Ek gıdalara geçiş, sebze, yoğurt ve meyvelere başlama ne zaman ve daha önemlisi "nasıl" olmalı? Bazı anneler ve dolayısıyla bebekler çok sancılı geçirirler bu dönemi Bazı bebekler ise çok iştahlı olup her verileni merak ve iştahla yerler Bu yazıda anne sütü yetmeyen bebeklere 4. aydan itibaren, yetenlere de 6. aydan itibaren ek gıdalara nasıl geçileceğini özetlemeye çalıştık
Anne sütü alan ve aldığı anne sütü yeten bebeklerde ek gıdaya geçiş 6 aya kadar geciktirilmelidir. Ancak anne sütü yetmiyorsa altıncı aydan önce ek gıdalar başlanabilir. Bana gelen bir çok annede bu konudaki yanılgıyı görüyorum. Mesela anne sütü üçüncü ayda azalmış ve süte ek olarak biberon maması başlamışız Bebek 5 aylık olunca biberon yerine sebze ve yoğurt eklenmesini öneriyorum Anne hemen itiraz ediyor: "Hani 6 aya kadar ek gıda başlamayacaktık?" Ben anne sütünü keselim demiyorum ki! Mama yerine sebze verilecek "Mamaya devam et, anne sütünü kes yerine sebze ver" mi dedim?
Ek gıdalara geçilirken ilk olarak en az alerjik olan meyve suları veya sütlü pirinçli kaşık mamaları verilir. Meyve suyundan sonra meyve püresine geçilir. Meyve püresi yapımında vitaminlerin korunmasını sağlamak için cam rende kullanılmalıdır. (Ayrıntılar aşağıda)
Ancaaaak çok önemli bir ayrıntı var burada: Birçok bebek meyvelerin şekerli, tatlı, leziz tadından sonra sebze çorbalarının tatsız tuzsuz tadına alışmakta ciddi zorluk çekmektedir. Bunun için önce azar azar sebze tattırılıp sonra meyvelere dönüş yapmak da uygun bir seçenek olabilir.
Sebzelerin ardından meyvelere başlanır. Çok küçük bebeklerde mesela aylıksa önce, hazırlanan sebze çorbası süzülüp suyu verilerek bebek alıştırılır. 2–3 gün sebze suyuna alıştıktan sonra sebze çorbasına geçilir. Beşinci ayı bittikten sonra ise sebze suyuna alışmanın ardından da sebze püresi ve yeşillik eklenmiş karışık pürelere geçilir. Sebze çorbalarına eklenen saf zeytinyağı , anne sütü ile artık tam olarak karşılanamayan enerjinin karşılanmasını sağlar. Ispanak, pazı, kara lahana şalgam ve pancar, nitrat içerdikleri için ya çok taze verilmeli ya da hiç verilmemelidir.
Sebzelerin ardından meyvelere başlanır. Önce, hazırlanan sebze çorbası süzülüp suyu verilerek bebek alıştırılır. 2–3 gün sebze suyuna alıştıktan sonra sebze çorbasına geçilir. Sebze çorbasının ardından da sebze püresi ve yeşillik eklenmiş karışık pürelere geçilir. Sebze çorbalarına eklenen yağ, anne sütü ile artık tam olarak karşılanamayan enerjinin karşılanmasını sağlar. Ispanak, pazı, kara lahana şalgam ve pancar, nitrat içerdikleri için ya çok taze verilmeli ya da hiç verilmemelidir.
