Akar Böceği Isırığı

Tahtakurusu, insan ve hayvan kanıyla beslenen küçük canlılardır. Bu böcekler tarafından ısırılmak birtakım olumsuz durumlara neden olabilir. Bu yazımızda tahtakurusu ısırıkları, belirtileri, alerjileri ve korunma yollarını sizler için detaylı bir şekilde yazdık.

Tahtakurusu nedir?

Tahtakuruları, yaşam alanlarınızın çoğu yerinde olabilen, insan ve hayvanlardan beslenen, 1-7 milimetre uzunluğunda olan böceklerdir. Geceleri aktif olan bu böcekler, yatağınızda, mobilyanızda, halınızda, giysilerinizde ve diğer eşyalarınızda yaşayabilirler. Düz, oval şekilli ve kırmızımsı olan tahtakurularının ısırıkları nadiren tehlikeli olsa da oldukça kaşıntılı olabilirler. Bazı durumlarda ise bu ısırıklar alerjik reaksiyona ve enfeksiyona neden olabilir.

Tahtakurusu Isırıkları Nasıl Görünür?

Bazı kişilerde tahtakurusu ısırıkları herhangi bir belirti vermezken bazı kişilerde ise şu belirtiler meydana gelebilir:

Kırmızı ve şişmiş, her bir ısırığın merkezinde koyu bir noktalar,

Sıra halinde veya kümeler halinde düzenlenmiş, birden fazla gruplanmış ısırık,

Kaşıntı.

Tahtakuruları vücudun herhangi bir yerini ısırabilmekle birlikte genel olarak yüz, boyun, kollar ve eller gibi uyurken maruz kalınan yerleri ısırır. Bazı durumlarda ısırıklar, sıvı dolu kabarcıklara dönüşebilir.

Tahtakurusu Isırığının Belirtileri Nelerdir?

Tahtakurusu ısırdığı zaman çok az miktarda anestezi salgıladığı için ısırığı hemen fark etmesiniz ce belirtilerin ortaya çıkması birkaç günü bulabilir.

Isırılan bölgede genellikle belirgin kızarıklık olur ve bölge şişer.

Vücudun bir bölgesinde birden fazla ısırık görülebilir.

Isırıklar kaşıntılıdır ve yanma olabilir.

Isırıklar, kanmalara ya da ısırılan bölgede enfeksiyona neden olabilir.

Bebeklerde Tahtakurusu Isırıkları

Bebeğinizin veya çocuğunuzun tahtakurusu tarafında ısırıldığını düşünüyorsanız, çarşaflarını, şiltelerini, yatağını ve yakındaki süpürgelikleri böcek belirtileri için kontrol edin.

Isırılan bölgeyi bol su ve sabunla yıkayın, soğuk kompres uygulayın.

Isırıkların tedavisinde ilaç kullanmak için doktorunuz ya da eczacınızla iletişime geçin.

Çocuğunuz söylediğinizi anlayacak yaştaysa, ısırılan bölgeyi kaşımaması gerektiğini söyleyin.

Kaşımadan kaynaklanan olumsuzlukların önüne geçmek için çocuğunuzun tırnaklarını kısa tutun, ısırıkları bandajla örtün.

Tahtakurusu Isırıkları ve Pire Isırıklarının Farkları

İki böceğin ısırıkları da görünüş olarak benzerdir. İki durumda da ciltte kaşıntılı, kırmızı yumrular oluşur. Pireler genel olarak vücudun alt yarısını, eklemlerin arasındaki nemli, sıcak alanları ısırır. Pirenin ısırdığı yerler; ayak, koltukaltları, dirsekler veya dizlerin içiyken tahtakuruları eller, kollar, boyun ve yüz bölgesini ısırır.

Tahtakurusu ve Sivrisinek Isırıklarının Farkları

İki ısırık da kırmızı, şiş ve kaşıntılı olabilir. Tahtakurusu ısırıkları, vücudun küçük bir bölgesinde bir dizi ısırık şeklinde olur. Görünür yerlerde olan tek tük ısırıkların sivrisinek ısırığı olma olasılığı daha yüksektir. İki böcek tarafından ısırığı da bir, iki hafta içinde geçme eğilimindedir.

Tahtakurusu ısırıklarını örümcek ısırıkları, karınca ısırıkları veya diğer böcek ısırıklarıyla karıştırmak da mümkündür.

Tahtakurusu Isırıkları ve Kurdeşen

Kurdeşen ve tahtakurusu ısırıkları birbiri ile karıştırılabilir. Kurdeşen alerji yta da farklı bir durumdan kaynaklanır. Cildinizde yer değiştiren, kısa sürede genişleyen, vücudunuzun bir bölümünden diğer bölümüne yayılan kırımızı yumrular, kurdeşendir. Vücudunuzun bir bölümünde şekil veya konum değiştirmeden görünen küçük bir grup veya çizgisel kızarıklıkların tahtakurusu ısırıkları olma olasılığı daha yüksektir.

