Adanalı Şairler

HAYATI

Şair. ’de Adana’da dünyaya geldi. 16 Eylül günü İstanbul’da yaşama veda etti. Asıl adı Mehmet Bahaettin’dir. Devrinde daha çok Hoca Hayret adıyla meşhur oldu. Adana’da çiftçilikle uğraşan Hacı Hüseyin Ağa’nın oğludur. İlköğrenimi Adana’da tamamladı. Bu yıllarda Arapça ve Farsça öğrendi. Öğrenimini İstanbul’da Süleyman Subaşı Medresesi’nde sürdürdü. Darülmuallimin’i dışarıdan bitirdi. Daha sonra öğretmen olarak Adana, Söğüt ve İstanbul’daki çeşitli pek çok Rüştiye ve Mekteb-i Sultani’de dil ve edebiyat dersleri verdi.  

Sonraki yıllarda Kütüphaneler müfettişliği, Maarif Nezareti ve Muayene Encümeni üyeliği, Darülfünun ulum-ı diniye ve edebiye şubeleri müdürlüğü görevlerinde bulundu. 31 Mart Olayı () sırasında, İslam gazetesinde yayımlanan bir yazısı dolayısıyla Rodos’a sürüldü. ’da bağışlanarak İstanbul’a döndü. Ölümünden sonra “Eşar-ı Hayret” adı altında bir araya toplanan şiirleri basılmamıştır. Muallim Nâci mektebine mensup şairler arasında belli bir yeri olan Hayret, devrinde daha çok klasik tarzdaki şiirleriyle tanınmıştır. Çağdaşları arasında sözünü sakınmamakla da şöhret kazanan şair, bilhassa hicivleriyle dikkati çekmiştir. Dil, edebiyat, şiir ve tasavvufî konularda geniş bilgisi olmasına rağmen makaleleri dışında fazla eser bırakmadı. Devrinin birçok aydını gibi önce Sultan II. Abdülhamid’e cephe alarak İttihat ve Terakki Cemiyetine girdiyse de kısa bir müddet sonra ayrıldı. 

ESERLERİ

Şiir:  

• Şehrayin ve Sihri-i Beyan, İst.: Matbaa-i Ebüzziya, / 

Çeviri:  

• Sûk-ı Ukkâz, (Arapçadan) İst.: Karabet ve Kaspar Mtb., / 

KAYNAKÇA: OM2 , II, ; İbnülemin, Şairler, II, ; “Hayret, Mehmed Bahaüddin”, TDEA, IV, ; A. Karahan, “Adanalı Hayret”, DİA, I, ; A. Uçman, “Hayret (Adanalı)”, YYOA, I, , Mahir İz, Yılların İzi, İstanbul , s. , , monash.pw, Adanalı Hayret’in Hayatı ve Şiirleri (lisans tezi, ), İÜ Türkiyat Araştırma Merkezi, nr. T 87, Ali Kemal, Ömrüm (nşr. Zeki Kuneralp), İstanbul , s. , TDE Ansiklopedisi (c. 4, ), Ali Kemal Ömrüm (yay. haz. Zeki Kuneralp, , s. ), Abdülkadir Karahan / TDV İslâm Ansiklopedisi (c. 1, , s. )

Adanalı Şairler Antolojisi - Kitap Marka : Mamati Koleksiyon Stok Kodu : BX Aldığınız her üründen memnun kalmanız dileğiyle. * Aksi belirtilmedikçe listelenen ürünler ikinci eldir. *  Ürün açıklamaları dikkatle okunmalı ve fotoğrafları incelenmelidir.(Ürün fotoğrafları ürünün hakiki rengini, tonunu göstermeyebilir.) * 'HALİYLE' yazılı ürünler arızalı veya eksik monash.pwıcı ürünü bunları göz önünde bulundurarak satın alır. * Açıklamalar size yetersiz gelirse, bize ulaşarak ürünler hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz. Bu ürün ShopPHP e-ticaret yazılımı ile listelenmiştir

