Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çağrı Merkezlerinden Alo Şiddetle Mücadele Hattı aracılığı ile aile, kadın, çocuk, engelli, yaşlı, şehit yakınları ile gaziler ve gazi yakınlarına yönelik hizmetlere ilişkin çağrılar değerlendirilerek rehberlik ve danışmanlık hizmeti sunulmaktadır. 7 gün 24 saat çalışma esasına göre hizmet vermektedir.
Alo Hattına işaret dili bilen personel görevlendirilerek, işitme ve konuşma engelli vatandaşlarımızla, 3G uyumlu telefonlar ile hafta içi – saatleri arasında, Cumartesi – Pazar günleri ise saatleri arasında
0 0 nolu hat üzerinden görüntülü görüşme yapılabilmektedir.
Bakanlığımız hizmetlerinin daha etkin verilebilmesi için tüm mobil ve sabit telefon operatörleri ile yazışma yapılarak, vatandaşlarımızın Alo Hattı’na ücretsiz mesaj (sms) gönderebilmesine olarak sağlanmıştır. Özellikle işitme ve konuşma engelli vatandaşlarımız, tüm cep telefonu operatörlerinden ad soyad, T.C kimlik numarası ve taleplerini içeren mesaj yazarak numarasına gönderebilmekte, talepler ilgili personel tarafından değerlendirilerek telefon veya sms ile vatandaşlara geri dönüş yapılarak bilgi verilmektedir.
Yurt dışında yaşayan vatandaşlarımız +90 92 00 telefon numarasından Çağrı Merkezine ulaşabilmekte, Bakanlığımız görev alanı kapsamında yer alan hizmetler ile ilgili gerekli rehberlik ve yönlendirme yapılmaktadır.
SGKnın 25 yılı aşkın BAŞMÜFETTİŞİ İsa KARAKAŞ DİYOR Kİ; TÜM çalışanların sosyal güvenlik şemsiyesi altında SSK/SGKlı olmaları Anayasal bir haktır. Çalışmaya başlayanlar kanunen mutlaka sosyal güvenlik sistemine dahil olmak zorundadır.
Tüm işyerlerinde çalışanlar yasal bu hakkın yerine getirilip getirilmediğini her zaman için işverenden istemek ve yerine getirilmediği taktirde de yasal yollara başvurma hakkına sahiptir.
İşverenlerin ise çalışanlarını SGKya bildirmesi, sigortalı yapması zorunludur. Aksi takdirde suç işlemiş olur bir sürü cezanın yanı sıra Devlet teşviklerinden mahrum kalır.
monash.pw
sigortasız çalışma, Kaçak sigotartalılık, eksik ücret ve mesai beyanı, sigorta gününüzün eksik gösterilmesi, ile diğer tüm SGK şikayetlerinizi sadece ALO i arayarak yapabilirsiniz.
SGK haklarınızın verilmesi için şikayet edilecek işyerinin ünvanı, açık adres bilgisi ve sigortasız çalışan kişilerin isim bilgilerini mutlaka söylemeniz gerekmektedir.
ÇALIŞMA HAYATI VE SOSYAL GÜVENLİKLE İLGİLİ SORULARINIZI İSA KARAKAŞ YOUTUBE KANALINA ABONE OLARAK SORABİLİRSİNİZ!!!!!
ALO hattını aradığınızda yanınızda kimliğinizin bulunması işlem hızlılığı açısından önemlidir.
ALO hattını aramanız halinde, adınıza bir başvuru oluşturulmakta ve başvuru takip numarası verilmektedir. 3 iş günü sonra tekrar arayarak başvurunuzla ilgili bilgi alabilirsiniz.
İletişim Merkezi çalışma hayatı ve sosyal güvenlik hakkında her türlü;
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İletişim Merkezi ALO i 7 gün 24 saat arayabilirsiniz.
İletişim merkezimiz, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumu ve Türkiye İş Kurumu tarafından sunulan tüm hizmetlerle ilgili olarak bilgilendirme yapmakta ve çözüm üretmektedir.
