99 Peynir Çeşitleri

En Lezzetli Yöresel Peynirler

Kahvaltıların vazgeçilmezleri arasında yer alan yöresel peynirler çeşitleri, mineral ve vitamin bakımından en zengin besinlerin başındadır. Bir kibrit kutusu kadar peynir günlük kalsiyum ihtiyacınızı karşılar. Neredeyse insanlık kadar eski bir tarihi olan peynir, çıkış noktalarından biri Orta Asya’dır. Roma döneminde yaygınlaşan peynir, kelime olarak Memlük Türkçesinden gelmektedir. Benir, penir ve peynir olarak günümüzde kullanılan haline gelmiştir. Peynir çeşitliliği ilk Avrupa’da karşımıza çıkar.

Yöresel Peynir Fiyatları

Anadolu’nun her köşesinde farklı bir peynir çeşidi bulunur. Her yörenin kendine has lezzetleri, sofralarda keyifli kahvaltılar için bir araya gelir. İlk olarak tesadüfen ekşiyerek peynire dönüşen sür, sonraki tarihlerde bilinçli olarak ekşitilir. Anadolu pek çok kültürün kesiştiği bir noktadır. Her yörenin farklı özelliklere sahip yemek alışkanlıkları bulunur. Hem Türk mutfağında hem de dünya mutfağında çok önemli bir yeri olan peynir; üretim tekniğine, protein yağına, kullanılan sütün niteliğine, bakteri içeriğine hatta işletme koşullarına göre farklı çeşitlere bürünür.

Ülkemizde pek çok yöresel peynirler markaları bulunur. En çok tüketilenler arasında beyaz, kaşar ve tulum peyniri yer alır. Bunun yanında çökelek, lor, dil, otlu, keçi, mihaliç, tulum peynirleri de beğenilerek tüketilmektedir. Artan süt fiyatları peynir fiyatlarına da yansır. Değişen peynir çeşitleri yöresel peynirler fiyatları arasında farklılıklar ortaya çıkarır.

Yöresel Peynirin Faydaları

Enerji değeri yüksek olan beyaz peynir; B2 vitamini, kalsiyum, protein bakımından oldukça zengindir. K, A, C, E, D vitaminleri içeren peynir, özellikle A vitamini bakımından çok değerlidir. B6 ve B12 vitaminlerini de içeren en iyi yöresel peynirler kemik sağlığının korunmasını sağlar. Bunun yanında diş çürüklerinin engellenmesinde de etkilidir. Özellikle B vitaminleri kompleksi içermesi ile zihin ve beyin sağlığını destekler. Kemik erimesini engellemesinin yanında şeker hastalığına karşı koruyuculukta sağlar. Güçlü bir anti- oksidan olan peynir ishali önler. Kalp hastalıkları riskini de azaltacaktır. Uyku sorunlarının giderilmesi, cilde canlılık sağlaması ve migrene iyi gelmesi ile de mutlaka tüketilmesi gereken bir besindir.

Türkiye’nin Yöresel Peynir Çeşitleri

Az yağlı, hafif tuzlu, lifli ve örgülü olan abhaza peyniri en ucuz yöresel peynirler arasında yer alıyor. Beyaz peynir çeşitleri vitamin bakımından oldukça zengindir. Tuz oranı düşük ve lifli bir peynir çeşidi de dil peyniridir.

Keçi sütünden yapılan Diyarbakır örgü peyniri; çiğ sütten yapılan Erzincan tulum peyniri, Rize, Trabzon, Gaziantep, Trakya, Eskişehir, Bolu gibi yörelere ait has peynir çeşitleri de meraklıları için farklı yöresel peynirler firmaları tarafından sunulur. K2 vitamini bakımından çok zengin olan Eski kaşar, tam yağlı ezine lezzeti de sofralara keyif katan lezzetler içerisindedir. Pek çok yöresel peynir isimleri bulunmakta ve kahvaltı menülerini vitamin, lezzet bakımından lezzetlendirmektedir. Yöresel peynir evi edasında çok sayıda yöresel peynir çeşidi şimdi sizlerle Peynirci Baba sayesinde buluşmuş durumda. En ucuz satış fiyatları ile sepete ekleyin ve satın alın. 

