5 Yaşındaki Çocuğun Ishali Nasıl Geçer

İshal, dışkıda çok fazla su olduğunda ortaya çıkan yaygın bir durumdur; Kolon, dışkının biçim ve kıvamda olması için suyu emmek üzere tasarlanmıştır. Bazen dışkı çok fazla su emerek ishale neden olur. Çocuklarda ishal bazen sık görülebilen bir durumdur. Çocuğunuzun günde en az üç veya daha fazla kez gevşek veya sıvı bir dışkısı varsa, muhtemelen ishaldir. 

Çocuğunuzun ishali için en iyi tedavi, nedenine bağlı olabilir, ancak ishal semptomlarından kurtulmanın yolları vardır. İshal önleyici ilaçlar, ev ilaçları ve çocuğunuza verebileceğiniz en iyi yiyecekler hakkında tavsiyeler de dahil olmak üzere çocuklarda ishali nasıl tedavi edeceğinizi bu yazımızda sizler için yazdık. 

Çocuklarda ishale ne sebep olabilir?

Genellikle çocuklar ishal olduğunda &#;akut&#; olarak kabul edilir, yani birkaç günden bir haftaya kadar sürer. Akut ishalin en yaygın nedeni viral, bakteriyel veya parazitik bir tür enfeksiyondur. Çocuklarda ishal aşağıdakiler de dahil olmak üzere diğer sorunlar tarafından da tetiklenebilir:

• Besin alerjisi,
• Laktoz intoleransı,
• Çok fazla şeker veya yapay tatlandırıcı yemek veya içmek,
• Bazı antibiyotik ilaçlar.

Kronik ishal, haftadan uzun süren ve daha az görülen ishaldir. Akut ishal gibi, bakteriyel, viral veya paraziter bir enfeksiyondan kaynaklanabilir. Kronik ishal ayrıca vücuttaki altta yatan iltihaplanma, çölyak hastalığı veya inflamatuar bağırsak hastalığı gibi genetik veya otoimmün durumlar veya irritabl bağırsak sendromu gibi fonksiyonel GI bozuklukları tarafından da tetiklenebilir.

Çocuğuma ishali durdurmak için ne verebilirim?

Genellikle, çocuklarda ishal tedavisi için ilaca gerek yoktur. Çoğu durumda, vücut enfeksiyonu temizlediğinde akut bulaşıcı ishal durur. Çocuğunuzun ishali birkaç günden uzun sürerse, nedenini ve en iyi tedaviyi belirlemek için çocuk doktorunuza danışın. Kronik ishal için doktorunuz diyet, ilaç veya devam eden diğer tedavilerde değişiklik önerebilir.

Çocuklarda ishal ilaçları hakkında bilgi

Genel olarak, antibiyotikler çocuklarda bulaşıcı ishali tedavi etmek için kullanılmaz. Çocuğunuza reçetesiz satılan ishal ilaçları vermeden önce daima doktorunuza danışın. Bazı bulaşıcı ishal türleri için probiyotikler yardımcı olabilir. Probiyotikleri sıvı ve hap şeklinde alabilirsiniz. Çocuğunuz 3 yaşın altındaysa probiyotik kullanmadan önce doktorunuza danışın. Doktorunuza danışmadan 3 yaşından küçük çocuklara herhangi bir ilaç vermeyin.

Çocuklarda ishal için ev ilaçları nelerdir?

Çocuğunuzun ishalini durduracak belirli bir yiyecek, içecek veya evde tedavi yöntemi yoktur. Çocuğunuzun ishali için en iyi tedavi destekleyici bakımdır. İshal semptomlarından kurtulmak için şunları yapabilirsiniz:

• Çeşitli besleyici gıdalar sunmak,
• Tetikleyicileri veya sorunlu yiyecekleri belirlemek.

Çocuğunuzdaki su kaybını engellemek için şunları verebilirsiniz: 

• Et suyu veya çorba,
• Sıvı veya dondurucu pop formunda pediatrik elektrolit çözeltileri,
• Düşük şekerli içecekler. 

