Ergonomi günümüzde en çok üzerinde durulması gereken bir kavramdır. Yunanca “ergon = iş, çalışma”, “nomos = yasa” anlamına gelen sözcüklerin birleştirilmesiyle “Ergonomi” sözcüğü elde edilmiştir. Ergonomi; insanın fiziksel ve psikolojik özelliklerini inceleyerek insanın makine ve çevre ile olan uyumunu doğal ve teknik olarak araştırma ve geliştirme çalışmaları topluluğudur.
Ergonomide yükle ilgili risk faktörleri nelerdir?
Olumsuz ergonomik koşullar ve nitelikleri bakımından işçilerin bel ve sırt incinmelerine neden olabilecek yüklerin, bir veya daha fazla işçi tarafından elle veya beden gücü kullanılarak kaldırılması, indirilmesi, itilmesi, çekilmesi, başka bir yere götürülmesi veya hareket ettirilmesi gibi işlerin yapılması veya bu işlerin yapılması için fiziki olarak destek olunmasını ifade eder.
Aşağıda belirtilen özelliklere sahip yüklerin elle taşınması sırt ve bel incinmesi riski oluşturabilir;
- Çok ağır veya çok büyükse,
- Kaba veya kavranılması zor ise,
- Dengesiz veya içindekiler yer değiştiriyorsa,
- Vücuttan uzakta tutulmasını veya vücudun eğilmesini veya bükülmesini gerektiren bir konumda ise,
- Özellikle bir çarpma halinde yaralanmaya neden olabilecek yoğunluk ve şekilde ise.
Ergonomide yapılan iş ile ilgili risk faktörleri nelerdir?
İş;
- Çok yorucu ise,
- Mutlaka vücudun bükülmesi ile yapılabiliyorsa,
- Yükün ani hareketi ile sonuçlanıyorsa,
- Vücut dengesiz bir pozisyonda iken yapılıyorsa, bedenen çalışma şekli ve harcanan güç, özellikle sırt ve bel incinmelerine neden olabilir.
Ergonomideçalışma ortamından kaynaklanan risk faktörleri nelerdir?
Çalışma ortamı aşağıdaki özelliklerde ise, özellikle sırt incinmesi riskini artırabilir;
- Çalışılan yer işi yapmak için yeterli genişlik ve yükseklikte değil ise,
- Zemin düz değilse, engeller bulunuyorsa veya düşme veya kayma tehlikesi varsa,
- Çalışma ortam ve şartları, işçilerin yükleri güvenli bir yükseklikte veya uygun bir vücut pozisyonunda taşımasına uygun değilse,
- İşyeri tabanında veya çalışılan zeminlerde yüklerin indirilip kaldırılmasını gerektiren seviye farklılıkları varsa,
- Zemin veya üzerinde durulan yer dengesizse,
- Sıcaklık, nem veya havalandırma uygun değilse.
Ergonomide işin gereğinden kaynaklanan risk faktörleri nelerdir?
Aşağıda belirtilen çalışma şekillerinden bir veya daha fazlasını gerektiren işler sırt ve bel incinmesi riski oluşturabilir.
- Özellikle vücudun belden dönmesini gerektiren aşırı sık veya aşırı uzun süreli bedensel çalışmalar,
- Yetersiz ara ve dinlenme süresi,
- Aşırı kaldırma, indirme veya taşıma mesafeleri,
- İşlemin gerektirdiği, işçi tarafından değiştirilemeyen çalışma temposu.
Ergonomide bireysel risk faktörleri nelerdir?
İşveren tarafından;
- Fiziki yapısı yapılacak işi yürütmeye uygun işçi seçmemesi,
- Uygun olmayan giysi, ayakkabı veya diğer kişisel eşyalar kullandırtması,
- Yeterli ve uygun bilgi ve eğitime verilmemesi, durumunda işçiler risk altında olabilirler.