Türk Beyaz Peyniri Çeşitleri - İnek, Koyun ve Keçi Peynirleri

Peynir, sütten elle edilen farklı çeşitleri olan bir besin çeşitidir. Türk peynir çeşitleri, herkesin damak zevkine uyan, damaklarda eşsiz bir tat bırakan ve kahvaltıların vazgeçilmezi haline gelmiş lezzetlerden oluşur. Türk mutfağının temel taşı olan bu peynirler birbirlerinden farklı lezzetleri ile birçok tarifte kullanılır. Tatlı ve tuzlu tariflerin ana malzemesidir. Herkesin damak zevkine göre sevdiği peynir çeşitleri farklılık gösterir. Türk beyaz peynir çeşitleri, Amerika’da da 20 yıldan fazladır tüketilen bir lezzettir. Beyaz peynir başta olmak üzere, kaşar peynir, hellim peyniri, ezine peyniri, lor peyniri çeşitleri ile Amerika’da da sofraların vazgeçilmezi haline gelmiştir.

 İnek, Koyun ve Keçi Peynirleri hepsi oldukça faydalıdır. İçerdiği besin değerleri açısından oldukça zengin olan bu peynirlerin tadının yanı sıra yararları sayesinde de vazgeçilmez hale gelmiştir. Özellikle, kalsiyum ihtiyacını karşılamaya bire birdir. Bunun yanı sıra protein ve B vitaminleri açısından da oldukça zengindir ve bu da insan sağlığı için oldukça faydalıdır. Özellikle, kemik sağlığı için faydalıdır. İnek, koyun ve keçi peynirlerinin ayrı şekilde kategorize edecek olursak, İnek peyniri, herkesin hem daha çok tercih ettiği hem de daha fazla damak zevkine hitap eden bir peynir çeşitidir. Keçi peyniri mide ve bağırsak problemi olanların tüketmesine daha elverişlidir ve çabuk sindirilir. Koyun peyniri, keçi ve inek peynirine göre daha fazla kalsiyum ve mineral içerdiği için en faydalı peynir çeşidi denebilir.

Beyaz Peynir Nasıl Yenir?

Beyaz peyniri birçok farklı tarifin içinde tüketebilirsiniz. Hemen hemen istediğiniz her tarifin içine beyaz peynir ekleyebilirsiniz. Kahvaltılarda, salatalarda, kremsi yapısı sayesinde lezzetli soslar hazırlanmasında çok fazla tercih edilir. Yemeklerinizde krema ve kaşar peyniri kullanmak yerine beyaz peyniri ezerek kremsi yapısından faydalanarak sos olarak kullanmak daha sağlıklı olabilir. Kaşar peynir de yemeklerinizde rendeleyerek kullanmak için güzel bir alternatiftir. Besin değerleri bakımından oldukça zengin olan kaşar peyniri, beyaz peynire oranla daha kontrollü tüketmek gerekir. Beyaz peyniri ızgara yaparak da tüketmek oldukça sağlıklıdır. Hellim peyniri de ızgarada tüketmek için oldukça güzel bir alternatif olabilir. Sebze, salata ve zeytinyağlı yemeklerin yanında besin değeri açısından oldukça zengin olan hellim peyniri çok yakışır. Beyaz peyniri Karadeniz yöresine özgü “mıhlama” tarifinde de kullanabilirsiniz. Mıhlama (kuymak) omlete benzer yapısı ile Karadeniz mutfağının en farklı lezzetlerindendir. Ezine peyniri de yoğun aroma severler için oldukça tercih edilen bir peynir çeşitidir. Yöresel bir lezzet olan ezine peyniri tam yağlıdır. En popüler olan beyaz peynir çeşitlerinden biridir ve her öğünde tüketilebilir. Ezine peynirinin yağ oranı yüksek olduğu için kalorisi fazladır bu yüzden kontrollü tüketilmesi gerekmektedir. Farklı bir alternatif olarak beyaz peyniri tatlı çeşitlerinde de tüketebilirsiniz. Tatlılarınız için (cheesecake gibi) krem peynirin yanı sıra beyaz peynir kullanmak da oldukça farklı bir tat sağlar. Kendine has bir lezzet deneyimlemiş olursunuz. 

