kaynağı değiştir]
Türkiye'de çeşitli şekillerde adlandırılmış pek çok cezaevi bulunmaktadır. Bu cezaevleri aşağıdaki tabloda ayrıntılarıyla listelenmiştir;
Tip | Sayı | Kapasite (single) | Kapasite (complete) | Bilgiler |
A | 21 | yılları arasında inşa edilmiş mahalli tiplerdir. 4 koğuş, banyo, mutfak, kütüphane ve konferans salonu bulunur. | ||
A1 | 16 | A tipine ilaveten: 2 adet hücre ve mutfak olarak da kullanılan koğuşlar. | ||
A2 | 17 | 40 | 5 koğuş ve 2 disiplin (inzibat) odası. | |
A3 | 31 | 60 | 6 koğuş. | |
B | 16 | 64 | 7 koğuş ve 2 disiplin (inzibat) odası; her koğuş kendi havalandırmasına çıkabilir. | |
C | 7 | 8 koğuş ve 4 disiplin (inzibat) odası | ||
D | 2 | 11 blok, bir adet blok idare tarafından kullanılır; oda (hücre). E Blok topluca kullanılır (Çamaşırhane,Kütüphane vb.). H ve L bloğunun alt katları disiplin odası. G blokunun birinci ve ikinci katlarında 10 adet müşahede odası. Bu blokta ayrıca revir de bulunur. | ||
E | 45 | 2 katlı koğuş sistemine uygun inşa edilmiştir. Daha sonra 2, 4, 6, 8 ve 10 kişilik odalar haline getirilmiştir. Her odanın kendi havalandırması bulunur. Alt katlar yemekhane, üst katlar yatakhanedir. | ||
F | 13 | Bkz. F tipi Cezaevleri | ||
H | 5 | 2 katlı koğuş sistemine uygun inşa edilmiştir. adet tek adet 3 kişilik odalar bulunur. | ||
K1 | 83 | 60 | Mahalli bölgelerde bulunur. 4 koğuş ve disiplin (inzibat) odası bulunur. Her koğuşun havalandırması vardır. | |
K2 | 24 | K1 gibi 6 koğuş ve 2 disiplin (inzibat) odası bulunur. | ||
L | 16 | Kapalı cezaevleri, büyük şehirlerin eski cezaevleri bu şekilde adlandırılır.. | ||
M | 24 | 2 katlı koğuş sistemine uygun inşa edilmiştir. 4, 6, 8, 10 kişilik koğuşlar bulunur. Her koğuşun havalandırması bulunur. 6 disiplin odası vardır. | ||
T | 4 | T tipi cezaevi Bakırköy'de Metris No. 1, Bakırköy Metris No. 2, ÜmraniyeErzurum/Oltu ve Osmaniye'de bulunur. 8 tutuklu için 72 oda, 3 kişilik 8 adet 16 adet koğuş 3 kişilik yaşama ve uyuma alanı 8 kişilik uyuma ve yaşam alanı. 8 kişilik egzersiz odası. Spor salonu. 45 kişilik açık, 36 kişilik kapalı görüş alanı. Avukatların mahkûmlar ile görüştüğü 32 kişilik oda. | ||
F(o) | 1 | kadınlar için açık cezaevi | ||
F(c) | Paşakapısı | Kadınlar için kapalı cezaevi. Paşakapısı ve Bakırköy'de bulunur. | ||
Bakırköy | yılında yapımına başlanmıştır. 12 kişi için 38 ünite, üç kişilik ve 44 adet koğuş için 2 ünite. | |||
Sincan | Ankara'ya yakın bir ilçededir. 12 kişilik 24 ünite, Üç kişilik ve 28 adet koğuş için 12 ünite. | |||
K(c) | 3 | Kapalı çocuk cezaevi | ||
K(e) | 3 | Çocuklar için eğitim merkezi; yaş arası çocuklar burada tutulur. Bazı zamanlar eğitim 21 yaşına gelinceye dek sürebilir. | ||
(c) | 23 | 6, | ||
(o) | 28 | 6, | ||
(o) | 38 | 2, | ||
R | 2 | Rehabilitasyon merkezleridir. Fiziki olarak engeli bulunan ve diğer kapalı cezaevlerinde kalması durumunda hayatını idame ettirmekte büyük güçlükler yaşayacak hükümlü ve tutuklular bu tipteki kurumlara nakledilirler. 1 Adet İzmir Menemen 1 adet de İstanbul Metris kampüsünde bulunmaktadır. İnfaz ve koruma memurlarının yanı sıra hastabakıcılar da görev yapmaktadır. | ||
S | 1 | Yılından itibaren yapımlarına başlanan kurumlardır. Ağırlıklı olarak tek kişilik oda şeklinde mimari yapıya sahiptir. | ||
Y | 7 | Ağırlaştırılmış müebbet cezasını infaz etmekte olan hükümlüler ve diğer kurumlarda bulunmaları halinde kurum asayişini olumsuz yönde etkileyeceği değerlendirilen hükümlü ve tutuklular Y tipi yüksek güvenlikli kurumlarda barındırılır. Bu kurumlar diğer kurumlara nazaran mimari olarak oldukça farklıdır. |
Dıştan koruma ile görevli personeli bulunmayan ve firara karşı güvenlik önemlerinin en az ve daha basit tutulduğu cezaevleridir. İyi halli, çalışma gücüne sahip ve firar etmeyeceklerine kanaat getirilen hükümlüler bu cezaevlerine gönderilir. İnfaz ve koruma memuru nezaretinde dışarı çıkmak, ziyaretçilerle serbestçe görüşmek mümkündür. Açık cezaevindeki hükümlülerin bir işte çalışmaları zorunludur. Emekleri karşılığı olarak gündelik ve prim alırlar. İaşe bedelleri kendilerinin kazançlarından tahsil olunduktan sonra geriye kalan tasarrufları tahliyelerinde kendilerine, vefatlarında mirasçılarına ödenir.
İçten ve dıştan koruma ile görevli personeli bulunan ve dışarıya temasa imkân vermeyen cezaevleridir. Türkiye’de müstakil tutukevi bulunmadığından kapalı cezaevleri aynı zamanda tutukevi olarak da kullanılmaktadır. Ancak, tutukluların hükümlülerden ayrı mekânlarda barındırılmaları gerekmektedir. Kadın tutuklu ve hükümlülerin de ayrı bölümlerde tutulmaları gerekir. Aynı şekilde, çocuk cezaevi ıslahevi bulunmayan yerlerde çocuk tutuklular ayrı kesimlerde tutulurlar. Çocuk tutuklular hüküm aldıkları zaman yani suçları sabit görüldüğünde çocuk eğitim evlerine nakledilirler. Kapalı cezaevleri, kapasitelerine, tesislerine ve mimari yapılarına göre A tipi, B tipi, C tipi, E tipi, F tipi, L tipi, T tipi, S tipi R tipi ve Yüksek Güvenlikli[1] olarak sınıflandırılmaktadır. Ancak bazı cezaevleri yapıları itibarıyla eşsizlerdir ve tipleri yoktur. Bölge ve kullanım amacına uygun olarak özel plana bağlı olarak yapılmıştır. Ulucanlar Cezaevi Müzesi de cezaevi olarak hizmet verdiği yıllarda tipsiz bir cezaeviydi.
Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğüne göre 5 Ocak yılında Türkiye'de adet ceza infaz kurumu bulunmaktadır. adedi kapalı, 53 tanesi açık cezaevidir. Ayrıca 2 çocuk eğitimevi, 5 kadın kapalı, 1 kadın açık ve 3 çocuk kapalı ceza infaz kurumu bulunmaktadır. Aynı tarihli bilgiye göre toplam mahkûm sayısı 'dir. Bunlardan tanesi tutuklu, tanesi ise hükümlüdür. Toplam kapasite ise kişidir. yılından itibaren ceza infaz kurumlarının çağdaş standartlara uyumu kapsamında uluslararası normlara uymayan ve fiziki şartları ve kapasiteleri itibarıyla eğitim ve iyileştirmenin kısıtlı yapıldığı ya da hiç yapılamadığı küçük ilçe ceza infaz kurumlarından adedi kapatılmıştır. Bununla birlikte yine yılından itibaren 83 yeni ceza infaz kurumu açılmış, 32 ceza infaz kurumuna ise ek bina ya da ek açık yapılmak suretiyle toplam kapasite kişi arttırılmıştır. Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğünün çağdaş ceza infaz kurumları yapma ve eski tip ceza infaz kurumlarını kapatma politikası halen devam etmektedir. Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğünün yayınladığı tabloya göre yıllara göre mahkûm sayıları aşağıdaki gibidir;
Yıl | Mahkûm | Sanık | Toplam | |||||||
Genel Suçlulular | "Terör Suçluları" | Adet | Genel Suçlulular | "Terör Suçluları" | Adet | |||||