6 Sinif Edat
6. Sınıf Edat-Bağlaç-Ünlem Konu Anlatımı
Edat, bağlaç ve ünlemleri cümle içerisinde kolayca tespit edilmek için bu sözcüklerin bildiğiniz diğer sözcükler gibi anlam ifade etmediğini bilmeniz gerekir. İşte bunun için sizlere yazımızda örneklerle anlattık.
Edat-Bağlaç-Ünlem
Edat
Tek başına anlamı olmayıp cümle içinde başka sözcüklerle öbekleşerek anlam ilgisi kuran sözcüklerdir.
“ile, sadece, için, kadar, gibi, dek, değin, değil, ancak, yalnız, göre, …e doğru, …e karşı, rağmen, karşın, …den başka, den önce, …den sonra” gibi sözcükler en sık kullanılan edatlarımızdır.
Örnekler:
-Bilgi insana, kemikteki ilik gibidir. (edat öbeği: kemikteki ilik gibidir.)
-Babamı ikna etmek için epey uğraştık. (amaç-sonuç ilişkisi)
-Senin ile gitmemiz gerekiyor. (birliktelik)
“İle” yerine “ve” getirilebilirse bağlaçtır.
-Bu yazılı diğerine göre daha kolaydı. (karşılaştırma anlamı)
-Bu evi alacak kadar paramız yok. (ölçü, miktar ilgisi)
Bağlaç
Kendi başına herhangi bir anlamı olmayan, sözcükleri ve cümleleri birbirine bağlamaya yarayan sözcüklerdir.
“ile, ve, de/da, ama, fakat, ki, çünkü, ancak, yalnız, ya da, veya, hatta, oysa, hâlbuki, ne…ne, hem…hem, lâkin” gibi sözcükler en sık kullanılan bağlaçlarımızdır.
Örnekler:
-Sabah erkenden uyandık ve yola çıktık. (Cümleleri birbirine bağlamıştır.)
-Ahmet ile Ayşe ders çalıştı. → Ahmet ve Ayşe → bağlaç
-Gitmem de gitmem. (direnme, inat anlamı)
-Acaba beni affeder mi ki… (kuşku)
Ünlem
Tek başına anlamı olmayan, cümlelere “sevinç, öfke, üzüntü, kaygı, özlem, pişmanlık” gibi duyguları katmak için kullanılan sözcüklerdir.
Örnekler:
Yuh, bu kadar da atılmaz ki!..
Oh be, biraz olsun rahatladım!
Ey Türk Gençliği!
Hey! Ne duruyorsun be at kendini denize!
Örnek Soru
Cümleleri, ögeleri, eş görevli sözleri bağlayan, tek başına anlamı olmayan sözcüklere ne denir ?
A) Zamir
B) Ünlem
C)Bağlaç
D) Edat
Örnek Soru
- Kahvaltıda peynir ile zeytin yedim.
- Gül ile Papatya en sevdiğim çiçeklerdir.
- Masamda kalem ile silgi vardı.
- Babası ile maça gitmişler.
&#; İle &#; sözcüğü yukarıdakilerden hangi cümlede bağlaç olarak kullanılmamıştır ?
A) 1
B) 2
C) 3
D)4
Örnek Soru
&#; Başkalarına verebileceğim her şeyi ancak bir tek yolla verebilme gücüm var: Yazarak. &#;
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde edat, bu cümledeki altı çizili edatla yakın anlamlıdır ?
A) Yalnızca pişmanlık duyduğumu söyleyebilirim.
B) Çevremdeki kadınlar bir kuş sürüsü gibi havalanmıştı.
C) Bu sorunun yanıtı da aslında o kadar basit ve ilginçti.
D) Yüzüme gelen yumruğa karşı kolumu kaldırmıştım.
Örnek Soru
Aşağıdaki dizelerin hangisinin sonuna ünlem (!) işareti gereksiz konulmuştur ?
A) Yaşım ilerledikçe daha çok anlıyorum Ne büyük nimet olduğunu ah ey güzel gün !
B) Çocuklar hıçkırır, anneler ağlar Yaşlı gözlerinle kal anneciğim !