Beyaz peynir ayrıca hamur işlerinde de sıklıkla tercih edilmektedir. Ezine beyaz peyniri, poğaçaların yahut açmaların içine katarak kullanabilirsiniz. Börekler için de ezine peyniri sıklıkla tercih edilmektedir. Beyaz peynir cesitleri arasında özellikle ezine peynirinin yağlı ve tuzlu yapıda olması lezzetini arttırmaktadır. Bu nedenle hem kahvaltılarda hem de diğer yiyeceklerin yanında yahut içerisinde çok tercih edilmektedir. Ezine peyniri kalori açısından; 1 kibrit kutusu yani yaklaşık 30 gramında 280 kcal içermektedir. Ayrıca 1 dilim ezine peyniri; 0,92 gram karbonhidrat, 5,47 gram protein, 7,46 gram yağ, 364,80 mg sodyum ve 144,30 mg kalsiyum içermektedir. Bunun yanı sıra demir ve A vitamini açısından da zengin bir gıdadır. 

Hellim peyniri özellikle ızgara yahut tavada kızartılarak tüketilmektedir. Sıklıkla salatalarda kullanılmaktadır. Hellim peyniri İngilizce ‘halloumi cheese’ olarak bilinmektedir. Muhlama yaparken kullanmak için tercih edilebilecek bir diğer peynir de kasar peyniridir. Eriyen yapıda olması bakımından kaşar peyniri muhlama için lezzetli bir seçenektir. Bunun yanı sıra kaşar kadar sık tercih edilen bir peynir olmasa da eski kaşar peyniri de oldukça lezzetli Turk peynirleri arasında yer almaktadır. Eski kaşar, yoğun ve keskin bir tada sahip olması bakımından herkese hitap etmeyebilir. Fakat sık tüketilen ve tercih edilen peynirler arasında yer almaktadır. 

Türk Beyaz Peynir Nasıl Yapılır?

Beyaz peynir inek, koyun, keçi sütünden yapılan ve salamurada bekletilerek hazırlanır. Türkiye her bölgesinde kendine has beyaz peynir çeşitleri üretir. Bu bakımdan şanslı bir ülkedir. Beyaz peynir hem Türkiye’de hem de Amerika’da oldukça tercih edilir. Beyaz peynir yapımı çiğ süt alımı, standardizasyon, pastörizasyon, soğutma, mayalama, sütün pıhtılaşması, pıhtının işlenmesi, baskılama, tuzlama işlemlerinden geçerek hazırlanır. 

Beyaz peynir çiğ sütten üretilir. Süt hijyen olarak test edilir. Filtrasyon yönetimi ile temizlenir.Daha sonra süt pastörize edilir.(70 derece uygundur). Sütün sıcaklığının mayalanması için gereken kıvama gelene kadar azaltılır.(35 derece uygundur.) Süte maya ilave edilerek karıştırılır. Jöle kıvamına gelene kadar bekletilir. Mayalanmış olan süt pıhtılaşır. Oluşan peynir pıhtısı kabın içinde bekletilir. Pıhtı kendi halinde süzüldükten sonra preslenir. Baskı işlemi bittikten sonra salamuraya atılarak tuzlanır. Bu da peynirin çabuk bozulmasını önler. Aynı zamanda pıhtı sert bir yapı kazanır.

Teneke kutular ile ambalajlanarak, olgunlaşması için 5 derecelik soğuk hava depolarında bekletilir. 

Lor Peyniri Nedir?

