Adi alıç (Crataegus monogyna), gülgiller (Rosaceae) familyasından bir alıçtürü. Ormanlarda yetişir. İlkbaharda açan çiçekleri beyaz ve pembedir. Meyveleri 6–10mm çapında kırmızı ya da esmer kırmızıdır. Meyvelerinden reçel, marmelat ve macun yapılır. Kurutulan çiçek ve meyvelerinden infüzyon yolu ile de yararlanılır.[1] Sıtasterin, adenozin, adenin ve guanin içerir.
Halk arasnda yemien olarak bilinen alç, dikenlerinden dolay akdiken olarak da bilinir. Hafif buruk bir tada sahip olan meyve, görünü olarak mumulaya benzediinden dolay baz yörelerde mumula adyla da anlr.
Kuzey yarm kürede 50 ve ülkemizde de 17 çeidi bulunan alç, kn yaprak döken çal formunda bir meyve çeididir. Alç cinsleri alanarak armut ya da elma elde edilir. Kuzey Asya, Kuzey Amerika ve Avrupa’ya özgü bir bitki olan alç otu antioksidan açsndan zengindir. Boyu 7 metreyi bulan alç aac, beyaz renkte çiçeklere sahip dikenli bir bitkidir. Alç aac meyvesinden alç turusu, alç çay, alç reçeli ve alç marmelat yaplr.
Sala faydalar ile ön plana çkan meyvenin tazesinin bulunmad durumlarda alç hap, alç tableti ya da alç ekstrakt kullanlabilir. Alç mevsimi olan ekim ve kasm aylarnda toplanan meyvelerle hazrlanan alç macunu özellikle kahvaltlarda beenerek tüketilir.
Alç bitkisi önemli tbbi bitkiler arasnda yer alr. Alç fidan, çiçekleri ve meyvesi antioksidan özellie sahip flavon, ekerler, eter ya, organik asitler, saponin ve vitaminler içerir. Kalbin düzenli çalmasn destekleyen alç çeitleri kalp ve damar fonksiyonlarnn düzenlenmesinde etkinidir.
Yüksek oranda demir, magnezyum, potasyum, fosfor ve kalsiyum mineralleri içeren alç, özellikle C vitamini açsndan oldukça zengindir. Geçmi zamanlarda sala faydalar nedeniyle ilaç olarak tercih edilen meyve, günümüzde de birçok ilacn üretiminde kullanlmaktadr.
Eski Romallar ve Yunanllar tarafndan nee ve mutluluk sembolü olarak kabul edilen alç aac çiçeklerine nisan ay ile haziran ayna kadar taze olarak ulalabilir. Kurutulmu alç çiçekleri ise aktarlarda bulunur.
Krmz ile sar renk tonlarna sahip taze alç meyvesi ise eylül ve ekim aylarnda semt pazarlarnda yer alr. Kilo olarak satlabildii gibi iplere dizilmi halde de sata sunulabilir.
Tarif için: Alç Marmelat
Alç meyvesi yabani olarak derelere bakan yamaçlarda, talk yerlerde bulunan çallklarda, ormanlarda, kayalk arazilerde ve dalk çevrelerde kendiliinden yetiir. Ülkemizde ve dier ülkelerde alç ticari amaçla yetitirilmemektedir.
Türkiye’de souk ve kurak bölgelerde doal olarak yetien alç ayn zamanda kentsel peyzajn önemli bitkilerinden biridir. Toprak ve iklim istei bakmndan seçici olmayan bitki, kraç alanlar da dâhil olmak üzere karasal iklimin hüküm sürdüü her yerde yetitirilebilir.
Alç tohumu ile kendiliinden yetiir ve kabuklar set olduundan dolay alç çekirdei çimlenme esnasnda zorluk çeker. Bitki ilk yetime dönemlerinde suya ihtiyaç duyar daha sonrasnda yamur sular büyümesi için yeterli olur.
Detayl bilgi için: Alç Sirkesi Nasl Yaplr? Faydalar Nelerdir? Zayflatr M?
Alç çiçei, nisan ve mays aylarnda açar. Ülkemizde özellikle Bat ve Güney Anadolu bölgelerinde arlkl olarak yetien alç aacna akdiken, kalp gülü, beyaz diken, eki mumula, geyik dikeni, gevi ve kul yemii gibi isimler de verilir.
Özellikle yüksek tansiyon hastalarnda tansiyon düürücü etkisinden dolay önerilen alç çiçei papatya, gökçe ve kedi otu ile eit miktarlarda kartrlr. Elde edilen karmdan 2 çay ka bir bardak kaynam suya atlarak 1 gün bekletilir. Hazrlanan çat sabah ve akam aç karnna içilir.
Alç çiçeinin etkilerini gösterebilmesi için uzun süre düzenli olarak tüketilmesi gereklidir. Kalp çarpntlarnn tedavisi için üç ölçü alç çiçei, üç ölçü müge çiçei, iki ölçü oul otu ve 2 ölçü kedi otu kurusu kartrlr. Hazrlanan karmdan 2 çay ka alnarak bir bardak kaynam scak suya atlr. 20 dakika demledikten sonra günde 2 kez tüketilir. Kalp kaslarn kuvvetlendirmek için alç çiçeinin suyu çkartlarak 1 bardak suyun içine eklenir ve kaynatlr. Hazrlanan karma eker eklenerek içildiinde ba ars kesilir.