İletişim Merkezimize gelen tüm çağrılara uzmanlarımız doğrudan cevap vermekte ve ilk görüşmede talepler sonuçlandırılmaya çalışılmaktadır. Çağrılara hemen cevap üretilemediği durumlarda anında kurum ve kuruluşlarımızla iletişime geçilerek en geç 72 saat içerisinde taleplere cevap verilmektedir.
“Tüm haklarımı aldım, işverenden alacağım kalmamıştır, SGK sigortam tam yatmıştır, başka çalışmam olmamıştır, işvereni mahkeme etmeyeceğim, SGK’ya şikâyet etmeyeceğim, iş kazasını söylemeyeceğim…” şeklinde işveren tarafından işe başlarken, çalışırken ya da işten çıkarken zorla imzalatılan belgeler hak aramayı engeller mi? Bu sorular hemen hemen her gün çalışan okuyucularımızdan gelmektedir
Peşin olarak bu soruların cevabını direkt verelim; gerçekte alamadığınız ya da eksik aldığınız alacak ve tazminatlarınız ile SGK haklarınızı SGK, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ya da mahkeme nezdinde almamıza engel değildir.
Yargıtay itibar etmiyor
Hakikaten bazı işverenlerce işçi daha işe alınırken ya da çalışırken veya işten çıkarılırken bu tarz ibraname şeklinde belgelerin imzalatıldığı bilinen bir gerçektir.
İşçilerde çoğu kez bu ibranameden dolayı haklarını aramaktan vazgeçmektedir.
İşçilere imzalatılan belgeler/ibranameler kesinlikle işçinin hak arama yollarını kapatmamaktadır. Yargıtay birçok kararında da bu tür belgelere itibar edilmemesi gerektiğine karar vermektedir. Yeter ki işçi bilinçli bir şekilde haklarını aramasını bilsin…
İşçiyi korkutarak, tehdit ederek imzalatılan belgeler, hukuki anlamda ifade edersek ibranamedeki irade fesadı hâllerinin, Borçlar Kanunu’nda öngörülen 1 yıllık hak düşürücü süre içinde ileri sürülmesi gerekir.
Ancak, işe girerken alınan matbu nitelikteki ibranameler bakımından iş ilişkisinin devam ettiği süre içinde bir yıllık süre işlemez.
Diğer yandan matbu ibranameler de geçerli kabul edilmemektedir.
İşveren gerçekten işçinin tüm haklarını vermişse bu noktada geçerli bir ibraname düzenlemesi hayati öneme sahiptir.
Zira ibra sözleşmesi, varlığı tartışmasız olan bir borcun sona erdirilmesine dair bir yol almakla, varlığı şüpheli ya da tartışmalı olan borçların ibra yoluyla sona ermesi de mümkün olmamaktadır.
SGK’da hak arama yolu her zaman açık
Çalışanların sosyal güvenlik hakları ile ilgili her zaman SGK’ya başvurma hakları bulunmaktadır.
İşveren, işçiye evrak ya da ibraname imzalatarak hak aramasını engellemek istese dahi işçi; başta iş kazasından doğan hakları olmak üzere, düşük ücretle sigorta gösterilmesi dâhil tüm SGK hakları için kuruma başvuruda bulunabilir.
25 yılı aşkın çalışma hayatımda işçilerin iş ve sosyal güvenlik hukukundan doğan haklarından yeterince yararlanamadıklarına, hak ve yükümlülükleri konusunda gerekli bilince sahip olmadıklarına özellikle haksız işten çıkarılma, sigortasız çalışma, iş kazasına maruz kalma ile diğer hâllerde etkin olarak hak arama yollarını kullanamadıklarına muttali oldum.
Oysa işe başlar başlamaz çok basit önlemleri almaları hâlinde çalışma ve sosyal güvenlik haklarına kavuşmaları mümkün iken; gerekli bilgiye sahip olmadıkları, emeklilik, sağlık, iş kazası ve diğer uygulamalardan yeterince yararlanamadıklarını gördüm.
