Plastiklerin içinde bulunan başta bisfenol A(BPA), polivinil klorür ve fitalatlar gibi zararlı kimyasalların, uzun süre temas halinde hormon ve üreme bozuklukları ile meme ve prostat başta olmak üzere bazı kanser türlerine neden olabileceğini ifade eden Türk Dermatoloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Sema Karaoğlu, kapların altında üçgen içerisinde bulunan rakamların plastiğin içeriğine dair bilgi verdiğini dile getirdi.
Polivinil klorür adı verilen PVC maddesinin, özellikle sıkılabilir ya da esnek plastik şişelerde kullanıldığını kaydeden Uzman Dr. Karaoğlu, kapların altında yer alan 3 rakamının PVC’nin varlığına işaret ettiğine dikkat çekti.
"1, 2, 4 VE 5 KODLARI GÜVENLİ"
1, 2, 4 ve 5 kodlarının güvenli olduğunu ifade eden Uzman Dr. Karaoğlu, üçgen içerisindeki rakamlara dair şu bilgileri verdi:
"Üçgenin içinde 1, 2, 4 ve 5 kodlarını görüyorsak bu plastiklerin sağlığımız için güvenli olduğunu söyleyebiliriz. Eğer 3 ve 7 rakamları varsa bu plastiklerin özellikle ısıtıldıklarında, içine sıcak bir ürün konulduğunda veya tepkimeye girecek bir kimyasal konulduğunda zehirli kimyasalları dışarı verebilirler. Bu durum sağlığımız için tehlike arz edebilir. Eğer plastik şişelerin altında hiçbir ibare yoksa bunun güvenli olduğunu söyleyemeyiz.”
PLASTİKLERİN SICAK VE GÜN IŞIĞIYLA MARUZİYETİ SAKINCALI
Plastiklerin bir anda hasta etmeyeceğini ancak uzun süreli maruziyetlerde sağlığa zararlı olabileceğini vurgulayan Uzman, "Plastikler mutlaka serin yerde tutulmalı, güneş ışığına direk maruz bırakılmamalı, farklı kozmetikler tekrar tekrar aynı plastik kutulara konmamalı. Sürekli mikro travmalar söz konusu olduğunda koca bir çınarı devirebilirsiniz. İşte sürekli mikro kimyasal maruziyet de sağlığımıza ciddi zararlar verip, hastalık oluşturabilir, unutmamak lazım” uyarısında bulundu.
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci
Contents
Bu rakamlardaki plastikler yüksek oranda kimyevi madde içermektedir. Bu numaralarda bulunan Bisfenol A (BPA) maddesi kanser yapmakta, kalp sağlığını bozmakta ve diyabet riskini artırmaktadır. En güvenilir numaralara ise 1, 2, 4 ve 5 numaralardır. Bunların içerisinde de en güvenlisi 5 numaradır.
Bütün plastik şişe, damacana, bidon gibi malzemelerin altında veya üzerinde genelde üçgene benzer bir logonun içerisinde şişenin hangi malzemeden yapıldığına gösteren bir numara bulunur. Plastik malzemelerin üzerine işaretlenen numaralar ürünün hangi malzemeden üretildiğini simgeler.
Zararsızdır. 5 numara: PE Polietilen’in kısaltmasıdır. Polipropilen türü plasitk en güvenli plastik türü olarak kabul edilir.
1 Numaralı Pet ya da Pete Bu kodlar, plastiğin polietilen içerdiği anlamına gelir. Polietilenli plastikler; en fazla kullanılan plastikler arasında yer alır. Su, iki litrelik alkolsüz içecekler ve yağların konulduğu şişelerde 1 numaralı kod yer alır. Genelde tek kullanımlar için uygundur.
7 numara – Diğer Sporcu su şişeleri, biberonlar, yemek saklama kapları ve bazı pet şişelerde kullanılıyor. Kullanılan bu plastiğin, en tehlikeli ve uzak durulması gereken plastik olduğu söyleniyor. Karışık polikarbon materyallerden imal edildiği için geri dönüşüme uygun değil.
TECADUR Ensinger Plastikleri Glikol modifiyeli Polisikloheksilenedimetilen Tereftalat, PCT -G plastik olarak da bilinir, şeffaf kopolyesterdir. PCT -G polimeri özellikle çok düşük ekstrakte edilebilirler, yüksek berraklık ve çok yüksek gama stabilitesi gerektiren uygulamalar için uygundur.
Bu sayılar, şişenin üretildiği plastiğin tipini göstermektedir. Üçgenin geri dönüşüm işareti şeklinde olma nedeni ise, üretimde kullanılan plastiğin tipinin, o şişenin nasıl geri dönüştürülmesi gerektiğini belirliyor olmasıdır.
