6 Sınıf Bilişim Teknolojileri Algoritma Ve Akış Şeması

Algoritma Nedir, Akış Şeması Nedir

Algoritma Nedir?

Algoritma, bir problemi çözmek için kullanıma yol ya da yöntemlere verilen isimdir. Algoritma kelimesi ilk defa Müslüman bilim adamı el Harezmi tarafından kullanılmıştır. 

Algoritmalar hazırlanırken mutlaka başla komutu ile başlanır ve bitir komutu ile sonlanır. Başla ve bitir olmayan komutlar teoride yok sayılır. Algoritmada problemi çözerken; çözüm adımları açık ve net bir şekilde belirtilmesi gerekir.

Peki algoritma ile bizim nasıl bir işimiz var algoritma ne işimize yarayacak? Hemen bakalım...

Algoritma Ne İşe Yarar?

Algoritma ne işe yarar diye özellikle ders anlatımı sırasında öğrencilerim tarafından çok sorular soruluyor. 5,6,7,8,9 ve 10.sınıf konuları içerisinde de mutlaka algoritma konusu geçiyor.

Algoritmalar gerek matematikte gerekse bilgisayar bilimi içerisinde çok sık kullanılan terimlerin başında gelmektedir. Bazen öğrencilerimiz; "Hocam dersimiz bilgisayar matematikle ne işimiz var" gibi sorular sorabiliyorlar. Şöyle bir örnek vermek gerekirse; 2 sayının ortalamasını bulalım dediğimiz zaman, ilk olarak iki sayıyı toplamamız daha sonra ise iki sayının toplamını ikiye bölmemiz gerekir. Böylece iki sayının ortalamasını da bulmuş oluruz. Burada matematik var :) Tabi algoritma kelimesi içerisindeki matematik bu kadar basit mi elbette hayır :) Yazının ilerleyen bölümlerinde daha iyi anlayacağınız düşünerek yazıma devam ediyorum.

Algoritma ne işe yarar hala kafanızda net bir şey oluşmadı değil  mi? Farkındayım ve hemen somut örnekler vererek aklınıza takılan soru işaretlerini gidermek istiyorum.

Severek oynadığımız bilgisayar oyunları, severek girdiğimiz sosyal medya platformları olsun bunların hepsinde bir algoritma vardır. Ve kullanılan programlar bir algoritma çerçevesi içerisinde çalışırlar. Eeee hocam güzel de programlama (kodlama) ile algoritmanın nasıl bir ilişkisi var diye hemen aklınıza soru geldiyse devam edelim :)

Algoritma ve Kodlama İlişkisi

Bu kısımda bazen sorunlar yaşayabiliyorum. Özellikle algoritma konu anlatımı yaparken öğrencilerim bazen kodlama ile bağlantısını kuramıyorlar ama daha sonra kod yazmaya başladığımız zaman algoritma ve kodlama bağlantısını kolay bir şekilde kurabiliyorlar.

Şu an için bilgisayarda aklınıza gelen tüm yazılımlar belirli bir algoritmaya göre hazırlanıp, ondan sonra kodlanmaktadırlar. Yani ilk olarak mutlaka algoritma yazılır ve daha sonra kod yazmaya geçilir. Algoritma olmadan maalesef kodlama yapmak neredeyse imkansızdır.

Algoritmada aslında temel mantık hiç bir iş şansa bırakılmadan hareket edilmeli ve tüm ihtimaller denenmelidir. Diyelim ki bir oyun yapmaya karar verdiniz. Bu oyunun algoritması içerisinde kullanıcının yani oyunu oynayan kişilerin hangi tuşlara basınca ne olacağını net olarak belirtmeniz gerekiyor eğer siz net olmazsanız algoritmanız hatalı olur, algoritma hatalı olursa yazmış olduğumuz kodlarda sorun olur kodlarda da sorun olursa zaten yazdığımız hazırladığımız oyun da hatalar ile karşılaşırız.

Evet arkadaşlar algoritma nedir ne demek ne için kullanılır gibi aklınıza takılan soruları cevapladık diye düşünüyorum yine de aklınıza takılan şeyler olursa sorabilirsiniz. Şimdi gelelim akış şeması ya da diğer ismi ile akış diyagramlarına...

Akış Şeması Nedir?

Akış şeması, algoritması hazırlanan bir programın(problemin) çeşitli şekillerle birbirine bağlanarak ortaya çıkan, neden sonuç ilişkisini gösteren şema tipidir.