Solunum güçlüğü, baş dönmesi, mide bulantısı veya kusmayla birlikte kurdeşen geliştirirseniz, acil tıbbi yardım almanız gerekir.

Tahtakurusu Isırıkları ve Örümcek Isırıklarının Farkları

Örümcek ısırıkları da kırmızı ve kaşıntılı olabilir. Ancak örümcekler, nadiren birden fazla ısırır. Tahtakurusu ise birden fazla kere ısırır. Örümcek ısırıklarının iyileşmesi, uzun sürer ve enfeksiyon kaparsa cilde zarar verebilir. Bazı örümcekler zehirlidir, böyle bir durumda acil yardım almanız gerekir.

Tahtakurusu Isırıklarının Riskleri

Tahtakurusu ısırıkları, rahatsız edici durumlardır ancak bazı durumlarda bu durum rahatsızlıktan fazla bir hal alır. Enfeksiyona da neden olabilen bu durumun belirtileri şunları içerir:

• Isırıktan yayılan ağrı ve hassasiyet,
• Isırık çevresinde kızarıklık, şişme veya sıcaklık,
• Isırık yakınında kırmızı çizgiler veya lekeler,
• Isırıktan irin veya drenaj,
• Cildinin hassaslaşması,
• Ateş,
• Titreme.

Bazı durumlarda, tahtakurusu tarafından ısırıldıktan sonra alerjik reaksiyon meydana gelebilir. Nadir de olsa anafilaksi adı verileni hayatı tehdit eden bir reaksiyon meydana gelebilir. Aşağıdaki belirtilerden herhangi birini yaşarsanız tıbbi yardım almanız gerekir:

• Mide bulantısı,
• Kusma,
• Ateş,
• Titreme,
• Baş dönmesi,
• Nefes almada zorluk.

Tahtakuruları Isırıklarından Nasıl Kurtulurum?

Tahtakurularının genellikle saklandığı alanlar şunlardır:

• Şilteler,
• Yatak yayları,
• Yatak çerçeveleri, dikişler,
• Başlıklar,
• Yastıklar ve yatak takımları,
• Mobilya çatlakları veya dikişleri,
• Süpürgeliklerin etrafındaki halılar,
• Işık düğmelerinin ve elektrik priz plakalarının arkasındaki boşluklar,
• Perdeler,
• Çamaşırlar.

Tahtakurularından Korunma Yolları

Öncelikle istila edilmiş tüm alanları belirlemeye çalışın. Şu alanlarda bulunma olasılıkları daha yüksektir:

• Şilte ve yatak etiketlerinin yakınında,
• Yatak çerçevesi ve başlıktaki çatlaklarda,
• Süpürgeliklerde,
• Koltuk minderleri arasında,
• Mobilya derzlerinde,
• Elektrik prizlerinin içinde,
• Gevşek duvar kağıdı altında,
• Duvarlardaki resim ve posterlerin altında
• Duvar kağıdı ve tavanın birleştiği dikişte
• Tüm bu alanların üzerinden geçmek için bir el feneri kullanabilirsiniz.
• Zeminlerinizi, yataklarınızı, mobilyalarınızı ve cihazlarınızı elektrikli süpürgeyle ve buharla temizleyin.
• Çarşafları, örtüleri, giysileri ve yıkanabilecek her şeyi mümkün olan en yüksek ayarda yıkayın.
• Yıkanmayan eşyaları plastik torbalara kapatın ve yaklaşık 1 ay saklayın.
• Tahtakurularının girebilecekleri yerleri, çatlakları, duvar boşluklarını ve benzeri yerleri kapatın.
• Tahtakurularından kurtulmak için birkaç böcek ilacı da mevcuttur. Evinizde çok sayıda tahtakurusu varsa uzman bir ekipten yardım alın.

Tahtakurusu Isırıklarının Tedavisi

Tahtakurusu ısırıkları genellikle bir iki hafta içinde düzelme gösterir ancak belirtileri hafifletmek için şunları yapabilirsiniz:

Etkilenen bölgeye kaşıntı önleyici krem veya losyon sürebilirsiniz.

Kaşıntı ve yanmayı hafifletmek için antihistaminik kullanabilirsiniz.

Şişlik ve ağrı için bazı ağrı kesiciler kullanılabilir.

Enfeksiyon riskini azaltmak için etkilenen bölgeyi bol su ve sabunla yıkamalısınız.

Isırılan bölgeyi kaşımamanız gerekir.

Evde Uygulayabileceğiniz Tedaviler

Tahtakurusu ısırıklarının belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilecek çeşitli ev ilaçları vardır.

Bunlardan bazıları şunlardır:

• Soğuk bir bez veya havluya sarılmış bir buz torbası,
• İnce bir karbonat ve su bazlı macun,
• Bazı uçucu yağ türleri.

