Ani Şeker Yükselmesi Belirtileri

Kandaki şeker miktarının normalin üstünde olmasına tıp dilinde hiperglisemi monash.pwlisemi her yaştaki diyabetlide görülebilir.

Hiperglisemi nedenleri nelerdir?

• Fazla yemek yemeniz,
• Hareketsizlik, her zaman yapılan egzersizin yapılmaması,
• Eksik dozda; oral antidiyabetik ilaç almak ve insülinin yeterli miktarda yapılmaması,
• Enfeksiyonlu bir hastalık geçirmeniz,
• Stresli bir dönemde olmanız,
• Uygulanan tedavinin yetersiz olması,
• Kan şekerini yükselten ilaçları kullanmak ( kortizon vb.), hiperglisemiye neden olabilir.

Hiperglisemik komanın iki tipi vardır:

• Diyabetik ketoasidoz koması (DKA)
• Ketoasidoz koması (DKA)

Daha çok insüline bağımlı diyabet hastalarında (Tip 1) gelişir. Burada en önemli faktör insülin eksikliğidir. İnsülin eksikliğinde glikoz hücre içine giremez ve enerji kaynağı olarak kullanılamaz. Vücut bu durumda yağlara yönelir. Yağların yanmasıyla ortaya keton denilen atıklar çıkar. Keton cisimleri kanda artar ve idrara geçer, idrarda aseton çıkar. Kan şekerinin artışı, kanda ve idrarda keton cisimlerinin artışıyla hastanın şuuru giderek bulanır ve tedavi edilmezse koma tablosu gelişir. Kan şekerinin aşırı yükselmesi (hiperglisemi) belirtilerine benzer.

Belirtileri:

• Çok su içme,
• Sık aralıklarla idrara çıkma,
• Kilo kaybı,
• Mide bulantısı ve kusma ,
• Halsizlik, uyku hali ,
• Nefeste aseton kokusu (çürük elma kokusunu andırır),
• Hızlı soluk alıp verme, vb. belirtiler varsa
• İdrarınızda keton çıkarsa hemen doktorunuzu arayın!

Ketoasidoz nasıl tedavi edilir?

Kan şekeriniz 'ın üzerindeyse ve test sonucu idrarınızda keton çıktıysa hemen doktorunuzu arayınız ve bir sağlık kurumuna başvurunuz. Bu, kendi kendinizi tedavi etmeniz gereken bir durum değildir.

Hiperozmalar hiperglisemik nonketotik koma (DNKK)

Genellikle insüline bağımlı olmayan orta yaşlı veya yaşlı Tip 2 diyabetlilerde görülür.

Tip 1 diyabetlilerde çok nadirdir. Tip 2 diyabetlilerde genel durumun bozulmasına yol açan ağır bir hastalık varsa diyabetik hiperozmalar hiperglisemi koması gelişebilir. Örneğin; Kalp krizi, kalp yetmezliği, akciğer infeksiyonu, pankreas infeksiyonu, virüslere bağlı akut üst solunum yolu infeksiyonu, böbrek yetmezliği geçiren veya aşırı miktarda karbonhidratlı gıda alan veya kalsiyum kanal blokerleri gibi kalp ritmini ve kan basıncını kontrol eden ilaçlar ve oral antidiyabetik ilaçlar kullanan 70 yaş ve üzerindeki şeker hastaları kolaylıkla bu tip komaya girebilirler. Bu hastalar çoğunlukla yalnız yaşayan, sosyoekonomik durumu iyi olmayan hastalardır.

Belirtileri:

• Genellikle ketoasidoz olmaksızın, aşırı hiperglisemi ve aşırı sıvı kaybı ile birlikte görülür.

• Tip 2 diyabetiklerde kan glikoz düzeyi yükselince keton üretimi oluşmaz. Çünkü tip 2 diyabette insülin üretimi vardır.
• Yaşlılarda yeterince sıvı alınmazsa sıvı kaybı (dehidratasyon) oluşur.

Tedavisi:

• DKA (Diyabetik Ketoasidoz) komasında olduğu gibi ağır su kaybı vardır.
• Farkı kanda keton cisimleri ve idrarda aseton yoktur. Ancak hiperglisemi daha ciddi seviyededir ( mg/dl).
• Bu hastaların tedavisi de temelde DKA (Diyabetik Ketoasidoz) komasındaki gibidir. DNHK (Diyabetik hiperozmalar hiperglisemik koma) tıbbı acil yardım gerektiren bir durum olduğundan derhal doktorunuzu aramalısınız!

