7 Sınıf Fen Bilimleri Elektrik Konu Anlatımı
SINIF: 7 ÜNİTE: ELEKTRİK ENERJİSİ BÖLÜM: AMPULLERİN BAĞLANMA ŞEKİLLERİ www.FenEhli.com Elektrik Akımı Nedir? Pil(üreteç), bağlantı kablosu ve ampulden oluşan basit elektrik devresini pompa, vana, kalın boru ve ince borulardan oluşan bir su tesisatına benzetebiliriz. Su tesisatlarında vana açıldığında su, ince ve kalın borular içerisinden akmaya başlar. Ancak su kalın borulardan kolayca geçerken ince borulardan geçmekte zorlanır. Pompaya tekrar gelen su pompa tarafından itilerek borular içerisindeki hareketine devam eder. Elektrik devresinde de buna benzer bir durum vardır. Su tesisatındaki suyu elektrik devresindeki negatif yüklere, pompa pile(üreteç), vana anahtara, su boruları da elektrik kablosuna benzetilebilir. Pil pompaya benzer bir görevle elektrik yüklerine elektriksel bir kuvvet uygular. Bu kuvvetin etkisiyle elektrik yükleri kinetik enerji kazanarak bu enerji tel boyunca iletilerek iletkendeki yükler arasında enerji aktarımı gerçekleşir. Negatif yüklerin titreşim hareketi sonucunda oluşan bu enerji aktarımına elektrik akımı denir. Pilin negatif kutbundan pozitif kutbuna doğru harekete zorlanan negatif yükler, sahip oldukları enerjiyi pilin pozitif kutbundan negatif kutbuna doğru aktarır ve elektrik akımı oluşur. Su tesisatı ile elektrik devresinin birbirine benzeyen yönleri olduğu gibi benzemeyen yönleri de vardır. Benzemeyen yönler; Su tesisatındaki boru kesildiğinde suyun akışı bir süre daha devam eder. Elektrik devresinde ise teller arasında bağlantı koptuğu zaman elektrik akımı anında kesilir. Su tesisatında eğer şeffaf boru kullanırsak hareket eden suyu gözlemleyebiliriz. Fakat elektrik devresinde titreşim hareketi yapan yükleri gözümüzle göremeyiz. Su tesisatındaki su borular içerisinde akarken, elektrik akımında elektronlar, bir noktadan başka bir noktaya hareket etmezler. Titreşim hareketi sayesinde diğer taneciklere çarparak enerjilerini aktarırlar. Negatif yüklerin, titreşim hareketi sonucunda sahip oldukları hareket enerjisini yakınındaki negatif yüklerle çarparak tel boyunca iletmesi ile elektrik akımı oluşur. Burada dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biri yüklerin hareket yönü ile elektrik akımının hareket yönünün farklı olduğudur. Atomun yapısındaki protonlar hareketsiz, elektronlar hareketlidir. Bu nedenle elektrik devrelerinde pil tarafından sağlanan enerji elektronları yani negatif yükleri harekete geçirir. Negatif yükler aldıkları enerji ile harekete geçerler (titreşim hareketi) ve sahip oldukları enerjiyi komşu negatif yüklere aktarırlar. Aynı tel içindeki bütün negatif yükler ortalama olarak aynı süratle titreşir. Negatif yükler pilden sağladıkları enerjiyi ampule taşır. Bu enerji ampulde ısı ve ışığa dönüşür. Negatif yüklerin titreşim hareketi ile pilin (+) kutbunda devre tamamlanır. Yani negatif yüklerin yönü pilin “-” ucundan “+” ucuna doğrudur. www.FenEhli.com – Fen Bilimleri Dersini Ehlinden Öğrenin! SINIF: 7 ÜNİTE: ELEKTRİK ENERJİSİ BÖLÜM: AMPULLERİN BAĞLANMA ŞEKİLLERİ www.FenEhli.com Elektrik akımının yönü ise bugün bilimsel olarak yanlış