Ahmet Fethi Ayhan

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Haberleşme Genel Müdür Vekili Orhan Kemal Ardıç, bina üzerinde bulunan baz istasyonlarının yeniden değerlendirilmesine ilişkin çalışmalar yaptıracaklarını bildirdi.

Kahramanmaraş Merkezli Depremlerin Sonuçlarının Bütün Yönleriyle Araştırılması, Depreme Dirençli Yapı Stokunun Oluşturulması ve Kentsel Dönüşüm Uygulamalarının Etkinliğinin Artırılması İçin Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırma Komisyonu, AK Parti Afyonkarahisar MilletvekiliVeysel Eroğlu başkanlığında toplandı.

Toplantıda, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Türk Hava Yolları, Türk Telekom, Turkcell ve Vodafone temsilcileri sunum yaptı.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanı Yunus Emre Ayözen, bakanlık tarafından, Kahramanmaraş merkezli depremlerde şu ana kadar milyon bin lira harcama yapıldığını, hasar gören yapıların rehabilitasyonu için de 4 milyar milyon lira harcama planlarının olduğunu belirtti.

Türkiye CumhuriyetiDevlet Demiryolları (TCDD) Genel Müdürlüğünün bugüne kadar yolcu treniyle 77 bin yolcuyu bölgeden tahliye ettiğini bildiren Ayözen, 90 yük treniyle yardım malzemelerini bölgeye ulaştırdıklarını ifade etti.

Karayolları Genel Müdürü Abdulkadir Uraloğlu, Türkiye genelindeki 68 bin kilometre yol ağının 9 bin kilometresinin deprem bölgesindeki illerde yer aldığını, bu yolların kilometresinin depremden etkilendiğini söyledi. Depremden ilk etapta yolun daha çok etkilendiğini belirten Uraloğlu, 10 Şubat'ta depremden etkilenen tüm yolları trafiğe açtıklarını dile getirdi.

"Şu an için başlattığımız bir soruşturma yok"

Milletvekillerinin, depremden etkilenen yolları yapanlar hakkında soruşturma açılıp açılmadığına yönelik sorusu üzerine Uraloğlu, depremlerde hangi yapıların hangi performansı gösterdiğiyle ilgili yaklaşımı ortaya koyduklarını, buna göre o yapıların deprem sonrasında o performansı gösterip göstermediğine baktıklarını belirtti.

Şu ana kadar depremde hiçbir yapının yıkılmadığını bildiren Uraloğlu, trafiğin kısa bir süre aksadığını ancak kısa bakımlar sonrası yolları trafiğe açtıklarını söyledi. Yolların beklenen performansı gösterdiğini vurgulayan Uraloğlu, "Şu an için başlattığımız bir soruşturma yok. Gerekli tespitleri yapıyoruz. Olursa onu yaparız ama şu an için yok." dedi.

Bakım-onarım için hesaplanan tutar 15,3 milyar lira

TCDD Genel Müdür Yardımcısı İsmail Murtazaoğlu, depremlerden toplam kilometrelik demir yolu hattının etkilendiğini, kilometrelik kesimin daha sonra kısıtlı işletmeciliğe açıldığını bildirdi. Deprem bölgesinde TCDD'nin binasının bulunduğu bilgisini veren Murtazaoğlu, 29 binanın yıkıldığını, binanın ise hasarlı olduğunu ifade etti.

Murtazaoğlu, depremden etkilenen hatlar için 11,3 milyar lira, yıkılan gar ve istasyon binaları ile diğer tesis binalarının yapılması, hasarlı olanların bakım onarımı için yaklaşık 4 milyar lira olmak üzere toplam 15,3 milyar lira maliyet hesaplandığını dile getirdi.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürü Hüseyin Keskin, depremden sonra 14 bin 'ü iç hat, 'i dış hat olmak üzere askeri ve sivil hava araçlarıyla 15 bin 19 uçuş yapıldığını söyledi. Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Kahramanmaraş, Malatya ve Şanlıurfa havalimanlarında yapılan incelemelerde yapısal bir hasar tespit edilmediğini bildiren Keskin, Kahramanmaraş ve Malatya'da az hasarlı binaların deprem performans analizinin ivedilikle yapılarak güçlendirme çalışmasının başlayacağını belirtti.

