Alevilikte 7 Ulu Ozan
7. Ulu Ozan, Kul Himmet&#;in hayat&#;
7. Ulu Ozan, Kul Himmet’in hayat&#;
Kul Himmet, Hakk Muhammed Ali e&#;itimi ile kendini yeti&#;tirip, Alevi inanc&#;n&#;n temelinde beliren insan sevgisini Hünkar Hace Bekta&#; Veli üzerinde yo&#;unla&#;t&#;rarak objektif duruma getirmi&#; ve Tanr&#; kavram&#;n&#;, bir varl&#;k olan insanla özde&#;le&#;tirmi&#;tir.
Kul Himmet, tüm nefeslerinde Hakk Muhammed Ali, On Iki Imam ve Hünkar Hace Bekta&#; Veli’yi büyük bir a&#;k ile anlatm&#;&#;t&#;r. Hakk a&#;k&#;yla, Ehli Beyt a&#;k&#;yla dolu olan bu nefesler di&#;er Ulu Ozanlar&#;n nefesleri gibi Alevi cem ibadetlerinde vazgeçilmez nefeslerin aras&#;nda yer almaktad&#;r.
Hakk Muhammed Ali yolunun ilkelerini, felsefesini ve nas&#;l sürdürülmesini gerekti&#;ini en iyi bilen, ayr&#;ca nefeslerinden anla&#;&#;ld&#;&#;&#; gibi yol erkan&#;na katk&#;s&#; da olmu&#;tur.
Ne yaz&#;k ki, Hakk Muhammed Ali, On Iki Imam ve Ehli Beyt gönül dostlar&#;n&#;n unutulmas&#;n&#; isteyen zihniyetin, bask&#;c&#;, sindirici, zulümkar engellerini a&#;arak gelecek ku&#;a&#;a aktarmak istedikleri, örf, adet ve inanç bilgilerini sözlü gelenek halinde aktarmay&#; ba&#;arm&#;&#;lard&#;r. O zaman ki Ehli Beyt dü&#;manlar&#;, bu ustaca aktar&#;&#; usulüne engel olamam&#;&#;lard&#;r.
Arap yar&#;m adas&#;ndan Horasan’a, Horasan’dan Anadolu’ya sözlü gelenek halinde aktar&#;lan, Hakk Muhammed Ali ve Ehli Beyt’in ilim irfan&#;, a&#;&#;r bedeller ödenerek bugüne dek ya&#;at&#;lm&#;&#;t&#;r.
Kul Himmet, yüzy&#;l sonlar&#;nda Tokat, Almus ilçesine ba&#;l&#; Gürümlü(Varz&#;l) köyünde ya&#;am&#;&#;t&#;r. Mezar&#;, do&#;du&#;u yer olan Almus ilçesinin Görümlü(Varz&#;l) köyündedir.
Kul Himmet ya&#;ad&#;&#;&#; dönemde, &#;ah Hatayi ve Pir Sultan Abdal ile ismi an&#;lm&#;&#;t&#;r. Inanc&#;ndan dolay&#; çileli bir hayat geçirdi&#;i, zindanlarda yatt&#;&#;&#; rivayet edilmi&#;tir.
yüzy&#;l&#;, gizli aç&#;k ve kaçak göçebe, ba&#;&#;ndan sonuna de&#;in ya&#;am&#;&#; büyük Alevi ozan&#; olan Kul Himmet hakk&#;nda, dikkate de&#;er bir ara&#;t&#;rma ve yap&#;ta rastlanmamaktad&#;r. Bir çok Alevi ozanlar&#;nda da oldu&#;u gibi eserleri arac&#;l&#;&#;&#;yla ya&#;am&#;na ili&#;kin tahmini ve varsay&#;ml&#; bilgilerle anlat&#;lmaya çal&#;&#;&#;lm&#;&#;t&#;r. Ölümüyle ilgili kesin bilgiler olmamakla birlikte, Pir Sultan Abdal’&#;n ’da as&#;lmas&#;ndan sonra uzun süre kaçak ya&#;ay&#;p köyünde vefat etti&#;i san&#;lmaktad&#;r. Bar&#;&#;, dostluk içerikli, sevgi dolu nefesler yazm&#;&#; ve dile getirmi&#;tir.