olarak kabul edilse de pilin “+” ucundan “-” ucuna doğrudur. Bunun nedeni aşağıda kısaca açıklanmıştır: Bilim insanları, eski tarihlerde elektrik akımının yönünü, enerji kaynaklarının kutuplarıyla açıklanabileceği fikrini savunmuşlardır. Elektrik akımının pilin pozitif (+) kutbundan negatif (–) kutbuna doğru olduğu görüşünü öne sürmüşlerdir. Günümüzde ise yukarıda da belirtildiği gibi elektrik devresinde negatif yüklerin akış yönünün, pilin negatif kutbundan pozitif kutbuna doğru olduğu bilinmektedir. Birçok bilimsel yasada ilk düşünce temel alındığı için bu düşünce korunmuştur. Buna göre; negatif yükler pilin “–” kutbundan “+” kutbuna doğru akmasına karşın elektrik akım yönünün pilin “+” kutbundan “-” kutbuna doğru olduğu kabul edilmektedir. Elektrik devresinde elektrik akımının yönünü bulmak için pilin kutuplarına bakarız. Elektrik akımının yönü, pozitif kutuptan negatif kutba doğrudur. Devredeki elektrik enerjisi kaynakları olan pil, akü vb. elektrik akımını sağlar ve ampul, elektrik yüklerinin taşıdığı elektrik enerjisini kullanır. Elektrik devresinde anahtar kapalı iken elektrik yükleri pilin negatif kutbundan titreşim hareketine başlar, sahip oldukları enerjiyi birbirlerine aktararak pilin pozitif kutbuna kadar hareketlerini sürdürür. Bu durumda devre kapalıdır. Elektrik devresindeki anahtar açıksa elektrik yükleri titreşim hareketi yapamaz. Bu durumda enerji aktarımı olmayacağından ampul ışık vermez. Ampermetre Bir elektrik devresinde belirli bir noktadan geçen elektrik akımı ölçülebilir. Elektrik akımını ölçmek için kullanılan araca ampermetre denir. Ampermetre kısaca “A” harfi ile gösterilir. Ampermetre ile ölçülen elektrik akımı ise “i” harfi ile gösterilir ve elektrik akımının birimi, elektrik akımı ile ilgili çalışmalar yapan André Marie Ampére (Andre Mari Amper)’nin soyadı olan amperdir. Ampermetrelerin içerisinde kullanılan iletken teller devreden geçen elektrik akımını etkilemeyecek şekilde yapılmıştır. Bu nedenle ampermetreler devreye seri olarak bağlanır. Ampermetre devreye paralel bağlanırsa ampermetre üzerinden büyük miktarda akım geçer. Bu durumda ampermetre zarar görür. www.FenEhli.com – Fen Bilimleri Dersini Ehlinden Öğrenin! SINIF: 7 ÜNİTE: ELEKTRİK ENERJİSİ BÖLÜM: AMPULLERİN BAĞLANMA ŞEKİLLERİ www.FenEhli.com Gerilim (Potansiyel Fark) Elektrik devrelerindeki gerilimi (potansiyel fark) aşağıdaki düzenekteki gibi bir sisteme benzetebiliriz. Pompa suyu sürekli iterek kabın kollarındaki su düzeylerinin farklı olmasını sağlar ve kabın kolları arasındaki su akışı devam eder. Elektrik akımı da devrenin iki ucu arasındaki yüklerin enerjileri arasında fark olduğu sürece olur. Bu enerji farkı gerilimin oluşmasına yol açar. Gerilim, devrenin iki ucu arasındaki enerji farkının göstergesidir. Elektrik devrelerinde elektrik akımının devamlı olmasını sağlayan (su tesisatındaki pompa gibi) elektrik enerjisi kaynakları vardır. Pil, akü, güç kaynağı vb. enerji kaynakları elektrik devrelerinde gerilim oluşturarak elektrik akımının meydana gelmesine sebep olur. Elektrikli aletlerin hepsi aynı gerilim altında çalışmaz. Çalışabilmeleri