Yoğurt, diyete 5. ayda girmelidir. Mümkünse ev yoğurdu yapılmalıdır. Ev yoğurdu yapmak için tam yağlı pastörize süt kullanın. Açık süt kullanabilirsiniz ancak 30 dakika kaynatmanız gerekir. Pastörize süt kullanırsanız kaynatmak da gerekmez. Süt ısıtılır ve elin dayanabileceği sıcaklığa kadar (yaklaşık 40 ºC) soğumaya bırakılır. ml site 1 tatlı kaşığı ılık sütle sulandırılmış yoğurt eklenip yavaş yavaş karıştırılır. Mayalama aşamasında süte mayalık yoğurda ek olarak probiyotik toz da eklerseniz ve mayalandıktan sonra biraz uzun bekletirseniz yararlı bakterisi daha fazla olur. Yoğurdu mayalarken ml. süte 2–3 mercimek kadar toz şeker eklerseniz daha koyu olur. Ancak sütün tadını değiştirebileceğinden şeker kesinlikle fazla katılmamalı ve bebek yoğurdun saf tadına alıştırılmalıdır. Ayrıca yoğurt mayalamada kullandığınız kabın kapağının altına kâğıt havlu da koyarsanız buharını emer ve yoğurdun koyulaşmasını sağlar. Bazı bebekler ev yoğurdunu sevmediği için içine mevsim meyvelerinden özellikle elma ve şeftali katılabilir ama çilek veya böğürtlen gibi meyveler ciddi alerji yapabileceği için 7–8 aydan önce tavsiye edilmez.
Meyvelere aydan itibaren özellikle yoğurda alıştıktan sonra başlanabilir. Meyveler A ve C vitamini ile früktoz adlı meyve şekeri içerirler. İyice yıkanıp kabukları soyulduktan sonra verilmelidirler. Başlangıç olarak en az alerji yapan elma, armut, şeftali, kayısı, nektarin, üzüm, kırmızı erik uygundur. Turunçgiller ve kivi gaz ve alerji yapabileceği için 5–6. aydan sonra başlanmalıdır. Muz ise kabızlık yapabileceği için az verilip yavaş yavaş arttırılır. Meyvelerin %80’i sudur. Ana öğün değil ara öğün olarak tüketilmelidir. İçerdikleri früktozdan dolayı meyvenin fazlası kilo yapar.
Başlangıç meyveleri yıkanıp kabukları ince soyulur. Cam rendede veya makinede ezilir, ince tülbentle suyu süzülür. Her yeni meyve için 2–3 günlük alışma dönemi geçirilmeli, ikinci bir yeni meyve başlayana kadar ilkine tam alışması sağlanmalıdır.
Meyve sularına alıştıktan 1 ay sonra ikindi ara öğünü olarak verilebilir. Püre yapmak için cam rende veya çırpıcı/karıştırıcı kullanılabilir. Meyveler tek tek püre yapılabileceği gibi, 2–3 çeşit meyve (mesela şeftali, elma veya armuda muz eklenebilir): Kilo alımı yavaş olan bebeklerde İçine 60 ml biberon maması, 1–2 bebe bisküvisi katılarak tat ve lezzeti arttırılabilir.
En çok önerdiğimiz meyvelerin başında avokado gelmektedir. Avokado bitkisel omega 6 yağ asitlerinden zengin olup beyin gelişimi döneminde bebek zekası için de çok önemlidir.
Sebzelere de 5. aydan itibaren başlanabilir. Sebzelerde vitamin, karbonhidrat ve bağırsakları çalıştıran lifler bulunur. Bebeklere mevsimine göre havuç, patates, kereviz ve yaprağı, semizotu, kara lâhana, ıspanak, brokoli, karnabahar, brüksel lahanası, taze kırmızı ve yeşilbiber (çarliston), enginar, taze bezelye, maydanoz ve taze nane verilebilir. Domates alerjiye neden olabileceğinde 7–8 aydan önce önerilmez. Patlıcanın ise bebek için hiçbir besleyici değeri olmayıp içinde nikotin bulunduğundan bebek beslenmesinde pek yeri yoktur. Lahana, pırasa, soğan ve sarımsak da gaz yapabileceğinden 9 aya kadar önerilmez. Ispanak, karalâhana, pazı, semizotu, taze fasulye, pancar gibi sebzeler bekletildiklerinde, nitrit adlı maddeler açığa çıkar. Nitrit de bebeklerde kansızlık ve büyüme geriliğine neden olabilir. Bunun için bu sebzeler piştikten sonra o öğünde tüketilmelidir.
