Amfoterler bazik ve asidik özellikleri tayan elementlerdir. Bir elementin hidroksit veya oksitinin amfoterlii, periyodik cetvel üzerindeki yerine ve elektronegatiflik iddetinin düzeyine baldr. En düük eletronegatiflie sahip olan IA ve IIA gruplarnda bulunan elementler, hidroksitleri ve oksitleri güçlü ekilde bazik deer tar.
Amfoter element ya da bileikler, oksit ve hidroksitleri asidik ve bazik karakterleri ayn anda tarlar. Bazlar ve asitlerle tepkime gösteren amfoter metallere Zn, Sn, Pb gibi elementleri örnek gösterebiliriz. Amfoter yapya sahip olan yani içerisinde birçok amfoter özellik barndran elementler de vardr. Ayn zamanda baz elementlerin içerisindeki mevcut oksitler amfoter olabilir.
Periyodik cetvel üzerinde genellikle orta ksmdalardr. Cetvelin tam orta segmentinde olan elementlerin, ortalama basnçta elektronegatiflik içermesinin nedeni hidroksit, oksit, hatta bir ksmnn sülfitlerinin amfoter özellik tamasdr. Periyodik tablo üzerinde amfoter metal olan elementler:
Amfoter metaller, farkl maddelerle tepkimeye girebilen metallerden biridir. Soy metaller ile tepkimeye giren amfoter metaller, ayn zamanda oksitlenme ile de tepkimeye girerler.
Amfoter özellii tayan bir metal, asit eklenmesiyle baz özellii tamaya balar. Amfoter metallerin bazlar ile yapt tepkime sonucu çift katyonlu tuz oluur. Bunun yan sra metaller ile tepkime sonucunda su ve tuz ortaya çkmaktadr.
Amfoter metaller, birebir olarak su ile tepkimeye girmez. Amfoter metallerin su ile ilgisiniz u ekilde ifade edebiliriz:
Amfoter metaller, tepkime gösterdikleri maddenin cinsine göre farkl açlardan tepkiler ortaya çkarr. Bu tepkilere örnek olarak su ve asidi verebiliriz. Yalnz bu durum dnda amfoter metaller su ile tepkime gösteremezler.
Amfoter maddeler kolay ezberlenebilmesi için kodlanan elementlerdir. Amfoter elementler: Cr, Al, Pb, Sn, Be, Zn. Bu elementleri içeren bir cümle ile amfoter metallerin kodlamas yaplr.
Bu konuda en çok kullanlan örneklerden biri: “Zengin Cariye Almann Sonu Pibanlkla Biter.”
ANASAYFAYA DÖNMEK ÇN TIKLAYINIZ
Amfoter metaller, oksitleri ve hidroksitleri bazik ve asidik özellikleri bir arada taşımış olan element ya da bileşiklere verilen isimdir. Amfoter maddeler hem asitler ile hem de bazlar ile tepkimeye girerler. Metallerin ve yarı metallerin büyük bir bölümü ile birlikte proteinler ve aminoasitler amfoterik nitelikler gösterirler.
Amfoter özellik taşıyan pek çok element bulunur. Amfoter nitelik taşıyan elementler şu şekilde sıralanabilir: Cr, Zn, Sn, Pb, Be ve Al'dir. Buna ek olarak bu elementlerin mevcut oksitleri de amfoter bir özellik taşır.
Bir elementin oksit ya da hidroksitinin amfoterlik düzeyi, elektronegatiflik şiddeti ve dolayısı ile periyodik cetvel üzerindeki mevcut olan yeri ile alakalıdır. Elektronegatifliği en düşük düzeyde olan IIA ve IA gruplarının element oksitleri ve hidroksitleri güçlü bazik nitelik gösterir.
Ca(OH)2 kalsiyum hidroksit, NaOH sodyum hidroksit, MgO magnezyum oksit, K2O potasyum oksit ve benzeri bileşikler örnek verilebilir. Periyodik cetvelin orta bölümünde yer alan elementlerin ortalama düzeye bir elektronegatifliğe sahip olmaları durumu bu elementlerin; hidroksit, oksit, hatta birkaçının sülfitlerinin amfoter bir özellik göstermelerindendir.
Amfoter metaller, tepkimeye girdikleri maddelere göre farklı şekillerde tepkiler ortaya çıkarırlar. Bu kapsamda asit ve su örnek verilebilir. Amfoter metaller asitler ile birlikte tepkimeye girdiklerinde tuz ve H2 gazını ortaya çıkarılar. Bunun dışında, amfoter metaller su ile tepkimeye giremez.
Amfoter yapıya sahip bir metal, asidin eklenmesi durumunda baz gibi davranır. Aynı zamanda, amfoter metaller, bazın eklenmesi durumunda ise asit gibi davranır. Bu durumlara bakıldığında birbirlerinin tersi konumundadırlar. Amfoter metaller, kendilerine eklenmekte olan maddelerin çeşidine göre farklı şekillerde davranırlar.