4 Yolda Geçiş Üstünlüğü

Tali yol, ana yola bağlanan ve trafik yoğunluğu bakımından daha az bir yoğunluğa sahip olan yollara verilen isimdir.

Hangi Yol Tali Yoldur?

Tali yolda olduğunuzu sizlere anlatan levhalar vardır. Örneğin içi boş üçgen şeklinde olan “yol ver” levhasını gördüğünüzde tali yolda olduğunuzu anlayabilirsiniz. Bu levhayı gördüğünüzde muhtemelen ana yola bağlanmak üzeresinizdir ve yapmanız gereken ana yolda seyir halinde olan araçlara yol vermek ve ana yolun müsait olduğu bir anda ana yolun en sağ şeridine kontrollü bir şekilde çıkmaktır.

Eğer ana yolda ilerlerken yanlardan ana yola bağlanan işaretleri görüyorsanız, anlamanız gereken yakın bir zamanda sizin seyir halinde olduğunuz ana yola bir tali yol bağlanacak. Bu durumda yapmanız gereken şeyler; eğer sağ şeritteyseniz hafiften yavaşlayarak kontrollü bir şekilde yolunuza devam etmek olmalı. Tali yoldan bir araba çıkacak diye aniden şerit değiştirmeye çalışmayın çünkü ani yapacağınız hamleler diğer şeritteki aracı zora sokabilir. Ana yolda seyir halindeyseniz yol hakkı sizindir devam edebilirsiniz fakat her zaman tedbir gereği yavaşlamakta fayda var. Eğer zaten ana yolun sol şeridinde seyir halindeyseniz zaten bu durum sizi ilgilendirmiyor keyifli yolculuklar dileriz.

Geçiş Üstünlüğü Kime Aittir?

Tali yollar ve ana yollar karşılaştırıldığında “Geçiş üstünlüğü kime aittir?” sorusu ortaya çıkıyor. Çoğumuzun da ehliyet kurslarında öğrendiği gibi geçiş üstünlüğü her zaman ana yol üzerinde seyreden araçlara aittir. Ki zaten yol ver levhasını gördüğünüzde bunu net bir şekilde anlayacaksınızdır. Peki eğer levha yoksa? İşte durumda her zaman sağdan gelen aracın geçiş üstünlüğü vardır.

Trafik Kuralları Hayata Bağlar!

Unutmayın ki, trafik kuralları sürücüler güvenli bir şekilde seyahat etsin diye var. Ve hiçbir levha ya da trafik kuralı anlamsız yere konulmamıştır hepsinin birer mantıklı sebebi vardır. Bu sebepten çocukluğumuzdan beri dillerimizde pelesenk olmuş o sözü hep birlikte tekrarlayalım.

Trafik kurallarına uyalım, uymayanları uyaralım!

Eve 5 dakika geç gitmek hiç gitmemekten daha iyidir.

monash.pw güvenli yolculuklar diler!

Trafik levhalarının detaylı anlatımı için tıklayın!

Hızlı gitmek size ne kazandırır öğrenmek için buraya tıklayın!

Trafik asla şakaya gelmez. Herhangi bir bilgi eksikliğinde yaşayacağınız bir kazada "ben bunu bilmiyordum" diyemezsiniz. Bu sebeple trafik kurallarını en iyi şekilde bilmelisiniz. Özellikle, ışık bulunmayan bir kavşak ya da dört yol ağzına geldiğinizde hangi aracın öncelikli geçeceğini bilmek gerekiyor.

Daha önce ehliyet aldıysanız veya ehliyet sınavına girdiyseniz sizlere hangi aracın önce geçmesi gerektiğiyle alakalı sorular sorulmuştur. Çözmesi son derece eğlenceli olan bu sorular, aynı zamanda çok değerli bilgiler de veriyor. Peki sizler kendinizi bu konuda bilgili görüyor musunuz? Haydi gelin, bir test edelim.

Buradaki kontrolsüz kavşakta önceliğe sahip araçlar var. Peki böyle bir durumda araçların geçiş sırası nasıl olmalıdır?

A) 1 - 2 - 4 - 3

B) 2 - 1 - 3 - 4

C) 1 - 3 - 4 - 2

D)  1 - 4 - 2 - 3

Cevap için tıkla!

Traktörün bu kavşakta ne yapması gerekmektedir?

A) Traktör doğrudan geçer.

B) Traktör solundaki arabaya yol verir ve sonra geçer.

