4 Ay Aşıları Ateş Yaparmı

4 ay aşısı nedir diye araştıran kişiler genellikle yeni anne baba olmuş insanlardır. Çünkü bu kişiler aşının bağışıklık sistemine etkisini bilseler de 4 ay aşısı ateş yapar mı, koldan mı, bacaktan mı merak ederler. Durum böyle olunca da 4 aylık aşı kaç tane bilmek isterler. Eğer sizde bu kişilerdenseniz ve 4 ay aşısı hangileri merak ediyorsanız içeriğimizin kalan kısmına inerek 4 ay aşısı nedir sorusunun cevabına ayrıntılı bir şekilde ulaşabilirsiniz.

4 Ay Aşısı Nedir?

Dünyada pek çok ülkenin kendine ait bir aşı takvimi vardır. Bebek aşı takvimi ile bebeğin doğumundan itibaren belli bir yaşa kadar hangi ayda, hangi yaşta, hangi aşının yapılacağı belirlenir. Aşı takvimine göre aşılanan bebekler ve çocuklar yoluyla toplumsal bağışıklık sağlanmış olur. Bu şekilde pek çok hastalığın toplum içinde salgınlara sebep olmasının önüne geçilirken, aynı zamanda bebek ve çocuklarda meydana gelebilecek kötü sonuçlar engellenir. Ebeveynler her ülkede belirlenen aşı takvimine göre çocuklarının aşılanmasını sağlamalıdır. Ülkemizdeki aşı takvimine göre ise 4. ay aşısı, bebeğin doğduktan sonraki yani bebek 4 aylık olduğu zaman yapılan aşıyı kapsamaktadır. 4. ay da yapılan aşılar iki tane olup şu şekildedir:

- 5'li Karma Aşısı: Bebeğiniz 4. ayında bu aşının 2. dozunu alır. 5'li karma aşısı; difteri, tetanoz, boğmaca, inaktif polyo (inaktif çocuk felci), hemofilüz influenza B denilen zatürre, ortakulak iltihabı ve menenjit yapabilen bir bakteriye karşı yapılan aşıdır. Bu aşıyla da difteri, tenanoz, zatürre, çocuk felci gibi hastalıklardan korunma sağlanır. 5'li karma aşı sayesinde hem hastalanmaktan hem de hastaneye yatış ve sakatlık gibi durumlardan korunmuş oluruz.

- Konjuge Pnömokok (Zatürre) Aşısı: Bebeğinizin 4. ayında 2. dozu yapılan bu aşı pnömokok mikrobuna karşı koruma sağlayan aşıdır. Bu aşı zatürre, orta kulak iltihabı ve menenjite karşı koruma sağlar.

Bebeğinize yapılan bu aşıların bir tanesi kola, diğeri ise bacağa yapılır. Aşı olduktan sonra bebeğinizde yan etki olarak ateş çıkabilir. Bu ateş ortalama 24 saat sürer. Aşı yoluyla zayıflatılmış hastalık mikrobu vücuda girdiğinde çocuk ve bebeklerin bağışıklık sistemi o mikrobu tanır ve ona karşı bellek hücreler oluşturur. Bu bellek hücreler ömür boyu kalarak aynı mikrop ile tekrar karşılaşıldığında daha güçlü bir savunma ortaya çıkarır ve hastalığın oluşması bu şekilde engellenir. Daha iyi sonuçlar alabilmek adına doktorunuza danışmanızı tavsiye ederiz.

Bebeklerde Aşının Önemi Nedir?

Aşı, hastalıklara karşı bağışıklık sağlamak amacıyla vücuda verilen zayıflatılmış hastalık mikrobudur. Aşı yoluyla bulaşıcı hastalıklardan korunmak mümkün olmaktadır. Sağlıklı yaşamanın en uygun yolu hastalıktan sonra tedavi olmak değil, hastalıklardan korunmaktır. Hastalıklardan korunmanın en etkili yöntemi ise temiz su ve aşılanmaktır. Çocuk ve bebeklerin bağışıklığı yetişkinlik dönemine göre nispeten daha zayıf olduğu için bu dönemde yakalanabilecekleri bulaşıcı hastalıklar oldukça fazla olmaktadır. Bulaşıcı hastalıkların neden olduğu kötü sonuçlar çocukluk çağında daha çok ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle çocukluk çağı aşılanması oldukça önemlidir. Unutulmamalıdır ki alılar sadece kişiyi hastalıktan korumakla kalmaz, toplumda yüzde 97'sinin üzerinde bir aşılanma oranına ulaşıldığında toplumu o hastalıklardan korur ve bu duruma da toplumsal bağışıklık denir. Tarihte pek çok hastalık bu şekilde yani toplumsal bağışıklık ile yok edilmiştir. Çiçek hastalığı, çocuk felci, kızamık bu hastalıklardan bazılarıdır.