Ergonomi Örnekleri / Ergonomi Örnek Çizimleri / Antropometri Nedir? / Ergonomi sunusu için tıklayınız... / Ergonomi Video
Biyotaklit Örnekleri / Akıllı Ürünler / Yapay Zeka / Yenilebilir Enerji / Enerjinin Dönüşümü / Yapay Zeka / Sensör Teknolojileri
Ergonomi kelimesi aslında insanın psikolojik ve fiziksel özellikleri üzerine düşünerek, onun çevresiyle ve makinelerle uyumunu inceleyen çalışma alanına verilen addır. Ergonomi sözcüğünün eş anlamlısı, "iş bilimi"dir. İnsanın çevreyle ve makinelerle ilişkisini ve uyumunu inceleyen alan olarak ergonomi, mühendislik, psikoloji, fizyoloji, sosyoloji ve mimarlık gibi birçok alandan faydalanır. Başka alanlardan yararlanarak disiplinler arası bir yönelimle çalışan ergonomi, insanlar için en uygun çalışma ve yaşam koşullarını oluşturmaya gayret eder.
ERGONOMİ NEDİR?
İş bilimi anlamına gelen ergonomi, insanın yaşamını çevreyle daha uyumlu hale getirdiği ölçüde kolaylaştıran bir alan olduğu için, sıklıkla konfor ve rahatlık gibi anlamlarda kullanılır. Ancak bu kullanım kelimenin doğru anlamına referans veren bir kullanım değildir. İş bilimi olarak ergonomi, insanın makineler ve çevreyle olan uyumu için en doğru koşulların oluşturulması üzerine eğilir. İnsanların çalışırken ruhsal ve fiziksel bakımdan uygun koşullarda bulunması için çalışan ergonomi, kelime kökeni olarak Yunanca ergon ve nomos kelimelerine dayanır. Ergon iş, nomos ise kural veya yasa anlamına gelir. Bu ikisinin birleşiminden oluşan ergonomi kelimesi günümüzde iş bilimi diye adlandırılır. Esasen insanın çalışma ortamında kullandığı aletler, makineler ve fiziksel çevreyle ilişkisini uyumlu hale getirmekle ilgilenen ergonomi, genel anlamda insanların kullandığı tüm ortamların uyumlu bir şekilde tasarlanması anlamında da kullanılmaktadır.
Sanayi toplumunda insanların makine kullanımı arttıkça insanın makinelerle ve fiziksel iş çevresiyle uyumunu artırmak amacıyla önem kazanan ergonomi, zaman içinde gelişen ve değişen koşullarla birlikte yalnızca fiziksel uyum anlamında kullanılan bir kavram olmaktan çıkmıştır. Artık insanların yalnızca zihinlere seslenen yazılımlar, web ve internet tasarımı gibi unsurlarla uyumu da ergonomi alanı içinde değerlendirilmektedir. Böylece klasik anlamıyla insanın makine ve fiziksel çevre ile olan uyumunu sağlamakla ilgilenen ergonomi, günümüzde yalnızca fiziksel çevreyle değil sanal ortamlarla uyumu da kapsayan bir alan haline gelmiştir.
KOLAY ERGONOMİ ÖRNEKLERİ
İş ortamında ergonomi denince temel olarak akla gelen koşullar şunlardır:
Çalışma ortamında ergonomi biliminin sağlamaya çalıştığı uyum için uygulanabilecek birçok yöntem vardır. Sıradan bir ofis ortamında bile kısa ergonomi örnekleri uygulanarak, çalışma koşulları daha kolay hale getirilebilir. Ofis ortamında ergonomiye uygun ortamın sağlanması için önemli olan birçok ergonomi örneği verilebilir:
ERGONOMİ ÇEŞİTLERİ
Ergonomi, üç başlıkta sınıflandırılabilir:
Fiziksel ergonomi
Fiziksel ergonomi, çalışma ortamında fiziki güvenlik ile daha uyumlu ve rahat çalışmayı sağlayacak fiziksel düzenlemelerle ilgilenir.
Yönetimsel ve organizasyonel ergonomi
Yönetimsel ve organizasyonel ergonomi, çalışanların iş süreçlerini daha verimli ve uyumlu şekilde yönetmeye yarayan tedbirlerle ilgilidir.
Bilişsel ergonomi
İnsanlar ile makine sistemleri arasındaki etkileşimler yönünden, mantık yürütme, bellek ve algılama gibi bilişsel süreçlerle ilgilenir.
ERGONOMİNİN AMAÇLARI
Ergonominin amacı, çalışma ortamında insanların makineler ve fiziksel çevreyle daha uyumlu çalışabileceği ortamı sağlamayı amaçlar.
Ergonominin diğer amaçlarından bazıları şunlardır: