Amfoter Metal

Asit ve bazlar birbirleriyle etkileşip tuz ve su oluşturabildiği gibi metallerle de tepkime vererek çeşitli gazlar ve diğer ürünlerin oluşmasını sağlayabilir.

Nötralleşme Tepkimeleri

Asit ve bazların sulu çözeltileri tepkimeye girdiğinde tuz ve su oluşur. Bu olaya nötralleşme, tepkimeye de nötralleşme tepkimesi denir. Nötralleşme (nötürleşme) tepkimelerine indikatör ekleyerek tam nötürleşme anını tespit edebilirsiniz. Nötralleşme tepkimesinin ana denklemi şu şekildedir.

HCl + NaOH NaCl + H₂O
HCl + KOH KCl + H₂O
H₂SO₄ + 2NaOH Na₂SO₄ + 2H₂O

Nötralleşme tepkimesinin net iyon denklemi ise şu şekilde olur.

Yani, asit çözeltisinden gelen H⁺ iyonlarıyla baz çözeltisinden gelen OH^–
iyonları kimyasal tepkime vererek su oluşturur. Bu yüzden nötralleşme tepkimesi sonucunda ortamda tüketilmemiş H⁺ veya OH^– iyonu kalmasına göre sınıflandırılabilir.

• Eğer tepkime sonucu ortamda hiç bir iyon kalmadıysa çözelti nötrdür.
• Eğer tepkime sonucu ortamda OH^– iyonu kaldıysa (başlangıç koşulu n_H+ < n_OH–) çözelti baziktir.
• Eğer tepkime sonucu ortamda H⁺ iyonu kaldıysa (başlangıç koşulu n_H+ > n_OH–) çözelti asidiktir.

Hidroliz

Tuzlar, genellikle, suda tamamen iyonlaşan kuvvetli elektrolitlerdir. Suda çözünen tuzların bazıları su ile tepkimeye girer. Bir tuzun katyon ya da anyonunun, su ile tepkimeye girerek kendini oluşturan asit veya bazı oluşturmasına hidroliz denir.

Tuzların Genel Özellikleri

Tuzların genel özellikleri aşağıdaki gibi özetlenebilir.

• Asidik, bazik ve nötr karakterde olabilir.
• Kristal yapılı olup birim hücrelerden oluşur.
• Oda şartlarında katı halde ve kırılgandır.
• Erime ve kaynama noktaları yüksektir.
• Genellikle iyonik yapılıdır.
• Suda iyonlarına ayrılarak çözünür.
• Katı halde elektriği iletmez ancak sıvı halleri ve sulu çözeltiler iyonlarıyla elektriği iletir.

Tuzların Günlük Hayattaki Önemi

Tuzlar özelliklerine göre farklı kullanım alanlarına sahiptir. Tuzların tarım (gübre, ağaç bakımı vb.), hayvancılık (yem, hayvan bakımı vb.), kozmetik, gıda (kabartma tozu, tatlandırma, saklama vb.), dericilik (dabaklama, koruyucu vb.), tekstil (boyama, ağartma vb.) ve sert suların yumuşatılması gibi birçok kullanım alanı bulunmaktadır.

Sıkça Kullandığımız Tuzlar

• Sodyum Klorür (NaCl)
  • Sodyum klorür halk arasında yemek tuzu veya sofra tuzu olarak bilinir.
  • Nötr bir tuzdur.
  • Suda çok iyi çözünür.
  • Laboratuvar ortamında HCl ve NaOH’ın nötralleşme tepkimesi ile elde edilir.
    • HCl_(suda) + NaOH_(suda) NaCl_(suda) + H₂O_(s)
• Sodyum Karbonat (Na₂CO₃)
  • Halk arasında çamaşır sodası olarak bilinir.
  • Bazik bir tuzdur ve suda iyi çözünür
• Sodyum bikarbonat (NaHCO₃)
  • Halk arasında yemek sodası veya kabartma tozu olarak bilinir.
  • Sağlığa zararı olmayan bir tuzdur.
• Kalsiyum Karbonat (CaCO₃)
  • Halk arasında kireç taşı olarak bilinir.
  • Mermer ve kayaçların yapısında bulunur.
  • Bazik bir tuzdur. Suda çok az çözünür.
  • Kalsiyum karbonatın en önemli kullanım alanı inşaat sektörüdür.
• Amonyum Klorür (NH₄Cl)
  • Halk arasında nişadır olarak bilinir.
  • Amonyak ve hidroklorik asidin tepkimesi ile oluşur.
  • Asidik bir tuzdur. Suda çok iyi çözünür.
  • Amonyum klorürün en önemli kullanım alanı gübredir.

Asit ve Bazların Metallerle Etkileşimi

Asit-baz tepkimelerinin yanı sıra asit ve bazlar bazı metallerle de tepkime verir. Asitlerin ve metallerin kendilerine özgü farklı özellikleri de olduğundan her asit ve her metal arasında tepkime gerçekleşmez. Bu yüzden, asit ve bazların metallerle etkileşimine geçmeden önce metalleri sınıflandırmak gerekmektedir. Metaller şu şekilde sınıflandırılır:

• Aktif Metaller
  • Elektron verme eğilimi hidrojenden büyük olan metallere denir.
  • Na, K, Ca, Fe, Mg, Zn, Ni, Cr, Pb, Sn gibi örnekler verilebilir.
• Pasif Metaller
  • Elektron verme eğilimi hidrojenden küçük olan metallere denir.
  • Cu, Hg, Ag, Au, Pt gibi örnekler verilebilir.
• Yarı Soy Metaller
  • Pasif metallerden Cu, Hg ve Ag’e yarı soy metal denir.
• Soy Metaller
  • Pasif metallerden Au ve Pt’e soy metaller denir.
• Amfoter Metaller
  • Asit ve kuvvetli bazlarla tepkimeye giren aktif metallere denir.
  • Be, Zn, Al, Sn, Pb, Cr metalleri amfoter metaldir

Asitlerin Etkileşime Girdiği Metaller

Asitler metallerin her türüyle etkileşime girerken, bazik oksitlerle de tepkime verir. Ayrıca cam ile etkileşime girebilen asitler de vardır.

Asit ve Aktif Metallerin Etkileşimi

Aktif metaller asitlerle tepkimeye girince tuz ve H₂ gazı oluşur. Örnek olarak şunlar verilebilir:

• Na_(k) + HCl_(suda) NaCl_(suda) + H_2(g)
• 2Fe_(k) + 3H₂SO_4(suda) Fe₂(SO₄)_3(suda) + 3H_2(g)
• Mg_(k) + 2HCl_(suda) MgCl_2(suda) + H_2(g)

Asit ve Yarı Soy Metallerin Etkileşimi

Yarı soy metaller (Cu, Hg ve Ag) sadece oksijence zengin (HNO₃ ve H₂SO₄ gibi) kuvvetli asitlerle tepkimeye girerek ametal oksit (SO₂, NO₂, NO) ve su oluşturur.

• Cu_(k) + 2H₂SO_4(suda) CuSO_4(suda) + SO_2(g) + 2H₂O_(s)
• 2Ag_(k) + 2H₂SO_4(suda) Ag₂SO_4(suda) + SO_2(g) + 2H₂O_(s)

Yarı soy metaller; derişik ve sıcak H₂SO₄ çözeltisi ile SO₂ gazı, derişik HNO₃ ile NO₂ gazı, seyreltik HNO₃ ile NO gazı oluşturur.

Asitlerin Soy Metallerle Etkileşimi

Soy metaller sadece kral suyunda (3 hacim HCl + 1 hacim HNO₃) tepkime verir.

