Acıgöl Mazide Kalanlar
Aziz Mevlütoğlu, Ahıska Türklerinin Dünü Bugünü ve Günümüzdeki Problemleri, GENÇ KALEMLER DERGİSİ.
Türkmenistan’ın 27 Ekim tarihinde bağımsızlığın ilan ederek SSCB’den ayrılmasından sonra bir asırdan fazla süren Rus ve Sovyet hâkimiyetinin izlerini silmek için çok yönlü faaliyet içerisine girilmiştir. Bu yeni dönemde SSCB döneminin ideolojik kaygılarının yansıması olan dil, tarih, kültür ve eğitim politikaları terk edilerek Türkmen ulusal kimliğini inşa etmek yolunda yeni ve milli politikalar takip edilmeye başlanmıştır. Bu politikaların Türkmenistan’daki tarih öğretim sistemi üzerindeki en belirgin etkisi Sovyet yönetiminin ideolojik kaygılarla okullarda Türkmenistan tarihinin öğretilmesi üzerine koyduğu sınırlamaların kaldırılması olmuştur. Bu yeni dönemde tarih dersi öğretim programları ve ders kitapları yeniden hazırlanmış, SSCB döneminde tüm öğrenim hayatı süresince toplam 30 saat ve ancak SSCB Tarihi kapsamında ve SSCB’nin yönetsel ve ideolojik amaçlarına hizmet edecek şekilde okutulan Türkmenistan tarihi ayrı bir ders olarak okutulmaya başlanmıştır. Bu araştırmanın amacı Türkmenistan’da okutulan tarih ders kitaplarında Osmanlı tarihinin ele alınış şekli ve Osmanlılara olan yaklaşımı ortaya koymaktır. Genel tarama modelinde betimsel bir çalışma olan araştırmada doküman incelemesi yönteminden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda Türkmenistan’da okutulan tarih ders kitaplarında Osmanlı tarihine geniş yer ayrıldığı, Osmanlı devletinin bir Türkmen devleti olarak kabul edildiği ve bu durumun sık sık vurgulandığı, Osmanlılara karşı yaklaşımın ise olumlu olduğu anlaşılmıştır. Ders kitaplarında ağırlık verilen hususlar ile tarihsel olay ve kişilerle ilgili verilen bilgilerde ortak bir anlayışın sağlanabilmesi için tarih öğretimi konusunda Türkiye Cumhuriyeti ile Türkmenistan Cumhuriyeti yetkilileri arasında daha sıkı iş birliği yapılmasının yararlı olacağı düşünülmektedir.
Acıgöl İlçe Milli Eğitim Müdürü Semih Kırım, İlçeye adını veren ama gölü olmayan Acıgöl maar gölü ve Yazılıkaya hakkında sosyal medya hesabından çok özel bilgilendirmelerde bulundu. Paylaşım kısa sürede Acıgöllülerden büyük beğeni topladı.
Gelin şimdi 60 yıl önce göçmen kuşların uğrak noktasıyken kuruyan ve ilçeye ismini veren Acıgöl maar Gölüne gidelim
Nevşehir'de ilçeye adını veren bu göl 60 yıl önce göçmen kuşların uğrak noktasıydı
Acıgöl maarı, Nevşehir ilinin Acıgöl ilçesinin doğusunda yer alan volkanik patlama çukuru, maar gölüdür. Kapadokya bölgesindeki Kuaterner zamanı oluşan pek çok volkanik alandan birisidir. Maar Pleistosende oluşmuştur. km² büyüklüğündeki alanda, tüf halkası, tüf konisi, lav domu bir arada bulunur.
Acıgöl maarı
Acıgöl maarı, Nevşehir ilinin Acıgöl ilçesinin doğusunda yer alan volkanik patlama çukuru, maar gölüdür.
Acıgöl maarı, Kapadokya bölgesindeki Kuaterner zamanı oluşan pek çok volkanik alandan birisidir. Maar Pleistosende oluşmuştur. km² büyüklüğündeki alanda, tüf halkası, tüf konisi, lav domu bir arada bulunur.
yılına dek burada göl vardı
- 81 Nevşehir-Aksaray arasında Acıgöl maarı. yılına dek burada göl vardı. Kızılırmak'a doğru akan küçük bir çay üzerine Tatlarin Barajı yapıldı. Baraj Gölü'ne su sağlamak için bu göl akaçlandı (drene edildi) . Kaynaklar yetersiz olduğundan beklenen yarar sağlanamadı. Göl kurudu. Şimdi "ismi ile müsemma olmayan" bir yer. Adında göl var, su yok. Kurudu. Bilinçsizce kurutuldu.
Kaynak: Prof. Dr. Emrullah GÜNEY
Acıgöl maarı, Nevşehir ilinin Acıgöl ilçesinin doğusunda yer alan volkanik patlama çukuru, maar gölüdür. Kapadokya bölgesindeki Kuaterner zamanı oluşan pek çok volkanik alandan birisidir. Maar Pleistosende oluşmuştur. km² büyüklüğündeki alanda, tüf halkası, tüf konisi, lav domu bir arada bulunur. Maarın içi 0,96 km², tortullarla birlikte büyüklüğü 4,5 km²'dir.
Acıgöl maarının 0,21 km² büyüklüğündeki gölü sivrisinek ürediği gerekcesiyle yılında 3 m derinliğinde, m uzunluğunda bir kanal açılarak boşaltılmıştır. Göl boşaltılmadan önce maksimum 4 m, ortalama 1 m derinliğinde idi.
Gölde dışarı akış olmadığı gibi dışarıdan su girişi yoktur, yani 0,96 km²'lik küçük bir Kapalı havzadır. Göl tabanının denizden yüksekliği m'dir. Çevrede ortalama yağış oldukça düşüktür(mm). Tüm bu şartların sonucu olarak göl suları acı-tuzludur. Göl alanında oluşan Turba kömürlerinin kalori değeri (min: kCal, max: kCal) linyit kömürüne yakın yükseklikte ölçülmüştür.
Günümüzde 60 m olan maarın kenar duvarlarının yüksekliğinin oluşumunda – m kadar olduğu fakat yağış ve rüzgâr erozyonu ile taşınan mazeme ile dolduğu belirlenmiştir.
Maar gölü 'te, Tatlarin Barajı Gölünü beslemesi için kurutulmuş; ancak atmosferik sularla oluşan gölden beklenen yarar sağlanamamıştır. Ayrıca, Maar bu doğa harikası suyun sağladı üstünlükten yoksun bırakılmıştır.
Kuaterner Volkanizması'nın genç, taze örnekleri ile dikkat çeker. Birçok volkan konisinin kraterleri ilginçtir. Halk bunlara Dag Ocağı adını verir. Bu dağlara da Tepesidelik der. Yamaçlarında lavların aktığı dağların adı da Karnıyarıktır. Perlitik kayaların egemen olduğu yörede lav akıntıları Kızılırmak kıyılarına dek ilerlemistir.
Acıgöl Topada Yazıtı
Geç Hitit dönemine ait Luvi hieroglifi ile yazılmış anıt Nevşehir'in Acıgöl ilçesinin Ağıllı köyü yakınındadır.
Kaynakça
^ Nevşehir - Acıgöl maarınm tortul dolgusundaki (Kuvaterner) fasiyeslerin gelişimine jeotermal süreçlerin etkileri.
Nizamettin KAZANCI,
Ali îhsan GEVREK
Ankara Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Ankara
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Enerji Dairesi, Ankara