için farklı gerilimlere sahip enerji kaynaklarına ihtiyaç vardır. Bir elektrik devresindeki gerilimi ölçmeye yarayan araca voltmetre denir. Gerilimin birimi volt olarak ifade edilir ve kısaca “V” ile gösterilir. Voltmetre, gerilimi ölçülecek noktalar arasına paralel olarak bağlanır ve bağlandığı yerdeki gerilimi ölçer. Voltmetrenin “+” ucu gerilimi ölçülecek devre elemanının “+” ucuna, “-” ucu ise elemanın “-” ucuna bağlanır. Voltmetre; direnci çok büyük olduğundan devreye paralel bağlanır, seri bağlanırsa devreden akım geçmez. Direnç-Akım-Gerilim İlişkisi Basit bir elektrik devresinde ampulün uçları arasındaki gerilim ile devre üzerinden geçen akım arasındaki oran (Gerilim/Akım) her zaman sabittir. Bu oran devredeki ampulün direncine eşittir. www.FenEhli.com – Fen Bilimleri Dersini Ehlinden Öğrenin! SINIF: 7 ÜNİTE: ELEKTRİK ENERJİSİ BÖLÜM: AMPULLERİN BAĞLANMA ŞEKİLLERİ www.FenEhli.com Kısaca; bir iletkenin uçları arasındaki gerilimin telin içinden geçen akıma oranı sabittir ve bu orana direnç denir. Direnç “R” harfi ile gösterilir. Gerilim/Akım oranının birimi Volt/Amper olarak yazılır. Bu birim aynı zamanda bu oranın değeri olan direnç birimidir. Direnç birimi olarak Volt/Amper kullanıldığı gibi Ohm (Ω) da kullanılır. Bir iletkenin uçları arasındaki gerilim ile üzerinden geçen akım arasındaki ilişkiyi ilk bulan kişi George Simon Ohm (Corç Simon Om) olduğu için bu ilişkiye Ohm Kanunu denir. Bir devredeki direnç, dirençölçer adı verilen araçla ölçülür. Elektrik devrelerinde enerji kaynağının verdiği enerji artarsa devreden geçen akım şiddeti de artar. Yani devredeki gerilim ile devreden geçen akım doğru orantıdır. Bu nedenle gerilim/akım oranı değişmez. Bu durum aşağıdaki gibi Gerilim-Akım grafiği ile de gösterilebilir. Birden çok pilin bağlı olduğu devrelerde, pillerden birinin pozitif kutbunun diğerinin negatif kutbuna bağlanması devre elemanının uçları arasındaki gerilimi yükseltir. Artan gerilim ise devre elemanı üzerinden daha büyük bir akımın geçmesini sağlar ve ampulün parlaklığı artar. www.FenEhli.com – Fen Bilimleri Dersini Ehlinden Öğrenin! You can add this document to your study collection(s)
Sign in Available only to authorized usersYou can add this document to your saved list
Sign in Available only to authorized users7.Sınıf 7.Ünite 1.Bölüm Ampullerin Bağlanma Şekilleri Konu Anlatımı
Elektrik yüklerinin iletken maddeler üzerin-den hareketi ile elektrik akımı oluşur. Elektrik akımı elektronların pilin (-) kutbundan (+) kutba hareket etmesi sonucu oluşur.
Elektrik akımının yönü pilin (+) kutuptan (-) kutba doğrudur.
1. Elektrik Devre Elemanları ve Görevleri
İletken tel
Elektrik akımını iletilmesini sağlar.
Ampul
Elektrik enerjisini ışık enerjisine çevirir.
Anahtar
Elektrik akımının iletilmesini kontrol eder.
Pil
Kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine çevirir. Devre elemanlarının çalışması için gerekli akımı sağlar.
2. Elektik Akımı
Elektrik akımı ampermetre adı verilen araçla ölçülür. Ampermetre elektrik devresine seri olarak bağlanır. Ampermetrenin gösterdiği direnç çok azdır, üzerinden çok akım geçer.
