Ankara Antlaşması Ile Almanya

Ankara AntlaşmasıOktay Özdemir "Ankara Antlaşması Danışmanlığı" yapmaktadır.

Türk vatandaşlarının Almanya yatırımcı vizesi ile oturum izni alma haklarının olmasının temeli Ankara Antlaşmasına dayanmaktadır.

Türkiye Cumhuriyet vatandaşlarına Avrupa'da iş kurarak, yatırım yaparak, iş alanı geliştirerek yatırım vizesi ile oturum izni almalarını sağlayan Ankara Antlaşması Almanya için de geçerli hale gelmiştir.

Avrupa Birliği ve Türkiye arasında yılında imzalanan Ankara Antlaşması uyarınca ülkeler arasında ticari alanı genişletmek sermaye ve hizmet alanında serbest dolaşımın tanınmasına yönelik hükümler içermektedir. Almanya Avrupa'nın en sağlam ve en güçlü ekonomisine sahip, tüm dünyada ekonomi trendlerine yön vererek, global krizlerde dahi fırsatlar yaratabilen bir ülke özelliğine sahiptir.

Avrupa Birliğinin etkili bir üyesi olan Almanya her geçen gün büyüyen ekonomisi ile yeni yatırım alanları yaratmaya devam ediyor. Almanya'nın yabancı yatırımcılar için bir cazibe merkezi olma konumunu hiçbir zaman kaybetmemiş olmasının bir nedeni de yabancı girişimcilerin dünyaya açılmalarını daha hızlı şekilde gerçekleştirebiliyor olmalarıdır.

Almanya ve Türkiye arasındaki tarihi ilişkiler iki ülkeyi ticari açıdan sürekli birbirine bağlı kılmaktadır. Almanya'da yatırım yoluyla oturum vizesi almanın önündeki engellerden biri ola bin Euro yatırım ve en az 5 kişi çalıştırarak istihdam etme zorunluluğu yılında kaldırılmıştır.

Almanya'da şirket kurarak oturum izni almak Avrupa Birliği standartlarında kriterlere sahip olmayı gerektiriyor. Yatırım yapılması gereken para miktarını belirleyen unsur kişinin Almanya'da yapacağı işi ve kuracağı şirketin hacmi olmaktadır. Almanya'da şirket kurarak oturum izninden faydalanmanın en büyük avantalarından biri Avrupa sınırları içinde vizesiz serbest dolaşım hakkına sahip olabileceğinizdir. Buna ek olarak Almanya'da ticari alanda yapacağınız bu girişimle alacağınız oturum izninden aile bireyleriniz de faydalanabilmektedir.

Almanya yatırımcı vizesi ile başka bir iş yerinde çalışmak için başvuruda bulunamazsınız. Eğer belli bir meslekte uzmansanız ve Almanya'da bir şirkette çalışmayı planlıyorsanız çalışma vizesi başvurusunda bulunabilirsiniz ki o vize başvurusunun koşulları Almanya yatırımcı vizesi şartlarından farklıdır.

Almanya Yatırımcı Vizesi İçin Gerekli Evraklar

• Başvuru Formu: 2 adet (90 günü aşacak seyahat sürelerinde ulusal vize için) Almanca dilinde eksiksiz olarak doldurulmuş ve başvuru sahibi tarafından imzalanmış başvuru formları ile İkamet Yasası'nın Maddesinin 2. fıkrasının 8. bendine göre gerekli olan ek belge (başvuru sahibi tarafından imzalanmış)
• Pasaport: Almanya Aile Birleşimi Vizesi müracaatında bulunacak kişilerin pasaportlarının başvuru esnasında en az 2 sene geçerliliği olması gerekmektedir. Evlendikten sonra soyadı değişen vatandaşların mutlaka yeni soy isimleriyle pasaportlarını yenilemeleri gerekmektedir. Pasaportları bu kriterlere uymayan vatandaşlar gerekli evraklarla birlikte en yakın il veya ilçe emniyet müdürlüğünden pasaportlarını çıkarttırabilirler.
• 2 adet vesikalık fotoğraf: Almanya Aile Birleşimi vize başvurularında konsolosluk tarafından talep edilen fotoğraflar en fazla 6 ay önce çektirilmiş olan güncel fotoğraflar olmalıdır. Fotoğraf çekildiği esnada kişinin yüzünü gözünü alnını kapatacak herhangi bir aksesuar veya örtü olmamalıdır. Fotoğraflar tam karşıdan çekilmeli kişi yan durmamalı veya başka bir yöne doğru bakmamalıdır. Bazı dini gerekçeler için Almanya Konsolosluğu istisna yapabilmekte olup, bu tip durumlarda da dâhil gözlerin önü kapalı olmamalıdır.
• Meslek eğitimini kapsayan, diploma ve sertifikalarla belgelenilir özgeçmiş ile güncel iş sözleşmesi
• Yeterlilik belgeleriniz (okul karneleri, üniversite/yüksekokul diplomaları, daha önce çalışılan işyerlerinden alınan referans yazıları, ek kalifikasyonlara ait sertifikalar, serbest mesleklerde ticaret sicili kayıt suretleri, yabancı dil seviyelerini gösterir belgeler vb.)