Akış şeması da aynı algoritma gibi adımlarla ifade edilir ve başla komutu ile başlanır ve bitir komutu ile sonlandırılır. Akış şeması çizerken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta mutlaka algoritmanıza göre akış şeması çizmenizdir. Akış şemasının diğer isminin de akış diyagramı olduğunu da tekrar tekrar eklemek istiyorum.

Kısaca akış şemaları bizim yazmış olduğumuz algoritmaların şekillerle daha anlaşılır bir şekilde gösterilmesi denebilir. Peki hocam güzel diyorsun da bu şekiller ne derseniz hemen akış şemalarında kullanılan şekillere bakalım :)

Akış Şemalarında Kullanılan Şekiller (Semboller)

Akış şemalarında kullanılan şekiller çok önemlidir. Eğer şekilleri yanlış çizersek akış şemamız yanlış kabul edilecektir. Peki akış şemalarında hangi şekiller kullanılır ?

1) Elips

Elips şeklimiz başla ve bitir komutlarında kullanılmaktadır ve çok önemli bir akış şeması şeklidir.

2) Dikdörtgen

Matematiksel işlemler ve değişken atama işlemlerinde kullanılan şekildir. Ayrıca verilen komutlarda da dikdörtgen kullanılır( kapıyı aç, ekmek al, ayranı bardağa doldur vs..)

7) Çember (Daire)

Çizilen şeklimiz yuvarlak ise (çember yada daire farketmez) burada bir bağlaç vardır. KOd yapısı olarak or ya da and şeklinde düşünebilirsiniz. Örneğin sınavdan 50 veya 60 alırsam geçerim burada veya bir bağlaçtır ve yuvarlak şeklimizi kullanmamız gerekmektedir.

Akış Şeması Sembolleri-Şekilleri

Akış şeması şekilleri nelerdir sorusunun cevabını detaylı olarak verdiğimi düşünüyorum. Akış şemaları ile ilgili bir ekleme daha yapalım  arkadaşlar. Akış şemalarını çizmek için online web sitelerini kullanabilirsiniz. Örneğin; draw.io web sitesi üzerinden akış şemalarını kolay bir şekilde hazırlayabilirsiniz.

Özellikle 5,6,7,8,9 ve 10.sınıf bilişim teknolojileri ve bilgisayar bilimi derslerinde algoritma ve akış şemaları konuları işleniyor. Ortaokul öğrencilerine algoritma mantığını öğretmek için compute it sitesi tercih edilebilecek güzel bir sitelerde arkadaşlar. Yine ortaokul ve lise öğrencilerine algoritma mantığını öğretmek adına Kodla Büyü sitesi içerisinde yer alan 250 farklı sahnenin olduğu kodlama etkinlikleri de tercih edilebilir diye düşünüyorum.

Lise seviyesi içinse bilgisayarbilimleri.com/2018/07/algoritma-ve-akis-semasi-ornekleri-sunumlar adresinde yer alan örnekler uygun olacaktır diye düşünüyorum.

Örnek Algoritmalar

Örnek Algoritma-1

Örnek Algoritma-2

Örnek algoritmalardan sonra arkadaşlar akış şemaları için şekillerin nasıl kullanacağı konusunda sizleri bilgilendiren bir resmi yukarıda paylaşmıştım. Şimdi biraz daha detaylara inerek devam edelim.

Akış şemaları içerisinde en çok kullanılan şekiller yukarıda verilen şekillerdir. Özellikle paralel kenar ve dikdörtgeni çok fazla karıştırıyorsunuz bundan dolayı bu kısma dikkat edin. Paralel kenar giriş ve çıkış birimleri için dikdörtgen ise hesaplama ve değişken atamaları için kullanılıyor. Bu iki şekli karıştırmamanız çok önemli.

9.sınıf bilgisayar bilimi 1.dönem 2.yazılı sınavında algoritma ve akış şemaları ile ilgili karşınıza çok fazla soru çıkacaktır. Yukarıda algoritma ile ilgili 2 adet örnek paylaştık. Şimdi de hem algoritma hem de akış şemaları ile ilgili örnekleri paylaşalım.

Algoritma ve Akış Şeması Örnek 1: Girilen 3 Sayının Ortalamasını Bulmak

Algoritma ve Akış Şeması Örnek 2: Satış Fiyatı ve Adedi Verilen Ürünlerin Toplam Fiyatını Bulmak

Algoritma ve Akış Şeması Örnek 2: Girilen Sayının Negatif Mi Pozitif Mi Olduğunu Bulmak

Yukarıda yer alan örnekler içerisinde algoritma ve akış şemaları ile ilgili örnekleri paylaştık. Algoritma ve akış şemaları konusunda sizlere bahsedeceklerim bu kadar umarım sizlere faydalı olmuştur. 