• Au(k) + Kral Suyu HAuCl₄(k) + 3NO₂(g) + 3H₂O(s)
• Pt(k) + Kral Suyu H₂PtCl₂(k) + 2NO₂(g) + 2H₂O(s)

Asit ve Amfoter Metallerin Etkileşimi

Amfoter metaller asitlerle tepkimeye girdiğinde tuz ve H₂ gazı oluşturur. Amfoter metaller suyla tepkimeye girmez. Bu nedenle suyla temas halindeki ortamlarda amfoter metaller tercih edilir.

• Zn(k) + H₂SO₄(suda) ZnSO4(suda) + H₂(g)
• Be(k) + 2HNO₃ (suda) Be(NO₃)₂(suda)+ H₂(g)

Asit ve Bazik Oksit Tepkimeleri

Bazik oksitler asitlerle tepkimeye girerek tuz ve su oluşturur. Bu sayede asitler pas çözücü olarak kullanılabilir.

• Fe₂O₃ + 6HCl 2FeCl₃ + 3H₂O
• CaO + 2HCl CaCl₂ + H₂O

Asitlerin Cam ve Porselen Gibi Maddeleri Aşındırma Özellikleri

HCl, HNO₃, H₂SO₄ gibi asitler cama ve porselene etki etmez. Camı aşındıran tek asit hidroflorik asittir (HF). Seramik ve porselenler kilden yapılan malzemelerdir. Porselenler bir cam çeşidi olan sır ile kaplanır. HF’ün camı ve porseleni aşındırma etkisinden yararlanarak HF cam işlemede ve porselen yüzeylerin pürüzlerinin giderilmesinde kullanılır.

HF, camı aşındırdığından cam kaplarda saklanamaz. Plastik kaplarda saklanabilir. HCl, HNO₃, H₂SO₄ gibi asitler cam ve plastik şişelerde saklanarak depolanır.

Bazların Etkileşime Girdiği Metaller

Bazlar amfoter metaller ile etkileşime girer.

Baz ve Amfoter Metallerin Etkileşimi

Amfoter metaller kuvvetli bazlarla tepkimeye girdiğinde tuz ve H₂ gazı oluşturur. Amfoter metaller zayıf bazlarla tepkime vermez. Amfoter metaller suyla tepkimeye girmez. Bu nedenle suyla temas halindeki ortamlarda amfoter metaller tercih edilir.

• Al(k) + 3NaOH(suda) Na₃AlO₃(suda) + H₂(g)
• Be(k) + 2 KOH(suda) K₂BeO₂(suda) + H₂(g)

Amfoter Metaller Nedir? Amfoter Metal Nedir Özellikleri

Amfoter Metaller Zn,Cr, Al,Sn,Pb,Be gibi oksitleri  ve hidroksitleri asidik ve bazik karakterleri bir arada taşıyan metaller olarak tanımlanır.Yani Amfoter metaller oksitleri ve hidroksitleri  asitler karşısında baz bazlar karşısında asidik özellik gösteren metallerdir.

 Berilyum Çinko Krom Alüminyum Kalay Kurşun Berilyum Galyum Amfoter mi ?

        En çok bilinen amfoter metallere örnekler;

• Zn Çinko,
• Cr  Krom,    
• Al Alüminyum,
• Sn Kalay ,       
• Pb Kurşun  
• Be Berilyum
• Ga Galyum

En çok bilinen amfoter metallerdir.

OKSİTLER Türleri Asitliği Bazlığı Konu Anlatımı Soru Çözümü 10.Sınıf TYT

PDF LİNKİ;

ASİTLER BAZLAR TUZLAR  PDF İndirmek İçin TIKLA (Video Çözümlü)

Yukardaki pdf nin videolu anlatımı için aşağıdaki bağlantıyı tıklayınız 

TIKLA İZLE

Amfoter Oksit Amfoter Oksitler Nelerdir Özellikleri tepkimeleri 

» Amfoter Oksitler  Zn, Al, Pb, Cr, Sn gibi amfoter metallerin oksitleridir
ZnO, Al₂0₃, SnO, PbO₂,Cr₂O₃ gibi
» Amfoter Oksitler; Hem asit hem de bazlarla ayrı ayrı reaksiyona girebilen oksitlerdir
» Amfoter Oksitler ; Asitlere karşı baz, bazlara karşı asit olarak özellik gösterirler
» Amfoter Oksitler Suda çözünmezler
» Amfoter Oksitler hem asit hem de bazlarla nötürleşme tepkimesi verirler.