Eser Bilgisi

Adanalı Şairler Antolojisi - Kitap Marka : Mamati Koleksiyon Stok Kodu : BX Aldığınız her üründen memnun kalmanız dileğiyle. * Aksi belirtilmedikçe listelenen ürünler ikinci eldir. *  Ürün açıklamaları dikkatle okunmalı ve fotoğrafları incelenmelidir.(Ürün fotoğrafları ürünün hakiki rengini, tonunu göstermeyebilir.) * 'HALİYLE' yazılı ürünler arızalı veya eksik monash.pwıcı ürünü bunları göz önünde bulundurarak satın alır. * Açıklamalar size yetersiz gelirse, bize ulaşarak ürünler hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz. Bu ürün ShopPHP e-ticaret yazılımı ile listelenmiştir

Adanalı Şairler Antolojisi - Kitap adlı eser Türkçe dilindedir.

Kitap KARTON KAPAKLI cilt bilgisi ile bir yıl önce eklenmiştir.

Adanalı Şairler Antolojisi - Kitap adlı eser, Kitap > Edebiyat, Kurgu > Şiir kategorisinde İkinci El olarak satıştadır.

Kondisyon: İyi

Ürün kondisyonları ürün açıklamalarında belirtildiği ve/veya ürün fotoğraflarında görüldüğü gibidir. Açıklamada yer alan veya fotoğrafta görülen üründen farklı nitelikte bir ürün gönderilmesi halinde siparişin iadesi/iptali monash.pw güvencesi ile sağlanabilmektedir.

Alıcı Öder

Ürün Mamati Koleksiyon tarafından, PTT, Yurtiçi, Aras veya Sendeo Kargoyla gönderilecektir. Kargo ücreti TL dir ve sipariş anında ödenir. Aynı mağazadan veya ortak kargo anlaşmalı mağazalardan bu ürünle birlikte alacağınız diğer ürünler için ek kargo ücreti ödemezsiniz.

Mamati Koleksiyon - Mağaza Hakkında

yılından bu yana koleksiyonerlere ve plak severlere hizmet vermekteyiz. Kitapçılar köprüsünde başlayan serüvenimiz, şu an Bakırköy’de kendi dükkanımızda devam ediyor.

HALİT PAYZA

Duran Ayd&#;n üretken bir yazar, iki yeni kitap yay&#;mlad&#;. Haiku (k&#;sa &#;iir)lerden olu&#;an Serçe &#;zi ve k&#;sa &#;iirlerin yer ald&#;&#;&#; Yaras&#; Güzel. Ayd&#;n, en az dizeyle yo&#;un &#;iir yaz&#;yor.

Haiku’ya yönelmesi de bunun göstergesi. Maksim Gorki’nin dedi&#;i gibi Ayd&#;n da “&#;iiri yüre&#;in bilimi” olarak kullan&#;yor. &#;bn-i Sina da “&#;airlerin söz sultan&#;” oldu&#;unu söyler. Ayd&#;n da sözün sultanlar&#;ndand&#;r. Ayd&#;n’&#;n Serçe &#;zi ad&#;n&#; verdi&#;i kitapta yüz dört haiku yer al&#;yor.

Haiku’nun kökleri Yüzy&#;l&#;n sonu Japon kültürüne dayan&#;r. Haiku ba&#;lang&#;çta bugünkü yaz&#;m biçemiyle ortaya ç&#;kmaz, haiku olarak da kabul edilmez, renga olarak an&#;l&#;r. Rengalar uzun &#;iirin küçük parçalar&#;d&#;r. Renga birden fazla &#;airin dizelerini içerir, &#;iir ortakla&#;a yaz&#;l&#;r. Haiku, ringa’y&#; olu&#;turan küçük dizelerdir. Ringa, birden fazla haiku’nun bile&#;imiyle ortaya ç&#;kar.

Haiku en az be&#; en fazla yedi hece içeren birden fazla k&#;tay&#; kendinden daha büyük &#;iire ba&#;lar.