Almanya Yatırımcı Vizesi İş Planı

Almanca dilinde hazırlanmış, iş fikrinize ilişkin aşağıdaki bilgileri kapsayan iş planı:

• İşletmenin konsepti
• İşletmenin amacı
• Şirket verileri (yasal statü, yerleşim yeri vs.)
• Kişisel niteliklerin özeti
• Piyasa ve rekabet analizi
• Pazarlama stratejisi
• Şirketin geleceği
• Planlama bilançosu
• Kar / zarar hesap planı
• Likidite ön hesabı
• 3 seneyi kapsayan kar ve kazanç ön hesabı (kar, maliyet ve kazanç beklentileri)
• Çalışan veya meslek eğitimi almak üzere istihdam edilmesi planlanan kişi sayısı
• Girişimin, inovasyon ve araştırma alanlarına hangi olumlu etkileri olacaktır

Firma kurulmuş ise:

• Şirketin kuruluşuna dair noter tasdikli belge
• Noter onaylı şirket mukavelesi
• Güncel Ticaret Odası kaydı
• Ortaklar listesi
• Ana sermayenin ne kadarının ödemeler için yatırıldığını gösterir belge
• Gerekirse Yönetim Kurulu Başkanı sözleşmesi
• İş planında belirtilmemiş ise, alttaki belgeler gerekmektedir:

Yatırımcı Vizesi Mali Plan

• Sermaye ihtiyaç planı
• Sermayeyi gösterir belgeler (örn. kredi onayları, banka hesap dökümleri)
• Likidite planı
• Başvuru sahibinin minimum 1 yıllık geçimini sağlayacak maddi durumda olduğunu gösterir belgeler (şahsi)

Diğer Belgeler:

• Depo ve ofis alanlarını da kapsayan ticari alanlara dair tapu senetleri dahil olmak üzere, kira ve satış sözleşmeleri
• Mali müşavir tarafından imzalanmış, işletmenin son 6 aya dair ekonomik değerlendirmesi (firma faaliyette ise)
• Vergi dairesinden son gelir vergisi bildirimi
• Almanya yatırımcı vizesi başvuru sahibinin 45 yaş üstü olması durumunda;yaşlılığının güvence altına alındığına dair kanıtlar:
• Her çeşit şahsi mal varlığı,
• Yurtiçinde veya dışında elde edilmiş emeklilik hakları
• Firma varlıkları/Yatırım miktarı

NOT: İkamet yasasının maddesinin. 5. fıkrasına göre bir serbest meslekte çalışmayı planlıyorsanız:

• Mesleği kanıtlayan belgeler
• Mali plan
• Proje bazlı iş sözleşmeleri veya niyet mektubu
• Geçiminizi sağlayabildiğinize dair maddi durumu kanıtlayan belgeler

Tüm belgeler Almanca dilinde veya Almanca diline tercüme edilmiş olarak ibraz edilmelidir. Ticari faaliyet planlarınız Almanya'da bulunan uzman makamlarca incelenmektedir. Başvuru tarihinden itibaren 12 haftalıkbir işlem süresini göz önünde bulundurunuz. Almanya'daki ilgili devlet makamları ve yabancılar dairesi sadece eksiksiz teslim edilen başvuru evraklarını değerlendirmeye almakta ve sadece bu şekilde serbest çalışma faaliyetlerini en sağlıklı şekilde değerlendirebilmektedir.

Vize Bölümü ek evrak talep etme hakkını saklı tutmaktadır.

Almanya Yatırımcı Vizesi İle Oturum İzni

Yatırım yoluyla Almanya oturum izni başvurusu yapabilmek için aşağıdaki şartlara uygunluk gerekmektedir. Almanya yatırımcı vizesi özelliklerine göre öncelikle Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak Almanya'da ticari koşullara uygun, iş yapma açısından gerçeklik değeri ölçülebilir bir şirket kurmak için gerçeğe uygun bir iş planı oluşturmanız gerekiyor.

Bu iş için yapılacak yatırımın miktarı başka bir iş yapmaya ihtiyaç duymadan yatırımcının kendisini ve ailesini geçindirmek için yeterli olmak zorundadır. Bir diğer deyişle Almanya yatırım vizesi ile Avrupa Birliği sınırları için oturum izni alabilmek için yapacağınız bu yatırım, şirketi kurmak ve sonrasında şirkete ait her türlü maliyeti karşılamaya yetecek miktarda olmalıdır. Bununla birlikte iş planı oluşturduğunuz ve yatırım yapacağınız bu şirketin faaliyet alanında mesleki olarak belirli bir yetkinliğe sahip olmanız gerekmektedir.

Almanya Yatırım Vizesi Başvuru Kriterleri

Almanya yatırım vizesi ile oturum izni almak isteyenlerin yapacakları yatırımın da bazı özelliklere ve kriterlere uygun olması beklenmektedir. Kurulacak şirketin iş alanına bağlı olarak, yapılacak yatırımın bölgesel bir gereksinimi veya ülke çapında ekonomik bir ihtiyacı karşılayacak kapasitede olması gerekir.

Bu bağlamda yatırımının ve girişimin Almanya ekonomisine artı bir değer katması mutlak surette beklenmektedir. Yatırımın kapitalinin (sermayesinin) yatırımcının bizzat kendisine ait olması gerekmektedir. Eğer yatırım sermayesi kredi yoluyla temin edilecekse bu kredinin garantili olması gerekmektedir. Almanya yatırımcı vizesi ile Almanya'da şirket kuran yatırımcılar, yaptıkları girişim ve oturum vize talepleri doğrultusunda Alman yasaları ve ulusal mevzuatına tabidirler.

Almanya yatırım vizesi başvurularında söz konusu kriterlere uygun Türkiye Cumhuriyeti uyruklu yatırımcının sermaye kapasitesini, kuracağı şirketi profilini, mali planını, ticari planını, tahmini ekonomik kazanç ve kayıpları içerebilecek detaylı bir özgeçmiş hazırlanması gerekmektedir. Bütün bu işlemlerin Alman yasalarına uygunluğu hakkında Alman ticaret odalarından görüş alınabileceği gibi Türkiye'de de danışman firmalarda destek ve bilgi alınabilir.

Bu bilgiler ışığında Almanya'da kurulacak şirketin tipi limitet şirket (Gesellschaft mit beschränkter Haftung- GmbH), anonim şirket (Aktiengesellschaft -AG), komandit Şirket (Kommanditgesellschaft- KG), adi şirket (Gesellschaft bürgerlichen Rechts-GbR) olabilmektedir. Ayrıca hizmet şirketi veya E-ticaret üzerinden ticari faaliyet gösteren şirketler de kurulabilmektedir.

Ancak yukarıda da belirttiğimizi üzere firmanın Alman ekonomisine ek katkı yapması ve artı bir değer katması bu kriterlerin değerlendirilmesinde ön plandadır. Burada söz edilen şirketlerin kurulumuna dair yasal prosedürler türe bağlı farklılık gösterebilmektedir. Almanya yatırımcı vizesi ile şirket kurulumu işlemleri vekaletname verilerek üçüncü şahıslar tarafından da yürütülebilmektedir.

Türkiye'de mevcut firmanızı Almanya'ya taşımanız, yatırımcı vizesi programı ile mümkün olmaktadır. Yatırımcı vizesi için yapılan başvurular yeni firma kuracak kişilerin yanında mevcut şirketini Almanya'ya taşımak isteyenleri de kapsamaktadır. Firmanıza bağlı bir şubeyi Almanya'da açabilirsiniz. Bu bahsi geçen kriterlerde ve uygulamada herhangi bir değişikliğe yol açmamaktadır. Alman ekonomisine katkı sağlayabilecek doğru bir iş planınız olması gerekmektedir.