Sonuç Olarak

• Özellikle geceleri daha aktif olan tahtakuruları, insan ve hayvanlardan beslenen küçük böceklerdir.
• Kaşıntıya neden olmasından dolayı alerjik hastalıklarla karıştırılırlar.
• Teşhis için ısırığın görünümü ve tahtakuruları tespiti ilse yapılabilir
• Evin ilaçlama şirketleri ile istiladan kurtulması gerekir
• Tedavide kaşıntıyı önleyici kremler ve ağrı kesiciler kullanılabilir

Latince insecta yunanca éntemon; yani parçalar halinde doğma, anlamına gelen böcek kelimesi; dilimizde eklembacaklılardan omurgasızlara kadar geniş bir kitleyi kapsamaktadır. Tarihin tozlu sayfalarında kutsal sayılan Scarabaeidae familyasından gelen scarab yani pislik böceğinden, günümüzde bal arılarına kadar böcekler hayatımızın her adımında bizle beraberler. Hal böyle olunca, böceklerin olmadığı bir yaşam düşünülemez. Bu yazımızda böcekler ile temas ve yol açtıkları sorunlar hakkında konuşacağız.

Isırma mı Sokma mı?

Böcek ısırığı ve böcek sokması farklı eylemler olup, sokmalarda hastaya zehir enjeksiyonunu mevcuttur. Bu durumlar lokal tahrişten, hayatı tehdit eden anafilaksiye kadar değişen reaksiyonlara neden olabilir. En yaygın böcek sokmaları olan arı sokmaları sonrası anaflaksiye yaklaşım ve akrep sokmasına yaklaşım ve yönetim ayrı ayrı incelenmiştir.

Eklembacaklı ısırmalarına genel yaklaşım

Eklembacaklıların çoğu böcek olmakla birlikte örümcekler, çiyanlar ve kabuklular da artropoda adı altında incelenir. Isırılmaya yol açan sebepler içinde kan grubundan giyilen kıyafetin rengine, kullanılan parfümden vücut ısısına kadar bir çok insan kaynaklı neden vardır.^​1–3​ Hatta belirli bir anofel cinsi sivrisineğin, muz tüketimi sonrası kişiye olan ilgisinin arttığına dair bir çalışma dahi vardır.^​4​

Böcek ısırığı reaksiyonları

Böcek ısırığı sonrası şişme, papül, eritem gibi lokal reaksiyonların yanı sıra; ürtiker, allerjik reaksiyon, hatta nadiren serum hastalığı^​6​ gibi sistemik reaksiyonlar da görülebilir.

Lokal reaksiyonlar  

Bir böcek ısırığına verilen normal reaksiyon, etkilenen alanda dakikalar içinde ortaya çıkan; kaşıntılı, lokal eritem ve ödemden oluşan inflamatuar bir reaksiyondur. Tek giriş deliği görülebilir. Çift çift giriş deliği örümcek ve çiyan ısırıklarında izlenebilir. Semptomlar genellikle birkaç saat içinde azalır. Lokal reaksiyonlara, böcek tükürüğünde bulunan faktör Xa inhibitörleri gibi antikoagülanlar, amilazlar ve esterazlar gibi sindirim enzimleri ile aglütininler ve mukopolisakkaritler gibi tahriş edici maddeler neden olur.^​7​ Kimi zaman ise lokal bir reaksiyonu; ödem, kaşıntı ve kızarıklıktan oluşan gecikmiş bir cilt reaksiyonu takip eder.

Tedavi

Isırılan yer hemen su ve sabun ile yıkanmalıdır. Soğuk uygulama lokal ödemin azaltılmasında etkilidir. Kaşıntıyı azaltmak için pramoksin ya da kalamin içeren krem, jel türü ilaçlar kullanılabilir. Rutin olarak topikal antihistaminik ve anestezik kullanımından ise kaçınılmalıdır. Bu ilaçlar güneşe maruziyet sonrası hassasiyet ve kontakt dermatit duyarlılığını arttırabilir.^​8​ İnatçı ve geçmeyen kaşıntı halinde oral antihistaminikler tercih edilebilir. Şiddetli vakalarda ise, kısa süreli oral glukokortikoidlerle tedavi düşünülebilir.^​9​

Nadir görülen lokal reaksiyonlar

Nadir olsalar da böcek ısırmaları sonrasında veziküler, büllöz ya da nekrotik doku hasarı gelişebilir. Nekrotik hasar çoğunlukla çiyan ya da örümcek ısırığı sonrasında izlenir.^​10,11​

Edinilmiş immün yetmezlik sendromu (AIDS), Epstein-Barr virüsü ile ilişkili NK lenfositozu gibi kazanılmış ya da bağışıklığı baskılanmış hastalarda lokal reaksiyonlar daha gürültülü seyredebilir. Bu tür hastalarda şiddetli lokal yanıta ek olarak ateş ya da lenfadenopati gibi sistemik yanıtlar da gözlemlenebilir.^{​13–15​}

