A Rh Ve 0 Rh Uyumu

a rh ve 0 rh uyumu

kaynağı değiştir]

İnsanlardaki ABO kan grubu sistemlerinin kalıtımsal açıklaması şu şekildedir:

Kan grubu	O	A		B		AB
Kan grubu kalıtımı
Genotip	ii(OO)	I^Ai(AO)	I^AI^A(AA)	I^Bi(BO)	I^BI^B(BB)	I^AI^B(AB)
O	ii(OO)	O OO OO OO OO	O ya da A AO OO AO OO	A AO AO AO AO	O ya da B BO OO BO OO	B BO BO BO BO	A ya da B AO BO AO BO
A	I^Ai(AO)	O ya da A AO AO OO OO	O ya da A AA AO AO OO	A AA AA AO AO	O, A, B ya da AB AB AO BO OO	B ya da AB AB AB BO BO	A, B ya da AB AA AB AO BO
A	I^AI^A(AA)	A AO AO AO AO	A AA AO AA AO	A AA AA AA AA	A ya da AB AB AO AB AO	AB AB AB AB AB	A ya da AB AA AB AA AB
B	I^Bi(BO)	O ya da B BO BO OO OO	O, A, B ya da AB AB BO AO OO	A ya da AB AB AB AO AO	O ya da B BB BO BO OO	B BB BB BO BO	A, B ya da AB AB BB AO BO
B	I^BI^B(BB)	B BO BO BO BO	B ya da AB AB BO AB BO	AB AB AB AB AB	B BB BO BB BO	B BB BB BB BB	B ya da AB AB BB AB BB
AB	I^AI^B(AB)	A ya da B AO AO BO BO	A, B ya da AB AA AO AB BO	A ya da AB AA AA AB AB	A, B ya da AB AB AO BB BO	B ya da AB AB AB BB BB	A, B, ya da AB AA AB AB BB

Kan grubu	O	A	B	AB
Yalnızca fenotipe bağlı olarak kan grubu kalıtımı
O	O	O ya da A	O ya da B	A ya da B
A	O ya da A	O ya da A	O, A, B ya da AB	A, B ya da AB
B	O ya da B	O, A, B ya da AB	O ya da B	A, B ya da AB
AB	A ya da B	A, B ya da AB	A, B ya da AB	A, B ya da AB

Kaynakça[değiştir kaynağı değiştir]

Kan uyuşmazlığı nasıl, hangi gruplarda olur? İşte, evlilikte kan uyuşmazlığı tedavisi

Yeni, evlenecek çiftler arasında gündemde yerini koruyan kan uyuşmazlığı nasıl, hangi gruplarda olur merak ediliyor. Bebek sahibi olmak isteyen çiftlerde bebeklerin sağlıklarında sorunlara yol açabilen kan uyuşmazlığı tedavisi neyse ki mümkündür. PEki, kan uyuşmazlığı nedir, hangi gruplarda olur? İşte kan uyuşmazlığı tedavisi

kan uyuşmazlığı nedir?

Kan Uyuşmazlığı gebe anne ile bebeği arasındaki Rh uygunsuzluğuna verilen addır. Rh uygunsuzluğu, gebelikte ya da kan naklinde Rh(-) bir kişinin Rh(+) kan ile teması sonucu oluşan bir alerjik reaksiyondur. Kan uyuşmazlığı Rh ve ABO uyuşmazlığı olarak iki farklı şekilde oluşmaktadır.

Kan uyuşmazlığı nasıl olur?

Gebe anne, Rh (-) negatif kan grubuna sahip ise baba adayının kan grubu mutlaka öğrenilir ve eğer baba Rh (+) ise çiftte Rh/rh uygunsuzluğu yani kana uyuşmazlığı vardır. Kan uyuşmazlığı Rh ve ABO uyuşmazlığı olarak iki farklı şekilde oluşmaktadır.

Kan uyuşmazlığı hangi gruplarda olur?

Rh negatif bir kadın ve Rh pozitif bir erkek bebek sahibi olursa, fetüs babadan miras kalan Rh pozitif kana sahip olabilir. (Rh negatif anne ve Rh pozitif babadan doğan çocukların yaklaşık yarısı Rh pozitif olacaktır.)

Annenin ilk hamileliği ise Rh uyuşmazlığı genellikle bir sorun değildir. Bunun nedeni , hamilelik sırasında bebeğin kanının normalde annenin dolaşım sistemine girmemesidir .

Ancak doğum sırasında anne ve bebeğin kanı karışabilir. Bu olursa, annenin vücudu Rh proteinini yabancı bir madde olarak tanır. Daha sonra Rh proteinine karşı antikorlar (yabancı hücreler vücuda girerse koruyucu görevi gören proteinler) yapmaya başlayabilir.

Kan uyuşmazlığı tedavisi

RH/rh uygunsuzluğu olan bir gebenin kanında, daha önceden yukarıda bahsettiğimiz ve bebeğin alyuvarlarını parçalayıp yok edecek antikorların mevcut olup olmadığı araştırılır. Bu araştırma, anne kanından bir test ile yapılır.