C) Ey yarım adalarım, açılan hür denize Yelken bulamadımsa bayrak getirdim size !
D) Erzurum dağları duman dildedir Başım yastıktadır, gözüm yoldadır !
6. Sınıf Edat-Bağlaç-Ünlem, 6. Sınıf Edat-Bağlaç-Ünlem Konu Anlatımı, Edat-Bağlaç-Ünlem Konu Anlatımı
6. Sınıf T&#;rk&#;e Edat, Bağla&#; Ve &#;nlemler konu anlatımı
Örnek Geldiği gibi gitti.
Gibi, burada zamanı belirtmek için kullanılmıştır.
Sanki:
Örnek: Sanki sınava o değil de ben girecektim.
Bu cümlede ''sanki'' edat ''de'' bağlaç olarak kullanılmıştır. Edatlar ve bağlaçlar bir arada kullanılabilir.
İçin:
Örnek: Şirinevler'e gitmek için iki otobüse binmem gerekiyor.
Kadar:
Örnek Seni dünyalar kadar çok seviyorum.
Örnek Beni senin kadar kimse anlayamaz.
İlk cümlede ''kadar'' benzetme amacıyla kullanılmıştır. İkinci cümledeki anlamı ise kıyaslamadır.
Üzere:
Örnek Annemi aramak üzere telefonu elime aldım.
Bu cümlede ''üzere'' edatı amaç belirtmek için kullanılmıştır. Yerine ''için'' edatı da kullanılabilir.
6. Sınıf Bağlaç - Konu Anlatımı
Edatlar gibi bağlaçlar da tek başına bir anlam ifade etmez. Cümle içerisindeki görevleri özneleri, nesneleri ve yüklemleri birbirine bağlamaktır.
Ve:
Örnek Hasan, Bülent ve İdris pikniğe gittiler. / Özneleri birbirine bağlamak için kullanılmıştır.
Örnek Mağazadan çanta ve defter aldım. / Nesneleri birbirine bağlamak için kullanılmıştır.
Örnek Arabaya bindi ve uzaklaştı. / Yüklemleri birbirine bağlamak için kullanılmıştır.
Ne / Ne:
Örnek: Bunca yıldır çocuklarını ne aradı ne sordu.
De / Da
Örnek Bitse de gitsek. / Bu cümlede De bağlacı yüklemleri birbirine bağlamak için kullanılmıştır. .
Örnek Ayşe'den sonra Ali de gitti. / Bu cümlede özneler birbirine De bağlacı ile bağlanmıştır.
İle:
Örnek: Murat ile Serpil yeniden barıştılar:
Fakat - Ancak - Ama - Halbuki - Yine de
Genelde aynı görev için kullanılan bağlaç türleridir. Birbirlerinin yerine kullanılabilir.
Örnek Çok heyecanlıydım fakat sınavım iyi geçti.
Örnek Çok heyecanlıydım yine de sınavım iyi geçti.
Fakat ve yine de bağlaçları iki cümleyi birbirine bağlamak için kullanılmıştır. Ama, ancak ve halbuki bağlaçları da bu bağlaçların yerine kullanılabilirdi.
6. Sınıf Ünlem - Konu Anlatımı
Kızgınlık, öfke, kıskançlık, mutluluk ve şaşkınlık gibi duyguların ifade edilmesi için ünlemler kullanılır. Ünlemler, cümlenin başında, ortasında ya da sonunda yer alabilir.
Eyvah:
Örnek: Eyvah, anahtarı evde unutmuşum! (Telaş ve panik duygusu)
Örnek Eyvah! Anahtarı evde unutmuşum. / Her iki cümle de noktalama açısından yanlış değildir. Eyvah kelimesi anlamlı bir sözcük olduğu için tek başına cümle oluşturabilir.
Ünlemlere diğer örnekler:
Ah, yine yaptı yapacağını! (Şaşkınlık)
Off, sınavım çok kötü geçti! (Üzülme)
Hah, şimdi gözüme girdin işte! (Beğeni)
Hey, orada mısın! (Seslenme)
Hay aksi, uyuyakalmışım. (Pişmanlık ve üzüntü)