Bu nefeslerinden, bir tanesini dile getirelim…
Uykudan uyanm&#;&#; &#;ahin bak&#;&#;l&#;m,
Dedim sarho&#; musun söyledi yok yok.
Ak ellerin elvan elvan k&#;nal&#;m,
Dedim bayram m&#;d&#;r söyledi yok yok.
Dedim ne gülersin dedi naz&#;md&#;r,
Dedim ka&#;&#;n m&#;d&#;r dedi gözümdür,
Dedim ay m&#; do&#;du dedi yüzümdür,
Dedim ver öpeyim söyledi yok yok.
Dedim ayd&#;nl&#;k var dedi ayn&#;mda,
Dedim günah&#;m çok dedi boynumda,
Dedim mehtab nedir dedi koynumda,
Dedim ki göreyim söyledi yok yok.
Dedim vatan&#;n m&#; dedi ilimdir,
Dedim bülbül müdür dedi dilimdir,
Dedim Nesimi &#;ah dedi kulumdur,
Dedim satar m&#;s&#;n söyledi yok yok.
Kul Himmet, geriden gelen ku&#;aklara Hakk Muhammed Ali a&#;k&#;n&#;, esvgisini aktard&#;&#;&#; gibi; Ö&#;üt, nasihat ve uyar&#; içerikli deyi&#;ler miras b&#;rakm&#;&#;t&#;r.
Ulu Ozan, Kul Himmet’in hayat&#; ile ilgili Video
monash.pw?v=3n2FGvWVOHc
Ehli Beyt yazar&#; ve Seyyid Seyfeddin Oca&#;&#; evlatlar&#;ndan,
=Seyyid Hakk&#;=
Alevi inanç yolunda, hizmet sayfalar&#;m&#;z
YouTube, ilim kanal&#;m&#;z: monash.pw
Facebook, Dergah grubumuz: monash.pw
Fcebook, ilim sayfam&#;z; monash.pw%C4%9F%C4%B1-sayfas%C4%B/
Alevi Inanç Din Bilgileri, WEB sayfam&#;z; monash.pw
Facebook özel sayfam&#;z; monash.pw
Yedi Ulu Ozan
Bu maddenin veya maddenin bir bölümünün gelişebilmesi için alakalı konuda uzman kişilere gereksinim duyulmaktadır. |
Yedi Ulu Ozan, Alevîlik'te söyledikleri deyişler ile Alevi inancını halka anlatan ve yaşadıkları dönemden bugüne Zakirler ve sözlü edebiyat ile ulaştıran kimi hükümdar-şair, kimi halktan, birçoğu Ehli Beyt soyundan gelen kişilere denir.
Kökeni[değiştir 
Halil Yiğit GökEditör
GÜNCELLEME:
Yedi Ulu Ozan, Alevîlik'te söyledikleri deyi&#;ler ile Alevi inanc&#;n&#; halka anlatan ve ya&#;ad&#;klar&#; dönemden bugüne Zakirler ve sözlü edebiyat ile mesajlar ula&#;t&#;ran, biri hükümdar di&#;erleri halktan olan, birço&#;unun Ehli Beyt soyundan geldi&#;ine inan&#;lan &#;air ve ozanlara denir.
1/ 8Yedi Ulu Ozan; tarihsel süreçte Alevilik, 12 &#;mamlara ba&#;l&#;l&#;k, dönemin siyasî sorunlar&#; hakk&#;nda halk&#; ayd&#;nlatan ve o dönem için önemli olan Arapça ve Farsça gibi dilleri de bilmelerine ra&#;men eserlerini halk&#;n anlayaca&#;&#; Türkçe dilinde veren ozanlard&#;r.