Papüler ürtiker

Daha çok sivrisinek, pire veya tahtakurusu olmak üzere böcek ısırıklarının derinin açıkta kalan kollar, alt bacaklar, üst sırt, kafa derisi gibi bölgelerinde yaklaşık 0.5-1 cm ebatlarında lezyonlar olarak izlenebilir.^​16​ Papüler ürtiker çoğunlukla 2-10 yaş arası çocuklarda bildirilmiştir. Bu çocuklarda genital, perianal ve koltuk altı bölgeleri korunur.^​17​ Papüler ürtiker klinik bir tanıdır; lezyonların başlangıcı ile ısırma arasında süre geçebilir ya da böcek ısırığı hiç fark edilmemiş de olabilir. Tedavide nonsedadif antihistaminikler ve lezyon üzerine uygulanan topikal kortikosteroidler etkilidir.^​17​

Sistemik alerjik reaksiyonlar

Böcek ısırıklarına karşı sistemik reaksiyonlar nadir olsa da özellikle öpücük böcekleri (Triatoma) olmak üzere; sivrisinekler, keneler, karasinekler, geyik sinekleri, at sinekleri ve çıyanların ısırmasına cevap olarak tanımlanmıştır.^{​18–21​}  Mast hücre bozukluğu olan hastalarda sistemik yanıt görülme olasılığı yüksektir. Böcek ısırması sonrası hipotansiyon gelişen hastalar, mast hücre bozuklukları açısından taranmalıdır.^​22,23​

Sistemik reaksiyon açısından en önemli durum şüphesiz ki anaflaksidir. Böyle bir durumda en kısa sürede hastaya adrenalin ile müdahale etmek gerekmektedir. Anaflaksiye yaklaşım yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.

Özel Artropod Isırıkları

Sivrisinekler

En sık görülen böcek ısırıklarıdır. Sadece dişi sivrisinekler kan ile beslenirler. Isırılmalardan genellikle Anopheles , Culex , Aedes ve Psorophora cinsleri sorumludur.

Sivrisinek ısırıkları sonrasında tipik olarak lokal ağrı, kaşıntı ve eritem izlenir. Ardından çoğunlukla 20. dakikada pik yapan ve 1-2 günü bulan kaşıntılı sertleşmiş papül oluşur.^​25​ Bazen, özellikle çocuklarda ısırık bölgesini çevreleyen belirgin şişlik, sıcaklık, kızarıklık, kaşıntı ve ağrı geliştirebilir ve buna nadiren ateş eşlik edebilir. Skeeter sendromu olarak adlandırılan bu durum selülitle gibi tanımlanıp bu şekilde tedavi edilebilir.^​26,27​  Ayırıcı olarak bu reaksiyon ısırıktan sonraki saatler içinde gelişirken, selülit gelişmesi günler içinde olur. Birçok hastada, bu durum yaşla birlikte düzelir. Bu tip hastalarda yaz aylarında profilaktik antihistaminikler önerilebilir.^​28​

Nadiren ürtiker, anjiyoödem, hırıltı, hipotansiyon, bilinç kaybı veya diğer anafilaksi belirtilerinin bazı kombinasyonları ile kendini gösteren sivrisinek ısırıkları sonrası klasik anafilaksi gelişmesi bildirilmiştir.^​25,26​

Sivrisinekler tarafından dünya çapında bulaşan hastalıklar arasında sıtma, sarı humma, dang humması ve dang hemorajik ateşi, lenfatik filaryaz, Batı Nil virüsü, St. Louis ensefaliti, doğu at ensefaliti ve La Crosse ensefaliti, chikungunya, Zika ve diğer arbovirüsler vardır. 

Keneler

Keneler ile ilgili öncelikli endişe tabi ki bulaştırabileceği hastalıklardır. Bununla birlikte nadir görülen kene felci, anaflaksi ve kene ısırması sonrası özellikle kırmızı ete karşı gelişen alerji^​29​ de önemli reaksiyonlardır. Özellikle Kırım Kongo Kanamalı Ateşi ve diğer kene ile ilgili hastalıklar ve yönetimleri daha önce sayfamızda bahsedilmiştir.