Lor peyniri, kalsiyum, potasyum ve folik asit kaynağıdır. Lor peyniri atıştırmalık olarak tüketilen veya çeşitli yemeklerde kullanılan kesilmiş süt parçalarıdır. Lor peyniri, peynir altı suyunun ısıtılarak pıhtılaşması sonucu oluşur. Özellikle bağışıklığı düşük olanlar, diyet yapanlar, sporcular için oldukça yararlı bir peynir çeşitidir. Lor peyniri serum proteini barındırır, böylece kas protein ihtiyacı için çok önemli bir besindir. 100 gr lor peynirinde 13.7 gr protein vardır. %86 daha fazla protein içerir. Bu oran, kas gelişimi için  ihtiyaç olan proteini karşılar. Lor peyniri fiyatı diğer peynirlerden daha pahalı değildir. 500 gr lor peynir $7 civarındadır.

Lor peyniri fiyat açısından diğer peynirlerden daha pahalı olmamakla birlikte özellikle daha uygun olması bakımından börek, hamur işleri yapılırken daha sık tercih edilmektedir. Ayrıca 100 gr lor peyniri protein açısından diğer peynirlere göre daha fazla protein barındırması nedeniyle de tercih edilmektedir. Lor peynir tuzsuz bir peynir olması bakımından da özellikle tuz ve tuzlu ürünler tüketmek istemeyenler için de doğru bir seçenek olmaktadır. Lor peyniri İngilizce’de ‘curd cheese’ olarak bilinmektedir. 

Dünyada binlerce yıl önce üretilmeye başlanan, zaman geçtikçe farklı lezzetlerle çeşitlendirilen peynir, özellikle kahvaltıların vazgeçilmezi. Türkiye, dört bir köşesinde evlerde, modern tesislerde üretilen onlarca peynir türü ile adeta bir peynir cenneti. Her biri farklı lezzetler barındıran, değişik yöntemlerle hazırlanan, adına festivaller düzenlenen peynir, Türk Mutfağı’nda da önemli besin kaynakları arasında yer alır.

1. Edirne Ezine Peyniri

Edirne ve Trakya’ya özgü peynir, tam yağlı ve doğal olması özelliği ile tanınır. Edirne ezine peyniri ağızda kayganlık hissiyle ve ekşimsi tadıyla diğer peynirlerden ayırt edici özelliğe sahip. Üreticiler, Edirne peynirinin asıl özelliğini, yenildiğinde yeniden yeme hissi uyandırması olarak açıklar. Edirne’nin değişik türdeki otlarıyla doğal beslenen inek, keçi ve koyunların sütünden lezzetini alan Edirne peynirinin imalat aşamasındaki lezzetine lezzet katan diğer unsurlar da tuz ve maya.

2. Konya Küflü Peynir

Doğal olarak küflendirilen Konya küflü peyniri, genellikle Karapınar, Ereğli, Cihanbeyli gibi koyunculuğun yoğun olduğu yerlerde üretilir. Küflü peynir, özellikle kırsal alanda yağı alınmış koyun sütünden üretilir. Yağının alınması, doğal küflenmeye yol açtığı için aflatoksin oluşmasına engel olur. Çok vurgulu, aromatik tadların geliştiği, dağılabilir yapıda bir tulum peyniridir.

3. Berendi ve Divle Tulum Peyniri

Ereğli ilçesi ile Karaman’ın Ayrancı ilçesi ve çevresinde üretilen Berendi ve Divle tulum peyniri, çok beğenilen peynir türlerimizden. Berendi tulum peyniri, pastorize inek sütü kullanılarak modern tesislerde üretilir. Divle tulum peyniri ise tümüyle geleneksel usullerle, Mayıs ile Haziran’ın ortasına kadar olan sütün bol olduğu dönemde koyunlardan sağılan süt biriktirilerek yapılır. Üretilen peynir obruklarda olgunlaştırılırken, mağaranın kaya yapısından kaynaklanan kırmızımsı küf tabakası, tulumun derisine işlediğinden bu tulum peyniri farklı bir lezzete ulaşır. Kaliteli bir Berendi ve Divle peyniri, homojen bir yapıda, açık sarı renkte, sulanmamış ve pütürsüz olmalı.