İshal olan çocuğa ne yedirmek gerekir?

Çocuğunuzda ishal varsa, onu bol sıvıya ek olarak sağlıklı, dengeli bir diyetle beslemek önemlidir. Anne sütü ile beslenen bebekler ve çocuklar için anne sütü, ishal yoluyla beslenme için mükemmel bir seçenek olmaya devam etmektedir. Anne sütü kolayca emilir ve elektrolit solüsyonlardan daha fazla besin içerir. Ancak, ebeveynler bebeklerin, özellikle yeni doğanların, ishal ile dehidrasyona karşı çok hassas olduklarını unutmamalı, bu nedenle bir bebeğin sıvısında herhangi bir değişiklik fark ederseniz doktora başvurmalısınız. 

Bazı ishal vakalarında, çocuğunuzun doktoru kısa süreli olarak süt içermeyen veya düşük şekerli bir diyet önerebilir. Çocuğunuzun ishali devam ederse, bir yemek günlüğü tutmayı deneyin. Bazı insanlar için bazı gıdalar ishali tetikleyebilir. Örnek olarak, irritabl bağırsak sendromu olan bazı hastalar, yüksek yağlı, yüksek şekerli veya baharatlı yiyeceklerin sorunlara neden olma eğiliminde olduğunu fark eder. Bazı çocuklar için gluten veya süt ürünleri ishali tetikleyebilir. Belirli bir yiyeceğin çocuğunuz için bir soruna neden olduğunu düşünüyorsanız, bunu bir yere yazın ve doktorunuzla görüşün.

Lif veya belirli yiyecekler çocuğumun ishalini durdurur mu?

Lif genellikle bağırsak hareketlerini düzenlemek için kullanılır ve gıdadaki lif türüne bağlı olarak hem kabızlık hem de ishal durumlarında kullanılabilir. Gıdalarda doğal olarak bulunan bir madde olan pektin, dışkıyı kalınlaştırmak için de kullanılabilir. Bazı lif bakımından zengin gıdalar çocuğunuzun ishali yavaşlatmaya yardımcı olabilir. İshale yardımcı olabilecek yüksek lifli gıdalar şunları içerir:

• Elma,
• Muz,
• Arpa,
• Yulaf,
• Fasulye,
• Bezelye,
• Tatlı patates.

Çocuğumu ishal için ne zaman doktora götürmeliyim?

Aşağıdaki durumlarda çocuğunuzu, doktora götürmeniz gerekir: 

• 6 aydan küçükse,
• Dışkısında kan varsa,
• Dehidrasyon belirtileri gösterirse (düşük idrar çıkışı, gözyaşı yok, ağızda tükürük yok, aşırı uyku hali veya düşük aktivite seviyesi),
• Kusuyorsa,
• Yüksek ateşi varsa,
• Karın şişkinliği varsa (şişme veya genişleme),
• günden uzun süren semptomlar gösterirse.

Bebek ve çocuklarda ishal neden olur?

İshal 5 yaş altı çocuklarda sık karşılaşılan bir problemdir. Özellikle çocukların çoğu yılda en az iki kez ishal atağı geçirir. Gelişmekte olan ülkelerde ise tekrarlayan ishal atakları oldukça sıktır. İshalin sık tekrarlaması çocukluk çağında büyüme gelişmeyi etkilediği için oldukça önemlidir. Ani gelişen ishal ataklarında ise sıvı kaybı olduğu için özellikle hastaneye yatışların en sık nedenlerinden biri olmaktadır.

Bebek ve Çocuklarda Dışkılama Sıklığı Nasıldır?

Çocuklarda normal dışkılama sayısı ve kıvamı yaşına ve beslenme şekline göre farklılıklar gösterir. Normalde bebekler ilk aylarda anne sütü ile beslendiği için günde kez sulu bir kaka yapabilir. Takiben ek gıdaların başlanması ve normal beslenme düzenine geçilmesi ile birlikte kaka sayısı her gün ve gün aşırı ve katı kıvamlı şekle döner. Büyük çocuklarda ise barsak alışkanlığı farklılık gösterir. Bazı çocuklar her beslenme sonrası bazıları ise gün aşırı tuvalete gider.