Almanya yatırımcı vizesi ile oturum izni alınması ile Avrupa Birliği sınırları içinde de çalışma ve iş kurma, firmayı taşıma veya firma şubesi açma fırsatı da sunmaktadır. Almanya yatırım vizesinin yatırımcılara sağladığı kolaylıklardan biri de ülkede oturma izni hakkınız olmasına rağmen Almanya'da sürekli olarak ikamet etme zorunluluğu bulunmamasıdır.

Ankara Antlaşması Türk vatandaşlarına İngiltere başta olmak üzere, Fransa, Almanya ve Benelüks ülkelerinde serbest çalışma iznine başvurma imkanı sağlayan bir antlaşmadır. Bu antlaşma, başvuran kimselere o ülkeye yerleşme ve o ülkede ticari faaliyette bulunma şansı verir.

Her ne kadar İngiltere 31 Ocak tarihinde Avrupa Birliği’nden ayrılmış olsa da yılın sonuna kadar “geçiş dönemi” olarak adlandırılan süreçte AB kurallarını uygulamaya devam edeceğinden Ankara Antlaşması da bu süreçte geçerliliğini koruyacaktır. Ve fakat 31 Aralık ’de geçiş döneminin sona ermesi ile birlikte İngiltere’nin bu antlaşmaya ilişkin yükümlülükleri de sona erecektir. Bu süreç boyunca yeni bir değişiklik olmadığı takdirde 31 Aralık tarihine kadar Ankara Antlaşmasına ilişkin başvuruları yapan Türk vatandaşlarının başvuru hakları devam edecek ve başvuruları değerlendirmeye alınacaktır.

İlgili tarihten sonra ise “Yetenekli ve nitelikli göçü” teşvik etme politikası izleyen İngiltere’nin, farklı kural ve uygulamaları yürürlüğe sokması veya Türkiye Cumhuriyeti ile yeni bir antlaşma imzalaması beklenmektedir. Ankara Antlaşması sayesinde tercih ettiğiniz ülkede yeni bir iş kurabilir, mevcut bir işletmede aktif rol almak şartıyla çalışabilirsiniz. Ayrıca bakmakla yükümlü olduğunuz aile bireylerinizi de beraberinizde götürebilirsiniz. Başvuru sürecinin en önemli bölümü ise iş planı hazırlanması ve sunulmasıdır. Söz konusu iş planının yeterli nitelikte olması ve geçiminizi sağlamaya elverişli olması şarttır. İlk etapta kendisine bir yıllık süre verilen başvurucu, bir yılın sonunda oturum iznini uzatmak için tekrar başvurabilir. Fakat uzatma başvurusunun kabul edilmesinin ilk başvurudan daha zor olduğunu belirtmek gerekir. Bu durumda sadece başvuru yapana kadar değil, başvuru sürecinin başından sonuna kadar hukuki yardım almanızı tavsiye ederiz.

Ankara Antlaşması uyarınca oturum izni alınıp da belli bir süre yasal olarak ülkede kalan Türk vatandaşları, bulundukları ülke vatandaşlıklarına başvuru hakkı kazanır. Örneğin; Ankara Antlaşma uyarınca oturum izni alarak beş sene boyunca İngiltere kalan bir Türk vatandaşı, beş senenin sonunda İngiltere vatandaşlığı için başvuruda bulunabilir. Ankara Antlaşmasının vatandaşlık kazanmak için tek doğrudan yol olması bir takım zorlukları da beraberinde getirmiştir. Zira başvuru sürecinde yapılacak en ufak bir hatanın telafisi olmayacak ve başvuru süreciniz sağlıklı şekilde tamamlanmamış olacaktır. Bu nedenle yabancılar hukuku alanında uzmanlaşmış bir avukat kadrosuyla çalışmanızı tavsiye ederiz.

