İkincil aktif taşıma Birlikte taşıma veya eşleştirilmiş taşıma olarak da bilinen ikincil aktif taşımada, molekülleri bir zar boyunca taşımak için enerji kullanılır; bununla birlikte, birincil aktif taşımanın aksine, ATP'nin doğrudan bağlanması yoktur. Bunun yerine, iyonların hücre içine/dışına pompalanmasıyla oluşturulan elektrokimyasal potansiyel farkına dayanır.^[3] Bir iyonun veya molekülün bir elektrokimyasal gradyanı aşağı doğru hareket etmesine izin vermek, ancak muhtemelen daha konsantre olduğu yerde daha az konsantre olduğu konsantrasyon gradyanına karşı, entropiyi arttırır ve metabolizma için bir enerji kaynağı olarak hizmet edebilir (örneğin, ATP sentazında). Bir hücre zarı boyunca protonların pompalanmasından elde edilen enerji, sıklıkla ikincil aktif taşımada enerji kaynağı olarak kullanılır. İnsanlarda sodyum (Na+), plazma zarı boyunca yaygın olarak birlikte taşınan bir iyondur ve elektrokimyasal gradyanı daha sonra ikinci bir iyonun veya molekülün gradyanına karşı aktif taşınmasına güç vermek için kullanılır.^[4] Bakterilerde ve küçük maya hücrelerinde, yaygın olarak birlikte taşınan bir iyon hidrojendir.^[4] Hidrojen pompaları ayrıca, hücrenin mitokondrisinde meydana gelen hücresel solunumun önemli bir işlevi olan elektron taşıma zinciri gibi hücreler içindeki işlemleri yürütmek için elektrokimyasal bir gradyan oluşturmak için kullanılır.^[5]

Ağustos 1960'ta, Prag'da, Robert K. Crane ilk kez bağırsak glikoz emiliminin mekanizması olarak sodyum-glikoz birlikte taşınmasını keşfini sundu.[21] Crane'in cotransport keşfi, biyolojide akış eşleşmesinin ilk önerisiydi.^[6] Crane's discovery of cotransport was the first ever proposal of flux coupling in biology.^[7][8]

Yardımcı taşıyıcılar, maddelerin aynı yönde mi yoksa zıt yönlerde mi hareket ettiğine bağlı olarak simporterler ve antiporterler olarak sınıflandırılabilir.

Ayrıca bakınız[değiştir

Aktif taşıma nedir? Özellikleri nelerdir, nerede gerçekleşir? Aktif taşıma çeşitleri

Haberin Devamı

Aktif Taşıma Özellikleri Nelerdir?

Aktif taşıma sadece canlı olan hücrelerde gerçekleşmektedir.

Gazların ve suyun aktif taşıması gerçekleştirilmez.

Aktif taşıma sırasında taşıyıcı moleküller kullanılmaktadır.

Her iki ortam yoğunluğu eşit olsa dahi aktif taşıma gerçekleşebilir.

Aktif taşıma hem hücre içerisinden hücre dışına, hem de hücre dışından hücre içerisine doğru gerçekleşmektedir.

Herhangi bir denge durumu söz konusu değildir.

Enerji yani ATP ve enzimler kullanılır.

Aktif taşımada suyun geçişi gerçekleşmez. Tatlı sularda yaşan tek hücreli canlılar suyun fazlasını kontraktil koful ile atarlar. Suyun kontraktil kofullardan uzaklaştırılması olayında enerji harcanır. Bu nedenle suyun hücre zarından geçişi sırasında aktif taşıma olayının kullanılması sadece bu canlılarda gözlemlenmektedir.

Aktif Taşıma Nerede Gerçekleşir?

 Aktif taşıma olayı sadece canlı hücrelerde gerçekleşir. Hücre zarının üzerinde bulunan por adı verilen deliklerden madde geçişleri sağlanmaktadır. Aktif taşıma olayında ATP enerjisi kullanıldığından dolayı sadece canlı hücrelerde gerçekleşmektedir.