Ampermetrenin + ve – uçları pilin + ve – uçla-rına bağlanmalıdır. Akımın birimi Amper (A)’dir ve akım I simgesi ile gösterilir.
Her elektrikli aracın kullanacağı elektrik mik-tarı farklıdır. Elektrikli aracın kullandığı akım mikta-rı arttıkça kullandığımız enerji miktarı da artar.
3. Elektrik Gerilimi (Potansiyel Farkı)
Devredeki gerilimi ölçmek için kullanılan araca voltmetre denir. Voltmetre elektrik devresine para-lel bağlanır. Voltmetrenin direnci çok yüksektir, üze-rinden çok az akım geçer.
4. Direnç
Bir elektrik devresinde gerilimin akıma oranı sabittir. Bu oran direnci verir. Direnci bulduğumuz bu kurala “Ohm Kanunu” denir. Ohm kanunu Georg Simon Ohm tarafından bulunmuştur. Direnç R sem-bolü ile gösterilir. Birimi ohm (Ω)’dur. Direnci ölçmek için direnç ölçer (Ohmmetre) kullanılır. Ayrıca direnç, gerilimin akıma oranı ile bulunur.
7. Sınıf Elektrik Devreleri Konu Anlatımı
Paralel Bağlama, Seri Bağlama, Elektrik Akımı, Gerilim, Ohm Yasası kavramlarının bolca karşımıza çıkacağı Elektrik Devreleri konusunun detayları aşağıda yazımızda.
Elektrik Devreleri
Ampullerin Bağlanma Şekilleri
Günlük yaşantınızın birçok alanında karşınıza çıkan ampuller seri ve paralel bağlanma olmak üzere ikiye ayrılır.
Seri Bağlama: Bir elektrik devresinde ampuller; görsel 1’deki gibi iletken telin aynı kolu üzerinde peş peşe bağlandığında seri bağlanmış olur. Ampullerin bu bağlanma şekline seri bağlama denir.
Paralel Bağlama: Bir elektrik devresinde ampuller; görsel 2’deki gibi farklı kollar üzerinde bağlandığında
paralel bağlanmış olur. Ampullerin bu bağlanma şekline paralel bağlama denir.
Ampullerin seri ve paralel bağlandığı durumlarda ampul parlaklıklarında değişimler gözlenebilir. Bir ampulden oluşan basit bir elektrik devresine bir ampul daha seri olarak bağlanırsa devredeki elektrik akımına karşı gösterilen toplam elektriksel direnç artacağı için ampul parlaklığı azalır. Seri bağlı devrelerde devredeki ampul sayısı artırıldığında ampul parlaklığının daha da azaldığı gözlemlenir.
Elektrik Akımı
Kapalı bir elektrik devresinde yüklerin titreşim hareketi ile oluşan enerji aktarımına elektrik akımı denir. Burada elektrik akımı yüklerin akışı anlamına gelmez. Elektrik akımı yüklerin titreşim hareketi sonucunda oluşur.
Akım Şiddeti ve Gerilim
Bir iletkenin herhangi bir noktasından birim zamanda geçen yük miktarına akım şiddeti denir. Akım şiddeti
kısaca “I” harfiyle gösterilir.
Bir elektrik devresinde oluşan elektrik akımının şiddetini ölçebilmek için ampermetre kullanılır. Akım birimi amperdir ve kısaca “A” harfiyle gösterilir.
Seri bağlı özdeş ampullerden oluşan devrelerde pil sayısının artması akım şiddetini artırır. Dolayısıyla pil sayısının artması her bir ampulün parlaklığını da artırır. Seri bağlı devrelerde ampul sayısının artması ise devredeki toplam direnci artırır, akım şiddetini azaltır. Bu nedenle ampul sayısının artması her bir ampulün parlaklığını azaltır.
Paralel bağlı özdeş ampullerden oluşan elektrik devrelerinde pil sayısının artması devredeki akım şiddetini arttırır. Dolayısıyla pil sayısının artması her bir ampulün parlaklığını da artırır.