AB ve Türkiye ilişkilerinde önemli aşamalar

Avrupa Birliği ile Türkiye arasında mukavele yoluyla kurulan ilişkiler yılına dayanır. "Ankara Antlaşması"nın imzalanmasıyla Türkiye, Yunanistan‘ın ardından o zamanki Avrupa Ekonomik Topluluğu’nun (AET) bir ortaklık anlaşması imzaladığı ikinci ülkeydi. İki ülke arasında yılında kurulan Gümrük Birliği ile sonuçlanan ekonomik ilişkilerin ötesinde, Antlaşmanın Maddesi Türkiye’ye ilk üyelik perpektifini de sunmaktaydı: "Antlaşma'nın işleyişi, Topluluğu (AET) kuran Antlaşma'dan doğan yükümlerin tümünün Türkiye'ce üstlenilebileceğini gösterdiğinde, Akit Taraflar, Türkiye'nin Topluluğa katılması olanağını incelerler."

Türkiye ’de resmi üyelik başvurusunu yaptıktan sonra, yılında Helsinki’de toplanan Avrupa Birliği Zirvesi’nde Türkiye’ye aday ülke statüsü tanınmış, Aralık ’deki Avrupa Birliği Zirvesi‘nin "Türkiye’nin Kopenhag siyasi kriterlerini […] yeterli ölçüde karşıladığı" saptamasıyla da, 3 Ekim 'te müzakereler başlamıştır.

Üyelik müzakereleri: Gidişat ve görevler

Üyelik müzakerelerinin konusunu AB müktesebatının ("acquis communautaire") tümüyle üstlenilmesi oluşturur. Türkiye için müzakere çerçevesi, uzun sürede AB’ye üyelik yükümlülüklerini tam olarak üstlenecek durumda olmaması halinde, Türkiye’nin Avupa yapılarına en güçlü bağlarla kenetlenmesini öngören bir "dahil etme ilkesi" içerir.

Toplam 35 görüşme başlığından şimdiye kadar sadece "Bilim ve Araştırma" başlığı geçici olarak kapatılabilmiştir. Bundan başka yılından bu yana 12 başlık ve son olarak da Haziran ’da "Gıda Güvenliği, Hayvan ve Bitki Sağlığı Politikası" başlığı açılmıştır.

Avrupa Birliği ile Türkiye arasındaki Gümrük Birliği’nin, yılında Avrupa Birliği’ne üye olan çok sayıda orta ve doğu Avrupa ülkesini de kapsaması gereği ortaya çıkmıştır. Bu nedenle 29 Temmuz ’te, Ankara Antlaşması’nın bir eki olarak "Ankara-Protokolü" imzalanmıştır. Türkiye tarafından yapılan bir açıklamada, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin tanınmamaya devam edildiği ve Gümrük Birliği’nin Kıbrıs için geçerli olmadığı ifade edilmiştir. Avrupa Birliği de bir karşı açıklamayla bu yorumu reddederek, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin istisnasız Gümrük Birliği’ne dahil edilmesi yükümlülüğüne dikkat çekmiştir. Buna rağmen Türkiye halen, Kıbrıs bandıralı gemilerin, uçakların ve kamyonların Türkiye‘nin egemenlik sahasına serbestçe girişini sağlamaktan imtina ederek, Gümrük Birliği ile öngörülen malların serbest dolaşımını uygulamamaktadır. AB Konseyi bu sözleşme ihlalini sürekli olarak eleştirmiş ve nihayet Aralık ’da üyelik müzakerelerini kısmen askıya almıştır. Kıbrıs sorunu çözülünceye ve Türkiye "Ankara Protokolü"nü ayrım yapmadan uygulamaya geçirinceye kadar sekiz müzakere başlığı açılamayacak ve açık olanlar kapatılamayacaktır. "Ankara Protokolü"nün uygulamaya geçirilmesinde ilerleme kaydedilmemesi nedeniyle, Konsey bu kararını yılından bu yana her yıl yinelemiştir.

yılında AB Konseyi Türkiye'nin AB katılım süreci için bir yol haritası niteliğinde olan AB - Türkiye Katılım Ortaklığı Belgesini kabul etmiştir. Buna göre müzakerelerdeki ilerlemelerin hızı Türkiye’deki reformlara ve bunların uygulamaya geçirilişlerine bağlı olacaktır. Türk Hükümeti de Aralık ’de Katılım Ortaklığı Belgesi'nin hayata geçirilmesine yönelik olarak, 35 müzakere başlığının tümünde AB müktesebatına uyum için ayrıntılı bir yol haritası içeren yeni bir Ulusal Programı sunmuştur. Cumhurbaşkanı Gül ve Başbakan Erdoğan, AB’ne üyelik ve reform sürecinin sürdürüleceğine ilişkin Türk Hükümeti‘nin kararlılığını vurgulamışlardır.