C) Traktör sağındaki otomobile yol verir ve sonra geçer.

D) Traktör hem sağındaki hem de solundaki otomobile yol verir ve sonra geçer.

Cevap için tıkla!

Buradaki kavşakta geçiş sırası nasıl olmalıdır?

A) 1 - 2 - 3

B) 2 - 3 - 1 

C) 3 - 1 - 2

D) 2 - 1 - 3

Cevap için tıkla!

Kavşaktaki 3 numaralı kamyonun ne yapması gerekir?

A) 1 numaralı ambulansın geçmesini bekler ve sonra kendisi geçer.

B) 1 numaralı ambulansın ve 2 numaralı arabanın geçmesini bekler, sonra kendisi geçer.

C) Hızlanarak herkesten önce geçer.

D) 2 numaralı arabanın geçmesini bekler ve sonra kendisi geçer.

Cevap için tıkla!

Buradaki kavşakta araçların geçiş sırası nedir?

A) 2 - 1 - 3

B) 1 - 3 - 2

C) 1 - 2 - 3

D) 3 - 1 - 2

Cevap için tıkla!

Yoğun trafiğin olduğu kavşakta 3 numaralı araç ne yapmalıdır?

A) Dönel kavşakta olduğu için kimseyi beklemeden basıp gider.

B) 2 numaralı itfaiyenin geçmesini bekler, ardından kendisi geçer.

C) Önce 2 numaralı itfaiyenin sonrasında ise 4 numaralı polis arabasının geçmesini bekler. Sonra kendisi geçer.

D) 4 numaralı polis arabasının geçmesine izin verir. Sonrasında dönel kavşakta drift yapmaya başlar.

Cevap için tıkla!

Aşağıdaki dönel kavşakta gördüğümüz araçların geçiş sırası ne olmalıdır?

A) 2 - 3 - 1

B) 1 - 2 - 3

C) 2 - 1 - 3

D) 3 - 1 - 2

Cevap için tıkla!

Emoji İle Tepki Ver

16

Trafik kuralları hem sürücülerin hem de yayaların hayatı gözeterek oluşturulan kısıtlama ve sınırlar olarak tanımlanabilir. Tüm taşıtları ve yayaları kapsayan bu kurallar sayesinde akışın her zaman düzgün ve kazasız olması sağlanır. İşte bu amaçla düzenlenen ve oldukça büyük bir öneme sahip olan kurallardan biri de geçiş üstünlüğü sırasıdır. Trafikte geçiş üstünlüğü olağanüstü durumlarda sürücülerin belli standartları takip etmesini sağlar. Tabii bu kuralı düzgün bir şekilde uygulayabilmek için hem kuralı hem de detaylarını çok iyi bilmek gerekir.

Trafikte Geçiş Üstünlüğü Ne Demektir?

Geçiş üstünlüğü, görev sebebi ile trafik kısıtlamalarına bağlı olmaksızın hareket edebilmek demektir. Acil ve ağır yaralı hastaları taşıyan ilk yardım araçları, cankurtaran, itfaiye araçları, suçlu takibindeki güvenlik güçlerinin kullandığı araçlar, yaşanan bir olaya müdahale etmek için olay yerine acil bir şekilde intikal etmesi gereken kolluk güçlerinin araçları trafikte geçiş üstünlüğüne sahiptir. Tabii bu üstünlük yalnızca  bahsedilen olağanüstü durumlarda geçerlidir. Klasik devriye gezen ve asayiş sorunu ile karşı karşıya kalmayan bir polis aracı üstünlük standartlarına uymaz. Ayrıca geçiş üstünlüğü olan araç trafik kurallarından bağımsız olsa da diğer sürücülerin hayatını tehlikeye atacak davranışlardan uzak durmalıdır.

Geçiş Üstünlüğü Hangi Durumlarda Kullanılır?

Geçiş üstünlüğü yalnızca biraz önce bahsettiğimiz araçların sürücülerine tanınan bir haktır. Şahsi aracı ile seyahat eden kişilerin herhangi bir şekilde geçiş üstünlüğünden faydalanma şansı yoktur. Ayrıca geçiş üstünlüğü ayrıcalıklı olarak tanımlanabilecek araç türlerinin yalnızca acil durumlara müdahale etmeye gittiği zamanlar için geçerlidir.

Trafikte Geçiş Üstünlüğü Sıralaması Nasıldır?

