9 Sınıf Kılcallık
Kılcallık
Kılcallık ya da Kapiler Olay, bir maddenin başka bir maddeyi kendine çekmesi olayıdır. Bir bitkinin iletim sisteminde veya pürüzlü kâğıtla kolayca gözlenebilir. Bir sıvı ile başka bir maddenin moleküler seviyedeki çekiminin, sıvının kendi molekülleri arasındaki çekim kuvvetinden daha kuvvetli olması sonucunda meydana gelir. Bu etki sıvının dik bir yüzeye dokunduğu kısımda sıvı yüzeyinin menisküs denilen içbükey bir hâl almasına sebep olur. Aynı etki sünger gibi maddelerin suyu emmesinde de görülür.
Kılcallığı gözlemlemek için en çok kullanılan deney düzeneği kılcal borulardır. Cam bir borunun, dikey vaziyette, su gibi bir sıvının içine batırılması sonucunda konkav bir menisküs oluşur. Yüzey gerilimi, sıvı kolonunu, yer çekimi ile moleküller arası kuvvetler dengeye gelene kadar yukarı çeker. Sıvı kolonunun ağırlığı borunun yarıçapının karesiyle, sıvı ve boru arasındaki temas uzaklığı borunun yarıçapıyla orantılı olduğundan dar bir boru, sıvıyı geniş bir borudan daha yukarı taşır. Örnek olarak, 0,5&#;mm yarıçaplı cam bir boru suyu ortalama 2,8&#;mm yüksekliğe ulaştırır.
Bazı madde çiftlerinde, mesela cam ve cıva ikilisinde, atomlar arasındaki kuvvetler, sıvı ile katı arasındaki çekim kuvvetinden güçlüdür. Bu yüzden konveks bir menisküs oluşur ve kılcallık tersine işler.
SI[değiştir YÜZEY GERİLİMİ KILCALLIK
konulu sunumlar: "YÜZEY GERİLİMİ KILCALLIK"— Sunum transkripti:
1 YÜZEY GERİLİMİ KILCALLIK
KOHEZYON ADEZYONYÜZEY GERİLİMİ KILCALLIK
2 KOHEZYON: Aynı cins moleküller arasındaki çekim kuvvetidir.
Su molekülü –su molekülü
3
4 ADEZYON: İki farklı madde arasında gerçekleşen çekim kuvvetidir.
Kaşık balın içerisine daldırılıp çıkarıldığında, kaşığa yapışan bal adezyona ömonash.pw ile kaşık arasındaki adezyon kuvveti> bal tanecikleri arasındaki kohezyon kuvveti
5 ADEZYON ÖRNEKLERİ Yağmur damlaların cama yapışması
Denizden çıkan bir insanın ıslak kalmasıYapıştırıcı maddelerin temel prensibiKontakt lens-gözyaşı sıvısı
6
7 YÜZEY GERİLİMİSıvı içerisinde bulunan moleküller çevrelerinde bulunan moleküller tarafından her yöne moleküller arası kuvvetler eşit olacak şekilde çekilirler.Sıvı içerisindeki moleküllere etkiyen net kuvvet “0” dır.
8 Fakat sıvı yüzeyinde bulunan moleküller sadece iç kısımlardan ve yanlardan çekilir.
Yüzeyde sıvı-sıvı molekülleri arasındaki kuvvet, sıvı-gaz molekülleri arasındaki kuvvetten daha büyüktür.Yüzeydeki tanecikler sıvı yüzeyi doğrultusunda ve sıvının iç kısmına etki eden kuvvetlerin etkisinde kaldığından, sıvı yüzeyinin esnek bir zar gibi davranmasına sebep olur. Bu yüzey gerilimidir.
9 YÜZEY GERİLİMİ; Sıvıların cinsine bağlıdır.
Sıcaklığın artması yüzey gerilimini azaltımonash.pwan ve sabun yüzey gerilimini azaltır.
10 YÜZEY GERİLİMİ Bebeklerde sarılık hastalığının tespitinde kullanılır.
Bazı böcekler yüzey gerilimi sayesinde yumurtalarını bırakabilirler.
11 Akciğerlerimizde bulunan alveollerde de yüzey gerilimini görebiliriz.
Alveollerin yüzeyi sıvı ile kaplıdır ve genişlemelerine karşı büyük bir direnç gömonash.pwtan sentezi ile yüzeygerilimi azaltılır. Aksi taktirdebebeklerde görülen respiratuvardistress sendromu olur.
12 KILCALLIKSıvıların ince boru veya gözeneklerle yükselmesi olayı kılcallıktır.Kılcallık olayı yüzey gerilimi ile açıklanır.