İshal Nedir ve Neden Olur?

İshal normal düzeninden farklı olarak kaka sayısının artması (sıklıkla üçten fazla) ve kıvamının sulanması olarak tanımlanır. Çocuklarda beslenme hataları (fazla meyve suyu içilmesi),diş çıkarma, alerji, antibiyotik kullanımı, doğuştan gelen hastalıklar, solunum yolu enfeksiyonu gibi pek çok değişik nedene bağlı ishal olsa da en sık neden barsak enfeksiyonlarıdır.

Gerçekten de ishal çocukluk çağının sık görülen enfeksiyonlarından biridir. En sık enfeksiyon nedeni ise virüslerdir. Özellikle gelişmiş ülkelerde ishallerin %’inden virüsler sorumdur. Geri kalan %’inde bakteriler ve %’sinde ise parazitler sorumlu olur. Enfeksiyonlar nedeniyle olan ishaller sıklıkla kısa sürer. Akut ishal atağı olarak adlandırılır. Bazen ishal süresi 2 haftadan uzun süre devam eder. Bu durum ise kronik ishal uzamış ishal olarak tanımlanır.

İshal Belirtileri Nelerdir?

Tabi ki ilk belirti kaka sayınsının artması ve kıvamının sulanmasıdır. İshale neden olan etkene göre karın ağrısı, kusma, ateş ve iştahsızlık da tabloya eşlik edebilir. Bir süre sonra kusma ve ishalin etkisiyle vücutta su kaybı gelişir. Su kaybı bulguları ağız içi, dil ve ciltte kuruluk, bıngıldakta çökme, halsizlik, idrar miktarında azalma, idrar renginde koyuluk, idrar yapmama, gözyaşının olmaması ve kilo kaybı gibi bulgulardır.

İshalde Hangi Testler Yapılmalıdır?

Çocuğunuzun belirti ve fizik muayene bulgularına göre doktorunuz bazı testler isteyebilir. Sıklıkla akut ishalde kakanın mikroskobik ve antijenik testleri (Rotavirüs, Adenovirüs vb) ile kakanın kültürünün yapılması yeterli olur. Bunlar dışında eğer ishale bağlı sıvı kaybı belirtileri varsa o zaman bazı kan testlerinin de yapılması gerekir. Eğer ishal 14 günden fazla devam ederse daha ileri testlerin yapılması gerekir.

Bebeklerde İshal Tedavisi Ankara

1-Sıvı Tedavisi: İshali olan hastanın en önemli tedavisi sıvı tedavisidir. Esas amaç sıvı kaybının yerine konmasıdır. Gelişen sıvı kaybının derecesi ise ishal tedavisinin nasıl yapılacağını belirler. Çocuklarda sıvı kaybının derecesi kusma ve ishalin sıklığına, sıvı alıp alamamasına ve muayene bulgularına göre saptanır. Bu bulgulara göre çocuklarda hafif, orta ve ağır derecede sıvı kaybı olabilir.

Tedavide hafif ve orta vakaların sıvı açıkları ağızdan kapatılabilir. Bunun için özel olarak hazırlanan elektrolitli sıvılar (ORS-oral rehidratasyon sıvısı) kullanılır. Sıvı kaybının derecesine göre bazen ilk 4 saat içinde daha yüksek miktarda olacak şekilde bazen de her kaka yapması sonrası ağızdan doktorunuzun tavsiye ettiği miktarda ORS sıvısı ile takviye yapılır. Ama ağır sıvı kaybı olan hastalara damardan serum verilerek sıvı açıkları kapatılması gereklidir.

2-Beslenme: İshalde beslenme hiç kesilmemelidir. İlk 6 ay eğer bebeğiniz ishal olduysa anne sütü ile beslemeye devam etmeniz gerekir. Anne sütü özellikle içindeki koruyucu antikor nedeniyle ishalden korumakta ve aynı zamanda iyileşmeyi hızlandırmaktadır. Bebeğiniz altı aydan büyük ise yine anne sütü ile beslenmeye devam edilmelidir.