Hatay Havalimanı pistinde ve yakın civarında meydana gelen deformasyonların belirlenmesi ve yer altı yapılarının görüntülenmesi için TÜBİTAK ile işbirliğinde testler ve çalışmalar yapıldığını anlatan Keskin, "Meydana gelen hasardan dolayı pist eşiği metre kaydırılmış olup, pistin kalan kısmı yani 2 bin 80 metresi taksi yolunda geçici onarım çalışmaları gerçekleştirilerek, havalimanı 12 Şubat'tan itibaren insani yardım, VIP, ambulans ve askeri uçak trafiğine açıldı." diye konuştu.

Milletvekillerin sorusu üzerine, Hatay Havalimanı'nın yılında yapımına başlandığını söyleyen Keskin, deprem sonrası TÜBİTAK'ın 16 kişiden oluşan sismik araştırma grubunu Hatay'da ağırladıklarını, yer altı suları ve toprak hareketleriyle ilgili bütün çalışmaların yapıldığını bildirdi. Bu çalışmaların raporlanmasını beklediklerini dile getiren Keskin, "Rapor doğrultusunda güçlendirme gerekiyorsa bilimi rehber alarak yapacağız; radikal şekilde 'çalışmaz' derlerse yine ilgili büyüklerimizle bunu paylaşacağız." ifadelerini kullandı.

"Sosyal baskı neticesinde oraya havalimanı yapıldı"

Komisyon Başkanı Eroğlu da Hatay Havalimanı konusunda bakanlık yaptığı dönemde DSİ'den görüş istendiğini, kendilerinin bu alanda havalimanı yapılmasının uygun olmadığını bildirdiklerini söyledi.

Eroğlu, "Antakya bölgesinden çok büyük baskı geldi; 'Biz İskenderun tarafında havalimanı istemiyoruz, bu tarafa istiyoruz' şeklinde. Sosyal baskı neticesinde oraya havalimanı yapıldı." dedi.

Birbirine yakın havaalanlarının işlemediğini belirten Eroğlu, "O yüzden bölgesel havaalanlarını dikkate almak gerekiyor, yoksa kaynak israfı oluyor." diye konuştu.

Eroğlu'nun sözleri üzerine CHP İstanbul Milletvekili Gökan Zeybek, "Sayın başkanım sizi şöyle muhalefet tarafına alalım." dedi. Eroğlu da Zeybek'e, "Ben bilim adamıyım. Gerçek neyse onu söylüyorum." karşılığını verdi.

Kız Kulesi'ndeki çalışma

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürü Yalçın Eyigün, İstanbul'daki Marmaray ve Avrasya tünellerinin depreme dayanıklı olduğunu, Çamlıca Kulesi'nin de sismik izolatörler ve sismik haber veren sensörlerle donatıldığını söyledi.

İzmir depreminin ardından Çamlıca Kulesi'nden veri aldıklarını belirten Eyigün, tepenin sağa sola 60 santim salınım kabiliyeti olduğunu, İzmir depreminde kulenin 15 milim kadar salındığını, bu konuda bir sorun görmediklerini ifade etti.

Depremden iki ay önce Kültür ve Turizm Bakanlığının daveti üzerine Kız Kulesi'nde incelemelerde bulunduklarını anlatan Eyigün, "Kız Kulesi bir ada ama bu ada okyanustaki gibi volkanın en sert katmanlarının dışarı çıkması, katılaşması gibi sert değil. Çok yumuşak zemin üzerinde oturuyor. 'Bu yüzden bu kuleyi yüzlerce, binlerce yıl ayakta tutmanın gereğini yapmak lazım' diye bir rapor verdik. Bu da kulenin bulunduğu adayı çepeçevre kazıklarla kuşatmaktı. Bakanımız onay verdi. Bu çalışma bitmek üzere. Nitekim 5 ay önceki Düzce depreminde bile kulede çatlakların ilerlediğini söylediler. İyi bir proje yaptığımızı zannediyorum. Beklenen İstanbul depreminde Kız Kulesi'nde, biz altına imza atıyoruz, hiçbir çatlama olmayacak." diye konuştu.

Türk Hava Yolları (THY) Uçuş ve İşletmelerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Kadaifçiler, 6 Şubat'ta saat itibarıyla deprem bölgesine 9 kargo uçağıyla 38 kargo uçuşu gerçekleştirdiklerini söyledi. Kadaifçiler, bu aralıkta 6 bin arama kurtarma personelini ulaştırdıklarının bilgisini verdi.

Depremin ilk 48 saatinde toplam yolcu seferi yaptıklarını belirten Kadaifçiler, 35 bin arama kurtarma ekibi ve teknik personeli bölgeye ulaştırdıklarını söyledi.

