Her iki kadından birinde görülen adet ağrıları, fiziksel olduğu kadar ruhsal sorunları da beraberinde getirebiliyor. Ağrının tipine ve şiddetine göre egzersiz, sıcak uygulama, çeşitli bitki çayları hatta cerrahi tedbirler alınabiliyor. Memorial Hizmet Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü Uzmanları adet ağrıları ve alınması gereken önlemler hakkında bilgi verdi.
Dismonere denilen adet ağrıları yaklaşık her iki kadından birinde görülmektedir. Adet dönemlerinde yaşanan ve bazen günlük yaşamı olumsuz yönde etkileyen ağrılar kasıklara, bacaklara ve bele yayılan kramplar şeklinde yaşanmaktadır. Bu ağrı ve kramplara; baş ağrısı, baş dönmesi, kusma, halsizlik, ishal, sinirlilik ve bayılmalar da eşlik edebilmektedir.
Adetlerin oluşmasıysa birlikte ağrılar herhangi bir organik nedene bağlı olmadan yaşanabilmektedir. Doğal bir süreç olarak kabul edilen ve “Primer Dismonere” denilen bu ağrılar 20-25 yaşlarına kadar azalarak devam edebilmektedir. 20-30 yaşlarında ortaya çıkan ve artarak devam eden “Sekonder Dismonere” deniler ağrılara ise;
Ağrının gerçek nedenini ortaya koymak için jinekolojik muayenenin yanı sıra ultrasonografi, smear testi ile ağrının özellikleri incelenmelidir. Ağrının nedeninin belirlenemediği durumlarda laparoskopik yöntemlerle karın içinde ağrıya neden olabilecek rahatsızlıkların varlığı sorgulanmalıdır.
Ağrı kesici ve kas gevşetici ilaçlarla birlikte hormonal dalgalanmaların neden olduğu kasılmalara karşı doğum kontrol ilaçları kullanılabilmektedir. Kontrol altına alınamayan ve altında farklı sorunların neden olduğu ağrılara genellikle miyomlar neden olmaktadır. 40 yaş sonrası her 3 kadından birinde görülen miyomlar şiddetli ağrı ve kanamalar yapabilmektedir. 5 cm. üzerinde olan miyomların genel anestezi altında miyemektomi yöntemiyle alınması yaşana sorunların giderilmesini sağlayabilmektedir. Miyom gibi şiddetli ağrılara neden olan rahim iç zarına ve yumurtalıklara yerleşen kistlerde açık ya da laparoskopik cerrahiyle çıkarılarak ağrılar sonlandırılabilmektedir. Bütün cerrahi müdahalelere rağmen geçmeyen şiddetli ağrılar için “Presakral Nevrektomi” denilen rahim arka bölgesinden geçen sinirler kesilerek ağrıların beyne iletimi engellenebilmektedir.
Ruhsal ve cinsel sorunlar, eğitim yetersizliği, sosyo-ekonomik durumu iyi olmayan kadınlarda ağrılı adet daha sık görülmektedir. Ailesinde adet ağrısı öyküsü olanlarda genetik faktörler dışında; koşullandırma yönü ile adet ağrılarının daha yaygın olduğunu gösteren çalışmalar bulunmaktadır Bu da adet ağrılarının psikolojik kökeni hakkında bilgi vermektedir.
Eser AKGÜL
Yayınlanma: 11:20 - 04 Mayıs 2017 Güncellenme:
Regl dönemi ile ilgili bilinmesi gerekenler, kadınların hayatını kolaylaştırıyor. Bu dönemde denize girilmemesi gerektiğinden, ağrı kesici kullanılmaması gerektiğine kadar pek çok yanlış bilginin kulaktan kulağa dolaştığını belirten Şişli Florance Nightingale Hastanesi Doğum ve Kadın Hastalıkları Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Yusuf Olgaç, önemli bilgiler paylaştı. İşte o yanlışların doğruları…
Efsane: Bu dönemde duş almak ya da ilaç kullanmak zararlıdır. Regliyi keser.
Gerçek: Duşun regl miktarına ve süresine etkisi yoktur. Özellikle genital hijyen bu dönemin vazgeçilmezidir. Sakın ihmal etmeyin….Bu dönemde kullanacağınız ağrı kesici bazı ilaçlar adet kanama miktarını azaltsa da zararlı değildir.
Efsane: Reglin düzensizleşmesi hastalık belirtisidir.
Gerçek: Ciddi hastalıklar regl düzensizliğine neden olabileceği gibi uzun yolculuklar, stres, aşırı kilo alıp verme, ilaçlar, mevsim değişimleri de regl düzenini etkileyebilir.
Efsane: Normal bir regl en az 5-6 gün sürmelidir.
Gerçek: Regl süresi kişiden kişiye değişir. 2 ila 8 günlük periyotlar normal sınırlar içinde kabul edilir.
Efsane: Ağrılar için sıcak su torbası kullanmanın yararı yoktur.
