Bir bebeğin dünyaya gelişi ile hem anne hem de yenidoğan için yeni bir dönem başlar. Doğumdan sonraki 6 haftayı kapsayan ve halk arasında lohusalık dönemi olarak da bilinen bu süreç, yaklaşık 40 günlük bir süre boyunca anne ve bebeğin özel bakıma ihtiyaç duyduğu ve yalnız bırakılmadığı bir zaman zarfıdır.
Lohusalık döneminde mümkün olduğu kadar annenin psikolojisine destek olunurken, bebek bakımı ile ilgili de yardımcı olunmaktadır. Çünkü lohusa kadın, hamilelik sürecini yeni atlatmıştır ve vücudunun toparlanması gerekmektedir.
Bu sırada bebek de annesini tanıyarak güçlü bir bağ kurmaya çalışıyordur. Lohusalığın bitimiyle birlikte de yenidoğan için 40 uçurma diye adlandırılan küçük bir seremoni yapılmaktadır. Halk arasında sıklıkla telaffuz edilen, anne ve yenidoğanın ilk 6 haftasının sonunu ifade eden kırk çıkarmanın birçok faydası olduğuna inanılmaktadır.
Peki kırk uçurmak nedir, nasıl yapılır, bu gelenekle ilgili uygulanan adımlar nelerdir?
Çocuğu olsun olmasın herkes, kırk çıkarmayla ilgili doğru yanlış birtakım şeyler muhakkak duymuştur. Bazı kişiler bunun dini bir inanç olduğunu düşünürken, bazı kişiler de eskilerden kalma bir gelenek olduğuna ve yapılmasının ruhani bir yararı olacağına inanmaktadır. Peki aslında bu inanış tam olarak ne ifade ediyor?
Günümüzde doktor kontrolleri başta olmak üzere çeşitli nedenlerden dolayı tam olarak uyulanamasa da, doğumdan sonraki 40 gün boyunca anne ve bebeğin dışarı çıkmaması, istirahat etmesi ve evde yalnız bırakılmaması inanışına dayanan kırk çıkarma, bu dönemin sonunda, yani 40.günde anne ve bebeğin özel bir banyo ritüeli ile ve dualarla yıkanarak ilk gezintilerine çıkması anlamına gelmektedir.
Bebeğin kırkını uçurma, kırk çıkarma, kırklama gibi farklı tabirlerle de anılan bu geleneğin, Anadolu’da yüzyıllardır uygulanan çok eski bir adet olduğuna ve Şaman kültürünün izlerini taşıdığına inanılmaktadır.
Günümüz şartlarında yenidoğanlar üzerinde eski bir geleneğin uygulanmasının sürdürülmesine birçok kişi sıcak bakmamakta ve gerek görmemektedir. Ancak kırk uçurma ritüelinin eski zamanlarda düşünülmüş ve altında yatan çok önemli nedenleri bulunmaktadır.
Asırlardır devam eden bir gelenek olması nedeniyle kuşaklar arası aktarım sırasında bu adet, yöreden yöreye farklılıklar göstermiştir. Bu sebeple, seremoni sırasında birçok kişi hala farklı uygulamalar denemeye devam etmektedir.
Aslında ‘bebeğin kırkı’ gibi bir kavram yoktur. Lohusalığı yaşayan annedir ve annenin kırkı söz konusudur. Eski adetlere göre dünyaya yeni gelmiş bir birey olarak yenidoğanın da bu süre sonunda bir seremoni ile kutlanması gerektiğine inanılır.
Peki bebeklerde kırk nasıl çıkarılır?
Bazı adetlere göre, tüm aile yakınları eve çağırılarak kırk mevlidi de yapılmaktadır.
Kırk banyosu, çeşitli malzemeler ile hazırlanan suyla anne ve bebeğin yıkanması esasına dayanır. Bu yıkanmaya yönelik çeşitli adetler vardır. Bu adetlere göre;
Yöreden yöreye suya eklenen malzemeler değişkenlik gösterse de, banyo suyuna atılan tüm malzemelerin bebeğin ve annenin ömrünü uzatması, onlara iyi bir hayat vermesi dileği ile eklendiği bilinmektedir.