4. Kayseri Çömlek Peyniri

Çömlek peyniri, taze koyun veya inek peynirinin süzülüp daha sonra çömleklere basılmasıyla üretilir. Kalıplar halindeki taze peynir, önce bez torbalara konulup üzerine taş parçalarıyla baskı yapılarak içerisindeki peynir suyunun dışarı akması sağlanır. Baskı adı verilen bu işlem 2 gün sürer. Suyunu kaybeden taze peynir, daha sonra elde ufalanıp bir bez üzerine serilerek tuzlanır. Ufalanan peynirin içerisine bir miktar çörek otu katılır. Tuzlanıp bir gün bekletilen peynir çömleklere basılır. Üzerleri donmuş yağ ile kaplanan çömlekler, daha sonra kayadan oyma mağaralarda veya evlerin zemin katında hazırlanan nemli kumlara gömülerek olgunlaşmaya bırakılır.

5. Kars Gravyeri

Kars ve çevresinde üretilen kaşar, tulum ve beyaz peynir üretiminden sonra ilk sırayı alan gravyer peynirine, Kars peyniri veya Kars Gravyeri de denilir ve oldukça zahmetli bir üretimi vardır. Türkiye’nin ilk peynir müzesine sahip Boğatepe Köyü’nde üretilen Kars Gravyeri’nin güçlü bir aroması vardır. İyi bir Kars gravyerinin rengi sarı, kabuğu koyu renkte ve delikleri bir iki santim çapında olmalı.

6. Karın Kaymağı Peyniri

Kars’ta yapılan bir diğer peynir türü ise daha çok Sarıkamış ilçesinde ev koşullarında üretilen karın kaymağı peyniri. Mayalanan inek sütü, ardından bez torbalarda baskıya alınarak suyu süzülmeye bırakılır. Yaklaşık 18 saat süren bu işlemin ardından açılan torba içerisine yüzde 3 oranında tuz ilave edilerek pıhtı ufalanır ve belli bir oranda krema veya tereyağı katılıp yoğrulur. Daha sonra temizlenmiş ve kurutulmuş hayvan işkembesi içerisine konulur. Ağzı sıkıca kapatılarak ve düz bir yerde bırakılarak baskı uygulanır. Baskı işlemi 3 gün devam eder ve sonra iplere asılarak serin bir yerde 3 ay gibi bir süre olgunlaşmaya bırakılır.

7. Varto Keçi Peyniri

Keçi sütü, güneş sıcaklığında belli oranda ısıtıldıktan sonra maya ilave edilerek pıhtı halini alır ve oluşan bu pıhtı, hafifçe parçalanıp gözenekleri iri olmayan keten tarzı bez torbalarda bir süre bekletilir. Torbada en az 12 saat asılı bekletilerek suyu süzülür daha sonra keçi peyniri halini alır.

8. Erzurum Civil Peyniri

Erzurum’a özgü civil peynir, yağsız inek ya da koyun sütünden yapılır. Bazı yörelerde tel peynir, çeçil peyniri, saçak peynir, dil peyniri gibi isimler ile tanınır. Civil peyniri, çiğ sütten yapılır. Sütün bir süre bekletilmesi sonucunda süt belli bir ekşiliğe ulaşır ve civil peynir asıl tadını bu ekşilikten alır. Civil peyniri yumuşak bir kıvama sahiptir ve el ile kolayca tel tel ayrılabilir. Tuzlu ve hafif ekşimsi tadı ile tanınır.

9. Diyarbakır Örgülü Peynir

Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde hemen hemen her evin sofrasını süsleyen Diyarbakır’ın örgülü peyniri özellikle Mayıs ve Haziran aylarında koyun, inek veya keçi sütü mayalanarak elde edilir. Yaklaşık 2 saat bekleyen peynir, mayalandığı kaptan alınarak dilimlenir ve bir tencerede kaynayan suya atılır. Suda iyice eriyen peynir, kevgir yardımıyla alınarak başka bir yerde 6-7 dakika yoğrulur. Hamur haline getirilen peynir, şeritler halinde saç gibi örülerek, peynir suyu ve tuzlu suya basılarak tüketime hazır hale getirilir. Aynı işlemden geçen, Diyarbakır’ın yüksek kesimlerinde daha çok bulunan ve keskin bir kokusu olan kırkor adı verilen bitki, ince ince kıyılarak peynirle birlikte yoğrularak lavaş veya yuvarlak peynir adıyla sofralarda yerini alır.