Paralel bağlı özdeş ampullerden oluşan devrelerde ampul sayısının artması ise devredeki toplam direnci azaltır, akım şiddetini artırır. Ancak her bir koldan geçen akım şiddeti değişmez, bu nedenle ampullerin parlaklığı da değişmez.
Elektrik devrelerinde devreye elektrik akımı sağlayan pillerin negatif (-) ve pozitif (+) kutupları arasındaki potansiyel farktan dolayı elektrik akımı oluşur. Bu akımın etkisiyle pillerin kutupları arasında enerji miktarı bakımından bir fark meydana gelir. Bu enerji farkına gerilim veya potansiyel fark denir. Gerilim sadece pilin negatif (-) ve pozitif (+) kutupları arasında değil devrenin herhangi iki ucu arasında oluşur. Elektrik devrelerinde iki nokta arasındaki gerilimi ölçen aletlere voltmetre denir. Gerilim birimi volttur ve kısaca “V” harfiyle gösterilir.
Sabit değer iletkenin direncini verir ve Ohm Kanunu olarak bilinir. Bir iletkenin uçları arasındaki gerilim ile üzerinden geçen akım şiddeti arasındaki ilişki Georg Simon Ohm (Corç Simon Ohm) tarafından bulunmuştur. Ohm kanununa göre bir iletkenin uçları arasındaki gerilimin iletken üzerinden geçen akım şiddetine oranı sabittir. Bu sabit, iletkenin direnci olarak isimlendirilir. Direnç birimi olarak volt/amper veya ohm (Ω) kullanılır.
İletken ve yalıtkan tüm maddeler elektrik akımına karşı direnç gösterir. Maddelerin elektrik akımına karşı gösterdiği zorluğa elektriksel direnç denir.
7. Sınıf Fen Bilimleri Konuları için tıklayınız
7. Sınıf Elektrik Devreleri, 7. Sınıf Elektrik Devreleri Konu Anlatımı, Elektrik Devreleri Konu Anlatımı
<== 7.Sınıf Konularına geri dön
Ortaokul 7.SINIF ==> 6. Ünite: Elektrik Enerjisi ==> Ampullerin Bağlanma Şekilleri
Kazanımlar
7.7.1. Ampullerin Bağlanma Şekilleri
Önerilen Süre: 12 ders saati
Konu/Kavramlar: Seri bağlama, paralel bağlama, elektrik akımı, ampermetre, gerilim
(potansiyel farkı), voltmetre, Ohm Yasası
7.6.1.1. Seri ve paralel bağlamanın nasıl olduğunu keşfeder, seri ve paralel bağlı ampullerden oluşan bir devre şeması çizer.
7.6.1.2. Ampullerin seri ve paralel bağlandığı durumlardaki parlaklık farklılıklarını devre üzerinde gözlemler ve sonucu yorumlar.
7.6.1.3. Elektrik enerjisi kaynaklarının elektrik devrelerine elektrik akımı sağladığını ve
elektrik akımının bir çeşit enerji aktarımı olduğunu bilir.
7.6.1.4. Ampermetreyi devreye seri bağlayarak okuduğu değeri akım şiddeti olarak adlandırır ve birimini ifade eder.
7.6.1.5. Voltmetreyi devreye paralel bağlayarak devre uçları arasındaki gerilimi (potansiyel farkı) ölçer ve birimini ifade eder.
7.6.1.6. Bir devre elemanının uçları arasındaki gerilim ile üzerinden geçen akım arasındaki ilişkiyi deneyerek keşfeder.
7.6.1.7. Ampullerin seri ve paralel bağlandığı durumlardaki parlaklık farklılığının sebebini elektriksel dirençle ilişkilendirir.
KONU: Ampullerin Bağlanma Şekilleri
A- Elektrik Akımı Nedir
Elektrik yüklerinin iletken maddeler üzerinden hareketi ile elektrik akımıoluşur.Elektrik akımı elektronlarınpilin (-) kutbundan (+) kutba hareket etmesi sonucu oluşur.