Bunlara ek olarak alç çiçei lapa haline getirilip iliklerin üzerine konulursa inmesini salar. Cinsel performans güçlendiren alç çiçei çay ayn zamanda safra salgsnn artmasn önleyerek mideyi güçlendirir.
Doada kendiliinden yetien sar, krmz renkli meyvelere sahip olan alç, yüksek antioksidan etkisi nedeniyle özellikle kalp salnn korunmasnda önemli rol oynar. Alternatif tpta yaygn olarak kullanlan alç aacnn yaprandan, meyvesinden ve çiçeklerinde çay yaplabilir. Uzun süreli kullanm bamllk ve zararl etki yaratmayan alç çay doal bir içecektir. Alç çay kullanrken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta herhangi bir kronik hastal olanlarn doktora danma zorunluluudur.
Özellikle kalp ilac kullananlarn mutlaka doktora danmas gerekir. Alç meyvesi, yapra ve çiçeinden oluan karmdan kaynam bir bardak suya 1 tatl ka eklenir ve dakika demlenmeye braklr. Hazrlanan alç çay sabah ve akam aç karnna tüketilebilir. Toksin maddelerin ve vücutta biriken fazla suyun dar atlmasn salayan alç çay detoks etkisine sahiptir. Ayrca itah kontrol altna alarak zayflamaya da yardmc olur.
Kalp çarpntlarna faydal olan alç, ar tüketildiinde çarpntlar arttrabilir ve göüs arlarna sebep olabilir. Ar alç tüketimi ba dönmesi, mide bulants ve barsak bölgesinde kanamaya sebep olabilir. Kalp damarlarn geniletici etkiye sahip olan alç meyvesi, kalp ilaçlar ile birlikte tüketildiinde zararl etki gösterebilir.
Alç tüketimi midede bulant, ba dönmesi ve barsaklarda kanama ile birlikte kanl idrar gibi rahatszlklara yol açabilmektedir. Çocuklar, hamileler ve emziren annelerin alç tüketmemeleri önerilir. Ar kullanmnda bacaklarda geçmeyen ödem, göüs, kalp ve omuz arlar geliebilir. Kan inceltici ilaç ve tansiyon ilac kullananlarn da mutlaka doktora danmalar gerekir.
Üvez Meyvesi: Okuyunca Hayrete Düeceiniz Saysz Faydas
Sonbaharın gelişi ile birlikte kısa süreli yemişlerde dallardan toplanarak tüketicilere ulaştırılır. Yabani bitki türlerinden olan alıç bir sonbahar yemişi olup, dağlarda, dere yataklarında, kayaçlarda, ormanlarda yetişir, sarı ve turuncu renklerde olur. Ortalama 10 metrelik ve dikenli dalları olan ağaçlarda meyveleri vardır.
İlkbaharın gelişi ile pembe ya da beyaz çiçek açarlar. Çiğ olarak tüketilir. Ekşimsi ve kekremsi tadı vardır. Kurutulan meyve kış günlerinde şifa çayı olarak kullanılır. Birçok faydası bulunan bu küçük yuvarlak yemişin sirkesi çok faydalıdır. Antioksidan etkisi vardır. Kalp sorunlarına, ishale, migrene iyi geldiği uzmanlarca söylenmektedir.
Kendi Bahçende Yetiştir
Alıç her bölgede yetişmez özellikle karasal iklim ve soğuk iklim bölgelerinde yetişir. Şayet botanik bahçenizde, evinizin balkonunda ya da hobi bahçenizde yetiştireceğiniz bitkiler arasında alıç ağacı da olsun diyorsanız, alıç gibi pek çok ağaç, meyve ve bitki fidesini monash.pw internet adresinden doğal fideler olarak satın alabilirsiniz. Taksitlendirme olanağının da sunulduğu siteden bitki aldığınız takdirde ücretsiz kargo ile adresinize teslimat yapılmaktadır.
Alıç Fidesinin Bakımı
Yıl içinde istenilen zaman dikilebilme özelliğene sahiptir. Torbalı ya da saksılı satışa sunulur. Saksıda da yetiştirilir. Susuzluğa dayanıklı bir bitki olan fide on beş günde bir sulansa yeterlidir. Alıç kükürtlü toprağı sever. Ortalama 3 yıl içerisinde fidandan meyve alımına başlanır. Meyvesine yağmur değdi mi kurtlanır. O sebeple tüketirken dikkatli olmakta fayda vardır.
Alıç’ın diğer bir ismi de yemişen’dir. Bu bitki 2 ile 4 metre arasında yükselebilen nisan ve mayıs aylarında kokulu ve pembemsi beyaz renkli çiçekler açan bir bitkidir. Ormanlık ve yol kenarlarında rastlanmaktadır. Koyu sarı ya da esmer kırmızısı meyveleri olan çalıya benzeyen bir ağaçtır.
Alıç’ın çiçekleri tamamen açılmadan, ağacın kabukları ve meyveleri sonbaharda hasat edilip kurutmak şartıyla kullanılır. Bu kurutulan kabuklar, meyveler ve çiçekler toz haline getirilip kaynatılarak faydalanır. Bu meyvenin mayhoş bir tadı vardır. İçeriğinde C vitamini tanen, trimethylamin ve bazı vitaminler vardır. Ayrıca Flavon türevleri ve triterpen türevleri de bulundurmaktadır.