Bebeklere Aşı Uygulanmazsa Ne Olur?

Bir tek bebeğin aşılanmaması belki bir şeyi değiştirmez, sadece o bebeğin hastalıklara açık olmasına neden olur. Ancak ülkedeki çoğu bebeğin aşılanmaması Kızamık, Su Çiçeği, Çocuk felci gibi hastalıkların salgınlara yol açmasına neden olabilir. Bu hastalıklara kötü sonuçlar ortaya çıkar.

Aşılama enfeksiyon hastalıklarından korunma yanında, enfeksiyon hastalıkları nedeniyle oluşan sakatlıkların yada ölümlerin azaltılmasında da önemli role sahiptir. Aşılar da ilaçlar gibi birer tıbbi üründür ve tüm ilaçlar gibi bazı yan etkileri olabilmektedir.  

Aşı sonrası gelişen istenmeyen etkiler kısmen sık görülen hafif yan etkiler ve çok nadir görülen ciddi yan etkiler olarak sınıflandırılabilir.  

Sıkça görülen hafif yan etkiler şunlardır;

1. Enjeksiyon (iğne) yerinde ağrı, şişlik ve kızarıklık gelişmesi, tüm aşılardan sonra değişen oranlarda (%) gözlenebilir. Özellikle tetanoz aşısının tekrarlayan dozlarında bu reaksiyon daha sık gözlenmektedir. Bulgular genellikle saat içinde kendiliğinden düzelmektedir. Şikayetleri rahatlatmak için enjeksiyon yerine soğuk uygulama ve ağrı kesici olarak parasetamol alımı ömonash.pwğer aşılardan farklı olarak BCG aşısı sonrası, bağışıklık sistemin yanıtı ile enjeksiyondan hafta sonra başlayan sivilce benzeri şişlik aşı sonrası % sıklıkla beklenen bir durumdur ve ay sonra ciltte iz bırakarak iyileşir. 
2. Ateş, baş ağrısı, kas ağrısı ve iştahsızlık aşılardan sonra görülebilen sistemik belirtilerdir. Farklı aşılarda değişen oranlarda gözlenmektedir. Örneğin ağızdan uygulanan çocuk felci aşısından sonra %1’den az sıklıkta görülürken, beşli karma aşı sonrası, % arasında değişen sıklıkta görülmektedir. Bu belirtiler de saat içinde kendiliğinden düzelmektedir. 
3. Hepatit A aşısından sonra % 5’ten az sıklıkla ishal ve kusma geliştiği bildirilmiştir. Bu şikayetler genellikle 48 saatten kısa sürede düzelmektedir. 
4. Kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısından sonra % oranında, genellikle aşıdan sonraki günlerde başlayan ve yaklaşık 2 gün süren döküntü görülebilir. Suçiçeği aşısından sonra enjeksiyon yerinde 2 civarı ya da enjeksiyon yerinden farklı yerlerde adet suçiçeğine benzer lezyon görülebilir. 
5. Parotit olarak adlandırılan, yanakta bulunan tükürük bezlerinin şişmesi ile seyreden durum kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısından sonra % 1’den az sıklıkta görülebilir. Lenf bezlerinin geçici olarak büyümesi de kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısından sonra çocukların yaklaşık olarak % 5’inde görülmektedir.

Çok nadir görülen ciddi yan etkiler şu şekildedir;

1. BCG aşısı sonrası lenf bezlerinin enfeksiyonu (bir milyon aşı dozunda vaka), BCG aşısına bağlı kemik enfeksiyonu (bir milyon aşı dozunda vaka) ve aşı içindeki bakterinin oluşturduğu yaygın enfeksiyon (bir milyon aşı dozunda iki vaka) bildirilmiştir. 
2. Difteri-boğmaca-tetanoz aşısı sonrası bebeklerde uzun süreli ağlama atağı (bir milyon aşı dozunda vaka bildirilmiştir), ateşli havale (bir milyon aşı dozunda vaka bildirilmiştir), solukluk, çevresel uyaranlara cevap vermeme, kaslarda gevşeklik şeklinde görülen hipotonik hiporesponsif atak (bir milyon aşı dozunda vaka bildirilmiştir) görülebilir. Ağlama atağı kendiliğinden düzelir, ateşli havale uzun dönemde epilepsi olarak adlandırılan sara hastalığına yol açmaz, iyi seyirli bir monash.pwnik hiporesponsif atak kendiliğinden geçer ve bu hastalarda uzun dönemde beyin gelişimini etkileyen bir sorun gösterilmemiştir.  
3. Kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısından sonra genellikle iyi seyirli ve kendiliğinden düzelen trombositopeni (kanamayı durduran kan hücrelerinde azalma) tablosu (bir milyon aşı dozunda 33 vaka bildirilmiştir) görülebilir. 
4. Ağızdan uygulanan çocuk felci aşısından sonra aşıda bulunan virüsle paralitik polio hastalığı - aşı dozunda bir vaka olacak şekilde görülebilir. Bu risk daha çok ilk doz çocuk felci aşılamasından sonra söz konusudur. Bu nedenle ağızdan uygulanan çocuk felci aşısı, iğne şeklinde uygulanan çocuk felci aşısı iki doz yapıldıktan sonra verilmektedir. 
5. Anafilaksi (alerjik şok tablosu), aşı içeriklerinden birine karşı ağır alerjisi olan kişilerde çok nadir (bir milyon aşı dozunda vaka bildirilmiştir) olarak görülebilen bir durumdur. 