Eğer test negatif yani annede bebeğin alyuvarlarına karşı gelişmiş herhangi bri antikor yoksa, gebelik sırasında oluşabilecek bir kanama nedeniyle gebede antikor oluşumunu önlemek amacıyla 28 gebelik haftasında kan uyuşmazlığı iğnesi uygulanır.

Doğumdan sonra ise bebeğin kan grubu belirlenir ve eğer bebeğin kan grubu Rh(+) ise doğumu takiben ilk 72 saatte kan uyuşmazlığı iğnesi yapılmalıdır. Böylece annede antikor üretimi engellenmiş ve bundan sonraki gebeliklerde bebeğin etkilenmesi önlenmiş olur.

Kan Uyuşmazlığı

Kan uyuşmazlığı adından da anlaşılacağı üzere anne ve babanın kan grupları arasında uygunsuzluk olmasıdır. İnsan kan grupları A, B, AB, ve O olarak 4 türdür. Bunun yanı sıra D faktörü adı verilen Rh faktörü de pozitif ya da negatif olabilir. Anne karnındaki bebeğin uyuşmazlıktan etkilenebilmesi için bebeğin kan grubu ile anneninkinin uyumsuz olması, bebeğin kanının anne kanı ile temas etmesi, ve annenin bağışıklık sisteminin bu duruma cevap olarak antikor üretmesi gerekir. En sık rastlanılan uygunsuzluk Rh uygunsuzluğudur. Bu durumda baba Rh(+) iken anne Rh(-)dir. Eğer bebek de Rh (+) olursa bebeğin kanındaki bu Rh faktörü anne kanına geçer ve annenin bağışıklık sitemi Rh faktörünü ortadan kaldırmak için antikor adı verilen maddeler üretir. Bu nedenle ilk bebek durumdan etkilenmez. Rh uygunsuzluğundan sadece Baba pozitif anne negatif iken söz edilebilir. Baba negatif anne pozitif ise uyuşmazlık önemli değildir.

Etki Mekanizması

Rh uygunsuzluğu varlığında (anne (-) baba (+)) eğer bebek de pozitif ise doğum esnasında anne kanı ile bebeğin kanı temas eder ve anne kanına Rh faktörü geçer. Anne buna anti Rh üreterek cevap verir. Bir sonraki bebek eğer Rh (+) olur ise anne kanındaki bu anti Rh lar bebeğe geçer ve bebeğin kanında çökelmelere neden olur. Bazı durumlarda anne ve bebek kanı doğumdan önce de temas edebilir. Bu durumlar

Amniyosentez
Düşük
Gebelik sırasında fazla miktarda kanamalardır

Bazen Rh(-) bir kadına hata ile Rh(+) kan verilebilir. Bu durumda ortada gebelik yokken bile kadının kanında anti-Rh antikorlar bulunabilir ve ilk bebek uygunsuzluktan etkilenebilir.

Belirtiler

Kan uyuşmazığında eğer bebek etkilenmiş işe anneden geçen anti-Rh lar bebeğin kan hücrelerinin parçalanmasına ve çökelmesine neden olur. Bu durumda bebekte kansızlık yani anemi görülür. Buna bağlı olarak ultrasonda bebekte hidrops adı verilen durum tespit edilir. Bebekteki anemi sonucu kalp yetmezliği ve vücut boşluklarında biriken sıvı hidrops tablosunun nedenidir. Hastalığın şiddetine ve yok edilen kan hücrelerinin miktarına bağlı olarak bebekte anne karnında ölüm de dahil olmak üzere her türlü distres belirtisi görülür.

Teşhis

Kan uyuşmazlığının teşhisi için hem anne hem de baba adayının kan grubunun bilinmesi önemlidir. Eğer anne Rh (+) ise babanın kan grubu önemini yitirir. Gebelik takibi esnasında annenin kanında normalde olmaması gereken anti-Rh aranır. Bu teste indirek coombs adı verilir. Doğum sonrası bebekte anneden geçen antikorların aranmasına ise direk coombs testi adı verilir. Bebeğin kan uyuşmazlığından etkilenip etkilenmediğini anlamak için ayrıca kordosentez de yapılabilir.

Tedavi

Kan uyuşmazlığında amaç annenin Rh pozitiflere karşı antikor oluşturmasını engellemektir. Bu nedenle kan grubu Rh(-) eşi Rh (+) olan gebelere haftada anti-D iğnesi yapılmalıdır. Bu ilaçlara halk arasında uyuşmazlık iğnesi adı verilir. Doğumdan sonra bebeğin kan grubu pozitif ise ilk 72 saat içinde yeniden anti-D yapılmalıdır. Benzer şekilde düşük, dış gebelik, kürtaj gibi durumlarda da müdahaleden hemen sonra anti-D yapılmalıdır. Tanısal amaçlı girişimler olan amniyosentez, kordosentez, CVS gibi işlemleri takiben anti-D yapılması gebeliğin sağlıklı devamı açısından son derece önemlidir.