13 KILCALLIK ÖRNEKLERİ Bir gaz lambasının fitilinde, gazın yükselmesi
Toprağın derinliklerindeki suyun toprağın yüzeyine doğru yükselmesiKan damarlarımızMumun pamuk fitilinin yanması
Dayanıklılık Test 1 Çözümler Adezyon &#; Kohezyon &#; Kılcallık &#; Y&#;zey Gerilimi Test 2 Çözümler Adezyon &#; Kohezyon &#; Kılcallık &#; Y&#;zey Gerilimi Test 3 Çözümler Dayanıklılık &#; Adezyon &#; Kohezyon &#; Kılcallık &#; Y&#;zey Gerilimi Test 4 Çözümler D&#;zg&#;n Doğrusal Hareket Test 5 Çözümler D&#;zg&#;n Doğrusal Hareket Test 6 Çözümler D&#;zg&#;n Doğrusal Hareket Test 7 Çözümler D&#;zg&#;n Doğrusal Hareket Test 8 Çözümler D&#;zg&#;n Doğrusal Hareket Test 9 Çözümler D&#;zg&#;n Doğrusal Hareket Test 10 Çözümler D&#;zg&#;n Doğrusal Hareket Test 11 Çözümler D&#;zg&#;n Doğrusal Hareket Test 12 Çözümler Hızlanma ve Yavaşlama Test 13 Çözümler Hızlanma ve Yavaşlama Test 14 Çözümler D&#;zg&#;n Doğrusal Hareket &#; Hızlanma ve Yavaşlama Test 15 Çözümler D&#;zg&#;n Doğrusal Hareket &#; Hızlanma ve Yavaşlama Test 16 Çözümler
YÜZEY GERİLİMİ KILCALLIK
konulu sunumlar: "YÜZEY GERİLİMİ KILCALLIK"— Sunum transkripti:
1 YÜZEY GERİLİMİ KILCALLIK
KOHEZYON ADEZYONYÜZEY GERİLİMİ KILCALLIK
2 KOHEZYON: Aynı cins moleküller arasındaki çekim kuvvetidir.
Su molekülü –su molekülü
3
4 ADEZYON: İki farklı madde arasında gerçekleşen çekim kuvvetidir.
Kaşık balın içerisine daldırılıp çıkarıldığında, kaşığa yapışan bal adezyona ömonash.pw ile kaşık arasındaki adezyon kuvveti> bal tanecikleri arasındaki kohezyon kuvveti
5 ADEZYON ÖRNEKLERİ Yağmur damlaların cama yapışması
Denizden çıkan bir insanın ıslak kalmasıYapıştırıcı maddelerin temel prensibiKontakt lens-gözyaşı sıvısı
6
7 YÜZEY GERİLİMİSıvı içerisinde bulunan moleküller çevrelerinde bulunan moleküller tarafından her yöne moleküller arası kuvvetler eşit olacak şekilde çekilirler.Sıvı içerisindeki moleküllere etkiyen net kuvvet “0” dır.
8 Fakat sıvı yüzeyinde bulunan moleküller sadece iç kısımlardan ve yanlardan çekilir.
Yüzeyde sıvı-sıvı molekülleri arasındaki kuvvet, sıvı-gaz molekülleri arasındaki kuvvetten daha büyüktür.Yüzeydeki tanecikler sıvı yüzeyi doğrultusunda ve sıvının iç kısmına etki eden kuvvetlerin etkisinde kaldığından, sıvı yüzeyinin esnek bir zar gibi davranmasına sebep olur. Bu yüzey gerilimidir.
9 YÜZEY GERİLİMİ; Sıvıların cinsine bağlıdır.
Sıcaklığın artması yüzey gerilimini azaltımonash.pwan ve sabun yüzey gerilimini azaltır.
10 YÜZEY GERİLİMİ Bebeklerde sarılık hastalığının tespitinde kullanılır.
Bazı böcekler yüzey gerilimi sayesinde yumurtalarını bırakabilirler.
11 Akciğerlerimizde bulunan alveollerde de yüzey gerilimini görebiliriz.
Alveollerin yüzeyi sıvı ile kaplıdır ve genişlemelerine karşı büyük bir direnç gömonash.pwtan sentezi ile yüzeygerilimi azaltılır. Aksi taktirdebebeklerde görülen respiratuvardistress sendromu olur.
12 KILCALLIKSıvıların ince boru veya gözeneklerle yükselmesi olayı kılcallıktır.Kılcallık olayı yüzey gerilimi ile açıklanır.
13 KILCALLIK ÖRNEKLERİ Bir gaz lambasının fitilinde, gazın yükselmesi
Toprağın derinliklerindeki suyun toprağın yüzeyine doğru yükselmesiKan damarlarımızMumun pamuk fitilinin yanması
SI birim sistemi dikkate alınarak, sıvı kolonunun yüksekliği h şu formülle bulunur:[1]
Burada:
sıvı yüzey gerilimini (J/m² ya da N/m)
- θ temas açısını
- ρ sıvının yoğunluğunu (kg/m³)
- g yer çekimi ivmesini (m/s²)
- r tüpün yarıçapını (m)
Deniz seviyesinde, su ve cam boru kullanılarak
- θ, 20° (0,35 rad)
- ρ, kg/m³
- g, 9,8 m/s²dir.
Bu veriler göz önüne alınarak h'yi veren formül şöyle düzenlenebilir.
Yani 2 metre çapında bir boruda su, 0,&#;mm gibi fark edilmeyecek bir birimde yükselirken, 2&#;cm çapındaki bir boruda sonuç 1,4&#;mm olmakta ve 0,2&#;mm çapındaki bir boruda ise su &#;mm yükselmektedir.