Haberin Devamı

Aktif Taşıma Çeşitleri Nelerdir?

 Canlı hücrelerde gerçekleşen aktif taşıma olayı ikiye ayrılır. Bunlar endositoz ve ekzositozdur.

Endositoz: Makromoleküllerin hücre zarından içeri alınması olayına endositoz adı verilir. Endositoz sadece hayvan hücrelerinde gözlemlenir. Bunun nedeni hücre zarının esnek, saydam, yarı geçirgen, canlı olmasıdır. Bitki hücrelerinde hücre çeperi bulunur. Hücre çeperi sert, cansız, tam geçirgen olduğu için endositoz olayı gerçekleşmez. Endositozda;

Enzimler kullanılır.

ATP enerjisi kullanılır.

Taşıma proteinleri görev almaz.

Denge durumu söz konusu değildir.

Canlı hücrelerde görülür.

Endositozda hücre yüzeyi azalır.

Haberin Devamı

Hücre çeperine sahip hücrelerde istisnalar dışında gerçekleşmez. Bunlar bitkiler, bazı prokaryotlar ve mantarlardır.

Endositoz olayı, taşınan maddenin katı ya da sıvı olmasına göre iki şekilde gerçekleşir.

Fagositoz: Katı makromoleküllerin hücre zarından geçmesidir. Akyuvarlar (mikropları hücre içine alarak vücudu savunma), cıvık mantarlar ve amiplerde (beslenme şeklinde) gözlemlenir.

Pinositoz: Sıvı makromoleküllerin hücre zarından geçmesidir. Böbrek ve bağırsak hücrelerinde pinositoz gözlemlenir.

Ekzositoz: Makromoleküllerin hücre zarından dışarı çıkarılması olayına ekzositoz denir. Ekzositozda;

Enzimler kullanılır.

ATP enerjisi kullanılır.

Haberin Devamı

Taşıma proteinleri görev almaz.

Denge durumu söz konusu değildir.

Canlı hücrelerde görülür.

İki ortam arasında bulunan yoğunluk farkının bir önemi yoktur.

Hücre çeperine sahip olan hücrelerde de ekzositoz gerçekleşebilir.

Hücre yüzeyinde artış gözlemlenir.

Prokaryot canlılarda yani zarla çevrili organel bulundurmayan canlılarda ekzositoz gerçekleşmez. Bu canlılar bakteriler ve arkelerdir.

Endositoz ve ekzositoz olayları prokaryot hücre yapısına sahip olan canlılarda gözlemlenmez.

Aktif taşıma

Aktif taşıma, küçük moleküllerin (porlardan geçebilen moleküller), az yoğun ortamdan çok yoğun ortama ATP harcanarak geçişidir. Aktif taşımada, hücre zarı üzerindeki porlardan geçebilecek büyüklükteki moleküller, taşıyıcı protein ve taşıyıcı enzimler yardımıyla taşınır. Taşıma sırasında enerji kullanıldığı için sadece canlı hücrelerde gerçekleşebilir. Hücre içinden hücre dışına, hücre dışından hücre içine olmak üzere her iki yönde de gerçekleşebilir.^[1]

Canlılığını devam ettiren bir hücrenin aktif taşıma yapması zorunludur. Aktif taşımanın gerçekleştiği ortamdaki sıcaklık artışı, taşımayı önce hızlandırır. Fakat sıcaklık artışı devam ettikçe taşıma hızı azalır. Bunun nedeni aktif taşımada kullanılan taşıyıcı protein ve enzimlerin yüksek sıcaklıkta denatüre olmasıdır.^[2]

İkincil aktif taşıma[değiştir

nest...

9922 9923 9924 9925 9926

oksabron ne için kullanılır patates yardımı başvurusu adana yüzme ihtisas spor kulübü izmit doğantepe satılık arsa bir örümceğin kaç bacağı vardır