İş kazası ve emeklilikte yüksek maaş almak için
Gerçek ücretlerinizin brüt olarak SGK’ya bildirilip bildirilmediğine dikkat edin. Sadece ödenen maaşlarınız değil aynı zamanda başta fazla mesai ücretleri, bayram ve resmî tatillerde alınan ücretler ile değişik isimler altında işveren tarafından ödenen diğer ücret eklentilerinizin de SGK’ya bildirilip bildirilmediğini sürekli e-Devletten kontrol edin.
Aksi takdirde düşük ücret üzerinden sigortalı gösterilmeye çalışmak; emekli aylıklarını artırmak yerine azalmasına neden olmaktadır. Demek ki tüm emeklilik hâlleri ile iş kazası durumunda yüksek maaş almak için çalışırken bütün ücretlerin SGK’ya gerçek matrah üzerinden bildirilmesi zaruridir.
Mahkemeden önce SGK ve İŞKUR’a başvurun
Çalışan işçiler haklarında bir eksiklik olduğunda ya da alamadıklarında genellikle hemen avukat tutup mahkeme yoluna başvurmaktadır. Oysaki çalışan işçilerin öncelikle idari yollardan müfettiş ya da denetmen vasıtasıyla haklarını aramaları gerekmektedir.
İş sözleşmesi devam eden işçilerin ücretlerini alamaması, eksik alması, fazla mesai ve ücretleri ile ilgili sorunları, mazeret ve senelik izinlerin kullandırılmaması ya da usulüne uygun kullandırılmaması, iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin verilmemesi, ara dinlenmesinin kullandırılmaması, çalışma sürelerine uyulmaması ile iş kanununa aykırı diğer hâllerde Çalışma Bakanlığı ya da taşra teşkilatındaki birimlere yazacakları şikâyet dilekçesi ile haklarını aramaları gerekmektedir.
Keza iş sözleşmesi devam eden işçilerin şikâyet ve ihbarlarını İş Müfettişleri inceleyerek sonuçlandırmaktadır. Dilekçe örneği ve ücretsiz destek için bizlerle iletişime geçebilirsiniz
Sigortasız çalışma ya da eksik sigorta hâlinde önce SGK’ya başvurun
İşçinin SSK’sının hiç yapılmaması ya da yapılmış olmakla birlikte gün sayısı veya kazançları eksik bildirilmiş ise bu sürelere ait geriye dönük SSK hizmeti kazanmak mümkündür.
Bu durumlarda mahkemeden önce mutlaka SGK’ya ayrıntılı bir dilekçe ile başvurmak gerekmektedir. SGK’dan sonuç alınmaması hâlinde mahkemeye gitmek gerekir.
İmzalatılan evraklar tazminat ve alacaklarınızı almanızı engellemez
Çok sayıda çalışan soruyor: “Tüm haklarımı aldım şeklinde imzaladığımız belgeler tazminat ve diğer haklarımızı mahkemede almamıza engel olur mu?
Bazı işverenlerce işçi daha işe alınırken ya da çalışırken veya işten çıkarılırken bu tarz ibraname şeklinde belgelerin imzalatıldığı bilinen bir gerçektir.
İşçilerde ibranameden dolayı haklarını aramaktan vazgeçmektedir. Hemen cevaplayayım: Belirtilen belgeler ibranameler kesinlikle işçinin hak arama yollarını kapatmamaktadır. Yargıtay birçok kararında bu tür belgelere itibar edilmemesi gerektiğine karar vermektedir. Yeter ki işçi bilinçli bir şekilde haklarını aramasını bilsin… Keza matbu ibranameler de geçerli kabul edilmemektedir.
***
“Her şey telafi edilir de, geçip giden zaman, hiçbir şeyle telafi edilemez…” GOETHE
“BAŞIN DÜŞERSE DARA, İSA KARAKAŞ’I ARA”
İş kazasında manevi tazminat ne kadar?