» Amfoter Oksitler Asitlere karşısında baz, bazlar karşısında asit gibi davranırlar.

      ZnO_(k)+ 2HCI_(suda)→ZnCI_2(suda) + H₂0_(s)

  Bazik OksitAsit

**** Burada karşısında asit var baz gibi davranıyor

     ZnO_(k)  + 2NaOH_(suda)→Na₂Zn0_2(suda)+ H₂0_(s)

Asidik OksitBaz
*****Burada karşısında baz var asit gibi davranıyor

Amfoter oksitler örnekler

Amfoter oksitlere örnekler olarak
ZnO, Al₂0₃ ,ZnO ,TiO₂ ,V₂O₅, BeO , Al₂O₃ , Ga₂O₃, SnO₂ , As₂O₃,Sb₂O<sub>3

verilebilir</sub>

Amfoter Metallerin Bazlarla  Tepkimeleri Amfoter Metaller Zayıf Asitlerle Bazlarla Tepkimeye Girer mi

» Bazlar genelde metallere etki etmez
» Ancak Kuvvetli Bazların Derişik Çözeltileri,

» Anfoter Metallerle H₂ çıkararak tepkime verirler.
» Metaller Zayıf Bazlarla Tepkimeye Girmezler.

Anfoter Metaller : Zn, Al, Pb, Cr, Sn
Anfoter Metal + Kuvvetli Baz → Tuz + H_{2 .}

Al_(k) + 3KOH_(suda) → K₃AI0_3(aq) + H_2(g)

Zn_(k) + 2NaOH_{(aq )}→ Na₂ZnO_2(aq) + H_2(g)
Anfoter M. K.Baz        TUZ (çit katyonlu)
» Bazların bu tepkimeleri aktif metallerle asitlerin tepkimeleri ile karıştırılmamalıdır.
» Aktif metallerin asitler ile tepkimelerinden de tuz ve su oluşur.ama anfoter metal+ baz tekimelerinde çift katyonlu tuz oluşur.

Amfoter Maddeler Ne demek Amfoterler Nelerdir?

İngilizce karşılığı  amphoteric olan bu kelime İngilizcede   ”her iki cinsten”; ”her iki yönden etkili” anlamında kullanılır.
Kimyada ise oksitleri  ve hidroksitleri asidik ve bazik karakterleri bir arada taşıyan element veya bileşikler Amfoter Maddeler,Amfoter Bileşikler veya Amfoter Elementler  olarak tanımlanır.
Amfoter maddeler karşısındaki asit ise baz gibi, karşısındaki baz ise asit  gibi davranır.
Hem asit hem de baz özelliğine sahiptirler
Amino asitler amfoter özellik gösterir.
Amino asit ( NH₂·R·COOH) lerde
NH₂– Amino grubundan dolayı Baz gibi,
-COOH karboksil grubundan dolayı Asit gibi davranır.
Su (H₂O) Amfoter özellik gösterir.
Bazen asitler karşısında bazik özellik , bazlar karşısında asidik özellik gösterir.

OKSİTLER VE TÜRLERİ

» Oksijenin -2 yüklü ikili bileşiklerine Oksit denir.
» HN0_3, H₂S0₄ gibi ikili olmayan bileşiklerine oksit denmez)
» H₂O₂,Na₂O₂ gibi Osijenin -1 yüklü ikili bileşiklerine PEROKSİT denir,Oksit denmez.
» NaO₂,KaO₂ gibi Osijenin -1/2 yüklü ikili bileşiklerine SÜPEROKSİT denir,Oksit denmez.
 Genel olarak Oksit türleri şunlardır;

1. ASİDİK OKSİTLER Tıkla

2. BAZİK OKSİTLER Tıkla

3. NÖTR OKSİTLER Tıkla

4. AMFOTER OKSİTLER Tıkla

NOT:Aşağıdaki pdf dosyalarında bulunan konu anlatımı ve soruların videolu anlatımını aşağıda verilen youtube linklerinde bulabilirsiniz.