Çalışan veya çok çocuklu annelerin zaman sorunu olduğundan sebze pürelerini dondurmayı önerebiliriz. Sebze püreleri derin dondurucuda ay bozulmadan kalabilir.
Sebzelerin besin değerini ve vitamin içeriğini korumak için mümkün olduğu kadar buharlı pişirici kullanılması veya az su kullanarak kapaklı tencerede pişirme önerilmektedir. Zeytinyağı yemek piştikten sonra soğumaya bırakılırken katılır, yemek pişerken zeytinyağı koyulursa yağ özelliğini ve beyin için önemli olan kimyasal yapısını kaybeder.
İlk gün (Basit sebze püresi): Yukarıdaki gibi pişirilir. Havuç, patates ve kabak tam olarak ezilip püre haline getirilir. Zeytinyağı eklenerek mama tamamlanır. cc’ye 2 çorba kaşığı monash.pwğı konur.
gün (Karışık sebze püresi): Yukarıdaki karışıma çay kaşığı pirinç ve her gün yeni bir sebze eklenmelidir. Örnek: ilk gün 5–6 yaprak maydanoz, ikinci gün maydanoz + birkaç yaprak ıspanak, üçüncü enginar vs, vs, vs. (Elde edilen püreye yine 1–2 çay kaşığı irmik eklenmelidir).
Örneğin havuçla başladığımızı düşünelim: birinci gün çay kaşığı havuç, ikinci gün tatlı kaşığı havuç, üçüncü gün çorba kaşığı verilir. 4. gün havuca mesela mevsimine göre ikinci bir sebze olarak kereviz veya bal kabağı ekleyelim 4. gün 2 çorba kaşığı havuç ve 1 -2 çay kaşığı kereviz olsun böyle böyle arttıra arttıra devam edelim
Bu soruya soru ile cevap vereceğim: Siz her gün her sebzeden yiyor musunuz? Bugün patates-havuç kabak karışımı yer, yarın kereviz-ıspanak-havuç karışımı yer
Bebekler ek gıdalara başlangıçta lezzetleri yadırgayabilir Hemen pes etmeyin, az az, zorlamadan gülümseyerek rahat bir ortamda yedirin. O öğünde sevmezse dakika sonra bir daha deneyin, yine yemezse bir başka öğünde başka bir kombinasyon deneyin, gene sevmezse sebzesine az miktarda maydanoz, kereviz yaprağı, semiz otu gibi keskin lezzetli bir şeyler katıp bir taşım kaynatıp deneyin ve sevdiği bir şey bulursanız onu joker yapıp her yediğine ondan katarak denemelerinize devam edin.
Prensip olarak bitkisel kaynaklı demir hayvansal gıdalardaki demire oranla vücut tarafından daha zor emilir. Bunun nedeni ise bitkisel gıdalarda bulunan ve demir alımını önleyen asit oksaliktir. Yani bu maddeler vasıtasıyla demir vücut tarafından emilemez olmaktadır. Buna karşın hayvansal gıdalardaki demir çok rahat alınabilir. Kaşık maması yaşındaki bebek ve küçük çocukların beslenmesi yönündeki tavsiyeler, sebze yanı sıra et de içeren karışık belenme şeklidir. Bu nedenle sebze- patates püresini püre haline getirilmiş et ile sunmalıdır.
Sütlü pirinçli diğer kaşık mamalarını alamayacak ekonomik durumdaki ailelere önerdiğimiz bir tarif aşağıdadır:
1 su bardağı su 1–2 tatlı kaşığı pirinç unu karıştırılarak pişirilir. 1 tatlı kaşığı toz şeker eklenip 5–6 ölçek hazır toz mama da katılabilir. Topaklanırsa tel süzgeçten geçirilir. Sebze püresine alıştıktan sonra ekonomik nedenlerle sütlü pirinçli kaşık mamalarını alamayacak ailelere önerimiz, muhallebinin akşam öğünü olarak verilmesidir.