İsa Bey, oğlum iş kazası sonucu geçen sene vefat etti. Manevi tazminat alabileceğimiz söylendi. Ne kadar manevi tazminat alabiliriz? Hacer Öyken
Hacer Hanım, manevi tazminat sabit bir ödeme değil. Her olaya göre hâkim belirlemektedir. Bu nedenle bu konuda rakam belirtmemiz mümkün değildir. Ancak hâkim bu tazminatla ilgili takdir hakkını kullanırken, genelikle ülkenin ekonomik şartları, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, paranın satın alma gücü, tarafların kusur durumu, olayın ağırlığı, davacının sürekli iş göremezlik oranı, işçinin yaşı, olay tarihi gibi özellikleri göz önünde tutarak belirlediğini hatırlatmak isterim.
İşe iade için 6 ay kıdem şart
İsa Bey, 4 ay 15 gün çalıştıktan sonra haksız yere işten atıldım. İşe iade davası açabilir miyim? Kemal Konak
Kemal Bey, işe iade davası açmak için belirli süre kıdem gerekmektedir. Daha açık bir anlatımla en az altı aylık bir çalışma süresine sahip olmanız gerekmektedir. Altı aydan daha az çalışma süreniz bulunduğundan işe iade davası açma hakkınız bulunmamaktadır.
yeni iş mahkemeleri ve arabulucuk uygulaması çerçevesinde işçi alacakları- tazminatları ile dava yolları
Alo Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi:
15 kasım tarihinde ilk Karaman İlinde başladı.
Akabinde Şanlıurfa ve Sivas ilinde kurulan “Alo Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi” ne açılan telefonlarla verilen bilgiler, bu merkezdeki operatörler tarafından bilgisayar programı aracılığıyla anında ilgili ünite ekranına düşürülerek, ilgili ünite ekranına düşen bu bilgiler ünitede bizzat bu işle görevlendirilmiş personel tarafından işlem yapacak ilgili servise düşürülmesi” şeklinde çalışan bir siteme göre yürütülmektedir.
25 KASIM saat itibarıyla ALO istatistikleri;
alo ücretlimi
ssk telefon numarası öğrenme
alo çalışma saatleri
sgk genel müdürlüğü iletişim
sgk şikayet hattı
sgk çağrı merkezi
alo sgk
emeklilik danışma merkezi
KAÇAK SSKlı çalıştıranlar Devlet teşviki ve desteklerden faydalanamaz
Kayıt dışı sigortalı çalıştıranlar dikkat;
Çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirdiği sigortalıları fiilen çalıştırmadığı tespit edilen işverenler Devlet teşviki ve desteklerden faydalanamaz/ yararlanamaz.
Bu tespitin yapılmış olması durumunda yersiz yararlanılan destek tutarları gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte işverenden tahsil edilecektir.
Çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirdiği sigortalıları fiilen çalıştırmadığı tespit edilen alt işveren olsa dahi asıl işveren de bu destekten yararlanamayacaktır. Söz konusu tespit, asıl işveren için yapılmış ise, asıl işveren bu destekten yararlanamayacak ancak alt işveren yararlanabilecektir.
İşçinin ücretinin zamanında yapılmaması ve sigortasının eksik yatırılması
İşçinin emeğinin karşılığı olan ücret işçi için en önemli hak, işveren için en temel borçtur. sayılı İş Kanununun 32 nci maddesinin dördüncü fıkrasında, ücretin en geç ayda bir ödeneceği kurala bağlanmıştır. sayılı Basın İş Kanununun 14 üncü maddesinin aksine, sayılı Yasada ücretin peşin ödeneceği yönünde bir hüküm bulunmamaktadır. Buna göre, aksi bireysel ya da toplu iş sözleşmesinde kararlaştırılmadığı sürece işçinin ücreti bir ay çalışıldıktan sora ödenmelidir.
Ücreti ödenmeyen işçinin, bu ücretini işverenden dava ya da icra takibi gibi yasal yollardan talep etmesi mümkündür.