Kene felci olarak bilinen sendrom; daha çok Avustralya ve Kuzey Amerika’da görülen bazı kene türlerinin tükürük nörotoksinlerinin yol açtığı bir durumdur. İlk semptomlar tipik olarak bir kene tutunduktan yaklaşık dört- yedi gün sonra başlar.  Genellikle yorgunluk ve halsizlik hissi ile başlar, takibinde dengesiz yürüyüşe ilerler. İleri evrelerde solunum felci gelişebilir. Bu semptomları açıklayamadığımız bir hasta ile karşılaşıldığında mutlaka hasta ayrıntılı olarak muayene edilmeli ve varsa keneler derhal çıkarılmalıdır. Kene felcinin tanınması önemlidir çünkü ölümcül sonuçlar doğurabilir. Tedavide teşhis edilirse kene çıkarılması ve destekleyici bakım kombinasyonu önerilir.^​30,31​

Bazı hastalarda kene ısırması sonrası kırmızı ete ve ette bulunan galaktoz-alfa-1,3-galaktoza karşı aşırı duyarlılık bildirilmiştir.^{​29,32,33​} Etin oral alımından sonra sindirim sırasında bulgular ortaya çıkmaya başlar, bu da ortalama 4 saati bulabilir. Bu şekilde oluşan aşırı duyarlılığı önlemenin tek yolu kırmızı et tüketiminden kaçınmaktır.

Pireler

Çoğunlukla önemsiz ve göz ardı edilen ısırıklara neden olur. Bununla birlikte nadiren de olsa, lokal reaksiyonlara ve eskarlara, püstüllere veya nekrotik lezyonlara neden olabilirler. Folüküler olmayan papüller şeklinde olabileceği gibi, nadiren de olsa papüler ürtikeri tetikleyebilirler.

Çıyanlar 

Çok bacaklı, uzun vücutlu ve çok hızlı hareket eden eklembacaklılar ailesinin bir üyesidir. Çoğunlukla büyükleri zehirlidir. Dünya genelinde sıcak ve nemli ortamlarda bulunurlar. Kırkayaklar aksine tehdit edildiklerini hissettiklerinde kaçmak yerine ısırırlar. Genellikle gece avlanan çıyanlar, önce avını etkisiz hale getirmek için özelleşmiş ön kollarındaki nörotoksini kullanırlar. Çıyan ısırığı ağrılı olup ödem ile birlikte seyreden. Lezyonlar çoğunlukla ekstremitelerde bulunur. Lezyonlarda çift giriş izi görülebilir.^​35​ Isırık ;lokal reaksiyonlardan böbrek yetmezliği ve hatta myokard enfarktüsüne uzanan bir dizi farklı reaksiyona yol açabilmektedir.^{​36–38​} Ancak büyük çoğunluğu kendi kendini sınırlayan lezyonlar ile komplikasyonsuz iyileşir. Korkunç görünümlerinin yanı sıra çıyanlar hastalık bulaştırmazlar.

Tedavide lokal ve sistemik seçenekler hastaya göre şekillenmektedir. Tedaviler içinde; sistemik analjezikler, antihistaminikler, soğuk uygulaması, etkilenen vücut kısmına sıcak uygulaması ve lokal anestezik enjeksiyonu bulunur.^{​39–41​} 

Akarlar 

Akarlar; örümceğimsiler ailesinden boyut ve şekil olarak çeşitlilik gösteren bir türdür. Dut böceklerinden saman ve hayvan akarlarına kadar çok geniş bir popülasyona sahiptir ve büyük çoğunluğu insanları ısırır. Uyuz akarları ve folikül akarları haricindekiler insan üzerinde yaşamadıkları için; vakalar kendi kendini sınırlar. Isırıklarında küçük, yoğun kaşıntılı eritematöz papüler lezyonlar oluşur. Kabarık görünüme sahip olabilelecekleri gibi püstüler, veziküler veya nadiren büllöz görünebilirler. Kabuklu lezyon oluşumu halinde ikincil enfeksiyona ilerleme açısından izlenmeleri gereklidir. Uyuz ısırıkları ve büyük akar ısırıkları lokalize gruplanmıştır; ayrıca uyuzda yuvalanma izlenebilir. Tedavide diğer akar ısırıkları lezyona göre tedavi edilirken uyuz tanı ve tedavisi özel bir yaklaşım içermektedir.

Örümcekler

Dünya üzerinde var olan örümceklerden sadece az sayıda örümcek insanı ısırır.^​42​ Çoğu örümcek memeliler üzerinde etkisizdir ve çok azının çene yapıları deriyi geçebilir.^​43,44​ İnsanlarda önemli ısırıklara neden olma olasılığı en yüksek olan örümcekler, kara dul, sahte kara dul örümcekleri, münzevi örümcekleri, Avustralya huni ağ örümcekleri ve Phoneutria örümcekleridir. 