&#;nan&#;&#;a göre verdikleri mücadele ve katland&#;klar&#; zulüm, hem de edebî eserlerindeki insanlar&#; cezbeden içerik nedeniyle kendilerinden sonra gelen tüm ozanlar&#; etkilemi&#; ve artlar&#;nda iz b&#;rakm&#;&#;lard&#;r.
Bu ozanlar serçe&#;me olarak Hac&#; Bekta&#;-&#; Veli'yi seçerek, yoluna girmi&#;ti.
2/ 87- Nesimi (YY)
yüzy&#;l Alevi ve Bekta&#;i edebiyat&#;n&#;n önemli isimlerinden biridir. Nesimi’nin hayat&#; hakk&#;nda kesin bilgi yoktur, eserlerinden elde edilen bilgilere göre Türkmen as&#;ll&#; oldu&#;u söylenebilir.
Seyyid oldu&#;u herkes taraf&#;ndan kabul edilen Nesimi iyi bir medrese e&#;itimi alm&#;&#;, din ve tasavvuf konular&#;nda derin bilgi sahibidir. Nesimi’nin Fazlullah-&#; HurûfÎ’ye halife olduktan sonra bu inanc&#; yaymak için dola&#;maya ba&#;lad&#;&#;&#;, Azerbaycan’dan sonra Anadolu’ya geldi&#;i bilinmektedir. Ancak Anadolu’da Hurûfî inanc&#; sebebiyle pek ho&#; kar&#;&#;lanmam&#;&#;, daha sonra Halep’e geçen Nesimi oradada benzer sorunlarla kar&#;&#;la&#;m&#;&#;t&#;r. Do&#;um tarihi bilinmeyen Nesimi’nin veya y&#;l&#;nda öldü&#;ü bilinmektedir. Hacer El-Askalani Enbaü’l-gumr fi Ebnai’l-umr adl&#; eserinde Nesimi’nin Halep’te deri si yüzülerek öldürüldü&#;ünü söylemektedir. Nesimi’nin türbesi cenazesinin defnedildi&#;i yere de&#;il derisinin yüzüldü&#;ü yere yap&#;lm&#;&#;t&#;r
Nesimi’nin Türkçe, Arapça ve Farsça yaz&#;lm&#;&#; üç divan&#; vard&#;r. Mukaddimetü’l-hakay&#;k adl&#; eseri de Hurûfîli&#;i anlatan önemli bir eseridir.
3/ 86- &#;ah &#;smail Hatayi (17 Temmuz )
Safevî Devleti’nin kurucusu ve ilk &#;ah&#; olan &#;ah &#;smail, 17 Temmuz ’de Erdebil’de do&#;mu&#;tur. Babas&#; Safevî tarikat&#;n&#;n &#;eyhi Haydar (ö. /), annesi Uzun Hasan’&#;n (ö. /) k&#;z&#; Âlem&#;ah Halime Begüm’dür. 23 May&#;s ’de otuz yedi ya&#;&#;nda Tebriz’de vefat etmi&#;tir. Kabri Erdebil’dedir. &#;ran’da on iki imam &#;îa’s&#;n&#;n tesisi konusunda kararl&#; bir yol izlemi&#;, böylece K&#;z&#;lba&#;lar&#;n ve sufilerin dinî anlay&#;&#;&#;nda köklü de&#;i&#;iklikler yapt&#;.
&#;ah &#;smail, Hatâyî mahlas&#; ile didaktik &#;iirler söylemi&#;tir. Ça&#;da&#;lar&#;nca “sâhib-i seyfü’l kalem” diye adland&#;r&#;lan &#;ah &#;smail, iyi bir devlet adam&#; ve asker olmas&#;n&#;n yan&#;nda iyi bir &#;airdir. Hatayi’nin &#;iirleri günümüzde Alevi meclislerinde ve cemlerinde okunmaktad&#;r.
4/ 8 Kaygusuz Abdal&#;ın Yedi Ulu Ozandan Biri Olduğu İddiası
7,1KKaygusuz Abdal&#;ın Alevi/Bektaşi edebiyatındaki yedi ulu ozandan birisi olduğu iddiasının doğruluk payı bulunmamaktadır. Yedi ulu ozan Hatai, Pir Sultan Abdal, Kul Himmet, Nesimi, Virani, Yemini ve Fuzuli&#;dir. Kaygusuz Abdal da çok önemli bir Alevi-Bektaşi ozanı olmakla beraber Alevilik inancındaki yedi ulu ozandan birisi değildir.
[Deniz Ercan tarafından hazırlanmıştır]
Bugünkü konumuz Alevî-Bektaşî edebiyatının kurucusu olarak kabul edilen asıl adı Alaeddin Gaybi olan mutasavvıf şair Kaygusuz Abdal (?). İnceleyeceğimiz iddia ise Alevi Bektaşi halk ozanı Kaygusuz Abdal&#;ın Alevi-Bektaşi çevrelerince Yedi Ulu Ozan arasında sayılıp sayılmadığı.
Bu iddiaya Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Seher Atmaca&#;nın &#;Aşık Edebiyatında &#;Dedim-Dedi&#; Örnekleri&#; başlıklı makalesinde rastlıyoruz. Anılan çalışmadan ilgili satırlar şöyledir (Seher Atmaca (). &#;Âşık Edebiyatında Dedim Dedi Örnekleri&#;. Akademik Bakış Dergisi, sayı 58, Kasım-Aralık , sf: ):
Kaygusuz Abdal: “Alevi-Bektaşi edebiyatında “yedi ulu” ozandan biri olan Kaygusuz Abdal aruz ve hece ölçüsüyle şiirler yazmış, halk şiiri geleneği içinde halkın geleneği içinde, halkın diliyle yazdığı nefesler de görülür.” (Özmen, ).
Dedim dilber kulunam
Yürü hey torlak der
Sen dahi yolunmamışsın
Sözlerin taslak der
Dedim ey dilber lebinden
Bir buse versen n’ola
Alnına sapan kayası
Ensene tokmak der. (Özmen, ).
Bahsi geçen çalışmada halk ozanı Kaygusuz Abdal’ın Alevi-Bektaşi edebiyatındaki yedi ulu ozandan birisi olduğu iddiası İsmail Özmen’in, Kültür Bakanlığı Yayınları’ndan çıkan Alevi Bektaşi Şiirleri Antolojisi adlı eserine atıfla aktarılmış.
Özmen’in mezkur eserini incelediğimizde ise bu iddianın Alevi Bektaşi Şiirleri Antolojisi adlı eserinin ( yüzyıla ilişkin) ilk cildindeki Kaygusuz Abdal bölümünde geçtiği görülmektedir.
Ancak İsmail Özmen’in eseri ve ona atıfla bu bilgiyi veren Seher Atmaca’nın yukarıda bahsettiğimiz makalesi hariç, Kaygusuz Abdal&#;ı Yedi Ulu Ozan arasında zikreden bir kaynak bulunmamaktadır.
Kaygusuz Abdal, çok önemli bir Alevi-Bektaşi ozanı olmakla beraber Alevilik inancındaki yedi ulu ozandan biri değildir.
Yedi Ulu Ozan, değişik tarihsel dönemlerde yaşamış Aleviliği gerek içerik olarak gerekse edebi olarak en iyi ifade eden 7 kişiden oluşan ozanlardır. Alevilik-Bektaşilik’teki yedi ulu ozanlar İmadeddin Nesimi, Fuzuli, Hatai (Şah İsmail), Pir Sultan Abdal, Kul Himmet, Yemini ve Virani’dir. Bu ozanların Alevilik-Bektaşilik&#;in inancının ve felsefesinin özünü yansıttığı değerlendirilmektedir.
Alevilik-Bektaşilik yolunun yazılı edebiyatında Yedi Uluların dışında Kaygusuz Abdal&#;ın yanı sıra Abdal Musa, Kazak Abdal, Yunus Emre, Harabi, Daimi, Âşık Veysel, Davut Sulari ve Mahsuni Şerif gibi birçok isim bulunmaktadır.
7 Ulu Ozan hakkında ilave bilgi için şu kaynaklara başvurulabilir:
- Süleyman Zaman, Alevi-Bektaşi Edebiyatında Yedi Ulu Ozan
- Mehmet Özgür Ersan, 7 Ulu Ozanlar,
- Filiz Kılıç, Alevilik ve Bektaşilikte Yedi Ulu Ozan
- Reyhan Keleş, Yedi Ulu Ozan’ın Yedi Sembolizmi
- Bedri Noyan, Demir Baba Vilayetnamesi
- Abdulbaki Gölpınarlı, ‘Nesimi’ İslam Ansiklopedisi
- Hasibe Mazıoğlu, Fuzuli’nin Doğum Tarihi Meselesi
- Nurettin Albayrak, ‘Virani’ Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları
- Mehmet Şimşek, Dede Korkut ve Ahmed Yesevi’den Günümüze Uzanan Alevi Ozanlar
* Katkısı için Deniz Ercan&#;a teşekkürlerimizle&#;
** Kapak görseli: Ali Can Meydan
nest...
Halil Yiğit GökEditör
GÜNCELLEME:
Yedi Ulu Ozan, Alevîlik'te söyledikleri deyi&#;ler ile Alevi inanc&#;n&#; halka anlatan ve ya&#;ad&#;klar&#; dönemden bugüne Zakirler ve sözlü edebiyat ile mesajlar ula&#;t&#;ran, biri hükümdar di&#;erleri halktan olan, birço&#;unun Ehli Beyt soyundan geldi&#;ine inan&#;lan &#;air ve ozanlara denir.
Yedi Ulu Ozan; tarihsel süreçte Alevilik, 12 &#;mamlara ba&#;l&#;l&#;k, dönemin siyasî sorunlar&#; hakk&#;nda halk&#; ayd&#;nlatan ve o dönem için önemli olan Arapça ve Farsça gibi dilleri de bilmelerine ra&#;men eserlerini halk&#;n anlayaca&#;&#; Türkçe dilinde veren ozanlard&#;r.
&#;nan&#;&#;a göre verdikleri mücadele ve katland&#;klar&#; zulüm, hem de edebî eserlerindeki insanlar&#; cezbeden içerik nedeniyle kendilerinden sonra gelen tüm ozanlar&#; etkilemi&#; ve artlar&#;nda iz b&#;rakm&#;&#;lard&#;r.
Bu ozanlar serçe&#;me olarak Hac&#; Bekta&#;-&#; Veli'yi seçerek, yoluna girmi&#;ti.
7- Nesimi (YY)
yüzy&#;l Alevi ve Bekta&#;i edebiyat&#;n&#;n önemli isimlerinden biridir. Nesimi’nin hayat&#; hakk&#;nda kesin bilgi yoktur, eserlerinden elde edilen bilgilere göre Türkmen as&#;ll&#; oldu&#;u söylenebilir.