Ücreti ödenmeyen işçinin alacağı konusunda takibe geçmesi ya da ücreti ödeninceye kadar iş görme edimini yerine getirmekten kaçınması, iş ilişkisinin devamında bazı sorunlara yol açabilir. Bu bakımdan, işverenle bir çekişme içine girmek istemeyen işçinin, haklı nedene dayanarak iş sözleşmesini feshetme hakkı da bulunmaktadır. Ücretin hiç ya da bir kısmının ödenmemiş olması bu konuda önemsizdir.
sayılı İş Kanununun 24 üncü maddesinin (II) numaralı bendinin (e) alt bendinde sözü edilen ücret, geniş anlamda ücret olarak değerlendirilmelidir. İkramiye, prim, yakacak yardımı, giyecek yardımı, fazla mesai, hafta tatili, genel tatil gibi alacakların ödenmemesi durumunda da işçinin haklı fesih imkânı bulunmaktadır (Yargıtay 9. HD. gün / E, / K.).
İşçinin sigorta primlerinin hiç yatırılmaması veya eksik bildirilmesi, sosyal güvenlik hakkını ilgilendiren bir durum olsa da Dairemizin sayılı Yasa döneminde istikrar kazanmış olan görüşü, sayılı İş Kanunu döneminde de devam etmekte olup, sigorta primlerinin hiç yatırılmaması, eksik yatırılması veya düşük ücretten yatırılması hallerinde de işçinin haklı fesih imkânı vardır (Yargıtay 9. HD. gün, / E, /74 K.).
Sigorta primine esas kazancının düşük gösterilmesi, işverenin bu durumu düzeltilmemesi, fazla mesai ücretinin ödenmemesi ve fazla mesai yönünden eksik sigorta primi ödenmesine bağlı olarak sayılı İş Kanununun 24/II-(e) maddesine göre haklı nedenle iş akdini feshedebilir. kıdem tazminatı da talep edebilir
İsa KARAKAŞ
Sosyal Güvenlik ve İş Hukuku BAŞUZMANI
ÇSGB/SGK BAŞMÜFETTİŞİ
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Der. GENEL BAŞKANI
İş-Sosyal Güvenlik-İş Sağ.Güvenliği. Adli ve Ceza Bilirkişisi
A Sınıfı İş Güvenliği UZMANI
Gazeteci/ Yazar (50yi aşkın kitabı bulunmaktadır)
monash.pw
Paylaşabilirsiniz
Çalışanların en önemli sorunlarından biri de hak arama yollarını bilmemeleri, ya da eksik veya yanlış bilmeleridir.
Gazetemize gelen çok sayıda e-maillerden de ara buluculuk müessesesinin yılbaşından itibaren yürürlüğe girmesiyle birlikte bu konuda bilgi kirliliği nedeniyle çalışanların kafalarının daha da karıştığı anlaşılmaktadır.
Sanki ara bulucuya gitmeden hiçbir hak aramak mümkün değilmiş gibi bir izlenim ortaya çıkmıştır. Oysaki birçok hak aramada ara bulucuya gidilmesine bile gerek bulunmamaktadır.
Başın düşerse dara İsa KARAKAŞı Ara
HAKLARINI MÜFETTİŞ ARACILIĞIYLA ARAYACAK
İş sözleşmesi devam eden işçilerin ücretlerini alamaması, eksik alması, fazla mesai ve ücretleri ile ilgili sorunları, mazeret ve senelik izinlerin kullandırılmaması ya da usulüne uygun kullandırılmaması, iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin verilmemesi, ara dinlenmesinin kullandırılmaması, çalışma sürelerine uyulmaması ile iş kanununa aykırı diğer hâllerde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ya da taşra teşkilatındaki birimlere yazacakları şikâyet dilekçesi ile haklarını aramaları gerekmektedir.
Keza iş sözleşmesi devam eden işçilerin şikâyet ve ihbarlarını İş Müfettişleri inceleyerek sonuçlandırmaktadır.