Bu yazımızda algoritma nedir, akış şeması nedir öğrendik. Algoritmalar ve akış şemaları özellikle 1.dönem konuları içerisinde çok fazla işlenen konulardan birisidir. Lütfen dikkat edin diyerek yazımı sonlandırıyorum. Ayrıca instagram.com/bilisimciruhcom adresinden beni takip edebilirsiniz.

Algoritma, belli bir problemi çözmek veya belirli bir amaca ulaşmak için tasarlanan yol anlamına gelir, matematikte ve bilgisayar biliminde bir işi yapmak için tanımlanan, bir başlangıç durumundan başladığında, açıkça belirlenmiş bir son durumunda sonlanan, sonlu işlemler kümesine denir.

Algoritma, bir işin hangi aşamalardan geçilerek yapılacağını gösteren çalışma planıdır. Algoritma bir programlama dili değildir. Programlama dillerine yol gösteren bir yöntemler dizisidir. Her dilde algoritma yazılıp uygulanabilir.

Bir problemin çözümünde izlenecek yol anlamına gelir ve problemin çözümünün adımlar halinde yazılmasıyla oluşturulur. Algoritma basamaklarının bir başlangıcı ve sonu bulunur. Her adımda yapılacak işlemler açıkça belirtilir.

Algoritma Nasıl Hazırlanmalıdır?

Algoritma yazarken, programın çalışması için kullanılan kaynakların, yapılması gereken kontrollerin veya işlemlerin açıkça ifade edilmesi gerekir. Ayrıca iyi bir algoritmanın, tüm ihtimalleri kontrol edip istenmeyen durumlarda da ne yapılması gerektiğini belirtmesi gerekir.

Veri girişi: Çalışma zamanında çoğu zaman, işleyişin tamamlanması için dışarıdan bir bilgi girilmesi gerekir. Algoritmanın çalışması için ihtiyaç duyduğu veriler, işlemi başlatan kişiden veya belirtilen bir kaynaktan alınabilir. Bu bilgiler sağlanmadan işlem devam etmez.

Kararlar: Karar ve kontrol yapıları algoritmanın akışını yönlendiren en önemli kavramlardır. Girilen veya işlem sonucunda elde edilen veriler, işlemin amacına göre kontrol edilir ve sonuca göre algoritma akışı istenilen yere yönlendirilir.

İşlemler: Algoritmanın akışı boyunca veriler üzerinde değişiklikler, yeni değer atamaları gibi işlemlere ihtiyaç duyulur. Algoritmalar kurulurken, yapılan işlemlerin yalın halde, tek tek yazılması okunabilirliği arttırır.

Algoritmalar adım sırası ile çalışır ve karar yapıları sonucunda farklı bir yere yönlendirilmediği müddetçe, bir sonraki adım ile işlemeye devam eder.

Algoritmalar 3 şekilde gösterilirler:

Düz Yazı ile Gösterim

‘BAŞLA’ ile başlanıp ‘BİTİR’ ile bitirilir.

Her satıra numara verilir.

Çözülecek problem, adım adım metin olarak yazılır.

Algoritmanın konuşma dili ile yazılmasıdır.

Sözde Kod ile Gösterim (Kaba Kod)

Herkesin anlayabileceği ve rahatlıkla bir programlama diline çevrilebilecek basit komutlardan oluşan bir dildir. Sözde kodun temel işlevi program geliştirmeye geçmeden algoritmayı oluşturmak ve üzerinde tartışabilmektir. Sözde kodlar, doğrudan konuşma dilinde ve programlama mantığı altında, eğer-değilse, iken gibi koşul kelimeleri ve > = < gibi ifadeler ile beraber yazılır. Programda kullanılacak elemanları temsil etmek üzere uygun isimler veya değişkenler seçilir.

Akış Şeması

Bir algoritmanın görsel şekiller ve sembollerle ifade edilmiş haline “Akış Şemaları” adı verilir. Akış şeması sembolleri ANSI (AmericanNationalStandardsInstitute) standardı olarak belirlenmiş ve tüm dünyada kullanılmaktadır.

Algoritma doğal dille yazıldığında herkes tarafından anlaşılamayabilir ya da başka anlamlar çıkarılabilir. Ancak akış çizgelerinde her bir şekil standart bir anlam taşıdığı için farklı yorumlanması mümkün değildir.