Günümüzde kanda keton bakan kan şekeri cihazları da bulunmaktadır. Tip 1 diyabetli veya bu tür komalara meyilli Tip 2 diyabetli hastaların bu cihazlardan edinmesi, komaların erken tanılanmasına ve tedavinin gecikmemesine yardımcı olacaktır.

Komalardan korunmak için neler yapabilirsiniz?

• Doktorunuzun önerdiği dozdaki insülin veya ağızdan alınan şeker düşürücü ilaçları düzenli olarak kullanınız.
• Tıbbi beslenme tedavinize uyunuz. Eğer tıbbi beslenmenizi nasıl yapacağınızı bilmiyorsanız bir diyetisyenle görüşünüz.
• Mutlaka bir kan şekeri ölçüm cihazı edininiz ve kendi kendinize kan şekerinizi takip etmeyi öğreniniz.
• Düzenli olarak fiziksel egzersiz yapınız.
• Ateşli bir hastalığınız olduğunda gecikmeden tedavi olunuz.
• Düzenli olarak Diyabet doktorunuza muayene olunuz.

Reaktif Hipoglisemi, yemekten ortalama saat sonra ortaya çıkan ani kan şekeri düşmesidir. Bu kişilerde düşme derecesine bağlı olarak sinirlilik, konsantre bozukluğu, baş ağrısı, baş dönmesi, elde titreme, terleme ve bayılma gibi durumlar ortaya çıkabilir. Bu kişilerde genellikle karbonhidratlı bir yiyecekten ortalama yarım saat, bir saat sonra ağırlık çökmesi, uyku hali görülür ve daha sonra da biraz önce bahsettiğim semptomlar görülebilir. Ve doğal olarak bunlar ellerinde olmadan karbonhidratlı bir yiyeceğe yönlenirler.

Bazı kişiler tatlı yiyeceklere yönelirken, bazıları tuzluya yönelir ancak bir şekilde herkes karbonhidratlı yiyeceğe yönlenir ve yedikleri zaman rahatlama hissederler. Bu şekilde iştah artması olur. Metabolizmada yavaşlama, karın bölgesinde depolama ve su tutma ortaya çıkarak bu kişiler gittikçe kilo alırlar ve diyet yapmakta zorlanırlar. Diyet yaptıklarında da kilo vermekte zorlanırlar.

Yazımın video halini izlemek için tıklayınız.

Kan şekeri demek şeker hastalığının belirtisi demek şeker hastaları sağlıklı beslenmedikleri sürece sıklıkla bu durum ile karşı karşıya kalırlar. Her zaman olduğu gibi stresten ve sinirden uzak durmak da kan şekerinin çıkmasını engeller. Peki kan şekerinin yükselmesindeki sebepler nelerdir? Tedavisi var mıdır? İşte detaylar

Kan şekeri yükselmesi kanda şeker miktarının artması anlamına gelir. Hiperglisemi denilen kan şekeri yükselmesi şeker hastalığında ortaya çıkan bir durumdur. Şeker hastalarının gereken beslenme düzenine uymaması ve şekerli gıdalar açısından perhiz uygulamaması bu durumu ortaya çıkarabilmektedir.

Ayrıca alınan ilaç ya da insülin düzenli olarak tatbik edilmiyorsa ani kan şekeri yükselmeleri olabilir. Her şeyden önce stres ve üzüntüden uzak durmak gerektiği halde bunu sağlayamamak ve dikkat etmemek bu durumu tetiklemektedir.

Kan şekeri artmasına neden olan faktörler:

• İlaçları düzgün almamak ya da insülin kullanılmazsa
• Hareketsizlik ve egzersiz yapmamak
• Başka bir rahatsızlık geçirmek
• Stres ya da üzüntü yaşamak
• Hastalığın evresinin yükselmesi
• Diyet yapmamak ve yenilenlere dikkat etmemek
• İnsülin ilaçlarının tarihinin geçmesi

Kan şekerin yükselmesi ile ortaya çıkan belirtiler:

• Aşırı susamak
• Sık idrara çıkmak
• Aşırı su tüketmek
• Uyku hali
• Yorgunluk hali
• Görmede bulanıklık
• Yaralarda geç iyileşme
• Yüz kızarması
• Midede bulantı hali
• Fazla acıkma ve sürekli yeme isteği duyma
• İdrarda aseton olması

Kan şekerinin yükselmesi halinde öncelikle diyete uyma disiplini sağlanmalıdır. İdrarda olan aseton teşhisi yaptırılmalıdır. Ona göre hekimin önerdiği şekilde hareket edilmelidir. Mümkün olduğunca hareket etmeli ve düzenli egzersiz sağlanmalıdır. İlaç ya da insülin alımı düzenine uymak gereklidir. Günlük kan şekeri ihmal edilmeden yapılmalıdır.