SGK HAKLARINIZLA İLGİLİ ARA BULUCUYA DEĞİL SGK’YA BAŞVURUN
Sigortasız çalıştırılma, eksik sigorta, ücretlerinizin sigortaya eksik bildirilmesi, sigorta günlerinizin SGK’ya eksik bildirilmesi, iş kazası ya da meslek hastalığı geçirdiğiniz hâlde SGK’ya bildirilmemesi hâlinde yapmanız gereken bulunduğunuz şehirdeki SGK’ya kendi yazacağınız şikâyet dilekçesi ile başvurmanız olacaktır. Bunun için avukata bile gerek yok.
Sigortasız çalışma ile ilgili şikâyet ve ihbarları SGK denetmeleri, iş kazası ve meslek hastalıklarına ilişkin şikâyetleri ise SGK Müfettişleri inceleyerek sonuçlandıracaktır.
İş kazası veya meslek hastalığıyla ilgili maddi ve manevi tazminat talepleriniz için de ara bulucuya başvurmadan iş mahkemesinde doğrudan dava açmanız gerekecektir.
İŞTEN ÇIKARILANLAR ARABULUCUYA GİTSİN
Yeni düzenleme ile birlikte işten çıkarılan işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle dava açmadan önce ara bulucuya başvurmak zorunda.
Ara buluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamaması hâlinde ise son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren, 2 hafta içinde iş mahkemesinde dava açılabilecek.
Yine işten çıkarılan işçiler başta kıdem ve ihbar tazminatları ile iş kanunundan doğan diğer tüm alacak ve tazminatları için mahkemeden önce ara bulucuya gitmek zorundadır.
“Tüm haklarımı aldım, işverenden alacağım kalmamıştır, SGK sigortam tam yatmıştır, başka çalışmam olmamıştır, işvereni mahkeme etmeyeceğim, SGK’ya şikâyet etmeyeceğim, iş kazasını söylemeyeceğim…” şeklinde işveren tarafından işe başlarken, çalışırken ya da işten çıkarken zorla imzalatılan belgeler hak aramayı engeller mi? Bu sorular hemen hemen her gün çalışan okuyucularımızdan gelmektedir
Peşin olarak bu soruların cevabını direkt verelim; gerçekte alamadığınız ya da eksik aldığınız alacak ve tazminatlarınız ile SGK haklarınızı SGK, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ya da mahkeme nezdinde almamıza engel değildir.
Yargıtay itibar etmiyor
Hakikaten bazı işverenlerce işçi daha işe alınırken ya da çalışırken veya işten çıkarılırken bu tarz ibraname şeklinde belgelerin imzalatıldığı bilinen bir gerçektir.
İşçilerde çoğu kez bu ibranameden dolayı haklarını aramaktan vazgeçmektedir.
İşçilere imzalatılan belgeler/ibranameler kesinlikle işçinin hak arama yollarını kapatmamaktadır. Yargıtay birçok kararında da bu tür belgelere itibar edilmemesi gerektiğine karar vermektedir. Yeter ki işçi bilinçli bir şekilde haklarını aramasını bilsin…
İşçiyi korkutarak, tehdit ederek imzalatılan belgeler, hukuki anlamda ifade edersek ibranamedeki irade fesadı hâllerinin, Borçlar Kanunu’nda öngörülen 1 yıllık hak düşürücü süre içinde ileri sürülmesi gerekir.
Ancak, işe girerken alınan matbu nitelikteki ibranameler bakımından iş ilişkisinin devam ettiği süre içinde bir yıllık süre işlemez.
Diğer yandan matbu ibranameler de geçerli kabul edilmemektedir.
İşveren gerçekten işçinin tüm haklarını vermişse bu noktada geçerli bir ibraname düzenlemesi hayati öneme sahiptir.
Zira ibra sözleşmesi, varlığı tartışmasız olan bir borcun sona erdirilmesine dair bir yol almakla, varlığı şüpheli ya da tartışmalı olan borçların ibra yoluyla sona ermesi de mümkün olmamaktadır.
SGK’da hak arama yolu her zaman açık
Çalışanların sosyal güvenlik hakları ile ilgili her zaman SGK’ya başvurma hakları bulunmaktadır.