Üyelik müzakereleri yavaşlamış olsa da, Avrupa Birliği ile Türkiye’nin ortak komşularındaki siyasi gelişmeler daha yakın bir eşgüdümün önemini göstermiştir. Bu çerçevede Avrupa Komisyonu yılından bu yana Türkiye ile ilişkilerde, Konsey tarafından da olumlu karşılanan bir "Pozitif Gündem" izlemektedir. Gündem, dış politikada Avrupa Birliği ile Türkiye arasındaki diyaloğun derinleştirilmesinin yanısıra, başlık açma ve kapama müzakerelerine göre daha alt düzeyde bir teknik diyalog öngörmektedir. Bu diyalog ’den bu yana sekiz çalışma grubunda sürdürülmektedir.

Adaylık yolunda Avrupa Birliği’nin Türkiye’ye desteği

Aday ülke olarak Türkiye, Birliğe yakınlaştırmayı hedefleyen "Katılım Öncesi Yardım Aracı" IPA’dan (Instrument for Pre-Accession Assistance) mali destek almaktadır. - dönemi için toplam 4,9 milyar Avro teşvik öngörülmüştür. Ayrıca Türkiye‘nin Avrupa Yatırım Bankası’ndan kredi alması da mümkün.

Türkiye IPA çerçevesinde AB tarafından yönetilen "Twinning" (eşleştirme) projelerinden yararlanmaktadır. Bu projelerle, üye devletlerin kamu kuruluşlarından uzmanların uzun süreliğine görevlendirilmesiyle aday ülkelerin kamu yönetiminde kapasite gelişimi hedeflenmektedir. Almanya bu alanda açık ara ile en fazla angaje olan AB üyesidir. Türkiye ayrıca Avrupa Birliği‘nin pek çok ortak programına da katılmakta olup, Bölgesel Çevre Ajansı’na üye olmuştur.

Avrupa Birliği yılında Kıbrıs-Türk toplumu yararına kabul ettiği milyon Avro‘luk bir yardım programıyla, Türkiye ile üyelik müzakerelerinde aşılması gereken en büyük sorun olan Kıbrıs’ın yeniden birleşmesi, dolayısıyla Kıbrıs sorununun çözümü yönünde aktif çaba göstermektedir. AB bu program çerçevesinde sivil toplumun desteklenmesine ve Kuzey Kıbrıs’ın altyapısına yönelik projelerin yanısıra aralarında güven artırıcı önlemlerin ve Kıbrıs-Türk toplumu ile AB arasındaki diyaloğu geliştirme önlemlerinin bulunduğu çabaları da finanse etmektedir.

Almanya Federal Hükümetinin pozisyonu

Almanya Federal Hükümeti Türkiye ile üyelik müzakerelerinin başlatılması yönünde çaba göstermiş olup, bunların ucu açık müzakere süreci olarak devamından yanadır. Federal Hükümet, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üyeliğinin koşulu olarak, Kopenhag Kriterlerinin kati olarak karşılanması, Ankara Protokolü’nün tam olarak hayata geçirilmesi ve Birliğin alabilme gücünün sağlanması gereğinin altını çizmektedir.

İki ülke arasındaki yoğun siyasi, kültürel ve ekonomik ilişkiler nedeniyle, Almanya Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne yakınlaştırılmasında özel yarar görmektedir. Aynı zamanda, „Avrupa perpektifinin“ önemli bir itici güç işlevi gördüğü Türkiye’deki reform süreçlerinin sürdürülmesi de Almanya’nın ilgi odağındadır. Türkiye Avrupa’nın komşu bölgelerindeki istikrar için ve Birliğe enerji temini politikaları açısından merkezi bir öneme sahiptir. Aynı zamanda Avrupa‘nın Yakın ve Orta Doğu ile Kuzey Afrika’daki komşu ülkelerle arasındaki kültürlerarası diyalogda da önemli rol oynamaktadır.