Kaynaklar

1. Adverse Effects of Vaccines: Evidence and Causality, ed. K. Stratton, et al. , Washington (DC).
2. Bohlke K, Davis RL, Marcy SM, Braun MM, DeStefano F, Black SB, Mullooly JP, Thompson RS; Vaccine Safety Datalink Team. Risk of anaphylaxis after vaccination of children and adolescents. Pediatrics. Oct;(4)
3. Braun, M.M. et al. Report of a US public health service workshop on hypotonic-hyporesponsive episode (HHE) after pertussis immunization. Pediatrics, ; (5): p. E
4. Centers for Diseases Control and monash.pw: Vaccine side effects, adverse reactions, contraindications, and precautions. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices. MMWR: Morbidity and Mortality Weekly Report, ; 45(RR):1– 
5. Centers for Disease Control and Prevention, Ten great public health achievements--worldwide, MMWR Morb Mortal Wkly Rep, ; 60(24): p.
6. McLean, H.Q., et al. Prevention of measles, rubella, congenital rubella syndrome, and mumps, summary recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Recomm Rep, ;62(RR):p
7. Prevention of varicella. Update recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Recomm Rep, ;48(RR-6):p.
8. Ray, P. et al. Encephalopathy after whole-cell pertussis or measles vaccination: lack of evidence for a causal association in a retrospective case-control study. Pediatr Infect Dis J, ;25(9): p.
9. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Aşı Sonrası İstenmeyen Etkiler Genelgesi (), internet adresi: monash.pw,/asi-sonrasi-istenmeyen-etkiler-genelgesihtml, (Erişim tarihi: )

World Health Organization, Global Vaccine Safety, WHO vaccine reaction rates information sheets, internet adresi: monash.pw, (Erişim tarihi: )

Difteri, boğmaca, tetanos, çocuk felci, hepatit, zatürre, su çiçeği başta olmak üzere birçok önemli hastalığa karşı koruyucu olan aşılar, doğar doğmaz başlıyor, yaşlar arasında yapılan aşılarla sona eriyor. Daha sonraki periyotta okul aşıları ve erişkin aşıları ile devam ediyor. Çocuk Hastalıkları Uzmanı Dr. Tijen Diri, aşılarla ilgili ailelerin iyi bilgilendirilmesinin önemini vurgularken, aşı takibinin çok iyi yapılması gerektiğini, düşmeyen ateş, aşırı huzursuzluk, uykuya eğilim, genel durumda farklılaşma durumunda doktora başvurulmasının önemli olduğunu belirtti.

Dr. Tijen Diri, ailelerin aşılarla ilgili en çok sordukları soruları yanıtladı:

1-İçinde virüs ya da bakteri bulunan aşılar bebeğe zarar veriyor mu?
Aşılar içindeki bakteriler ve virüsler, çoğalma yani hastalık oluşturma yeteneklerini kaybetmiş olup, zayıflatılmış veya ölü yapıdadırlar. Aşı yapılan çocuk sadece bağışıklık (hafıza hücreleri) oluşturacak kadar virüs veya bakteriye maruz kalır. Bu sebeple bebeğe zarar değil bilakis fayda sağlarlar.

2-Aynı günde iki canlı aşı yaptırılabilir mi?
Aynı günde iki canlı aşı yapılabilir, mahsuru yoktur.

3-Karma aşı bebekleri hangi hastalıklardan koruyor?
Karma aşı dediğimizde Difteri, Boğmaca, Tetanoz, Çocuk felci, Hemofilus influenza B (menenjite-zatürreye-orta kulak iltihabına neden olur) dediğimiz 5 adet hastalığının aşısını kastediyoruz. Bu 5 hastalık son derece tehlikeli, öldürücü ve hasar bırakabilen tablolara neden olur.