İşveren, işçiye evrak ya da ibraname imzalatarak hak aramasını engellemek istese dahi işçi; başta iş kazasından doğan hakları olmak üzere, düşük ücretle sigorta gösterilmesi dâhil tüm SGK hakları için kuruma başvuruda bulunabilir.
İşçiler nasıl hak aramalı?İşte! bu soruya cevap, bizzat işin uzmanı ve uygulayıcısı ÇSGB Baş İş Müfettişi Ö.Kemal EVREN cevapladı:Bilindiği üzere temel olarak sayılı İş Yasası ve bununla birlikte bağlı mevzuat uyarınca işyerlerinde ücret, çalışma şartlarının düzenlenmesi, doğumu feshe bağlı haklarını belirlenmesi, izinler, iş sağlığı ve güvenliği gibi hususlar düzenlenmiştir. Bu hususlar aynı zamanda işçiler için bir hak, işverenler için ise yükümlülük teşkil etmektedir. Zaman zaman işverenlerce anılan düzenlemelere aykırı hareket edilmesi işçiler açısından haklarının tespiti ve tahsili açısından sorunlar doğurabilmekte; özellikle iş sözleşmesinin feshedileceği korkusu hak arama uğraşısını engellemektedir. (c)monash.pw
gerek sayılı İş Yasası gerekse başkaca mevzuat uyarınca işçiler için bir takım hak arama yolları öngörülmüştür. Bu yazımızda işçiler için öngörülen bu hak arama yolları tanıtılmaya çalışılacaktır.
yeni iş mahkemeleri ve arabulucuk uygulaması çerçevesinde işçi alacakları- tazminatları ile dava yolları
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI/SOSYAL GÜVENLİK KURUMU’NA BAŞVURMA
Uygulamada en çok bilinen yollardan biridir. Bu yolla başvuruda işçilerden alınan yazılı dilekçe uyarınca gerekli işlemler başlatılmaktadır. Bunun için işçinin yazılı bir dilekçe ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürlüğüne yahut Sosyal Güvenlik Kurumuna doğrudan (yahut belli hallerde avukatı aracılığıyla yahut üyesi oldukları işçi sendikası aracılığıyla) başvurabilmektedir. Bu başvuru posta aracılığıyla veya şahsen Kurum merkezlerine veya illerde/ilçelerde kurulu çeşitli Bakanlık birimlerine yapılabilmektedir.
Başvuru yapılırken işçi tarafından adı soyadı, vatandaşlık numarası, adres, telefon numarası gibi temel bilgilerle işyerine ait adres, unvan, telefon numarası gibi temel bilgilere yer verilmelidir. Ayrıca ihbar edilen yahut şikayet edilen konunun da açıklanması gerekmektedir. Yine işçinin konu ile ilgili delillerini (varsa) dilekçesine eklemesi uygun olacaktır.
Başvuru konusu ve/veya sayılı Yasalarla ilgili olabilir. Bu husus Kurumlar arasında iletişimle kendiliğinden çözülmektedir. Ancak zaman kaybetmemek adına sadece sayılı Yasa ile ilgili başvuruların (sigortalılık durumları) sosyal Güvenlik Kurumuna, sadece sayılı İş Yasası ile ilgili başvuruların (ihbar ve kıdem tazminatları, ücret, çalışma saatleri, dinlenme süreleri, izinler, iş sağlığı ve güvenliği vb.) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı birimlerine iletilmesi uygun olacaktır.
Diğer taraftan yeni hayata geçirilen düzenlemelerle işçinin e-devlet uygulamalarından istifade etmesi de mümkündür. Bu bağlamda işçinin sadece bu maksatla kurulan ve çalışan ALO hattına telefon ederek yahut bilgisayar marifetiyle BİMER veya başkaca devlet kurumlarının (Cumhurbaşkanlığı, başbakanlık, ilgili valilik v.b.) internet adreslerine e-mail göndererek şikayet yahut ihbarlarını iletmesi olanaklıdır.