Dul Örümcekler

Karadul örümceği ısırıklarında proksimale yayılan şiddetli ağrı ve ısırık bölgesini çevreleyen lokalize terleme ile karakteristik bir sistemik reaksiyonun eşlik ettiği, belirgin olmayan lokal lezyonlara neden olur. Karın kaslarında sertlik ile akut cerrahi batını taklit edebilir. Bebeklerde ve küçük çocuklarda siyalore, yaygın eritem, titremeler, kas zayıflığı ve tetani; hatta nöbetler dahil nörolojik bulgular izlenebilir. Hastalarda taşikardi, takipne ve hipertansiyon gelişebilir.^​45,46​ Sahte karadul örümceğinde ise daha hafif olmakla birlikte; ağrı, kaşıntı ve sekonder enfeksiyonun eşlik ettiği önemli lokal reaksiyonlar meydana gelir.^​47,48​

Münzevi Örümcekler

Münzevi örümcekler, adları gibi çoğunlukla yakın insan temasının olmadığı yerlerde bulunurlar. Ardiyeye kaldırılmış eski eşyalar, uzun süredir kullanılmayan çekmeceler, dolaplar gibi yerlerde yaşarlar. Münzevi örümcek ısırıklarında ilk temas tipik olarak ağrısızdır; ancak takibindeki birkaç gün içinde ağrı gelişimi önemli olabilir. Isırıkları, merkezi solukluk oluşturan kırmızı plaklar veya papüller olarak görünebilir.^​49​ Münzevi örümcek ısırıkları nekrotize olmalarıyla bilinirken; bu durum vakaların çok azında karşımıza çıkar. Sistemik bulgular nadirdir ve nonspesifik olarak ortaya çıkar. Nadiren çocuklarda hemoglobinüri, hemoglobinemi ve trombositopeni gelişebilir.

Tedavi

Tedavide lokal bulgular çoğunlukla siliktir ve herhangi bir böcek ısırığı ile karışabilir. Çoğu lokal yönetim ile 7-10 gün içinde kendiliğinden kaybolur. Özellikle Münzevi örümceklere atfedilen nekrotizan lezyonlar ileri bakım gerektirmektedir.^​50​ Ürtiker, lokal alerji ve anaflaksi diğer böcek ısırmalarında olduğu gibi yönetilmelidir. Özellikle karadul örümceği ısırmalarında yaklaşım zehirlenmenin derecesine göre NSAI’lardan opiodlere uzanan bir skalada değişkenlik gösterir. Özellikle orta ve şiddetli zehirlenmeler ile antivenoma cevap vermeyen kas spazmları mutlaka hastaneye yatarak tedavi edilmelidir.^​46​ Antivenom orta ve şiddetli zehirlenmelerde kullanılır. Özellikle örümcek ısırıklarında tetanoz proflaksisi önerilmektedir.^​49​

Özetle

Hayatımızın bir parçası olan böcekler ile karşılaşmamamız doğal olarak imkansız. Özellikle baharın gelmesi ile uyanan doğada, ilaçlama ve kişisel önlemler ile bu teması en aza indirmeye çalışmalıyız. Bir çok böcek ısırığı kendi kendini sınırlayarak ortadan kaybolurken nadiren anaflaksi gibi ciddi sistemik sonuçlar doğurabilir. Güneşli ve böcek ısırıklarından korunmuş günler dileğiyle..

Kaynaklar

1. 1.

   Leal H, Hwang J, Tan K, Leal W. Attraction of Culex mosquitoes to aldehydes from human emanations. Sci Rep. 2017;7(1):17965. doi:10.1038/s41598-017-18406-7

2. 2.

   Verhulst N, Weldegergis B, Menger D, Takken W. Attractiveness of volatiles from different body parts to the malaria mosquito Anopheles coluzzii is affected by deodorant compounds. Sci Rep. 2016;6:27141. doi:10.1038/srep27141

3. 3.

   Roodt A, Naudé Y, Stoltz A, Rohwer E. Human skin volatiles: Passive sampling and GC × GC-ToFMS analysis as a tool to investigate the skin microbiome and interactions with anthropophilic mosquito disease vectors. J Chromatogr B Analyt Technol Biomed Life Sci. 2018;1097-1098:83-93. doi:10.1016/j.jchromb.2018.09.002

4. 4.

   Paskewitz S, Irwin P, Konwinski N, Larson S. Impact of Consumption of Bananas on Attraction of Anopheles stephensi to Humans. Insects. 2018;9(4). doi:10.3390/insects9040129

5. 5.

   Moraru GM, Goddard II J. The Goddard Guide to Arthropods of Medical Importance. 7th ed. CRC Press; 2022.

6. 6.

   Gaig P, García-Ortega P, Enrique E, Benet A, Bartolomé B, Palacios R. Serum sickness-like syndrome due to mosquito bite. J Investig Allergol Clin Immunol. 1999;9(3):190-192. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10412682

7. 7.

   Rich RR, ed. Clinical Immunology Principles and Practice. 5th ed. Elsevier; 2019.

8. 8.

   Reunala T, Lappalainen P, Brummer-Korvenkontio H, Coulie P, Palosuo T. Cutaneous reactivity to mosquito bites: effect of cetirizine and development of anti-mosquito antibodies. Clin Exp Allergy. 1991;21(5):617-622. doi:10.1111/j.1365-2222.1991.tb00855.x

9. 9.