10.SINIF ASİTLER BAZLAR TUZLAR PDF VE VİDEO ÇÖZÜMLERİ 

PDF LİNKİ;

ASİTLER BAZLAR TUZLAR  PDF İndirmek İçin TIKLA (Video Çözümlü)

NOT:Yukarıdaki pdf dosyalarında bulunan konu anlatımı ve soruların videolu anlatımını aşağıda verilen youtube linklerinde bulabilirsiniz.

ASİTLER BAZLAR TUZLAR –1 Asitler ve Bazların Genel Özellikleri 

ASİTLER BAZLAR TUZLAR -2 Nötralleşme Tepkimeleri Tuzlar Ph Kavramı

ASİTLER BAZLAR TUZLAR -3 OKSİTLER Türleri Asitliği Bazlığı

ASİTLER BAZLAR ve TUZLAR 4 Asitler ve Bazların Metallerle Tepkimeleri

ASİT 5 ASİTLER BAZLAR TUZLAR –5Asit Baz Kullanımı Asit Yağmurları

6-Asitler Bazlar ve Tuzlar SORU ÇÖZÜMLERİ

Bazların Amfoter Metallerle Tepkimeleri

(Konu Anlatımı Videomuza ve Daha Fazlasına Haberimizin Sonundaki Videomuzdan Ulaşabilirsiniz.)

Bu dersimizde Bazların Amfoter Metallerle Tepkimeleri konusunu inceleyeceğiz.

Asitler ile bazlar tepkimeye girerek tuz ve genellikle su oluştururlar. Metaller ile tepkimelerinde hidrojen gazı açığa çıkar.

Günlük hayatta birçok alanda asit-baz tepkimelerinden yararlanılır. Örneğin, bazı bitkiler asitli toprakta iyi yetişmez. Bunun için toprağın pH değerinin ayarlanması bazik karakterli maddelerin (CaO) toprağa eklenmesi ile olur.

Bu dersimizde asit-baz tepkimelerinden “Bazların Amfoter Metallerle Tepkimeleri” konusunu inceleyeceğiz. Konumuza metalleri sınıflandırarak başlayalım.

Metallerin tepkimeye girme istekleri birbirinden farklıdır. Bazı maddeler asitlerle tepkimeye girerken bazıları asitlerden etkilenmez. Günlük hayatta asitlerin bu özelliklerinden yararlanılır. Örneğin, altın metali asitlerle tepkime vermediği için diş yapımında kullanılmıştır.

Metalleri elektron verme ve tepkimeye girme isteklerine göre,

1- Aktif Metalleri (Na, K, Li, Mg, Ca)

2- Yarı Soy Metaller (Ag, Hg, Cu)

3- Soy Metaller (Au, Pt)

4- Amfoter Metaller (Zn, Sn, Cr, Pb, Al) olarak sınıflandırılır.

Bazların Amfoter Metallerle Tepkimeleri

Amfoter madde asitler karşısında baz, bazlar karşısında asit gibi davranan maddelerdir.

Amfoter metaller hem asitlerle hem de kuvvetli bazlarla tepkime verirler.

Zn, Sn, Cr, Pb ve Al amfoter metallerdir.

Amfoter metallerin kuvvetli bazlar ile tepkimelerinde çift katyonlu tuz ve H2 gazı oluşur.

Not: Amfoter metaller zayıf bazlarla tepkime vermezler.

(Konunun ayrıntılı anlatımını ve daha fazlasını aşağıdaki videomuzda bulabilirsiniz.)

Özel içerikler youtube kanalımızda

 Abone olun