Bu başvurular hiçbir şekilde ücrete tabi değildir. Ayrıca işçinin istememesi halinde kimlik bilgileri saklı tutulmakta; özellikle BİMER yahut ALO hattına yapılan başvurularda işçi kimlik bilgilerini dahi vermeye zorlanmamaktadır. Yine ihbarlarla ilgili olarak sadece işçilerin değil olaya tanık yahut durumdan rahatsız olan her kişinin konu hakkında ihbarda bulunması mümkündür.
İŞ GÜVENCESİ DAVASI İLE İLGİLİ HUSUSLAR
İş güvencesi kurumundan istifade etmek (işe iade davası açmak) için sayılı Yasada iş sözleşmesinin feshinden itibaren mahkemeye başvurmak için 1 aylık süre tanınmıştır ve ilgili Yargıtay kararlarına göre idari makamlara başvuru bu süreyi kesmemektedir. Bu itibarla işe iade davası açılması düşünülüyorsa idari makamlara başvuru yapılsa dahi dava açmak için başvurulan idari makamın cevabı beklenmemeli, 1 ay içinde dava açılmalıdır. Bu hususa dikkat edilmemesi uygulamada sık sık hak kaybına yol açmaktadır.
YARGIYA BAŞVURMA
ve sayılı Yasalarda yer alan işçilik haklarının sağlanmaması durumunda işçilerin başvurabilecekleri bir diğer yol konuyu yargıya taşımaktır. Yargılama yeri iş Mahkemeleri veya bunların kurulu olmadığı yerlerde asliye hukuk mahkemeleridir. Yine işçinin yargıya başvurmaya karar vermesi durumunda ilgili Çalışma ve sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürlüğünün işçiye bu konuda yardım etmesi belirtilen kurumun yasal görevlerinden biridir. Buna göre işçinin dava açmadan önce bölge Müdürlüğüne başvurarak adli yardım talep etmesi olanaklıdır. Yine işçi sendika üyesi ise üyesi olduğu sendikanın da işçi adına hareket etmesi mümkündür. Bunun için işçinin üyesi olduğu işçi sendikasına başvurması gerekmektedir.
ALO hattını aradığınızda yanınızda kimliğinizin bulunması işlem hızlılığı açısından önem taşır.
ALO hattını aramanız halinde, adınıza bir başvuru oluşturulmakta ve başvuru takip numarası verilmektedir. 3 iş günü sonra tekrar arayarak başvurunuzla ilgili bilgi alabilirsiniz.
ÇSGB, SGK, İŞKUR ve MYK mevzuatlarıyla ilgili her türlü bilgiyi ALO ’i arayarak öğrenebilirsiniz. ALO aracılığıyla işyeri tarafından ödenmeyen normal çalışma ücretleri ve fazla mesai ücretleri ile ilgili şikayetler alınmaktadır. İstenen bilgiler; İşyerinin ünvanı, işyerinin açık adres bilgisi, işe giriş-çıkış tarihinizdir.
Kayıt dışı istihdam şikayetleri ALO aracılığıyla yapılabilmektedir. Denetimlerin yapılabilmesi için, şikayet edilecek işyerinin ünvanı, açık adres bilgisi ve sigortasız çalışan kişilerin isim bilgilerini mutlaka biliyor olmamız gerekmektedir.
ALO hattı aracılığıyla anlaşmalı boşanma şikayetleri alınmaktadır. Denetimlerin sağlıklı yapılabilmesi için, anlaşmalı boşanma yapan kişilerin isim soyisim, TC kimlik numaraları ve birlikte yaşadıkları evin açık adres bilgilerine ihtiyaç duyulmaktadır. Rapor ücretinizin ne zaman ödeneceğini öğrenmek için; rapor tarihlerinizle birlikte ALO ’i arayabilirsiniz. Emeklilik tarihinizi öğrenmek için TCKN ile aramanız yeterli.
Soru:İş arama izninin topluca kullanmak mümkün mü? Eren İKİSES
Eren Bey, İşçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir. Ancak iş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlere rastlatmak ve bu durumu işverene bildirmek zorundadır.
Paylaşabilirsiniz