6 Sınıf Fen Bilimleri Sabit Süratli Hareket Konu Anlatımı
<== 6.Sınıf Konularına geri dön
Ortaokul 6.SINIF ==> 3. Ünite:Kuvvet ve Hareket ==> Sabit Süratli Hareket
Kazanımlar
F.6.3.2. Sabit Süratli Hareket
Önerilen Süre: 6 ders saati
Konu / Kavramlar: Yol, zaman, sürat ve birimleri, sabit süratli hareketin yol-zaman ve sürat-zaman grafikleri
F.6.3.2.1. Sürati tanımlar ve birimini ifade eder.
a. Sürat birimleri olarak metre/saniye (m/sn.) ve kilometre/saat (km/sa.) dikkate alınır.
b. Yer değiştirme ve hız kavramlarına girilmez.
c. Matematiksel bağıntılara girilmez.
ç. Birim dönüştürme yaptırılmaz.
F.6.3.2.2. Yol, zaman ve sürat arasındaki ilişkiyi grafik üzerinde gösterir.
Konu: Sabit Süratli Hareket
A- Sürat Nedir
Bir cismin birim zamanda aldığı yola süratdenir.Sürati hesap edebilmek için alınan yolu ve geçen zamanı bilmek gerekir.
Ölçülen her büyüklüğün mutlaka bir birimle belirtilmesi gerekir.
Alınan yol birimi
santimetre (cm), metre (m), kilometre (km)
Zaman birimi
saniye (sn), dakika (dk), saat (sa) olarak ifade edebiliriz.
Sürat birimi
Alınan yol metre, zaman saniye alınırsa sürat birimi metre/saniye olur. Kısaca m/sn olarak gösterilir.
Alınan yol kilometre, zaman saat alınırsa Sürat birimi kilometre/saat, kısaca km/sa olur.
Bir cismin hareketi süresince aldığı toplam yolun, cismin toplam hareket süresine bölümü ile bulunur.
B- Sürat Birimleri
Sürat birimi m/sn, km/sa, cm/sn, m/dk olarak kullanılabilir.Eğer sürat hesaplanırken verilen değerler farklı birimlerden ise uzunluk ve zaman çevirimleri yapılır.
Yol Birimleri
1 km = 1000 m, 1 m = 100 cm
Zaman Birimleri
1 sa = 60 dk, 1dk = 60 sn
1 sa = 60 dk = 3600 sn
Sabit süratli hareket
Bir hareketli eşit zaman aralıklarında eşit yol almasıdır. Hareket boyunca süratinde bir değişiklik olmaz.
Ortalama sürat
Hareketlinin aldığı toplam yolun, toplam zamana bölünmesiyle bulunur.
Not:Aynı yolu sürati daha fazla olan daha kısa sürede tamamlar.
Formula-1 yarışlarında sıralama turlarında, yarışçılar aynı parkuru daha kısa sürede tamamlamak için çalışırlar.
C- Grafikler
Yol - Zaman Grafiği
Hareketli, hareketi süresince eşit sürelerde eşit yollar alır ve bu nedenle sürati sabittir.Hareketlinin yol – zaman grafiğinden sürati bulunur. Grafikten seçilen her hangi bir noktanın zaman ve yol eksenlerini kestiği noktalar bulunur. Bu noktalara karşılık gelen değerler sürat formülünde yerine yazılarak sürat hesaplanır.
Yol - Zaman grafiği nasıl çizilir
1. Koordinat sistemi çizilir.2. X eksenine(yatay) zaman, y eksenine(dikey) alınan yol ve birimleri yazılır.
3. Eksenler bölmelendirilir.
4. Tablodaki veriler grafiğe kaydedilir.
5. Noktalar birleştirilerek grafik oluşturulur.
 |
| Alınan yol - zaman grafiği |
Sürat - Zaman Grafiği
Hareketli, hareketi süresince eşit sürelerde eşit yollar alır ve bu nedenle sürati sabittir.Zaman değişse bile sürat değişmez.
Hareketlinin sürat – zaman grafiğinden aldığı yol bulunur.
Sürat – zaman grafiğinin altında kalan alan hareketlinin aldığı yolu verir.