Bu malzemelerden bazıları, kırk gezmesinde ziyarete gidilen evlerde verilen hediyeler arasında da bulunmaktadır. Ziyarete gidilen yerlerde;
Kırk uçurmanın dini açıdan hiçbir geçerliliği yoktur. İslâmda, bebeklerde 40 uçurma ile ilgili bir uygulama bulunmamaktadır. Ancak hem din adamlarının hem de bilim insanlarının hemfikir olduğu bir konu bulunmaktadır. Bu uygulama, bir gelenek görenektir.
Dini bir zorunluluğu bulunmadığı gibi bilimsel açıdan da yapılması şart değildir. Fakat hem anne hem de bebek, 40 günlük süre dolana kadar çeşitli hastalıklara karşı açık durumdadır ve bağışıklıkları bu hastalıklara ve mikroplara karşı savaşabilecek kadar kuvvetli değildir. Bu nedenle bu süre zarfında evde dinlenilmesi ve mecbur kalınmadıkça dışarı çıkılmaması doğru bir hareket olacaktır. Eğer arzu edilirse ve anneyle bebek kendini hazır hissederse, ‘yarı kırk’ olarak tanımlanan 20.günde de banyo ve gezme ritüeli gerçekleştirilebilir.
Kırk sayısı birçok gelenekte ve inançla bağlantılı uygulamalarda önemli bir sayıdır. Doğum yaptıktan sonra bebeğin 40 günü sağlıkla doldurması da dünyaya daha sağlam köklenebileceğine bir süreci iyi bir şekilde atlattığının göstergesi sayılmaktadır. Bu 40 gün annenin de hem fiziksel hem de psikolojik olarak toparlanmak için ihtiyaç duyduğu bir süreçtir. Yani aslında kırkı çıkmak deyimi hem anne hem bebek için geçerlidir.
40 günlük olan bebek artık büyümesinde önemli bir evreyi atlamış sayılır ve bunun kutlaması yapılır. Farklı yörelerde farklı gelenekler olmakla birlikte, doğumdan 40 gün sonra yapılması gereken dini bir uygulama ya da yazılı yöntemler yoktur. Genellikle kırkı çıkan anne ve bebeğin yıkandıktan sonra 7 ev gezmesi yapması yaygın bir gelenektir. Yıkama ritüeli Bu gelenekte gezilen evlerde anne ve bebeğe verilenler bebek kırk uçurma sepeti içine konarak sunulur.
Kırk uçurma sepeti nasıl yapılır sorusunun cevabı çok eskilere dayanmaktadır. Çünkü aslında bu uygulama eski şamanik ritüellere dayanmaktadır. Eskiden mutlaka bir sepet kullanılmıyordu elbette ama günümüzde artık daha süslü ve özenle eşyalara ulaşmak kolay olduğu için sepet de 40 uçurma sepeti içindekiler de renkli ambalajlara konulabilmektedir.
Kolik Bebek Sendromu: 7 Soruda Dikkat Etmeniz Gereken Her Şey
Kırk uçurma sepeti içerisine aslında isteğinize göre anne ve bebeğe iyi geleceğini düşündüğünüz her şeyi, pozitif dileklerinizle birlikte koyabilirsiniz. Kırk uçurma sepetine ne konulur derseniz, yıllardır süregelen geleneklere göre olması gereken 5 şey gıda vardır:
Emziren Anne Diyeti: Süt Artıran ve Zayıflatan Diyet Listesi
Anne Sütü Faydaları ve Bebek Gelişimi İçin Önemi, Bilinmeyen Gerçekler
Bu 5 gıda dışında sepete farklı şeyler de konulabilmektedir. Siz de inançlarınıza ve dileklerinize göre 40 uçurma sepetini zenginleştirebilirsiniz. Gelin şimdi hazırladığımız önerilere listesine birlikte göz atalım:
Devam Sütü: 5 Popüler Soruda Tüm Bilgiler
Doğum Sonrası Süt Yapan 15 Sağlıklı Yiyecek
Lohusa Döneminde Sağlıklı Beslenme ve Diyet
Baby Shower Nedir? Baby Shower Parti Fikirleri
Sağılan Anne Sütü Nasıl Saklanır, Kullanılır? En Sağlıklı Tavsiyeler
Günümüzde yeni doğan bebeklerle ilgili en çok merak edilen kırk çıkarma adetinin aslında nereden geldiğini ve bu dönemde neler yapıldığıdır. Bizde yöreden yöreye değişen adetler arasında hala uygulanmaya devam eden kırk uçurma adeti ile ilgili bilinmesi gerekenleri araştırdık. Peki bebeklerde kırk çıkarma nedir, kırkı çıkan bebeklere ne yapılır? İşte bebeklerde kırk çıkarma hesaplaması ve adeti...