10. Küp Peyniri

Sivas ve ilçelerinde üretilen bir peynir türüdür. Genellikle bahar aylarında yapımına başlanan küp peyniri, inek sütünden taze peynir olarak yapılır. Suyu alındıktan sonra toprak küplere veya plastik bidonlar içerisine dilimlenerek yerleştirilen peynir, bol tuzlanıp, sıkıştırılır. Peynirin ağız kısmına bez bir örtü konduktan sonra küp veya bidonun kapağı kapatılır. Ters olarak çevrilen küp veya bidonun ağız kısmı aşağı gelecek şekilde evlerin serin olan genellikle bodrum kısımlarında yarıya kadar toprağa gömülür. Yaklaşık 3 ay bekletilen peynirin bu süre içerisinde suyu süzülür, rengi, kokusu ve tadı değişir.

11. Trabzon’un Telli Peyniri

Doğu Karadeniz yaylalarında beslenen ineklerden elde edilen sütlerden yapılan telli peynir, kaşar peynirine benzeyen, sarımtırak renkli, lif lif ayrılabilen, ısıtıldığında uzayan, az tuzlu peynirdir. Telli peynir dört mevsim üretilebilir. Ancak tüketicinin damak tadına en uygun dönem, hava sıcaklığının düşük seyrettiği, ekşimenin azaldığı kış aylarıdır.

12. Sakarya’nın Abaza Peyniri ve Çerkez Peyniri

Sakarya’da yöresel olarak üretilen peynir türleri arasında Abaza ve Çerkez peyniri öne çıkar. Abaza peyniri hafif tuzlu, az yağlı, örgülü ve lifli bir peynirdir. Abaza peynirinin yapılışı Çerkez peynirinden çok farklı değildir. Olgunlaşma süresine göre rengi beyaz, krem, kremsi sarı renk olur. Çerkez Peyniri ise Adapazarı, Bolu ve Balıkesir yöresinde Çerkez kökenli ailelerin yaptığı peynir çeşididir. En ünlüleri Hendek ve Düzce bölgesindedir. Az tuzlu, krem rengi, elastiki bir yapısı olup aynı zamanda yenirken elastiki bir ses çıkartan basık yapılı, taze yenilmesi önerilen bir peynirdir.

13. İsli Abaza Peyniri

İsli Abaza Peyniri, İsli Çerkez Peyniri ile hayli karıştırılır.Bu peyniri bir bütün halini gördüğünüzde aklınıza bir somun ekmek gelebilir. Abaza peyniri, Marmara Bölgesi’nde yaşayan Abaza kökenli aileler tarafından üretilmektedir. Tam yağlı inek sütü, geleneksel maya ile peynire dönüştürülür. Taze peynir kaynar suya atılıp, elde edilen peynir hamuru ile örgü yapılarak, yuvarlak pide gibi şekillendirilir. Peynir biraz dinlendirildikten sonra, fındık kabuğunda iki üç gün süre ile islendirilerek, içindeki nemini atması sağlanır. Kremamsı tadı, isli aroması ile çok lezzetli bir peynirdir. Abaza peyniri tavada eritilerek de tüketilebilir.

14. Van Otlu Peynir

Van’ın geleneksel otlu peyniri ilkbaharda, genellikle koyun sütünden ve çeşitli bitkiler kullanılarak yapılır. Otlu peynirde çoğunlukla sirmo (yabani sarımsak), mendo, helis, siyabo, nane ve kekik gibi yabani otlar kullanılır. Doğu Anadolu’nun farklı şehirlerinde üretilir. Fakat Van yöresinde üretilen otlu peynir hem lezzet hem de koku açısından farklılık gösterdiği için daha tanınır.

15. Çanak Peyniri

Yozgat’ta Temmuz ve Ağustos aylarında elde edilen sütle hazırlanan ve çanaklarda toprağa gömülen çanak peyniri, sonbahar aylarında topraktan çıkarılır ve kış mevsiminde tüketilir.