Sürat - Zaman grafiği nasıl çizilir
1. Koordinat sistemi çizilir.
2. X eksenine(yatay) zaman, y eksenine(dikey) sürat ve birimleri yazılır.
3. Eksenler bölmelendirilir.
4. Tabloda sürat verilmiş ise grafiğe kaydedilir. Alınan yol verilmiş ise her zaman aralığı için sürat hesap edilir.
5.Noktalar birleştirilerek grafik oluşturulur.
 |
| Sürat Zaman grafiği |
Sürat konusu ile ilgili sorular
Örnekler
Soru 1. 100 m lik mesafeyi 8 saniyede koşarak rekor kıran sporcunun sürati kaç m/s dir?
Yol = 100 m
Zaman = 8 s
Sürat = ? m/s
Soru 2. Bir yarış atı 800 m yi 20 s de koşuyor. Bu atın sürati kaç m/s dir?
Yol = 800 m
Zaman = 20 s
Sürat = ? m/s
Örnek Sorular
- Sürati 120 km/sa olan bir araç 3 saatte …………..km yol alır.
- 20 saniyede 160 metre yol alan aracın sürati ……….m/sn dir.
- Sürati 2 m/sn olan araç 2 dakikada ………….. metre yol alır.
- 50 saniyede 1 km yol giden aracın sürati ………… m/sn dir.
- Sürati 10 km/sa olan araç 45 km lik yolu ………. saatte gider.
Sabit Süratli Hareket Konu Anlatımı İndir
Diğer konular
Özet Ders Notu indirme bağlantısı sayfanın en alt kısmındadır.
Konuya ait kazanımlar.
Yol-zaman ve Hız-zaman grafikleri çizilirken eşit sayılar arasında eşit mesafe bırakılır.
Yukarıdaki grafiklerde 0-1-2-3-4 saat aralıkları birbirine eşittir.
Eğer çizgili defterimizde;
0-1 aralığını 1 kare boşluk bıraktıysak 1-2 aralığını, 2-3 aralığını, 3-4 aralığını 1 kare boşluk bırakarak yazmalıyız.
0-1 aralığını 2 kare boşluk bıraktıysak 1-2 aralığını, 2-3 aralığını, 3-4 aralığını 2 kare boşluk bırakarak yazmalıyız.
Yukarıdaki yol-zaman grafiğinde 0-50-100-150-200 kilometre aralıkları birbirine eşittir.
Eğer çizgili defterimizde;
0-50 aralığını 1 kare boşluk bıraktıysak 50-100 aralığını, 100-150 aralığını, 150-200 aralığını 1 kare boşluk bırakarak yazmalıyız.
0-50 aralığını 2 kare boşluk bıraktıysak 50-100 aralığını, 100-150 aralığını, 150-200 aralığını 2 kare boşluk bırakarak yazmalıyız.
Ders notunun tamamını indirmek İçin Buraya Tıklayın
6.Sınıf 3.Ünite 2.Bölüm Sabit Süratli Hareket Konu Anlatımı
Daha önceki konularımızda bir varlığın hareketini hızlı ya da yavaş olarak sınıflandırmaktaydık. Bu sınıflandırmayı yaparken varlıkların hızlı ya da yavaş olmalarını, eşit yolları aldıkları sürelerin karşılaştırılmasıyla belirlemekteydik.
Bir cismin birim zamanda aldığı yola sürat adı verilir. Sürati hesaplayabilmek için alınan yol ile bu yolda geçen zamanı bilmek gerekir. Bu tanıma göre, aynı yolu daha kısa sürede alan varlıklar daha süratli kabul edilirler.
Ölçülen her büyüklüğün mutlaka bir birimle belirtilmesi gerekir. Buna göre süratle ilgili birimler aşağıda verilmiştir.
Bir hareketlinin eşit zaman aralıklarında eşit yollar alması durumuna sabit süratli hareket adı verilir. Hareketlinin, hareketi boyunca süratinde bir değişiklik olmadığından sabit süratle hareket ettiği müddetçe hep aynı sürede aynı mesafede yol alır.
Bir hareketlinin gittiği yol ile bu yol için harcadığı zaman verilerini kullanarak bir grafik oluşturmak istiyorsak;
1. Çizeceğimiz grafiğin düşey eksenini ‘yol’, yatay eksenini ‘zaman’ olarak adlandırırız.