Anne sütüne aldığı sürece ve miktarda devam edilmelidir.
Anne sütü yoksa veya yetersizse öğün 2 numara devam maması verilmelidir ( ml/gün).
Saat Meyve suyu (Mevsimine göre suyu sıkılarak hazırlanır. hafta sonra püre şeklinde verilebilir.)
Saat Sebze çorbası( hafta sonra püre şeklinde verilebilir.)
Saat Yoğurt ( ml hazırlanmış ılık Devam Mamasına 1 çay kaşığı yoğurt konulup mayalanır ve saat mayalkanmaya bırakılır.)
Saat Kaşık Maması veya Muhallebi ( ml su ile 1 tatlı kaşığı pirinç unu pişirilir. Ocaktan indirildikten sonra 3 ölçek Devam Maması ilave edilir.)
Ek gıdaya geçilen ilk dönemlerde bebekler için yemek tarifi bulmak oldukça zor olabiliyor; hele ki besleyici ve dengeli besinlerden hazırlanan tarifleri. Biz ebeveynlere de evde ne varsa birleştirip püre yapmak kalıyor; ama bu tarifler sayesinde hem bebeğinizin menüsünü zenginleştirebilir hem de değişik lezzetlerle onu tanıştırabilirsiniz.
Hazırlama süresi: 5 dakika
Pişirme süresi: 10 dakika
Malzemeler
Hazırlanışı
Hazırlama süresi: 5 dakika
Pişirme süresi: Yok.
Malzemeler
Hazırlanışı
Hazırlama süresi: 5 dakika
Pişirme süresi: 15 dakika
Malzemeler
Hazırlanışı
Hazırlama süresi: 10 dakika
Pişirme süresi: 10 dakika
Malzemeler
Hazırlanışı
Hazırlama süresi: 5 dakika
Pişirme süresi: 10 dakika
Malzemeler
Hazırlanışı
Hazırlama süresi: 5 dakika
Pişirme süresi: 15 dakika
Malzemeler
Hazırlanışı
Doğumdan itibaren her geçen gün büyüyen, gelişen ve hatta yeme alışkanlıkları edinen bebeklerin anne sütünün yanı sıra belirli bir aydan itibaren tüketebilecekleri gıdalar vardır. Anne sütünün yanı sıra özellikle 5. Aydan itibaren ek ve katı gıdalara geçiş yapılabilmektedir. Genellikle sebze, meyve suları, püreler veya yoğurt gibi gıdalar 5 aylık bebeklerin tükettikleri besinler arasındadır.
5 AYLIK BEBEKLER İÇİN EN GIDA TARİFLER
Bebekler 5. aydan itibaren ek gıdaya geçiş yapabilmektedir. Genellikle bu geçiş süreci doktor kontrolünde, doktorun önerdiği besinlerle yapılmaktadır. Bir yandan da anne sütü devam edilmesi bebek için faydalı olacaktır.
Bu dönemde bebeklere tatlı kaşığı sebze suyuyla ek gıda verilebilir. 5. ayın sonuna doğru ise sebze veya meyve püresi de verilmeye başlanabilir. Bebeğin neyi sevip neyi sevmediği bu dönemde deneyerek öğrenilir. Örneğin elma ve armut 5 aylık bebekler için verilen meyvelerdendir. Meyveye başladıktan sonra bebeklerin kabız olma ihtimalleri artmaktadır. Bu yüzden sindirimi kolay meyveler tercih edilmelidir. Sebze veya meyveleri ezerek püre haline getirip birkaç tatlı kaşığı bebeklere verilebilir.
5 AYLIK BEBEĞE YOĞURT VERİLİR Mİ
Birçok anne 5 aylık bebeğe yoğurt verilip verilmediği konusunda endişelenmektedir. Yoğurt besin değeri yüksek, tok tutan ve sindirime yardımcı bir besindir. 5 aylık bebeğe yoğurt verilmesinde bir sakınca yoktur. Hazır yoğurt yerine ev yoğurdu bebekler için daha sağlıklı olacaktır. Evde mayalanan ev yoğurdundan her gün az miktarda bebeğe verilebilmektedir.