Bebeğine kavuşacak olmanın arzusu ile heyecanlı bir bekleyiş içerisinde olan anne adaylarının bebeklerini dünyaya getirdikten sonraki yaşadıkları mutluluk tarif edilemez. Aileye yeni bir üyenin katılması ile dünyası bir anda değişen çiftlerin bundan sonraki hayatlarına daha kolay ve çabuk adapte olabilmeleri, bebeğin bakımı ve ebeveynlerin sorumluluklarına alışması bakımından oldukça önemlidir. Hem yeni doğum yapmış anneler için hem de bebekler için kritik bir dönem olan ilk kırk günlük süreçte mümkün olduğunca hassas ve dikkatli davranılmalıdır. Toplum içerisinde yaklaşık ilk 6 haftayı kapsayan lohusalık sürecininin sonunda bebek için kırk çıkarma adetleri ergilenir. Burada aslolan bebeğin değil annenin kırkı çıkmasıdır. Halk arasında kırk çıkarma adetinde yapılanlar ve kırk hesaplama yöntemi ile ilgili bilinmesi gerekenler haberimizde. Peki kırkı çıkan bebeklere ne yapılır? Kırk çıkarma nedir, banyosu nasıl yaptırılır? Bebeklerde kırk çıkarma hesaplaması nasıl yapılır? İlk kırk günde bebeklerde oluşan özellikler...
KIRKI ÇIKMAK NEDİR? BEBEĞİN KIRKI ÇIKMASI...
bebeklerde kırk çıkarma
Halk arasında bebeğin kırkının çıkması olarak tabir edilen olay, aslında annenin 40 günlük Lohusa dönemi ile direkt olarak bağlantılıdır. Dolayısıyla kırk çıkarma dediğimiz şeyde bebeğin değil annenin kırkı çıkar aslında. Bebeğin dünyaya geldiği günden itibaren kırk gün geçmesi ile birlikte uygulanan kırk uçurma adeti geçmişten bugünlere dek uzanan geleneksel uygulamalardan biridir.
Şaman geleneğine ait olan ve hala yapılmaya devam eden kırk uçurmada anne ve bebek kırk gün sonrasında yıkanır ve ev ziyaretlerine başlar. Ziyaret bitiminde ufak hediyeler vererek kırk uçurma gerçekleşmiş olur. Yöreden yöreye değişen bebeğin kırkını çıkarma durumu farklı şekillerde gerçekleşebilmektedir.
KIRK GÜNLÜK OLAN BEBEKLERE NE YAPILIR?
kırkı çıkan bebekler
BUĞDAY TOPLAMA
Yine gelenekselleşen adetlerimizden biri olan uygulama ise 40 adet buğday toplama ile gerçekleşir. Toplanan buğday tanelerine İhlas suresi okunur ve bu buğdaylar banyo için hazırlanan suya koyulur. Bu suyla banyo yaptırılan bebekte sadece bebek değil anneye de banyo yaptırılır. Anne ile bebeğin yıkanması sonrasında tüm kıyafetler yıkanınca kırkı çıkmış olur.
TABAĞA ALTIN BATIRMA
Bebeğin 40. gününde erken vakitlerde yolda 40 adet taş toplanır. Eve davet edilen misafirlere minik hediyeler hazırlanır ve mevlüt başlar. Mevlüt sonrasında taşlar güzelce yıkandıktan sonra kaba koyulur. İçine su ekleyip bir altını 40 defa suya koyup çıkartılır.
Bu suyla banyo yaptırılan bebeğe ve anneye daha sonra kapta kalan suyu bebeğin yatacağı yere serpilmesi sağlanır. Artakalanı ise misafirlere verilir. Suyu alan kadınlar kendi bebeklerinin yattığı yere de bu sudan serper.
KIRK UÇURMA ADETİ HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER İÇİN TIKLAYIN
Kırkı çıkan bebeğe ne yapılır
KIRK ÇIKARMA SEPETİ MALZEMELERİNİN OLMAZSA OLMAZI: