kaynağı değiştir]
Alkolmetre bir sıvının alkol gücünü ölçmek için kullanılır. Alkolmetre önceden hazırlanmış alkol yoğunluğuna bağlı olarak “potansiyel alkol” hacim yüzdesini gösterir. “potansiyel alkol” arttıkça, daha büyük bir yoğunluk olacaktır yani karışımın alkol oranı artacaktır.
Kandaki alkol miktarını nefesteki havadan tespit edebilen cihaza Alkolmetre denir. Alkolmetre’de ölçü birimi promildir. Cihazla en iyi sonucu alabilmek için diyafram nefesi gerekir.
Üflenen nefesteki alkol miktarı ile kandaki alkol miktarının tahmini hesaplamasıyla sonuç ortaya çıkar. Alkol tespiti özellikle trafik kontrollerinde yapılır ve amacı ölümlü ya da yaralanmalı olan kazaların önüne geçebilmektir. Suçlunun tespit edilmesi konusunda önemli olan bu cihaz bir çok alanda kullanılır.
Trafikte belirlenmiş olan bir alkol miktarı vardır. Bu oranın üzerinde alkol almış olmak ise cezayı gerektirir. Alkolmetre sayesinde durumun tespiti yapılarak fazla alkol alınması halinde cezai yaptırım uygulanır. Testin sonucu çok kısa süre içerisinde çıkar.
Kandaki alkol miktarını belirleyen ölçü birimi promil demiştik. Alkolmetre nefesteki oranla vücuttaki oranı hesaplar ve yakın bir promil değerini ortaya çıkarır. Bunun için ele kolonya dökmek ya da ağzı alkollü ıslak mendille silmek bile promil miktarında değişikliğe neden olabilir.
Alkolmetre parçaları:
Alkolmetre’nin çalışma mantığı iki şekildedir. Bunlardan birincisi nefes üflendiği zaman çıkan alkol, asetik aside dönüştürülür. Etanol ve asitik asit oksitlenerek turuncu kromun yeşil kroma dönüşmesine neden olur. Yaşanan bu renk değişimi ise ölçüm sonucunu ortaya çıkarır.
İkinci yöntemde ise alkolmetreye üflendiğinde cihazın elektrik devrelerinden geçen elektrik akımı alkol miktarına göre değişim gösterir. Bu sayede promil miktarı ortaya çıkar. Özellikle trafik kontrollerinde uygulanan yöntem budur.
Sulu bir çözelti içerisindeki çözülmüş olan oksijen miktarını belirleyen cihaza oksijen ölçer denir. Ölçüm cihazlarında çözülmüş olan oksijen DO olarak geçer. Denizde yaşayan canlıların DO’ya ihtiyaçları vardır. Aksi takdirde yaşamları riske girer.
İhtiyaçtan fazla olan çözülmüş oksijen ise canlılara zarar verebilir. Bunun için DO seviyesinin zaman zaman kontrol edilmesi gerekir. Oksijen ölçer ise bu ölçümün yapılabilmesi için kullanılır.
Hidrometre sıvıların yoğunluğunu ölçmeye yarayan alete verilen isimdir. Hidrometre genellikle camdan yapılan ampulden çıkan bir silindirik gövdeye sahiptir. Bu ampule cıva ya da kursunla ağırlık kazandırılır. Test edilecek sıvı yavaşça ve serbestçe yüzecek seviyeye gelene kadar silindirin içine boşaltılır. Sıvının yüzeyinin ulaştığı nokta not edilir. Genellikle kökün içinde bir ölçek vardır. Yani direkt olarak yoğunluğu okuyabiliriz. Ölçtüğümüz sıvıya bağlı olarak ölçek çeşitleri vardır. Hidrometre, sütün yoğunluğunu, su ile şeker karışımının yoğunluğunu ölçmek ya da alkolün yüksek seviyelerinin ölçülmesi gibi farklı kullanımlar için kalibre edilebilir.
Şarj halindeki kurşun-asit bataryasında elektrolit olarak kullanılan sülfürik asit çözeltisinin yoğunluğunu tahmin etmekte kullanılır. 60 F0 suyun yoğunluğunu referans alınarak kalibre edilmiş bir hidrometre otomobil aküleri için standarttır.