ÇORBA TERCİH EDEBİLİRSİNİZ
Bebekler için hazırlanacak çorbalar için en önemli kural sindirimi kolay besinlerin tercih edilmesidir. Patates, kabak, havuç veya pirinç gibi besinler genellikle 5 aylık bebeklerin çorbalarının yapımında kullanılmaktadır. Hem sağlıklı hem de doyurucu olduğu için anneler genellikle bu ay grubundaki bebeklere çorba veya sebze püresi vermeyi tercih ederler.
5 AYLIK BEBEKLER İÇİN ÇORBA TARİFLERİ
Çorba için malzemeler:
- orta boy havuç
- 3 su bardağı su
- 1 patates
- 1 tatlı kaşığı pirinç
Yapılışı:
Pirinci ve tüm sebzeleri dilimleyip bir tencereye koyun. Üzerine belirtilen miktardaki suyu ekleyin ve kaynamasını bekleyin. Kaynadıktan sonra blendır yardımıyla sebzeleri ezin ve biraz soğumasını bekledikten sonra bebeğinize rahatlıkla yedirebilirsiniz.
5 AYLIK BEBEK KAÇ CC MAMA YEMELİ
Ek gıda almaya başlayan bebekler bir öğünde ml olmak üzere günde defa mama yiyebilirler. Anneler ek gıdaya geçiş döneminde mama saatlerini kendileri ayarlarlar.
5 AYLIK BEBEĞİN BESLENME TABLOSU NASIL OLUR?
Ek gıdaya geçiş döneminde her aydan itibaren bebeklerin belirli bir beslenme tabloları vardır. Bu tablonun amacı hem bebeğin hangi besinlerle beslendiğini bilmek hem de düzenli öğünler oluşmasını sağlamaktır. Birçok annenin uyguladığı bu tabloya örnek olarak;
1.öğün – kahvaltı
Genellikle birçok anne kahvaltı öğününde meyve püreleri tercih ederler. Elma, armut, şeftali gibi meyvelerin püreleri hem sağlıklı hem de doyurucudur. ( Bazı bebeklerin alerjileri olabilir bu yüzden alerjisi olduğu meyve bebeğe verilmemelidir )
2. öğün- öğle yemeği
Öğle yemeğinde ise anneler genellikle sebze püresi vermeyi tercih ederler. Kabak, havuç, patates genellikle tercih edilen besinlerdir
3. öğün
Ev yapımı yoğurt tercih edilir
4. öğün – akşam yemeği
Pirinç unundan yapılmış muhallebi genellikle annelerin tercihleri arasındadır.
Bu besin tablosu örnek bir tablodur. Anne sütünün yanı sıra ek gıda olarak 5. Aydan sonra bebeklere verilebilir. Küçük porsiyonlarda bebeklere yedirilmesi gerekmektedir. Genellikle doktor yardımıyla ek gıdalara başlandığı bilinmektedir. Mutlaka bebeğinizin doktoruna danışıp ek gıdaya başlanması gerekmektedir.
lk 6 ay sadece anne sütüyle beslenen bebekler, 6 ay civarna gelince ek gdaya balar. Tamamlayc beslenmeye 2 yana kadar anne sütü ile birlikte devam edilir. Salkl büyüme ve geliim için önem tayan ek gdalar, ayn zaman bebekleri besinlerle tantrma sürecidir. Balangç sürecinde bebeklerin barsak geliimi göz önünde bulundurularak besinler sv halde verilir. Bu noktada ilk olarak tercih edilense meyve püreleri olur. Peki meyve püreleri nasl hazrlanr?
Not: Püreyi hazrlarken mevsimine göre dilediiniz meyveyi kullanabilirsiniz.
Afiyet olsun.
ANASAYFAYA DÖNMEK ÇN TIKLAYINIZ