Adezyon da kohezyon da yapışma anlamına gelir. Adezyon farklı türdeki moleküllerin birbirini çekmesidir, bir maddenin başka türde bir maddeye yapışmasıdır, bu nedenle yapışma da denir. Kohezyon aynı türdeki moleküllerin birbirini çekmesidir, bir maddenin kendi kendine yapışması birbirini tutmasıdır, bu nedenle birbirini tutma da denir.
Aşağıdaki resimde bir su damlasının bir bitkinin yaprağından sarktığı görülüyor. Su damlasının yere düşmemesinin nedeni, yaprağa yapışmasını sağlayan, yaprağın molekülleriyle su molekülleri arasındaki adezyon kuvvetidir. Bu yapışma kuvveti su damlasının ağırlığını dengeler, böylece damla yaprakta asılı kalır. Suyun dağılmasını önleyen ve damla halinde bir arada durmasını sağlayan su molekülleri arasındaki kohezyon kuvvetidir. Adezyon da kohezyon da elektriksel kuvvettir, moleküller arası bağdır, kütle çekimle hiç ilgisi yoktur. Molekül boyutunda kütle çekimin etkisi ihmal edilecek kadar zayıftır.
Farklı tür moleküllerin birbirini çekmesidir. Katılarda ve sıvılarda etkilidir, ama gazlarda pek etkili değildir, çünkü gaz molekülleri birbirinden çok uzaktır.
Farklı maddeler arasındaki adezyon kuvvetlerinin büyüklükleri de farklıdır. Örneğin sakız neredeyse kuru her şeye yapışır. Bant ve yapıştırıcıların bir çok maddeyle arasında yapışma kuvveti çok güçlüdür.
Teflon gibi bazı malzemeler bir çok maddenin kendisine yapışmasını engeller. Teflonun bir çok madde için yapışma kuvveti oldukça zayıftır. Ayrıca su tutmayan kumaşların yapıldığı nano malzemeler de böyledir, sadece suya yapışmamakla kalmaz, suyu iterler.
Suyun cama yapışması, banyodan çıkınca ıslak olmamız yapışmanın sonucudur.
Aynı cins moleküllerin birbirine elektriksel çekim kuvvetiyle tutunmasıdır. Su damlalarının oluşmasını sağlar.
Aşağıdaki resimde Uluslararası Uzay İstasyonunda bir astronot iki su damlasını birbirine yaklaştırıyor. Damlalar yeterince yaklaşınca birleşiyorlar ve tek bir damla haline geliyorlar. Çünkü kohezyon kuvveti damlaların moleküllerini birbirine çekiyor.
Suyun bir akım halinde akmasının da nedeni birbirini tutmadır. Ayrıca musluğun ağzında suyun bir damla şeklinde birikmesinin de nedeni su moleküllerinin birbirini tutmasıdır.
Bir sıvı bir yüzeyi ancak adezyon kuvveti kohezyon kuvvetinden büyükse ıslatabilir. Islatmak bir anlamda yapışmak demektir. Eğer yüzeyin yapıldığı maddenin molekülleri sıvı moleküllerini, sıvının moleküllerinin birbirini çekmesinden daha güçlü çekiyorsa, sıvı yüzeyi ıslatır.
Yukarıdaki resimde sağda bir cam kaba cıva dökülüyor. Cıva ile cam arasındaki adezyon, cıva damlaları arasındaki kohezyondan daha zayıf olduğu için camı ıslatmıyor. Aynı resimde solda, camın yüzeyine yapışmış su damlaları görülüyor. Su camı ıslatmış, çünkü cam ile su arasındaki yapışma, suyun kendi molekülleri arasındaki birbirini tutmadan daha güçlü. Cam bir kavanozdan suyu boşaltırsanız camın kenarında mutlaka su damlaları kalır; cıva boşaltırsanız cıvanın tamamı boşalır, cama hiç cıva damlası yapışmaz. Kılcallık olayında bu konuyu daha ayrıntılı göreceksiniz.
Yapışma (adezyon) ve birbirini tutma (kohezyon) olaylarını örneklerle açıklar.
Soru:
ERİ ADEZYON- KOHEZYON - YÜZEY GERİLİMİ VE KILCALLIK Kuşlar hayatlarını devam ettirebilmek için tüylerini daima temiz, bakımlı ve her an kullanıma hazır tutmak zorundadırlar. Tüylerin bakımı için kuyruklarının dibin- de bulunan yağ keselerini kullanırlar. Gagalarıyla bu yağdan bir miktar alarak tüylerini temizler ve parlatırlar. a- e Ördeklerin suda, batmadan ve islanmadan yüzebil- mesi ile ilgili; 1. Suda batmadan yüzmelerinde, suyun yüzey gerili- mi etkilidir. #. Tüylerini yağlayarak islanmamaları olayında su ile tüyleri arasındaki adezyon kuvveti azalır. M. Suyun kohezyon kuvveti daha büyük olsaydı Ördekler suda islanabilirdi. yargılarından hangileri doğrudur? Yalnız ! B) Yalor 11 C) Yalnız III D) I vell E) Il ve III
Dayanıklılık Adezyon Kohezyon Yüzey Gerilimi ve Kılcallık konu anlatımı sunusu adı ile hazırladığım bu sunuda madde ve özellikleri ünitesindeki sıvı özelliklerini kolayca öğrencilerinize uzaktan eğitim ile canlı yayında öğretebileceksiniz. zoom ya da başka bir uzaktan eğitim programı ile ekran yansıtma özelliği ile sunuyu paylaşabilir ve powerpoint üzerindeki kalem özelliği ile sunu üzerinde çizimler yapabilirsiniz.
Adezyon, Kohezyon, Yüzey Gerilimi, yüzey gerilimi örnekleri, yüzey gerilimi adezyon mu, adezyon kohezyon, yüzey gerilimi kılcallık günlük hayattan örnekler, kılcallık konusu içerisinde yer alan kazanımlar ise aşağıda listelenmiştir.
Dayanıklılık kavramını açıklar.
Düzgün geometrik şekilli cisimlerden küp, dikdörtgenler prizması, silindir ve kürenin kesit alanının hacme oranı dışında dayanıklılık kavramı ile ilgili matematiksel hesaplamalara girilmez.
Yapışma (adezyon) ve birbirini tutma (kohezyon) olaylarını örneklerle açıklar.
a) Yüzey gerilimi ve kılcallık olayının yapışma ve birbirini tutma olayları ile açıklanması ve günlük hayattan örnekler verilmesi sağlanır.
b) Yüzey gerilimini etkileyen faktörlerin, günlük hayattaki örnekler ile açıklanması sağlanır.
c) Adezyon, kohezyon, yüzey gerilimi ve kılcallık ile ilgili matematiksel hesaplamalara girilmez.
Dayanıklılık Adezyon Kohezyon Yüzey Gerilimi ve Kılcallık konu anlatımı sunusunu indirmek için aşağıdaki butona tıklayınız.
Bu konuyu bitirdikten sıradaki konu ile devam edebilirsiniz: > Düzgün Doğrusal Hareket Grafikleri Sunusu
Etiketler sınıfcanlı yayınfizikkonu anlatımımadde ve özellikleripowerpoint