2. Yol ve zaman kavramları için önceden belirlediğimiz birimleri yazarız.
3. Kareli defterimizi kullanarak eksenleri uygun bölmelere ayırırız.
4. Tabloda verilen değerleri bölmelere yazarız.
5. Son olarak yatay ve düşey bölmelerdeki değerlerin kesiştiği yerleri belirleyerek birleştiririz.
Sabit Süratli Hareket
Sürat:
- Birim zamanda alınan yola sürat denir.
- “V” harfi ile ifade edilir.
- Süratin hesaplanabilmesi için alınan yol ve geçen zamanın bilinmesi gerekir.
- Alınan yol, geçen zamana bölünerek sürat bulunur.
- Birimi kilometre/saat (km/h) veya metre/saniye (m/s) olarak ifade edilir.
Örnek: Başlangıçta yan yana bulunan 3 araç görseldeki gibidir. Bu araçlar bitiş çizgisine ulaşmak için aynı anda yarışa başlıyorlar.
Kırmızı araba yarışı kazandığı anda diğer arabaların konumları yukardaki gibidir. Buna göre; aynı zamanda kırmızı araba en çok yol almıştır, sarı araba ise en ez yol almıştır. Bu üç aracın sahip oldukları süratleri kıyaslayacak olursak kırmızı arabanın sürati yeşil arabadan fazladır, yeşil arabanın sürati de sarı arabadan fazladır.
Alınan yol:
- Hareketli cismin aldığı yola denir.
- “X” harfi ile ifade edilir.
- Sürat ile geçen zamanın çarpılarak bulunur.
- Birimi kilometre veya metre olarak ifade edilir.
Geçen zaman:
- Hareketlinin, hareketi boyunca geçen süredir.
- “t” harfi ile ifade edilir.
- Alınan yol, sürate bölünerek bulunur.
- Birimi saat(h), dakika(dk) veya saniye(s) olarak ifade edilir.
Üçgen kuralı:
Sürat, zaman ve alınan yol kullanılarak oluşturulan üçgen yardımı ile yaptığımız işlemlerde daha çabuk sonuçlar alabiliriz. Bulmak istediğimiz ne ise onun üzerini kapatırız ve geri kalanlar yan yana ise çarparız, alt alta ise böleriz.
Örnek: Saatte 90 km hızla giden bir araç 3 saat sonra kaç kilometre yol alır?
Çözüm: Alınan yol= Sürat x Zaman
Alınan yol= 90 km x 3
Alınan yol= 270 km
Örnek: Bir araç 3 saate 300 kilometre mesafe alması için sürati kaç olmalıdır?
Çözüm: Sürat= Alınan yol/Zaman
Sürat= 300 km/ 3 h
Sürat= 100 km/h
Örnek: Bir araç saatte 60 kilometre hızla 240 kilometrelik yolu kaç saatte alır?
Çözüm: Zaman= Alınan yol/Zaman
Zaman= 240 / 60
Zaman= 4 saat
Hatırlatma!1 kilometre = 1000 metre 1 saat = 60 dakika 1 dakika = 60 saniye 1 saat = 3600 saniye
Sabit süratli hareket:
Bir cisim eşit zamanlarda eşit miktarda yol alıyorsa sürati hep aynı olmuş olur. Bir cismin sürati hareketi süresince değişmeyip sabit kalıyorsa böyle hareketli cisimlerin süratlerini sabit süratli hareket olarak adlandırırız. Sabit süratli harekette;
- Cisim eşit zamanlarda eşit yollar alır.
- Cismin sürati hareketi boyunca değişmeyip sabit kalır.
Örnek: Şekildeki araba 100 km / saat’lik sabit süratle her 1 saatte 100 km yol almıştır. Yani araba eşit zaman aralıklarında eşit yollar almıştır.
Grafikler:
Yol-zaman grafiği:
Sabit süratle hareket eden bir araca ait yol-zaman grafiği aşağıdaki gibidir.
Sürat-zaman grafiği:
Sabit süratle hareket eden bir araca ait sürat-zaman grafiği aşağıdaki gibidir.
“SABİT SÜRATLİ HAREKET” KONU ANLATIMINI PDF OLARAK İNDİR.
Etiketler:6. sınıf, alınan yol, geçen zaman, kısaca, konu anlatımı, konu özeti, pdf, pdf indir, sabit süratli hareket, sabit süratli hareket nedir, Sürat, sürat konusu üçgen kuralı, sürat nasıl hesaplanır, sürat nedir, Sürat-zaman grafiği, Yol-zaman grafiği, zaman ve alınan yol birimleri ve dönüşümleri