   Goddard J, Stewart PH. Insect and other arthropod bites. UpToDate. Published 2022. Accessed 2023. https://www.uptodate.com/contents/insect-and-other-arthropod-bites

10. 10.

    Engler R. Mosquito bite pathogenesis in necrotic skin reactors. Curr Opin Allergy Clin Immunol. 2001;1(4):349-352. doi:10.1097/01.all.0000011037.35939.da

11. 11.

    deShazo R, Feldlaufer M, Mihm M, Goddard J. Bullous reactions to bedbug bites reflect cutaneous vasculitis. Am J Med. 2012;125(7):688-694. doi:10.1016/j.amjmed.2011.11.020

12. 12.

    Collins P, Sepede J. Bullous arthropod bite reaction. BMJ Case Reports. Published online November 2018:e228079. doi:10.1136/bcr-2018-228079

13. 13.

    Penneys N, Nayar J, Bernstein H, Knight J. Chronic pruritic eruption in patients with acquired immunodeficiency syndrome associated with increased antibody titers to mosquito salivary gland antigens. J Am Acad Dermatol. 1989;21(2 Pt 2):421-425. doi:10.1016/s0190-9622(89)80051-9

14. 14.

    Grandi V, Maglie R, Antiga E, et al. Eosinophilic dermatosis of hematologic malignancy: A retrospective cohort of 37 patients from an Italian center. J Am Acad Dermatol. 2019;81(1):246-249. doi:10.1016/j.jaad.2018.11.048

15. 15.

    Asada H. Hypersensitivity to mosquito bites: a unique pathogenic mechanism linking Epstein-Barr virus infection, allergy and oncogenesis. J Dermatol Sci. 2007;45(3):153-160. doi:10.1016/j.jdermsci.2006.11.002

16. 16.

    Demain J. Papular urticaria and things that bite in the night. Curr Allergy Asthma Rep. 2003;3(4):291-303. doi:10.1007/s11882-003-0089-3

17. 17.

    Hernandez R, Cohen B. Insect bite-induced hypersensitivity and the SCRATCH principles: a new approach to papular urticaria. Pediatrics. 2006;118(1):e189-96. doi:10.1542/peds.2005-2550

18. 18.

    Vidal C, Armisén M, Bartolomé B, Rodriguez V, Luna I. Anaphylaxis to Hippobosca equina (louse fly). Ann Allergy Asthma Immunol. 2007;99(3):284-286. doi:10.1016/S1081-1206(10)60666-7

19. 19.

    Hrabak T, Dice J. Use of immunotherapy in the management of presumed anaphylaxis to the deer fly. Ann Allergy Asthma Immunol. 2003;90(3):351-354. doi:10.1016/S1081-1206(10)61806-6

20. 20.

    Decastello A, Farkas R. . Orv Hetil. 2009;150(42):1945-1948. doi:10.1556/OH.2009.28730

21. 21.

    Harada S, Yoshizaki Y, Natsuaki M, et al. . Arerugi. 2005;54(11):1279-1284. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16407674

22. 22.

    Potier A, Lavigne C, Chappard D, et al. Cutaneous manifestations in Hymenoptera and Diptera anaphylaxis: relationship with basal serum tryptase. Clin Exp Allergy. 2009;39(5):717-725. doi:10.1111/j.1365-2222.2009.03210.x

23. 23.

    Reiter N, Reiter M, Altrichter S, et al. Anaphylaxis caused by mosquito allergy in systemic mastocytosis. Lancet. 2013;382(9901):1380. doi:10.1016/S0140-6736(13)61605-0

24. 24.

    Klotz SA, Smith SL, Schmidt JO. Kissing Bug Intrusions into Homes in the Southwest United States. Insects. Published online July 17, 2021:654. doi:10.3390/insects12070654

25. 25.

    Peng Z, Simons F. Mosquito allergy: immune mechanisms and recombinant salivary allergens. Int Arch Allergy Immunol. 2004;133(2):198-209. doi:10.1159/000076787

26. 26.

    Peng Z, Simons F. Advances in mosquito allergy. Curr Opin Allergy Clin Immunol. 2007;7(4):350-354. doi:10.1097/ACI.0b013e328259c313

27. 27.

    Simons F, Peng Z. Skeeter syndrome. J Allergy Clin Immunol. 1999;104(3 Pt 1):705-707. doi:10.1016/s0091-6749(99)70348-9

28. 28.

    Lelong M, Bras C, Castelain C, Drain J. . Allerg Immunol (Paris). 1986;18(9):19, 21-22. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2456079

29. 29.

    Commins S, James H, Kelly L, et al. The relevance of tick bites to the production of IgE antibodies to the mammalian oligosaccharide galactose-α-1,3-galactose. J Allergy Clin Immunol. 2011;127(5):1286-93.e6. doi:10.1016/j.jaci.2011.02.019

30. 30.

    Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Cluster of tick paralysis cases–Colorado, 2006. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2006;55(34):933-935. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16943761

31. 31.

    Van G, Caruso S. Tick paralysis. Mayo Clin Proc. 2005;80(7):938. doi:10.4065/80.7.938

32. 32.

    Hamsten C, Starkhammar M, Tran T, et al. Identification of galactose-α-1,3-galactose in the gastrointestinal tract of the tick Ixodes ricinus; possible relationship with red meat allergy. Allergy. 2013;68(4):549-552. doi:10.1111/all.12128

33. 33.

    Van N, O’Connor K, Clarke L, Boyle R, Fernando S. An association between tick bite reactions and red meat allergy in humans. Med J Aust. 2009;190(9):510-511. doi:10.5694/j.1326-5377.2009.tb02533.x

34. 34.

    Leelavathi M, Norhayati M, Lee YY. Cat Flea Infestation in a Hospital: A Case Report. Korean J Parasitol. Published online March 6, 2012:79-82. doi:10.3347/kjp.2012.50.1.79

35. 35.

    Guerrero A. Centipede bites in Hawai’i: a brief case report and review of the literature. Hawaii Med J. 2007;66(5):125-127. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17557714

36. 36.

    Senthilkumaran S, Meenakshisundaram R, Michaels A, Suresh P, Thirumalaikolundusubramanian P. Acute ST-segment elevation myocardial infarction from a centipede bite. J Cardiovasc Dis Res. 2011;2(4):244-246. doi:10.4103/0975-3583.89811

37. 37.

    Yildiz A, Biçeroglu S, Yakut N, Bilir C, Akdemir R, Akilli A. Acute myocardial infarction in a young man caused by centipede sting. Emerg Med J. 2006;23(4):e30. doi:10.1136/emj.2005.030007

38. 38.

    Logan J, Ogden D. Rhabdomyolysis and acute renal failure following the bite of the giant desert centipede Scolopendra heros. West J Med. 1985;142(4):549-550. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/4013269

39. 39.

    Medeiros C, Susaki T, Knysak I, et al. Epidemiologic and clinical survey of victims of centipede stings admitted to Hospital Vital Brazil (São Paulo, Brazil). Toxicon. 2008;52(5):606-610. doi:10.1016/j.toxicon.2008.07.009

40. 40.

    Niruntarai S, Rueanpingwang K, Othong R. Patients with centipede bites presenting to a university hospital in Bangkok: a 10-year retrospective study. Clin Toxicol (Phila). 2021;59(8):721-726. doi:10.1080/15563650.2020.1865543

41. 41.

    Balit C, Harvey M, Waldock J, Isbister G. Prospective study of centipede bites in Australia. J Toxicol Clin Toxicol. 2004;42(1):41-48. doi:10.1081/clt-120028743

42. 42.

    Vetter R, Isbister G. Medical aspects of spider bites. Annu Rev Entomol. 2008;53:409-429. doi:10.1146/annurev.ento.53.103106.093503

43. 43.

    Liu K, Wang M, Herzig V, et al. Venom from the spider Araneus ventricosus is lethal to insects but inactive in vertebrates. Toxicon. 2016;115:63-69. doi:10.1016/j.toxicon.2016.03.010

44. 44.

    Swanson D, Vetter R. Bites of brown recluse spiders and suspected necrotic arachnidism. N Engl J Med. 2005;352(7):700-707. doi:10.1056/NEJMra041184

45. 45.

    Müller G. Black and brown widow spider bites in South Africa. A series of 45 cases. S Afr Med J. 1993;83(6):399-405. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8211456

46. 46.

    Clark R, Wethern-Kestner S, Vance M, Gerkin R. Clinical presentation and treatment of black widow spider envenomation: a review of 163 cases. Ann Emerg Med. 1992;21(7):782-787. doi:10.1016/s0196-0644(05)81021-2

47. 47.

    Isbister G, Gray M. Effects of envenoming by comb-footed spiders of the genera Steatoda and Achaearanea (family Theridiidae: Araneae) in Australia. J Toxicol Clin Toxicol. 2003;41(6):809-819. doi:10.1081/clt-120025346

48. 48.

    Dunbar J, Vitkauskaite A, O’Keeffe D, Fort A, Sulpice R, Dugon M. Bites by the noble false widow spider Steatoda nobilis can induce Latrodectus-like symptoms and vector-borne bacterial infections with implications for public health: a case series. Clin Toxicol (Phila). 2022;60(1):59-70. doi:10.1080/15563650.2021.1928165

49. 49.

    Isbister G, Fan H. Spider bite. Lancet. 2011;378(9808):2039-2047. doi:10.1016/S0140-6736(10)62230-1

50. 50.

    Futrell J. Loxoscelism. Am J Med Sci. 1992;304(4):261-267. doi:10.1097/00000441-199210000-00008