Trafikte geçiş üstünlüğüne sahip olan araçların da kendi içerisinde bir sıralaması vardır. Bu sıra şu şekildedir:

1. Acil hastaların ve yaralı kişilerin taşınması ve bu durumlara müdahale edilebilmesi için gerekli olan ilk ve acil yardım araçlar, ambulanslar, özel amaçlı taşıtlar
2. Doku ve organ nakli için taşıma yapan araçlar
3. İtfaiye gibi felaket müdahale araçları
4. Suçlu ve sanıkları takip halinde olan güvenlik güçleri ve zabıta araçları
5. Yaşanan bir trafik kazası alanına giden polis ve hizmet araçları
6. Kar ve buzla mücadele gibi yolların düzgün bir şekilde işlemesi için çalışan ve bu amaçla göreve giden özel hizmet araçları
7. Afet ve acil durumlara müdahaleye giden hizmet araçları
8. Koruma araçları ve korunan kişilerin bulunduğu araçlar

Geçiş Üstünlüğü Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Geçiş Üstünlüğü Olan Bir Araçla Trafikte Karşılaşıldığında Ne Yapılmalıdır?

Trafikte geçiş üstünlüğü olan bir araçla karşı karşıya geldiğinizde akışı bozmadan yol vermeye çalışmalısınız. Bu noktada çok şeritli yollarda gelen acil durum aracının takip ettiği şeritten güvenli bir şekilde uzaklaşmalısınız. Bu aşamada ise karşı şeride geçmemeye özen göstermelisiniz.

Kavşaklarda Geçiş Üstünlüğü Nasıldır?

Geçiş üstünlüğü aslında buraya kadar anlattığımız acil durum ve özel amaçlı araçların trafikteki üstünlüğünü tanımlayan bir kavram. Ama genelde kavşaklardaki geçiş sırası da üstünlük olarak değerlendiriliyor. O nedenle biraz da bu konudan bahsedelim.

Kavşaklarda geçiş hakkı bu bölgelerdeki trafik akışının güvenli bir şekilde ilerlemesini sağlar. Buna kavşaklarda ilk geçiş hakkı kuralı da denir. Öncelikle şunu söyleyelim, kavşağa giren tüm sürücülerin hızları düşürmek zorundadır. Onun dışında kavşaklarda:

• Geçiş üstünlüğüne sahip olan araçlara
• Güzergahında ilerleyen tramvaylara
• Tramvay hattında bulunan diğer araçlara
• Bölünmüş yola çıkıyorsanız bu yoldan gelenlere
• Tali yoldan anayola çıkıyorsanız anayoldan gelen araçlara
• Döner kavşakta hali hazırda seyir halinde olan araçlara
• Motorsuz araç kullanıyorsanız motorlu araç kullananlara
• Büyük iş makinesi ya da traktör kullanıyorsanız diğer motorlu araç sürücülerine
• Eğer sol taraftan geliyorsanız sağdan gelen araca yol vermelisiniz.

Trafikteki düzenin sağlanması, bu sayede can ve mal kayıplarının önüne geçilmesi adına trafik kurallarına uymak oldukça önemli. Kırmızı ışıkta geçmemek, hız sınırı doğrultusunda sürüş gerçekleştirmek, yasaklı yerlerde şerit değiştirmemek gibi kuralların yanı sıra geçiş üstünlüğü sıralamasına dikkat etmek de bilinmesi gereken trafik kuralları arasında yer alıyor. Hangi araçların geçiş üstünlüğü olduğu ise Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından belirleniyor. Gelin, trafikte geçiş üstünlüğü olan araçlar hakkında daha detaylı bilgi verelim.

Trafikte Geçiş Üstünlüğü Olan Araçlar Hangileridir?

• Olay yerine ulaşmaya çalışan veya hastaneye acil ulaştırılması gereken yaralı hasta taşıyan ambulanslar ve özel araçlar,
• Organ ve doku nakli yapan araçlar,
• İtfaiye ve polis aracı (trafik polisi dâhil) gibi acil müdahale için olay yerine ulaşmaya çalışan araçlar,
• Güvenlik ya da asayiş için olay yerine ulaşmaya çalışan zabıtalar veya sanık ve suçlu takip eden memur araçları,
• Afet ve acil durum araçları (kar ve buzlanma araçlarları dâhil),
• Hizmet nedeniyle korunan araçlar ve takip araçları geçiş üstünlüğüne sahiptir.