Elektrik akımının yönü pilin (+) kutuptan (-) kutba doğrudur.
Not:Elektrik akımı ile elektronların hareket yönü zıttır.
1. Elektrik Devresinde Devre Elemanları ve Görevleri
PilKimyasal enerjiyi elektrik enerjisine çevirir. Devre elemanlarının çalışması için gerekli akımı sağlar.
Batarya
Birden fazla pilin seri olarak bağlanması ile oluşur.
Anahtar
Elektrik akımının iletilmesini kontrol eder.
Ampul
Elektrik enerjisini ışık enerjisine çevirir.
İletken tel
Elektrik akımını iletilmesini sağlar.
Basit bir elektrik devresi su tesisatına benzerlik gösterir.
Su pompası:Üreteç
Borular:İletken tel
Kıvrımlı borular:Direnç
Vana:Anahtara benzetilebilir.
- Elektrik enerjisi kaynakları (Pil, batarya, akü, jeneratör, dinamo) elektrik devresine elektrik akımı verir.
- Elektrik akımı, elektronların titreşimi ile gerçekleşen enerji aktarımıdır.
2. Elektrik Akımı
- Elektrik akımı "Ampermetre" adı verilen araçla ölçülür.
- Ampermetre elektrik devresine seri olarak bağlanır.
- Ampermetrenin gösterdiği direnç çok azdır, üzerinden çok akım geçer.
- Ampermetrenin de + ve - uçları pilin + ve - uçlarına bağlanmalıdır.
- Akımın birimi Amper (A)'dir.
- Akım I simgesi ile gösterilir.
 |
| Ampermetrenin Bağlanma Şekli |
Her elektrikli aracın kullanacağı elektrik miktarı farklıdır.
Elektrikli aracın kullandığı akım miktarıarttıkça kullandığımız enerji miktarı da artacaktır.
3. Elektrik Gerilimi (Potansiyel Farkı)
- Devredeki gerilimi ölçmek için kullanılan araca "Voltmetre"denir.
- Voltmetre elektrik devresine paralel bağlanır.
- Voltmetrenin direnci çok yüksektir, üzerinden çok az akım geçer.
- Gerilimin birimi Volt (V)'tur.
- Volt V simgesi ile gösterilir.
 |
| Voltmetrenin Bağlanma Şekli |
4. Direnç
Bir elektrik devresinde gerilimin akıma oranı sabittir. Bu oran direnci verir.Direnci bulduğumuz bu kurala "Ohm Kanunu" denir.
Ohm kanunu Georg Simon Ohmtarafından bulunmuştur.
Direnç = Gerilim/Akım
R = V/I formülü ile gösterilir.
 |
| Ohm Kanunu |
- Direnç R sembolü ile gösterilir.
- Birimi ohm (Ω)'dur.
- Direnci ölçmek için direnç ölçer (Ohmmetre) kullanılır.
 |
| Ohmmetre |
Devreye fazladan pil bağlanarak gerilim artırıldığında devrenin direnci değişmez.
Gerilim arttıkça akımda artacaktır. (Gerilim ve akım doğru orantılı)
İletkenin direnci arttıkça üzerinden geçen akım azalacaktır. (Direnç ve akım ters orantılı)
B- Ampullerin Bağlanma Çeşitleri
Ampuller seri ve paralel bağlanabilir.Seri bağlı ampuller birbirinin ardı ardına bağlanır. Ampuller ana kol üzerinde dizilmiştir.
Paralel bağlı ampullerde ise ampullerin uçları yan yana bağlanmıştır. Ampuller yan kollar üzerindedir.
1. Seri bağlama
- Ampullerin sadece bir ucu birbirine bağlanmasıyla oluşan bağlamaya seri bağlama denir
- Seri bağlı ampul sayısı artırıldığında dirençler artacağı için üzerilerinden geçen akım miktarı da azalır.
- Seri bağlı ampulleri sayısı arttıkça ampullerin parlaklıkları azalır.