16. Malatya Peyniri

Genellikle köylerde üretilen Malatya peyniri, çiğ sütün yağı ve kuru maddesi çekilmeden, peynir mayasıyla mayalanması ile üretilir. Mayalanan peynir kesildikten sonra suyu alınır ve üzerine ağırlık konulan iki tahta arasında sıkıştırılır. Peynir, kaynatıldıktan sonra salamuraya yatırılır.

17. İzmir Tulumu

İzmir tulumu, İzmir’in yanında Ödemiş, Menemen, Tire ve diğer ilçelerdeki mandıralarda üretilir. Gerçekte koyun sütünden yapılır, ancak  inek ve keçi sütleri ile karıştırılarak da üretilir. Geleneksel tulum peynirlerinde peynir, tulumun kılsız tarafında olgunlaştırılırken, İzmir tulumu traşlanmış kıllı tarafta olgunlaştırılır. Geleneksel tulum peynirleri tek bir kitle iken İzmir tulumu kalıplar halindedir. Ama artık derinin yerini teneke almıştır. Bu değişim İzmir tulumu yerine, İzmir teneke tulumu olarak karşımıza çıkar. İzmir tulumu beyaz peynire göre daha sert ve tuzludur. Peynirin üzerinde toplu iğne başı büyüklüğünde yeknesak yayılmış gözler olması gerekir.

18. Bergama Tulumu

İzmir bölgesinin ve içerisinde bulunan ilçeler ile köylerin içerisinde yayılmaya başlayan Bergama tulum peyniri, ülkemizde en lezzetli tulum peynirlerinin başında gelmektedir. Bergama tulum peyniri sadece koyun sütünden elde edilir. Bundan dolayı koyun tulum peyniri de denir. İzmir tulumu ile Bergama tulumunun aynı olduğunu söyleseler de, Bergama tulumunun tadı daha baskın ve aromatiktir.

19. Seferihisar Armolası

Bu peynirin Arnavut kültüründen geldiği söylenir. Hafif tuzlu ve ekşi tatta, sürülebilir kıvamlı kirli beyaz, sarımtırak renktedir. Orijinal armola, İzmir tulumu konmuş deri peynir bittikten sonra kalan kırıntıların üzerine yoğurt dökülüp birkaç gün bekletilir ve üzerine keçi sütü eklenip açık alanda bir ağaca asılarak 10-15 gün bekletilerek yapılırdı. Günümüzde beyaz peynir kırıntıları ve lor karıştırılıp tuluma basılarak yapılmaktadır.

20. Kopanisti Peyniri

Karaburun başta olmak üzere Çeşme, Dikili ve Foça’da sadece evlerde üretilen kopanisti peyniri, keçi sütü veya keçi-koyun sütü karışımının yaklaşık bir ay her gün yoğrulmasıyla yapılır. Yapımı süresince oda sıcaklığında bırakılan lordaki acımsı tat, kimi bölgelerde bu peynirin acı peynirolarak adlandırılmasına neden olur. Kendine has kokusu ve tadı vardır.

21. Tire Çamur Peyniri

İzmir’in yöresel tatları arasında Tire ve Ödemiş ilçesinde bilinen peynirlerden biri de çamur peyniri. Keçi veya keçi-koyun sütü karışımından yapılan yağlı tulum lorunun, peynir altı suyu ile karıştırılmasıyla elde edilen çamur peyniri, krem peynir kıvamında olması nedeniyle, genelde ekmeğe sürülerek tüketilir. Çamur peyniri salatalar için sos olarak da kullanılır.

22. Antep Peyniri

Gaziantep’te inek, keçi ya da koyun sütünden üretilen Antep peyniri, görüntü olarak küçük topak şeklindedir. Beyaz parlak bir görünüm ve sert bir dokuya sahip bu peynir, yoğun süt kokusu ve damaktaki mis gibi süt tadından dolayı süt emen olarak adlandırılır. Kış dönemi için salamuralara koyulup bekletildiklerinden tuzsuz olan bu peynirler sertleşir, tuz oranı arttığı için de tüketimden önce suda bekletilerek tüketilir.