İş Akış Şemaları: İş akış şemaları kurulan algoritmalar üzerinde çalışmayı kolaylaştıran yapılardır. Aynı zamanda algoritmanın başka geliştiriciler tarafından kolaylıkla anlaşılmasını da sağlarlar. Kurulan bir algoritmanın iş akış şemasına aktarılması oldukça kolay bir iştir. İş akış şeması ne kadar ayrıntılıysa kurulan algoritma üzerindeki hataların giderilmesi ve geliştirilmesi de o derece kolaydır.

Örnek:

Algoritma örnekleri için

114.782

Algoritma Nedir?

Bilişim Teknolojileri Test Soruları ve Cevapları

Algoritma Örnekleri-Akış Şemaları

Aşağıda verilen algoritma örnekleri ve akış şemaları hem 5 hem de 6.sınıf bilişim teknolojileri yazılı sınavında karşınıza çıkabilir sevgili öğrencilerim :) Biliyorsunuz ki dersleri işlerken burada yer alan algoritma örneklerini de kullanıyorum :) Bundan dolayı lütfen bu sayfada yer alan örnekleri dikkatli bir şekilde inceleyin :)

• Klavyeden girilen iki sayının toplamını ekrana yazan programın algoritma ve akış şemasını yapınız.

• Klavyeden girilen 3 sayının ortalamasını bulup ekrana yazan programın algoritma ve akış şemasını yazınız

• Satış fiyatı ve adeti girilen ürünlerin toplam fiyatını ekrana yazan algoritma ve akış şemasını yazınız.

• Girilen sayının karesiyle, küpünün toplamını ekrana yazan programın algoritma ve akış şemasını yazınız.

• Girilen sayının negatif olup olmadığını bulan programın algoritma ve akış şemasını yazınız.

• Klavyeden girilen 5 adet sayının toplamının çift mi tek mi olduğunu yazdıran programın algoritmasını yazınız

• 1.sınav 2.sınav notları alınarak ortalamayı bulan ve ortalama 60 dan büyükse geçti, 60'dan küçükse kaldı yazdıran programın algoritmasını yazdırınız.

• Kullanıcıdan doğum yılı bilgisi alınarak kaç yaşında olduğunu söyleyen programın algoritmasını yazınız.

• Kilo bilgisi alınarak kilo 50 ve altında ise zayıfsın, 50-80 arası fitsin, 80 ve üstü ise kilo almışsın kanka :) yazdıran programın algoritmasını yazınız.

• Haftanın gün bilgisi alınarak cumartesi ve pazar ise “tatil” , pazartesi,salı,çarşamba,perşembe,cuma ise “iş zamanı” yazdıran programın algoritmasını yazınız

• Yaş bilgisi alınarak eğer yaş 0-13 arası ise “çocuksun” ; 14-19 arası “gençsin”; 20 ve üstü ise “orta yaşlısın” yazdıran programın algoritmasını yazınız

• 0- 1000 arasındaki sayılardan hem 4 hem de 5 e bölünenleri listeleyen programın algoritmasını yazınız.

• 0 ile 100 arasındaki sayılardan 4 e bölünenleri listeleyen programın algoritmasını yazınız

• 0 ile 100 arasındaki sayıların toplamını ekrana yazdıran programın algoritmasını yazınız

• Suyun sıcaklık bilgisi kullanıcıdan alınarak suyun buz mu sıvı mı yoksa buhar mı olduğunu yazdıran programın algoritmasını yazınız.

• Klavyeden girilen 5 adet sayının toplamını ve ortalamasını bulup ekrana yazdıran programın algoritmasını yazınız.

• 1-den 100 e kadar olan sayılardan tek olanları ekrana yazdıran programın algoritmasını yazınız

• Girilen 3 adet sayıdan en büyük olanı ekrana yazdıran programın algoritmasını yazınız

• Kullanıcıdan alınan isim bilgisinin kaç harfli olduğunu bulan ve ekrana yazdıran programın algoritmasını yazdırınız.

• Kullanıcın boy uzunluğu alınarak 150'den küçükse “kısa” , 150-180 arası “orta” ; 181 ve üstü ise “uzun boylu” yazdıran programın algoritmasını yazınız.

Akış şeması ve algoritma ile ilgili örneklerin devamı da bir kaç gün içerisinde eklenecektir arkadaşlar.

Dosya Adı: Algoritma yazılı soruları

Dosya Açıklaması: Algoritma yazılı ve etkinlikler

Dosya:

Drive - Yandex