Seyyid oldu&#;u herkes taraf&#;ndan kabul edilen Nesimi iyi bir medrese e&#;itimi alm&#;&#;, din ve tasavvuf konular&#;nda derin bilgi sahibidir. Nesimi’nin Fazlullah-&#; HurûfÎ’ye halife olduktan sonra bu inanc&#; yaymak için dola&#;maya ba&#;lad&#;&#;&#;, Azerbaycan’dan sonra Anadolu’ya geldi&#;i bilinmektedir. Ancak Anadolu’da Hurûfî inanc&#; sebebiyle pek ho&#; kar&#;&#;lanmam&#;&#;, daha sonra Halep’e geçen Nesimi oradada benzer sorunlarla kar&#;&#;la&#;m&#;&#;t&#;r. Do&#;um tarihi bilinmeyen Nesimi’nin veya y&#;l&#;nda öldü&#;ü bilinmektedir. Hacer El-Askalani Enbaü’l-gumr fi Ebnai’l-umr adl&#; eserinde Nesimi’nin Halep’te deri si yüzülerek öldürüldü&#;ünü söylemektedir. Nesimi’nin türbesi cenazesinin defnedildi&#;i yere de&#;il derisinin yüzüldü&#;ü yere yap&#;lm&#;&#;t&#;r
Nesimi’nin Türkçe, Arapça ve Farsça yaz&#;lm&#;&#; üç divan&#; vard&#;r. Mukaddimetü’l-hakay&#;k adl&#; eseri de Hurûfîli&#;i anlatan önemli bir eseridir.
6- &#;ah &#;smail Hatayi (17 Temmuz )
Safevî Devleti’nin kurucusu ve ilk &#;ah&#; olan &#;ah &#;smail, 17 Temmuz ’de Erdebil’de do&#;mu&#;tur. Babas&#; Safevî tarikat&#;n&#;n &#;eyhi Haydar (ö. /), annesi Uzun Hasan’&#;n (ö. /) k&#;z&#; Âlem&#;ah Halime Begüm’dür. 23 May&#;s ’de otuz yedi ya&#;&#;nda Tebriz’de vefat etmi&#;tir. Kabri Erdebil’dedir. &#;ran’da on iki imam &#;îa’s&#;n&#;n tesisi konusunda kararl&#; bir yol izlemi&#;, böylece K&#;z&#;lba&#;lar&#;n ve sufilerin dinî anlay&#;&#;&#;nda köklü de&#;i&#;iklikler yapt&#;.
&#;ah &#;smail, Hatâyî mahlas&#; ile didaktik &#;iirler söylemi&#;tir. Ça&#;da&#;lar&#;nca “sâhib-i seyfü’l kalem” diye adland&#;r&#;lan &#;ah &#;smail, iyi bir devlet adam&#; ve asker olmas&#;n&#;n yan&#;nda iyi bir &#;airdir. Hatayi’nin &#;iirleri günümüzde Alevi meclislerinde ve cemlerinde okunmaktad&#;r.
Kaygusuz Abdal&#;ın Yedi Ulu Ozandan Biri Olduğu İddiası
Kaygusuz Abdal&#;ın Alevi/Bektaşi edebiyatındaki yedi ulu ozandan birisi olduğu iddiasının doğruluk payı bulunmamaktadır. Yedi ulu ozan Hatai, Pir Sultan Abdal, Kul Himmet, Nesimi, Virani, Yemini ve Fuzuli&#;dir. Kaygusuz Abdal da çok önemli bir Alevi-Bektaşi ozanı olmakla beraber Alevilik inancındaki yedi ulu ozandan birisi değildir.
[Deniz Ercan tarafından hazırlanmıştır]
Bugünkü konumuz Alevî-Bektaşî edebiyatının kurucusu olarak kabul edilen asıl adı Alaeddin Gaybi olan mutasavvıf şair Kaygusuz Abdal (?). İnceleyeceğimiz iddia ise Alevi Bektaşi halk ozanı Kaygusuz Abdal&#;ın Alevi-Bektaşi çevrelerince Yedi Ulu Ozan arasında sayılıp sayılmadığı.
Bu iddiaya Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Seher Atmaca&#;nın &#;Aşık Edebiyatında &#;Dedim-Dedi&#; Örnekleri&#; başlıklı makalesinde rastlıyoruz. Anılan çalışmadan ilgili satırlar şöyledir (Seher Atmaca (). &#;Âşık Edebiyatında Dedim Dedi Örnekleri&#;. Akademik Bakış Dergisi, sayı 58, Kasım-Aralık , sf: ):
Kaygusuz Abdal: “Alevi-Bektaşi edebiyatında “yedi ulu” ozandan biri olan Kaygusuz Abdal aruz ve hece ölçüsüyle şiirler yazmış, halk şiiri geleneği içinde halkın geleneği içinde, halkın diliyle yazdığı nefesler de görülür.” (Özmen, ).
Dedim dilber kulunam
Yürü hey torlak der
Sen dahi yolunmamışsın
Sözlerin taslak der
Dedim ey dilber lebinden
Bir buse versen n’ola
Alnına sapan kayası
Ensene tokmak der. (Özmen, ).
Bahsi geçen çalışmada halk ozanı Kaygusuz Abdal’ın Alevi-Bektaşi edebiyatındaki yedi ulu ozandan birisi olduğu iddiası İsmail Özmen’in, Kültür Bakanlığı Yayınları’ndan çıkan Alevi Bektaşi Şiirleri Antolojisi adlı eserine atıfla aktarılmış.
Özmen’in mezkur eserini incelediğimizde ise bu iddianın Alevi Bektaşi Şiirleri Antolojisi adlı eserinin ( yüzyıla ilişkin) ilk cildindeki Kaygusuz Abdal bölümünde geçtiği görülmektedir.
Ancak İsmail Özmen’in eseri ve ona atıfla bu bilgiyi veren Seher Atmaca’nın yukarıda bahsettiğimiz makalesi hariç, Kaygusuz Abdal&#;ı Yedi Ulu Ozan arasında zikreden bir kaynak bulunmamaktadır.
Kaygusuz Abdal, çok önemli bir Alevi-Bektaşi ozanı olmakla beraber Alevilik inancındaki yedi ulu ozandan biri değildir.
Yedi Ulu Ozan, değişik tarihsel dönemlerde yaşamış Aleviliği gerek içerik olarak gerekse edebi olarak en iyi ifade eden 7 kişiden oluşan ozanlardır. Alevilik-Bektaşilik’teki yedi ulu ozanlar İmadeddin Nesimi, Fuzuli, Hatai (Şah İsmail), Pir Sultan Abdal, Kul Himmet, Yemini ve Virani’dir. Bu ozanların Alevilik-Bektaşilik&#;in inancının ve felsefesinin özünü yansıttığı değerlendirilmektedir.
Alevilik-Bektaşilik yolunun yazılı edebiyatında Yedi Uluların dışında Kaygusuz Abdal&#;ın yanı sıra Abdal Musa, Kazak Abdal, Yunus Emre, Harabi, Daimi, Âşık Veysel, Davut Sulari ve Mahsuni Şerif gibi birçok isim bulunmaktadır.
7 Ulu Ozan hakkında ilave bilgi için şu kaynaklara başvurulabilir:
- Süleyman Zaman, Alevi-Bektaşi Edebiyatında Yedi Ulu Ozan
- Mehmet Özgür Ersan, 7 Ulu Ozanlar,
- Filiz Kılıç, Alevilik ve Bektaşilikte Yedi Ulu Ozan
- Reyhan Keleş, Yedi Ulu Ozan’ın Yedi Sembolizmi
- Bedri Noyan, Demir Baba Vilayetnamesi
- Abdulbaki Gölpınarlı, ‘Nesimi’ İslam Ansiklopedisi
- Hasibe Mazıoğlu, Fuzuli’nin Doğum Tarihi Meselesi
- Nurettin Albayrak, ‘Virani’ Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları
- Mehmet Şimşek, Dede Korkut ve Ahmed Yesevi’den Günümüze Uzanan Alevi Ozanlar
* Katkısı için Deniz Ercan&#;a teşekkürlerimizle&#;
** Kapak görseli: Ali Can Meydan