23. Manyas (Mihaliç) Peyniri

Bursa’nın, eski adı Mihaliç olan Karacabey ilçesinde ilk defa üretildiği için adı Mihaliç olarak da bilinen Manyas peyniri, dışı ince ve beyaz bir kabuğa sahip, iri gözenekli, hafif renkli, yağlı ve tuzlu bir peynirdir. Manyas Peyniri inek ve koyun sütü karıştırılarak üretilir. Manyas peynirinin tezgahlara çıkış süreci 6 aylık bir zamanı kapsar.

24. Çiğ Kesik Peyniri

Samsun’da, daha çok Alaçam ve çevresindeki yaylalarda yetişen koyunların sütünden çiğ olarak yapılan ve çiğ kesik olarak bilinen peynirin kendine özgü yapılış tarzı ve tadı bulunur. Çiğ kesik peynirinin lezzeti, yaylalarda, başta kekik olmak üzere birçok türde otla beslenen koyunlardan elde edilen sütten gelir.

25. Çorum Kargı Tulumu

Çorum Kargı Tulumu, tüm gurmelerin ilk 3’ünde yer alan, dünyaca da bilinen bir tulum peyniridir. Sadece koyun, keçi ya da inek sütlerinden üretilebildiği gibi bu sütler karıştırılarak da yapılabilir. Süt yaylada sağılır sağılmaz, hemen hayvanın vücut sıcaklığında mayalanır. Teleme temiz bez torbalara konup süzülmeye bırakılır, ardından üzerine ağırlık konarak içindeki peynir altı suyu çıkarılır. Telemeye tuz ilave edilerek iyice yoğrulur. Yoğrulan peynirler, büyük bir torbaya sıkıca bastırılarak aktarılır. 15 günde bir torbalar temiz bir çarşaf üzerine boşaltılır, peynirler birleştirilerek tekrar tekrar yoğrulur ve yeniden torbalara bastırılır. 4-5 ay sonra yayla dönüşü evlerde hazırlanmış özel deri tulumlara hiç hava kalmayacak şekilde sıkıştırılıp piyasaya sunulur.

26. Trakya Kaşarı

Trakya’da her yıl kaşar peyniri üretimi Mayıs ayında başlayarak Temmuz ayında sona erer. Koyun ve keçi sütünün bol olarak bulunduğu bu aylarda üretilen kaşarlar, olgunlaşması ve lezzetli olması için en az 6 ay süreyle buzhanede tutulur. Trakya kaşarının lezzeti Istıranca eteklerinde değişik bitkilerle beslenen küçükbaş hayvanların sütünden gelir. Trakya kaşarı üretiminde Kırklareli birinci sıradadır. Trakya kaşarı açık limon rengindir. Buzdolabında saklanan kaşar dolaptan çıkarılır çıkarılmaz tüketilmemeli, bir süre bekletildikten sonra tüketilmelidir.

27. Külek Peyniri

Trabzon’un ilçesi olan Vakfıkebir ve yöresinde üretilen külek peyniri adını olgunlaştığı ahşap kovalardan alır. Karadeniz Bölgesi’nin iki farklı peyniri Minci ve Koleti peyniri, ladin ağacından yapılan bu kovalarda kat kat birlikte basılarak olgunlaştırılır. 3-4 ay olgunlaştırılarak yapılan külek peyniri, inek sütü ile yapılır, az tuzlu, sarı ve beyazın birlikte renklendiği çok özgün bir peynirdir. Kahvaltı ile birlikte, tereyağında eritilerek de tüketilebilir.

28. Mersin Bezde Tulumu

Mersin Bezde Tulum, tulum peyniri sınıfında yer alan bir peynirdir, isminden de anlaşılabileceği gibi pamuk bezlerde saklanarak olgunlaştırılır. Az tuzlu, kremamsı tatlar içeren, yumuşak yapıda, damakta uzun süre kalıcı çok lezzetli bir peynirdir.

Kaynak
Yerli Peynir Çeşitleri, Türkiye’nin Taşı Toprağı Peynir