(Ampul parlaklığı üzerinden geçen akıma bağlıdır.) - Seri bağlı ampullerden biri çıkarılırsa veya patlarsa diğer ampullerde ışık vermez.
- Seri bağlı ampullerde direnci büyük olan daha parlak yanar.
- Seri bağlı ampuller, paralel bağlı ampullere göre pili daha uzun sürede bitirir.
- Ampuller, üzerinden geçen akıma direnç uygular.
Ampulleri de direnç olarak düşünebiliriz. - Seri bağlı ampuller şerit ledlerde, yılbaşı ağacı süslerinde kullanılır.
 |
| Seri Bağlı Ampuller |
Seri bağlamada eşdeğer direnç, dirençlerin toplamına eşittir.
R= R1 + R2 + R3
Seri bağlamada her dirençten aynı akım geçer.
A = A1 = A2 = A3
Seri bağlamada toplam gerilim, dirençlerin uçlarındaki gerilimlerin toplamına eşittir.
V = V1 + V2 + V3
Not:Seri bağlanmış dirençlerde ana koldaki gerilimler değiştiği için, seri bağlanmış dirençlere potansiyel bölücü'de denir.
2. Paralel bağlama
- Ampullerin bir uçları bir noktada, diğer uçları da başka noktada birleşerek yapılan bağlamaya paralel bağlama denir.
- Paralel bağlı ampullerin sayısının artması ampullerin parlaklıklarını değiştirmez.
- Paralel bağlı ampullerden biri çıkarılır veya patlarsa, diğer ampuller ışık vermeye devam eder.
- Ampuller özdeş ise üzerilerinden geçen akım miktarı da birbirine eşittir.
- Evlerde, otomobillerde ampuller birbirine paralel bağlanmıştır.
- Paralel bağlı devrelerde ampuller fazla parlak yandığı için pil daha çabuk biter.
- Paralel bağlı ampullerin direnci farklı ise, direnci küçük olan ampul daha parlak yanar.
 |
| Paralel Bağlı Ampuller |
Paralel bağlamada eşdeğer direnç, aşağıdaki formülle bulunur.
1/R= 1/R1 + 1/R2 + 1/R3
Paralel bağlamada ana koldan geçen akım, yan kollardan geçen akımların toplamıdır.
A = A1 + A2 + A3
Paralel bağlamada her direncin üzerindeki gerilim birbirine ve pilin gerilimine eşittir.
V = V1 = V2 = V3
Not:Paralel bağlanmış dirençlerde ana koldaki akım bölündüğü için, paralel bağlanmış dirençlere akım bölücü'de denir.
Sorular
Soru 1:Aşağıdaki elektrik devrelerinde K ve L ampullerin parlaklıklarını karşılaştırınız?
L ampulü K ampulünden daha parlak ışık verir.
Direnci yüksek ampulden az akım geçecektir, bu nedenle parlaklığı az olur.
Direnci düşük ampulden fazla akım geçecektir, bu nedenle parlaklığı fazla olur.
Soru 2: Aşağıdaki şekilde K, L ve M ampullerinin parlaklıklarını karşılaştırınız?
Ampullerin parlaklıkları
M > L > K
K, L ve M ampullerinin üzerinden aynı akım geçecektir.
Direnci büyük olan ampul daha parlak ışık verir.
(Ampulün gücü P = i2R formülüne göre bulunur. Ampulün gücü üzerinden geçen akım ve direncine bağlıdır.)
Soru 3: Aşağıdaki elektrik devrelerinde K ve L ampullerinin parlaklıklarını karşılaştırınız?
K ampulü L ampulünden daha parlak ışık verir.
K ampulünden geçen akım I = V/R → I = 9/3 → I = 3 A
L ampulünden geçen akım I = V/R → I = 9/6 → I = 1,5 A
K ampulünden geçen akım fazla olduğu için K ampulü, L ampulünden daha parlak ışık verir.
Ampullerin Bağlanma Şekilleri Konu Anlatımı İndir