Kadaifçiler, dün itibarıyla afet bölgesinden 4 bin seferle bin yolcunun, afet bölgesine ise 4 bin seferle bin yolcunun taşındığını bildirdi.

THY'nin AFAD'a 2 milyar lira bağışta bulunduğunu anımsatan Kadaifçiler, iki hafta önce İstanbul Valisine bağışı çek olarak teslim ettiklerini belirtti.

Kadaifçiler, deprem bölgesinde tahliyelerde 1 Mart tarihine kadar ücret alınmadığını ancak bu kişilerden rezervasyon yapmalarını istediklerini söyledi.

Milletvekillerinin "Hatay'a neden şu an bilet alınamıyor?" sorusuna karşılık Kadaifçiler, 16 Mayıs'a kadar Hatay'a gidiş yönünün ticari uçuşlara kapalı olduğunu dile getirdi.

"Güçlendirme ihtiyacı varsa bunları değerlendireceğiz"

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Haberleşme Genel Müdür Vekili Orhan Kemal Ardıç da sunumunda deprem sonrası alınması gereken ciddi tedbirler olduğunu söyledi.

Ardıç, "Akü, jeneratör gibi kaynakların artırımıyla ilgili çalışmalar yapacağız. Bina üzerinde bulunan baz istasyonlarının yeniden değerlendirmesine ilişkin çalışmalar yaptıracağız. Güçlendirme ihtiyacı varsa bunları değerlendireceğiz." dedi.

Milletvekillerinin sorusu üzerine depremin hemen ardından bölgeye ilk 48 saatte mobil baz istasyonu gönderildiğini belirten Ardıç, "Haberleşme olarak 3. gün normal seviyelere gelebildik." dedi.

Türk Telekom Kurumsal Risk ve İş Sürekliliği Başkanı Ali Gürsoy, depremde 37 personelin hayatını kaybettiğini söyledi. Bölgede santral ve binalarının bulunduğunu, depremde bunlardan 4'ünün tamamen yıkıldığını, 31'inin ise ağır hasarlı olduğunu dile getiren Gürsoy, bölgede 2 bin baz istasyonunun olduğunu, bunlardan 75'inin yıkıldığını kaydetti. Gürsoy, "Deprem öncesi 40 milyon çağrı adeti, deprem sonrasında milyona kadar ulaşmıştır." diye konuştu.

Baz istasyonlarında akülerin olduğunu ancak akülerin de bir kapasitesinin bulunduğunu ifade eden Gürsoy, "Bölgede enerji olmadığından, akülerin devreden çıkmasından dolayı bu kesintiler yaşanmıştır." dedi. Gürsoy, aktif mobil saha oranının depremden 3 gün sonra yüzde 91'e, 5 gün sonra ise yüzde 97'ye çıktığını belirtti.

Gürsoy, bu depremde trafikte sıkışıklık olmadığını, iletişimdeki kesintinin sebebinin baz istasyonlarındaki enerjinin kesilmesinden kaynaklandığını vurguladı.

Önerilerde bulunan Gürsoy, baz istasyonlarının standartlarının belirlenmesi gerektiğini kaydetti. Gürsoy, afet bölgelerinde yakıt temininde operatörlere öncelik verilmesini, afet durumunda sahada kurulan seyyar konteyner baz istasyonları için abonelik prosedürü aranmaksızın doğrudan enerji taleplerinin karşılanmasını istedi.

Türk Telekom Network Direktörü Ahmet Fethi Ayhan, "Türk Telekom internet altyapısında herhangi bir daralma, yavaşlama, müşterinin servis kalitesini etkileyecek bir problem yaşanmadı. Problemin kaynağı baz istasyonlarıydı. Depremde sadece 75'i yıkıldı, diğer baz istasyonlarındaki kesilme nedeni ise enerji kesintisi." dedi.

Vodafone Genel Müdür Yardımcısı Hasan Süel, depremde kule bazlı baz istasyonlarının zarar görmediğini, bina üstü baz istasyonlarının zarar gördüğünü belirtti.

Baz istasyonlarında aküler bitince jeneratörlerin devreye girdiğini ancak onların da kapasitesinin sınırlı olduğunu vurgulayan Süel, "Yol, trafik, yakıt bulma problemimiz oldu. Elektrik kesintisi çok uzun sürdü. Bu uzun sürede bizim tedariği sonsuza kadar sağlamamız gerçekçi değil." diye konuştu.

Operatörlere enerji önceliği ve yol geçiş önceliği verilmesi gerektiğini ifade eden Süel, nerede baz istasyonu kurulabileceğinin de imar planlarında belirlenmesine ihtiyaç olduğunu söyledi.