Gerçek: Her ağrıda olduğu gibi bu dönemde de kan dolaşımını bölgesel olarak arttıracak uygulamalar rahatlama sağlayacaktır.
Efsane: Regl döneminde saç boyatılmaz ve diş dolgusu yapılmaz.
Gerçek: Bu dönemde normal günlük yaşantınızdaki aktivitelere devam etmemeniz için hiçbir engel yoktur. Sadece fazla yorucu ve gerilimli aktivitelerden kaçınmalısınız. Ancak özellikle ciddi allerjik hastalığı olanların bu dönemdeki hormonal dalgalanmaların etkisi ile allerji atakları yaşama olasılıkları artar.
Efsane: Regl döneminde spor yapılmaz.
Gerçek: Bu dönemde her tür spor yapılabilir. Hatta fiziksel egzersizler mens ağrısını azaltıcı etki gösterdiklerinden birçok hekim tarafından özellikle premenstürel sendromu olanlara önerilir. Bu nedenle adet döneminde spor yapmak sakıncalı değildir.
Efsane: Regl döneminde yüzülmez.
Gerçek: Adet dönemlerinde yüzmenin sakıncalı olduğuna dair söylemlerin bilimsel bir dayanağı bulunmamaktadır. Yüzmek ne adetin miktarını azaltır ne de karın ağrısı yapar. Uygun tampon kullanmak hoş olmayan görüntülerin önüne geçecektir.
Efsane: Regl döneminde tampon kullanmak sağlıksızdır.
Gerçek:Tampon kullanımındaki en büyük korku, tamponun adet kanamasını engellemesi olasılığıdır. Ancak, bu korku yersizdir çünkü tamponlar sünger gibidir ve sıvıyı emerler. Tampon dolduğunda, sıvı tamponu geçerek vajinadan dışarı akar. Doğru yerleştirilmiş tampon kanamayı engellemediği gibi sızıntıya da olanak vermez.
Efsane: Adet dönemi ağrıları psikolojiktir.
Gerçek: Öyle olsa premenstürel sendrom bu kadar yaygın olmazdı. İlk adetle birlikte başlayan ve her adet döneminde tekrarlayan , kökeninde herhangi bir hastalık olmayan adet sancıları primer dismenore olarak adlandırılır. Bu ağrılar, psikolojik değil; tamamen fizyolojiktir. Rahmin kasılmasına neden olan kimyasal maddeler ağrıya neden olur. Bunların salınımını önleyen ağrı kesiciler, adet ağrısı için çok etkilidir. Bunların yanı sıra, doktor kontrolünde kullanıldığında doğum kontrol hapları da, adet ağrısının önlenmesinde çok yararlı ilaçlardır. Adet sancılarının bir kısmı ise adet sancısı öyküsü olmayan kadınlarda altta yatan endometriozise (çikolata kisti) , rahim içi araçlara (spiral) ve buna benzer durumlara bağlı ortaya çıkabilir. Bu durumda, nedene yönelik bir tedavi yapmak gerekir.
Efsane: Adet sancıları doğum yaptıktan sonra geçer.
Gerçek: Evet . Bu bir kural olmasa da bazı kadınlarda gebelik ve lohusalık döneminde oluşan geçici hormonal değişimler sayesinde adet sancıları gebelikten hemen sonraki dönemde azalma gösterebilir. Gebelik sayısı arttıkça,emzirme süreci uzadıkça, adet sancılarının azalma olasılığı artar.
Efsane: Regl döneminde hamile kalınmaz.
Gerçek: Genel olarak yumurtlama zamanı, beklenen adet tarihinden 14 gün öncedir. Ancak, ender de olsa daha erken yumurtlama olabilmektedir. Bu nedenle, henüz adet kanaması tam bitmemiş olsa da, cinsel ilişki gebelikle sonuçlanabilir. Spermlerin kadın vücudunda 72 saate kadar canlı kalabileceği göz önüne alınırsa erken bir yumurtlama gebelik yaratabilir. Bu nedenle takvim yönteminin başarısızlık oranı yüksektir. Sürprizlere hazır olun…
Efsane: Regl dönemi ilişkiye girmek kısırlık yapar. Adet kanı pis kandır.
Gerçek: Adet kanaması hakkında hatalı bilgilerden biri de vücuttaki kirli kanın atılması,vücudun toksinlerden arındırılmasını sağladığıdır. Bu bilgiler doğru değildir. Bilinmesi gereken cinsel aktivitenin bazı enfeksiyonlara zemin hazırlayabileceğidir. Bu dönemde kadının hormonal dengesinde bazı ani değişimler olur. Bu da vajinada bulunan yararlı bakterilerin azalmasına ve onların sağladığı asidik ortamın bozulmasına neden olur. Kanın birçok canlı için uygun bir üreme ortamı yaratması ve doğal savunma sisteminin bu dönemde zayıflaması, eğer partnerde bir enfeksiyon varsa bunun yayılma riskini arttırır. Kan akımının sağlanması için rahim ağzındaki kanal bir miktar genişlemiş olduğundan oluşabilecek enfeksiyonlar rahime, tüplere hatta yumurtalıklara kadar yayılabilir ki bu durum nadiren de olsa kısırlık nedeni olabilir. Bu konudaki dini ve kültürel görüşler tercihleri etkilese de tıbbi olarak kondom kullanılarak cinsel birliktelik herhangi bir soruna neden olmaz.