BU NUMARALARA DİKKAT! Plastikler türlerine göre 1’den 7’ye kadar numaralandırılır. Özellikle 3, 6 ve 7 numaralı plastikler sağlığımızı ciddi şekilde tehdit eder; o nedenle plastiğin altındaki üçgenin içinde 1, 2, 4, 5 numaralı plastikleri ve üzerinde ‘BPA’sızdır’ yazan ürünleri tercih edin.
Pet şişe ve damacanaların ana maddesi plastik, hammaddesi ise bisfenol. Pet şişeler, bisfenol, adı verilen bir kimyasal madde içeriyor. Bu madde vücut için son derece zararlı olan bir zehir.
Yumuşak kapaklar POLİETİLEN maddesinden üretilir. Ayrıca bu madde yapay kalp kapakçığı üretiminde de kullanılır. Yani bildiğimiz plastikten farklı olarak Tupperware vücudumuz tarafından kabul edilebilir. Gövdeler kapaklardan biraz daha serttir: POLİPROPİLEN maddesinden yapılır.
Plastik malzemeler ve saklama kapları da ısıya maruz kaldığında bozuldukları için tehlike teşkil etmektedir. Isıyla temas ettiğinde kanserojen madde açığa çıkaran plastik yerine paslanmaz çelikten spatula, kepçe gibi gereçler ve cam saklama kapları tercih edilmelidir.
BPA, yani bisphenol A, vücuttaki hormanları taklit eden bir endokrin bozucu. Ancak BPA’nın ne feci birşey olduğu ortaya çıkınca, ortaya BPA’sız olan yeni bir plastik türü çıktı. Ergem Şenyuva’nın haberine göre Tritan olarak bilinen, bu yepyeni harika(!) madde ise trifenil fosfat (Triphenyl phosphate) içeriyor.
Plastik eşyaların yapımında yaygın olarak kullanılır. Plastik tabureler kova askı ve saklama kapları yapımında kullanılır. Bu alanda tercih edilme sebepleri gıda ile kullanımına uygun olmasıdır. Suda yüzebilir olması da ayrı bir avantajdır.
Polietilen tereftalat ( PET, PETE) / Polyester – Bu reçine genellikle gazlı içecekler, su şişeleri ve gıda ambalajları için kullanılır. Polikarbonat (PC) – süt ve su şişelerini yapmak için kullanılan şeffaf bir plastiktir. Beş galon su şişeleri PC’nin yaygın bir uygulamasıdır.
Damacana ambalajlarda 3 ay, Pet ambalajlarda 2 yıla kadar raf ömrü verilmektedir. Açıldıktan sonra 5 litrenin üzerindeki ürünler maksimum 7 gün içerisinde tüketilmesi gerekir.
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 17/06/2023 13:35:42 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/281
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
Kategoriler ve Etiketler
Tümünü Göster
Aklımdan Geçen
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Plastik Şişelerin ve Kavanozların Altındaki Sayılar Ne Anlama Geliyor?. (27 Mayıs 2019). Alındığı Tarih: 17 Haziran 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/281
Bakırcı, Ç. M. (2019, May 27). Plastik Şişelerin ve Kavanozların Altındaki Sayılar Ne Anlama Geliyor?. Evrim Ağacı. Retrieved June 17, 2023. from https://evrimagaci.org/s/281
Ç. M. Bakırcı. “Plastik Şişelerin ve Kavanozların Altındaki Sayılar Ne Anlama Geliyor?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 27 May. 2019, https://evrimagaci.org/s/281.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Plastik Şişelerin ve Kavanozların Altındaki Sayılar Ne Anlama Geliyor?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, May 27, 2019. https://evrimagaci.org/s/281.
2023 yılında da Evrim Ağacı'nın yanında olacak mısınız?
Bu yıl sayfamızda gezdiniz.
Yeni yıl, yeni fırsatlar demek ve 2023'ten beklentimiz, bilimin Türkiye'nin her köşesine yayılması ve daha erişilebilir olması. Evrim Ağacı olarak, bu görevi yerine getirmek için gece gündüz demeden çalışıyoruz ve çalışmaya devam edeceğiz. Bizim milyarder sahiplerimiz yok, koca koca şirketler arkamızda durmuyor, herhangi bir elçilikten fon almıyoruz. Bizim sorumlu olduğumuz tek kişi var: Sizsiniz! Ve tabii ki sizin gibi yüz binlerce bilimsever. Biz, siz gibi bilimseverlerin maddi destekleri sayesinde Türkiye'nin en büyük popüler bilim platformu olduk ve aynen bu çizgide devam etmek istiyoruz. Eğer bize destek olursanız, bu yıl da bilimin Türkiye geneline yayılmasına katkı sağlamış olacaksınız. Tek seferlik destek olun veya daha iyisi, aylık destekçilerimiz arasına şimdi katılın.
Kreosus (₺)YoutubePatreonDiğer Yöntemler
Evrim Ağacı
Türkiye'deki bilimseverlerin buluşma noktasına hoşgeldiniz!