Turkcell Network Bölge Operasyonları Direktörü Abbas Ülgen Ünal, ilk gün 10 ilde 3 bin baz istasyonundan 'sinin kesildiğini dile getirdi.

Ünal, sahada ilk gün 14, ilk 5 günde ise baz istasyonu kurduklarını anlattı.

Bölgede enerji problemi yaşandığını ifade eden Ünal, "Bölgede 5'inci günün sonuna kadar ciddi bir enerji problemi vardı." diye konuştu.

Baz istasyonlarındaki kesintilerin yüzde 70'ini 4'üncü gün giderdiklerini kaydeden Ünal, kalıcı baz istasyonu kurduklarını, 2 hafta içinde toplamda baz istasyonunu kurmuş olacaklarını bildirdi.

Son Dakika›Politika›TBMM Deprem Araştırma Komisyonu toplandı - Son Dakika

Türk Telekom Network Direktörü Ahmet Fethi Ayhan, konferans kapsamında düzenlenen "Sanal Evren ve 5G Paneli"nde yaptığı konuşmada, metaverse teknolojilerine değindi.

Türkiye’nin doğru teknolojiyi kullanarak bu alanda ilerleyebileceğini belirten Ayhan, "Doğru yeri ve doğru teknolojiyi kullanarak iyi bir pozisyon alabilirsek ülke olarak bu pastada en doğru noktada kendimizi konumlayabiliriz. 'dan sonrası bu işin asıl oturabileceği temel yer gibi duruyor." dedi.

İşin terminal tarafının kritik olduğuna işaret eden Ayhan, burada kullanılan gözlüklerin ve diğer aksesuarların ağır ve portatif olmaması nedeniyle rahat kullanılamadığını söyledi.

Ayhan, işin terminal tarafındaki fırsatların daha büyük olduğuna dikkati çekerek, şöyle konuştu:

"Bu terminalleri hafifleştirip küçük, enerji tüketimini azaltan ve portatif olarak yanınızda taşıyabileceğiniz bir hale getirebilirseniz önemli fırsatlar olacaktır. Hepinizin evine yakın yerlerde baz istasyonları var. Bu cihazların küçülüp hafifleşmesi, gözlükten veya kulaklıktan bazı şeyleri çıkartıp, eve yakın birtakım bina veya Telekom ofislerindeki işlemcilerine çekip, müşterinin daha küçük, basit ve hafif hatta 'aptal' cihazları kullanıma sunarak, kompleks işleri kendi tarafımıza çektiğimiz bir altyapıyı kurmaya çalışıyoruz."

"Ülke 5G'ye hazır"

Türk Telekom olarak 5G teknolojisine çok ciddi yatırımlar yaptıklarını vurgulayan Ayhan, laboratuvarda öncelikle ürünleri test ettiklerini anlattı.

Ayhan, yerli üreticilerin global üreticilerle aynı standartları alabilmesi, o ürünleri daha iyi tanımaları ve Türkiye'den yerli birtakım ürünler çıkabilmesi amacıyla yerli üreticileri yanlarına çektiklerini dile getirdi.

Arçelik'in bir fabrikasına 5G'ye hazır özel bir şebeke kurdukları bilgisini veren Ayhan, artık firmanın ürünlerinin ne zaman banttan indiği, hasar durumu, hangi gemiyle hangi ülkeye, ne zaman gittiği, hatta ilk arızasını ne zaman gerçekleştirdiği gibi hayat döngüsüne ulaşabildiklerini, bunun da firmaya çok büyük tasarruf sağladığını bildirdi.

Ayhan, insanların 5G'den korkmaması gerektiğini belirterek, şunları aktardı:

"Ülke 5G'ye hazır, merak etmeyin. Bütün operatörler çalışmalarımızı tamamlıyoruz, altyapı yatırımlarımızda eksik yok. Anadolu’nun yüzde 94'ünde fiber altyapı caddede, sokakta, evde var. Sene sonu itibarıyla bu oran inşallah yüzde 95'e çıkacak. Sene sonunda kendi mobil istasyonlarımızın yüzde 50'si fiber altyapıdan çalışır hale gelecek."

"5G teknolojisi meta evren için başlangıç"

Turkcell Türkiye Şebeke Teknolojileri Direktörü Elif Yenihan Kaya, metaverse evreninin ilk fikri temellerinin 'lı yıllarda başladığına, oyun dünyasının bu sanal evreni domine ettiğine dikkati çekerek, NFT ile sanal evrende gerçek ekonomi yaratma çabasının sürdüğünü anlattı.