Adet ağrısıAğrıcanlıcinsel ilişkidoktorEgzersizgebelikhamileKadınmenopozregl
Regl dönemlerinde pek çok kadın şiddetli ağrılar çeker. Yaşam kalitesini etkilememk adına pek çok önlem alan kadınların en çok sorduğu sorulardan biri "regl iken banyo yapılır mı?" pek çok kanıya göre regl iken banyo yapılmaması gerektiği söylense de uzmanlar regl iken banyo yapmanın bir zararı olmadığını ama dikkat edilmesi gereken kuralların olduğunu belirtti.
REGL DÖNEMLERİNDE BANYO YAPILABİLİR
Regl dönemleri, vücudun oldukça hassas olduğu dönemlerdir. Bu nedenle de bazı kadınlar adet dönemlerinde banyo yapmaktan kaçınır. regl dönemlerinde banyo yapma esnasında dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Bunlara dikkat edildiğinde bu dönemlerde banyo yapmanın bir zararı bulunmaz.
REGL DÖNEMİNDE NASIL BANYO YAPILMALI?
Özellikle adet dönemlerinde aşırı kanama yaşayan kadınların, bu süreç sonuna kadar banyo yapmaları tavsiye edilmez, çünkü bu durum olumsuz sonuçlar doğurabilir. Ancak kanaması normal olan kişilerde ılık su ile banyo yapabilir. Duş alınırken, suyun sıcak olması, damarların genişlemesine yol açacağı için kanamanın artmasına neden olacaktır. Aynı zamanda bu dönem sonuna kadar kimyasal içerikli duş jeli ya da banyo köpüklerinin kullanımı da hassas olan vajinal bölgeye zarar verebilir. Bu nedenle yalnızca sabun kullanımı önerilmektedir.
HATTA BANYO TAVSİYE EDİLİYOR
Yapılan araştırmaların sonucunda adet dönemi içinde duş almanın bir zararı tespit edilmemiştir. Hatta banyo, tavsiye edilen bir uygulamadır çünkü bu dönemde sürekli olarak kullanılan tampon ya da ped gibi ürünler, genital bölgenin havasız kalmasına neden olur. Bu bölgenin hava alması ve temizlenmesi büyük önem taşımaktadır. Havasız kalan genital bölgede tahriş olma eğilimi ve kötü koku oluşumu ortaya çıkacaktır. Ayrıca ruhsal olarak zaten rahatsız hissedilen bu dönemde ılık su ile duş almak ciddi anlamda rahatlamaya yol açacak ve huzur hissi verecektir.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR
Bu dönemde çok daha fazla hassasiyet kazanan genital bölgenin temizliğinde özenli ve dikkatli davranılması gerekir. Aksi halde ciddi deri ve vajina tahrişleri söz konusu olabilir. Son derece normal ve biyolojik bir durum olan adet dönemlerinde, pis olma hissinden kurtulmak önemlidir. Her ne kadar sürekli olarak genital bölgede rahatsızlık ve kandan dolayı kirlilik hissi ruhsal olarak ortaya çıksa da, bu dönemlerin de sağlıklı bir bedenin parçası olduğu unutulmamalıdır.
Ilık su ile duş almak, adet sancılarına da bir hayli iyi gelmekte ve yumurtalıkları rahatlatmaktadır. Hatta duş esnasında duş başlığı kasıklara tutularak bir süre beklenebilir. Bu bir tür masaj gibi bölgede rahatlama hissi uyandıracaktır.
Banyodan hemen sonra kanama devam edeceğinden, mutlaka temiz çamaşıra ped takılmalı ve bu şekilde giyilmelidir. Ayrıca yumurtalıkların rahatlatılması açısından bitki çayları, papatya çayı ve ıhlamur gibi çaylar da tüketilebilir.
Banyo yapma olanağı yoksa, yalnızca genital bölgenin temizliğine son derece dikkat edilmelidir. Pedin çamaşırda kalma süresi üç saati geçmemeli, ped sıklıkla değiştirilmelidir. Her ped değiştirme esnasında ve tuvalete çıkma sonrasında aynı özenle genital bölgenin temizliği, önden arkaya doğru yapılmalıdır. Arkadan öne doğru yapılan silme ya da yıkama işlemi anüsteki bakterilerin vajinaya girmesine ve yerleşmesine neden olabileceğinden, buna özellikle dikkat edilmelidir.