Ayrıca bu özel durum araçlarının yanı sıra;

• Ana yolda seyir halinde olan araçların bölünmüş ve tali yoldan gelen araçlara karşı,
• Kavşakta seyir halinde olan araçların da kavşağa girmek üzere olan araçlara karşı geçiş üstünlüğü vardır. 

Kavşaklarda Hangi Araçların Geçiş Üstünlüğü Vardır?

Trafik polisleri, ışıklı uyarı işaretleri ve trafik levhaları, geçiş üstünlüğü konusunda yönlendirici olabilir. Fakat bunların bulunmadığı kavşaklarda geçiş hakkı önceliği hakkında bilgi sahibi olmanız gerekir. “Kontrolsüz kavşak” olarak adlandırılan bu noktalarda trafikte geçiş hakkı sıralaması nasıldır, gelin birlikte bakalım.

Trafikteki tüm sürücüler, yukarıda belirttiğimiz geçiş hakkı üstünlüğü olan araçlara yol vermek zorundadır. Eğer yolda geçiş üstünlüğü olan bir araç bulunmuyorsa geçiş hakkı sıralaması şu şekilde olmalıdır:

• Motorsuz araçlar motorlu araçlara,
• İş makineleri ve traktörler diğer motorlu araçlara,
• Aksini belirten bir levha, trafik polisi ya da trafik ışığı olmadıkça tüm araçlar demir yolu araçlarına,
• Ana yola girmek üzere dönecek olan araçlar yolda düz bir şekilde seyrine devam eden araçlara,
• Düz giden araçlar dönel kavşakta dönecek olan araçlara,
• Tali yoldan bağlanan araçlar ana yoldaki araçlara,
• Aynı değerdeki yolların (örneğin iki ana yol) kesiştiği kavşaklarda soldan gelen araçlar sağdan gelen araçlara,
• Bir mülkten (garaj, park yeri vb) çıkan araçlar ana yoldan gelen araçlara,
• Tüm araçlar, kurallara uygun bir şekilde geçiş yapan yaya ve bisiklet kullanıcılarına yol vermek durumundadır.

Yayaların Geçiş Üstünlüğünün Olduğu Noktalar Nereleridir?

Trafikte yayaların geçiş üstünlüğü olduğunu ve bu sebeple onlara yol verilmesi gerektiğini duymuşsunuzdur. Fakat bu her zaman doğru değil. Örneğin otobanda, aksi belirtilmediği takdirde bir yayanın geçiş üstünlüğü olmaz. Üstelik bu durumda yaya, trafik kurallarına aykırı bir uygulama yaparak hem kendi güvenliğini hem de trafikteki sürücülerin can ve mal güvenliğini tehdit etmiş olur.

Bunun yanı sıra bazı durumlarda da yayanın geçiş üstünlüğü olduğu halde onlara yol vermeyen sürücülerle de ne yazık ki karşılaşmak mümkün. Peki, sürücüler hangi durumlarda yayaya geçiş üstünlüğü vermelidir?

• Kavşak giriş ve çıkışlarında,
• Okul ve yaya geçitlerinin bulunduğu noktalarda yayalara yol verilmelidir.

Geçiş Hakkı Olan Araç veya Yayaya Yol Verilmediği Takdirde Ne Olur?

Geçiş hakkı olan araçlara ya da yayalara yol vermediğinizde ve bunun tespiti gerçekleştiği durumda trafik cezası ile karşılaşabilirsiniz. Bundan daha önemlisi, trafik kazaları dolayısıyla can ve mal kayıpları yaşanabilir.

Araç Sigortalarını Yaptırmayı Unutmayın

Ne kadar dikkatli olursanız olun, ne yazık ki bazı zamanlarda kaza geliyorum demiyor. Bu nedenle araç sigortaları oldukça önem taşıyor. Kaza durumunda karşınızdaki aracın hasarlarını teminat ve limitler dâhilinde karşılamayı amaçlayan Zorunlu Trafik Sigortası ve aracınızda meydana gelen hasarlara karşı güvence oluşturmayı amaçlayan Kasko Sigortası bu konuda yanınızda!

Kasko ve trafik sigortasının sıklıkla karıştırılan iki ürün olduğunun farkındayız. Dilerseniz kasko ve trafik sigortasının farklarına değindiğimiz yazımıza göz atarak bu konuda ayrıntılı bilgi alabilirsiniz.

Güvenli sürüşler dileriz!