Birçok meta evren bulunduğunu vurgulayan Yenihan Kaya, "Bu evrenlerin bir koordinasyonu, entegrasyonu olacak mı, hangisi domine edecek ya da birisi domine edecek mi?" sorularının cevaplarının ilerleyen dönemlerde yaşanarak görülebileceğini söyledi.

Yenihan Kaya, söz konusu uygulamaların, bireysel kullanıcılar için bir arada deneyimi paylaşma imkanı getirdiğini ifade ederek, "Söz konusu sanal dünyanın oluşturulması çok büyük bir veri ve geniş bant genişliğine ihtiyaç duyuyor, 5G teknolojisi de bu evren için bir başlangıç." değerlendirmesinde bulundu.

6G teknolojisinin de çok farklı bir açılım olduğunu, şu an sadece işitsel ve görsel hislere hitap edilebildiğini anlatan Elif Yenihan Kaya, 6G ile beraber tüm hislere hitap edebilen bir teknolojinin ve bunu kaldırabilecek bir şebeke oluşturulmasının hedeflendiğini kaydetti.

ULAK'ta 6G hazırlıkları

ULAK Haberleşme Tasarım ve AR-GE Direktörü Caner Arslan, sanal evrenin dünya için karbon ayak izini azaltmasını, tarımda verimliliği artırmasını, sanal ortamda sunulan ürünlerin fiziksel etkileşimlerle deneyimlenmesini mümkün hale getirmesini öngördüklerini söyledi.

Metaverse ile gelecek dönemde haberleşme altyapısının gelişiminin önemli olacağına dikkati çeken Arslan, 6G'nin önemli bir konsept niteliği taşıdığını, ULAK olarak 6G uygulamalarına yön veren firmalar arasına katılmak istediklerini dile getirdi.

- "Yatırımlarda ihtiyaç kavramı öne çıkıyor"

Türksat Siber Güvenlik Direktörü Mehmet Ali Erkul da herhangi bir teknoloji yatırımının ticarileşme sürecinde "ihtiyaç" kavramının öne çıktığını bildirdi. Erkul, e-Devlet platformunu buna örnek olarak gösterdi. Dijitalleşmenin özellikle büyük ölçekli kritik altyapı denilen sistemlerin modellenmesi noktasında geniş imkanlar sunduğuna dikkati çeken Erkul, şu değerlendirmede bulundu:

"Dijital ikiz tarafında sistemin birebir modellendiği ve bu sistem üzerinde canlı ortamda oluşabilecek tehdit ve risklerin sanal olarak modellemesinin yapıldığı, simule edildiği hatta fiziksel olarak kullanıcıların bu sisteme dahil olmasıyla oluşabilecek riskleri, saldırganların ve savunanların tek bir ortamda kendi dijital sistemlerini koruyabilecekleri ve ötesinde bu yapının güvenli şekilde sunulması için gerekli hazır bulunmuşluğu yükseltme imkanını bulduğumuzda, metaverse evrenini hayatımıza taşıyacağız."

"Önemli olan 5G'nin yarattığı faydalar"

Vodafone Türkiye Network Planlama Direktörü Erhan Eraydın, operatörlerin öncelikli olarak işin altyapı tarafında varlık gösterdiğini dile getirdi.

Operatörlerin metaverse evreninde daha fazla yer almak için çaba gösterdiğini vurgulayan Eraydın, Güney Kore'nin bu iş için 'te ulusal bir strateji belirlediğini hatırlattı.

Eraydın, bu ülkede şu an insanların normal şekilde değil, avatarlarıyla mesajlaştığını belirterek, Güney Kore'deki oyun dünyasının büyüklüğünün 15 milyar dolara ulaştığını bildirdi.

Gelecekte 5G ile iletişim hızında yaşanacak artışa dikkati çeken Eraydın, "Burada önemli olan 5G'nin yarattığı inovasyon, ekosistem ve platformun sağlayacağı faydalar." diye konuştu.

"Siber güvenlik" vurgusu

Huawei Türkiye Siber Güvenlik ve Gizlilik Şefi Ömer Faruk Şahin, her teknolojinin bir öncekinden daha güvenli hale gelerek son kullanıcıya sunulduğunu bildirdi.

Yeni teknolojilerin mevcut teknoloji ve insanoğlunun bilgi birikimiyle oluştuğunu belirten Şahin, "Siber güvenliği teknik bir altyapıyla geliştirmeye ve standarda dönüştürmeye çalışıyoruz." dedi.