Eğer bebeğiniz anne sütü almıyor mama kullanıyorsa ishal sırasında gelişen hafif bir laktoz yetersizliği nedeniyle bazen bebeğinizde barsak sancıları olabilir. Bu durumda kısa bir süre doktorunuzun önerisi ile laktozu azaltılmış mama kullanmak faydalı olabilir. Bunun dışında hafif ishali olan çocukların normal şekilde beslenmeye devam etmesinde sakınca yoktur. Sadece fazladan sıvı gıda alması yeterli olur. Ama ishal orta derecede ise bazı gıdalar beslenmeye eklenebilir. Bunlar pirinç, patates, muz, yoğurt, yoğurt çorbası vb gıdalar olabilir.

3-İlaç Tedavisi: İlk olarak tabi ishalde barsak florası bozulduğu için florayı düzenleyen yararlı barsak bakterilerini içeren damla veya toz probiyotik ilaçlarının kullanılması ishalin süresinin kısalmasına faydası olabilir. İshal tedavisinde bunun dışında kullanılacak ilaçlar için özellikle doktorunuzun onayı olması gerekir.

Gerekli durumlarda kaka testi sonucunuza göre eğer ishalin nedeni bakteri veya parazit olarak saptanırsa doktorunuzun önerisi ile antibiyotik veya diğer ilaç tedavilerinin kullanılması gerekir. Viral barsak enfeksiyonlarında kesinlikle antibiyotikler kullanılmamalıdır. İshal ile birlikte ateş varsa ateş düşürücüler çocuğunuzun ayına ve kilosuna uygun şekilde yine doktorunuzun önerisi ile kullanabilirsiniz.

İshal Durumda Doktora Ne Zaman Gidilmelidir?

1. Su kaybını gösteren bulgular varsa (idrar miktarında azalma, koyu renkli idrar yapma, sekiz saat idrar çıkımı olmaması, ağız kuruluğu, gözyaşı olmaması).
2. Şiddetli 3’den fazla kusma olursa.
3. Kakada kan varsa.
4. 39 C üstü ateş olursa.
5. 24 saat içerisinde 10 kez ishal olursa.
6. Halsizlik gelişti ise.
7. Üç ayın altındaki bebeklerde ishal ve ateş olursa.
8. Çocuğunuz çok halsiz görünüyorsa.
9. Çocuğunuzun bağışıklık sistemini zayıflatan bir hastalığı varsa (orak hücreli anemi, hiv, kanser vb) veya ilaç ( kortizon gibi) kullanıyorsa.
10. İshal ile birlikte ateşi 3 günden fazla devam ederse
11. İshal ile birlikte 40 C ateş olursa
12. İshal 14 günden uzun sürerse.

İshalden Korunmak İçin Ne Yapmak Gerekir?

1-El temizliği çok önemlidir. Muhakkak ellerinizi sık sık yıkayın.

2-Bebeğinizin alt değişimi, beslenmesi, yiyeceklerin hazırlanması öncesi ve sonrası ellerinizi yıkayın.

3-Bebeğinize mama hazırlarken ellerinizi temiz tutun.

4-Mama için kullandığınız suyun temiz olmasını sağlayın.

5-Kullandığınız biberonları sabunlu su ile yıkayıp kaynatın suda 5 dakika tutun.

6-Bebeğiniz için hazırladığınız gıdaların ve malzemelerin temiz olmasını sağlayın.

7-Çabuk bozulabilecek gıdaları hemen dolaba kaldırın.

8-Sıcak havalarda hazır gıda tüketmekten kaçının.

9-Yetersiz pişmiş et, tavuk ve balık yemeyin.

Çiğ sebze ve iyi yıkanmamış salataları yemeyin.

Mutlaka temiz su kullanın, musluk suyu kullanmayın.

Sokak satıcılarından yiyecek almayın.

Çocuğunuza el yıkamayı öğretin.

Bebeğinizi anne sütüyle beslemeye çalışın.