JAPON &#;A&#;RDEN &#;&#;&#;RE KATKI

yüzy&#;lda Matsuo Basho &#;iiri k&#;salt&#;r, yüzy&#;l sonlar&#;nda haiku’ya “k&#;sa &#;iir” tan&#;m&#;n&#; yaparak, bugünkü biçemine getiren Shiki Masaoka’d&#;r. Masaoka Meiji döneminde ya&#;am&#;&#; bir Japon &#;airi, yazar&#;, edebiyat ele&#;tirmeniydi. Haiku’yu ça&#;da&#;la&#;t&#;ran Masaoka’yd&#;. Dönemin dört büyük haiku ustas&#;ndan biri olarak kabul edilir.  Haiku’da her dize be&#; ya da yedi heceden olu&#;ur. Japanya’da her haiku &#;airi, haiku’ya kigo denilen do&#;an&#;n belirli bir niteli&#;ini içeren bir im eklemek zorundad&#;r. Haiku’da, kigo yoksa biçimsel olarak haiku’ya benzese de o &#;iir haiku de&#;ildir. Japon Haiku’lar&#; hepsi için olmasa da genellikle ölçülü üçlü kelime öbeklerinden olu&#;ur.

HA&#;KU’YA GÖNÜL VERENLER

Haiku k&#;sa sürede anavatan&#; olan Japonya d&#;&#;&#;na ç&#;kar Bat&#;’ya yolculu&#;unu sürdürür, bir çok Bat&#;l&#; &#;air/yazar haiku’ya gönül verir ya da en az&#;ndan bir biçimde ona bula&#;&#;r.

Bunlar aras&#;nda Ezra Pound, Jack Kerouac gibi önemli isimler vard&#;r. Orhan Veli’nin Gemli&#;e Do&#;ru &#;iiri Japon haiku gelene&#;ine uygun haiku’dur, ilk dizede be&#;, ikinci dizede yedi, üçüncü dizede be&#; hece vard&#;r:

“Gem-li-&#;e do&#;-ru / De-ni-zi gö-re-cek-sin / Sa-k&#;n &#;a-&#;&#;r-ma.”

Ne var ki haiku yazan &#;lhan Berk, Behçet Necatigil, Cemal Süreya, Oruç Aruoba gibi &#;iirlerde, Orhan Veli titizli&#;i görülmez. &#;iir üçer dizelik olmas&#;yla haiku’ya biçimsel olarak benzerler ancak öz olarak ölçüyü turamazlar. Necatigil’in biçimsel haikusunun ilk dizesi alt&#;, ikinci dizesi üç, üçüncü dizesi dört heceledir.

“Uç bö-cek, uç bö-cek / di-yo-rum / u-çu-yor-lar”Süreya’n&#;n biçimsel haikusunun ilk dizesi yedi, ikinci dizesi be&#;, üçüncü dizesi be&#; dizeden olu&#;ur:  “Güm güm ça-l&#;n-d&#; ka-p&#;m / Aç-t&#;m bak-t&#;m ki / Yal-n&#;z-l&#;-&#;&#;m-m&#;&#;” 

Berkin biçimsel haikusu da ölçüleri tutturmaz. &#;lk dizede on bir, ikinci dizede be&#;, üçüncü dizede dört hece var: “Son-ba-ha-r&#;n gel-di-&#;i-ni bil-me-yen / Kö-pek yav-ru-su / bir bu-da’-d&#;r”. Ustalar haiku’nun biçimini al&#;rlar ancak dizelerini ve haiku’nun yaz&#;ld&#;&#;&#; do&#;aya ili&#;kin kigo’yu önemsemezler.

&#;Ç M&#;MAR EDASIYLA &#;&#;&#;R

Bir iç mimar, gecekonduyu nas&#;l dekore ederse, haiku yazd&#;&#;&#;n&#; ileri süren her &#;airin yazd&#;&#;&#; da o kadar haiku’dur.