4-Zatürre aşısı mutlaka yapılmalı mı?
Zatürre aşısı “Pnömococ” olarak adlandırdığımız bir mikrobun aşısıdır. Pnömococ mikrobu zatürreye yol açan yüzlerce mikropdan sadece birisidir. Tehlikeli ve öldürücü olabilir. Pnömococ mikrobu sadece zatürre yapmaz; menenjit, orta kulak iltihabı, sinüzit gibi diğer hastalıklara da neden olur. Yapılması zorunlu bir aşıdır. Özellikle bağışıklık sistemi hassas, dalağı alınmış hastalarda, kronik böbrek, kronik kalp, şeker, kronik karaciğer hastası olanlarda ve orak hücreli kansızlığı olanlarda mutlaka uygulanmalıdır.

5-Su çiçeği aşısı zorunlu mu?
Su çiçeği aşısı artık zorunlu bir aşıdır. Su çiçeği mikrobu çok bulaşıcıdır ve salgınlara neden olur. Suçiçeği mikrobu bağışıklık sistemini en çok baskılayan virüslerden biridir. Genelde hafif geçirilen bir hastalık olmakla beraber bazen ağır tablolara yol açabilir. Ensefalit (beyin dokusunda iltihap), zatürreye sebebiyet verebilir. Hele bağışıklık sistemi baskılanmış, kanser tedavisi gören veya bağışıklık sistemini baskılayan ilaçları kullanan hastalarda mutlaka uygulanmalıdır. Suçiçeği aynı zamanda hamileler için tehlike arz eder. Zira doğacak bebekte doğumsal bozukluklara neden olabilir.

İshal aşısını yaptırmak yararlı mı, ne zaman yapılmalı?
Elbette ki yararlı. Çünkü ishal, özellikle 5 yaş altı çocuklarda ciddi ve hatta bazen hayatı tehdit eden ve ölümle sonuçlanabilen tablolara yol açabilir. Rotavirüs, hemen pek çok vakada hastane yatışı gerektiren, bebekleri çok hırpalayan bir sürece neden olur. Rota aşıları ilk dozu monash.pw önce yapılmak kaydı ile kullanılan aşıya bağlı olarak 2 veya 3 doz olarak yapılır. Üstelik uygulanması son derece kolay olup, ağızdan uygulanmaktadır.

7-Aşılar bebekte kısırlığa neden olabilir mi?
Aşıların hiçbiri kısırlığa neden olmaz.

Aşılardan sonra görülebilecek yan etkiler nelerdir? Bunların hangisi olursa hekime başvurmak gerekir?
Aşılarda yüksek teknolojinin kullanımı nedeni ile artık eskiye göre aşı yan etkilerini çok az görmekteyiz. Aşılarda görebileceğimiz genel yan etkiler; ateş, huzursuzluk, aşı yapılan yerde kızarıklık, sertlik, döküntüyü sayabiliriz. Düşüremediğimiz ateş, aşırı huzursuzluk, uykuya eğilim, genel durumda farklılaşmaya neden olacak her türlü durumda doktorunuza başvurabilirsiniz.

Rutin aşı şeması dışında; meningokoksik menenjit (monash.pw veya 1 yaş sonrası) ve Rahim ağzı kanser aşısı (yaş), grip aşısı ve bazı özel durumlarda uygulanan kuduz, kolera, tifo, sarı humma gibi aşılar da uygulanımdadır.

Çocukluk dönemi aşıları ne zaman bitiyor? En son hangi aşı yapılıyor?
Çocukluk dönemi aşıları yaş arasında yapılan kızamık-kızamıkçık-kabakulak ve su çiçeğinin monash.pw, karmanın tekrarı ile bitiyormuş gibi görünmekle beraber okul aşıları ve erişkin aşıları ile devam ederek bu konudaki özenimizi tüm yaşantımız boyunca göstermemizi ve yenilikleri ve gelişmeleri takip etmemizi gerektirmektedir.

AŞI TAKVİMİ
Doğumda Hepatit B.
monash.pw Hepatit B.
monash.pw DaBT-IPV-Hib, BCG, Pnomokok.
monash.pw Rotavirüs
monash.pw DaBT-IPV-Hib, Pnömokok.
monash.pw Rotavirüs (Rota aşısı seçilen aşıya bağlı olarak 3 dozda olabilir.)
monash.pw DaBT-IPV-Hib, OPV (Ağızdan çocuk felci), Hepatit B, Pnömokok.
Ay DaBT-IPV-Hib, OPV (Ağızdan çocuk felci), Hepatit A.
Ay Hepatit A.
Yaş Kızamık-Kızamıkçık-Kabakulak-Su Çiçeği-Oral Polio-Dt.