibi yöntemlerle de başarılı sonuçlar alınır.

Ne Zaman Doktora Başvurmak Gerekir?

• Yetişkinlerde ateşin 39 derecenin üzerine çıkılması
• 3 yaş altı çocuklarda ateşin 38 derecenin üzerine çıkılması
• Çocuklarda ateşle birlikte öksürük, ishal, kusma, döküntü görüldüğünde
• Nöbet durumlarında
• Yetişkinlerde ve çocuklarda sıcak çarpması durumunda
• Ateş düşürücülerin faydasız olduğu durumlarda en kısa sürede doktora gidilmesi gerekmektedir.

Sıkça Sorulan Sorular

Avicenna Hastanesi İç Hastalıkları &#; Dahiliye Doktorları