Düzenli olarak uyulması gereken kurallar ihlal edilmesi halinde yaşanacak sıkıntılar kan şekeri dengesini bozarak kişiyi daha kötü sonuçlara götürebilmektedir. O nedenle mutlaka hekimin önerdiği yaşam biçimine uymak gereklidir.

Ani Kan Şekeri Düşüklüğü Nedir? 

Diyabetli bir çocukta/ergende kan şekerinin 70 mg/dl’nin altına düşmesi hipoglisemi yani şeker düşüklüğü olarak tanımlanır. Hipoglisemi ile birlikte gelişen algılama güçlüğü ve halsizlik, hareket ve düşünme yeteneğini azaltır ve diyabetli yardıma ihtiyaç duyabilir. Bu nedenle diyabetli çocuk ve ergenlerin diyabetini saklamadan sosyal çevresi (aile, okul çalışanları, arkadaşları gibi) ile paylaşması önemlidir. Diyabetlinin yakın çevresinde olan bireylerin, hipoglisemi belirtilerini ve tedavisini çok iyi bilmeleri gerekmektedir.

Hipoglisemi Neden Olur?

Gereğinden fazla insülin yapmak,Kas içine insülin yapmak, İnsülinin beklenenden farklı bir zamanda etkisini göstermesi, Yanlış insülin tipi ve iğne ucunun kullanılması, Ana veya ara öğünü gereğinden az yemek, geciktirmek, atlamak, Fazla egzersiz yapmak (Ek öğün almadan ya da insülin dozunu azaltmadan), Yemekten hemen sonra egzersiz yapmak,
Lipohipertrofi (Şiş bölgeden dolaşıma insülin geçişi), İnsülin uygulamasından hemen sonra banyo yapmak, Stresin arttığı ya da stresin azaldığı durumlar (Tatil gibi), Sıcak ortam, Alkol tüketimi (Ergenlerde hafif alkol alımı bile hipoglisemi yapabilir).
 
Hipoglisemi Belirtileri Nelerdir?

Kişiden kişiye ya da aynı kişide zaman içinde değişiklik gösterebilir.

- Açlık hissi
- Alın, dudak üstü ve ensede soğuk terleme
- Renk solukluğu
- Baş dönmesi
- Ellerde ve ayaklarda titreme
- Göz kararması
- Dudak çevresinde uyuşma
- Çarpıntı
- Huzursuzluk, sinirlilik, hırçınlık
- Davranış değişikliği
- Nedensiz ağlama (Süt çocukluğu dönemi içim)
- Algılama güçlüğü
- Uyuklama hali
- Uykuda kabus görme
- Gözlerini bir noktaya dikme
- Bayılma (havale geçirme, kasılma)
 
Hipoglisemiden Nasıl Korunulur?

Hipoglisemiden korunmanın en iyi yolu sık kan şekeri ölçümü ve her zaman hipoglisemiyi tedaviye hazır olmaktır. Aşağıda belirtilen hususlara dikkat etmek büyük önem taşır.

- Öğün atlamayın ve zamanına dikkat edin.
- İnsülini banyodan sonra yapın.
- Gece ek doz yapmak zorundaysanız daha düşük dozda yapın ve mutlaka ardından ek ara öğün yiyin.
- Gece yatmadan önce güvenli şeker aralığında yatın.
- Uyurken insülin yapmayın (öğün kaçırılabilir, doz karışabilir).
- Egzersiz öncesinde, arasında ve sonrasında kan şekerinize bakın.
- Egzersizden sonraki 24 saat boyunca hipoglisemi riski devam edebilir.
- Hipoglisemi oluştuğunda yapılacakları, diyabetli çocuğun ailesi, öğretmeni, arkadaşları ve tüm yakın çevresi monash.pwme, insülin ve egzersizin bir denge içerisinde olması hipoglisemiden korunmanın en temel tedavisidir.