Duran Ayd&#;n Serçe &#;zi’ndeki haikularda, Japon haikular&#;n&#;n olmazsa olmaz&#; goreler olmasa bile dizelerdeki hece say&#;lar&#;yla haiku’ya öz olarak benzeyen k&#;sa &#;iirler yazm&#;&#;t&#;r: “Çam-dan ka-ç&#;-yor / Gö-le sür-gün ko-za-lak / De-re yol-cu-su” Bir ba&#;ka örnek “Kar le-ke-le-ri / Sil-mi&#; &#;s-s&#;z dal-lar-dan / Ser-çe i-zi-ni” 39 nolu haiku “Sil-ki-nen ç&#;-nar / Par-k&#;n e-mek-li-si-ne / Güz kon-fe-ti-si”  Ba&#;ka bir örnek “ Ay-lak bu-lut-lar / Is-la-t&#;p ya-maç-lar&#; / &#;n-di va-di-ye” Duran Ayd&#;n dize hecelerinde tutarl&#;d&#;r.

D&#;ZELER B&#;RB&#;RLER&#;YLE &#;L&#;NT&#;L&#;

Duran Ayd&#;n’&#;n Serçe &#;zi’ndeki haikular&#;ndaki dizeler birbiriyle ilintilidir ve üçleme anl&#;k bir saplant&#;y&#; gösterir. Örne&#;in çamdan kaçan kozalak, göle dü&#;tü&#;ünde, derenin ak&#;nt&#;l&#; suyunda süreklenir, kar, dallardaki serçe izlerini kapatarak siler; parkta oturan emeklinin ba&#;&#;na konfeti gibi ç&#;nar yapraklar&#; dü&#;er; aylak bulutlar, önce geldikleri yamaçlar&#; &#;slat&#;rlar, rüzgârla hareket ettikçe ilerleyip vadiyi &#;slat&#;rlar.

Kitapta bunlara ili&#;kin yüz dört k&#;sa &#;iir bulunuyor. Ayd&#;n haikular&#;nda mizaha yatk&#;n imgesel bir dil kullan&#;r. Ç&#;nar yapraklar&#;/konfeti; ayak bulut, serçe izlerini silen kar, yaz&#; bekleyen k&#;&#; penceresi gibi.

Yaras&#; Güzel, ço&#;u k&#;sa &#;iirlerden olu&#;sa da birden çok bölümleri içeren uzun say&#;labilecek &#;iirleri de içeriyor. Yaras&#; Güzel’de de imgelerin mizaha yatk&#;n oldu&#;u görülür. “Sonbahar&#;n &#;hbar&#;” örnektir:

&#;airlerle çöpçüler

Eylem birli&#;inde sözle&#;ti

Parklar ölü yapraks&#;z

Daha &#;iirsel olabilirmi&#;

Dahas&#; rüzgâra kalsa i&#;

Hiç üzmeyecekmi&#; a&#;açlar&#;

Sessiz orman dile gelebilir

Çünkü örgütlüler ve grev kap&#;da

Uzun k&#;&#;&#;n cemresine

Arz olunur

Kitaba ad&#;n veren

Yaras&#; Güzel hüzünlü bir &#;airi mu&#;tular.

&#;akac&#;ktan rüyalarda

Elleri yanl&#;&#; güne&#;e uyanan

Ustas&#;y&#;m yenilgilerin

Gölgesini tuzak bilerek

Gece gündüz tuttu&#;um

Bir yol ki dönecek kimsem yok

Yan&#;k dilimden dökülüyor sesiniz

Yaz&#;lmam&#;&#; kitab&#;mda

Görmüyorum hangi cümledesiniz

Talan edilmi&#; orman&#;n&#;zda

Bir a&#;ac&#;n kay&#;p ku&#;uyum

Kan&#;m&#;n ak&#;&#;&#; içinizdeki dereye

Çünkü ben çok güzel   çirkinim

Güzel a&#;layanlardan yaras&#;

Yaran&#;za benzeyen

S&#;las&#;na firari bir &#;air Duran Ayd&#;n, hem Adana’da, hem Adana’s&#; içinde olan… Karasevdaya dü&#;mü&#;tür, sevdal&#;d&#;r &#;iire. Vakitsiz bir sabahtan bir rüya alacakl&#;d&#;r. Dü&#; ku&#;lar&#; uçar yüre&#;inde.