Anne Karnındaki Bebekte Kalp Damar Eksikliği

Doğuştan Kalp Hastalığı Nedir?

Doğuştan Kalp Hastalığı kalpte doğum sırasında bulunan yapısal bozukluk olarak tanımlanabilir. Bu bozukluklar genellikle hamileliğin erken evrelerinde organların gelişmeye başladığı dönemde oluşur.

Bütün Çocuk Kalp Hastalıkları Doğuştan mıdır?

Çocuk Kalp Hastalıkları &#;nın çoğu doğuştandır. Ancak doğuştan normal olan bir kalpte sonradan da hastalık gelişebileceği unutulmamalıdır. Çocukları etkileyen sonradan kazanılmış (Edinsel) birçok Kalp Hastalığı vardır. Akut Romatizmal Ateş, Kawasaki Hastalığı (uzun süreli yüksek ateş ile cilt-mukoza-lenf nodu tutulumlu hastalık), Perikardit (kalp zarı iltihabı), Miyokardit (Kalp Kası İltihabı), Enfektif Endokardit (Kalp Kapakçıklarının İltihabı), Kardiyomiyopatiler (Kalp Kası Bozuklukları) ve Ritim Bozuklukları edinsel kalp hastalıklarındandır.

Doğuştan Kalp Hastalığı Neden Oluşur?

Doğuştan kalp hastalığı türlerinin çoğunda neden bilinmemektedir. Ancak bu hastalıkların genel olarak genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimi ile ortaya çıktığı düşünülmektedir. Annede şeker hastalığı gibi kronik hastalıkların olması, gebelik sırasında geçirilen enfeksiyonlar, kullanılan ilaçlar, alkol veya uyuşturucu maddeler nedeniyle bebekte Doğuştan Kalp Hastalığı gelişme riski yükselmektedir. Bebekte genetik (kromozomal) bir bozukluk olması halinde de Doğuştan Kalp Hastalığı gelişme riski artar. Dolayısıyla sebebi tam olarak bilinemeyen Doğuştan Kalp Hastalıkları nedeniyle ailelerin kendilerini suçlu hissetmeleri doğru olmaz.

Doğuştan Kalp Hastalığı Olan Çocuk Doğurma Riskiniz Nedir?

Aslında doğan her çocuğun potansiyel olarak Doğuştan Kalp Hastalığı olma olasılığı vardır. Bin canlı doğumdan ’unda çoğunluğu hafif olmak üzere doğuştan kalp hastalığı görülür. Ülkemizde yaklaşık olarak yılda (1,5 milyon) bebek doğduğu göz önüne alınırsa her yıl bebeğin Doğuştan Kalp Hastalığı ile doğduğu söylenebilir. Anne, baba veya kardeşlerden birinde Doğuştan Kalp Hastalığı varsa doğacak bebeğin kalp hastası olma riski de 10 kata kadar artabilir.

Doğuştan Kalp Hastalığı Nasıl Fark Edilir?

Ağır Kalp Hastalıklı bebekler ilk birkaç ay içerisinde belirti verirler. Bebeklerde ağlarken artan morarma ve bayılma, beslenme güçlüğü, emerken çabuk yorulma ve solunum sıkıntısı, yeterli kilo alamama, alından soğuk terleme veya göz kapaklarında şişlik gibi belirtiler olabilir. Daha büyük çocuklar için çocuk kalp hastalığı belirtileri ise koşarken veya ani heyecan sonrası bayılma, eforla başlayan göğüs ağrısı, solunum sıkıntısı ya da sık tekrarlayan solunum yolu enfeksiyonları olabilir. Hafif bozukluklar ise genellikle belirti vermezler ve doktor muayenesinde duyulan üfürüm nedeniyle yapılan tetkikler sonucunda tanı alırlar.

Çocuk Kalp Hastalıkları (Pediatrik Kardiyoloji) Uzmanı tarafından gebeliğin haftalarından sonra yapılan Fetal Eko (Anne karnındaki bebeğin kalbinin ultrason ile incelenmesi) kullanımı son yıllarda artmıştır. Böylece bebekler daha dünyaya gelmeden Doğuştan Kalp Hastalığı tanısı konulabilmektedir.

Doğuştan Kalp Hastalığı Tanısı Nasıl Konulur?

Yukarıda anlatılan belirtileri olan bebek ve çocuklar dikkatli bir şekilde muayene edildikten sonra kalp grafisi (Elektrokardiyografi = EKG), göğüs röntgeni (Telekardiyogram) ve Kalp Ultrasonu (Ekokardiyografi = EKO) çekilmesi gibi Bebek & Çocuk Kalp Testleri ile tanı konulur. Tecrübeli bir Çocuk Kalp Hastalıkları (Pediatrik Kardiyoloji) Uzmanı tarafından yapılan muayene ve çekilen EKO doğuştan kalp hastalığının değerlendirilmesi için çoğunlukla yeterlidir. Çok nadir durumlarda uzun süreli EKG izlemi, Stres Testleri veya Kardiyak Kateterizasyon ve Anjiyokardiyografi gerekebilir.

Doğuştan Kalp Hastalıklarının Tedavisi Var mıdır?

Fetal EKO ile Doğuştan Kalp Hastalığı tanısı konulan bebeklerin bazılarına anne karnındayken müdahale edilebilir. Ancak bu bebeklerin çoğuna girişim yapılmaz ve dünyaya gelmesi beklenir. Eğer bu karar alındıysa, gerektiğinde uzmanların her türlü girişimi yapılabileceği bir merkezde bebeğin doğumunun gerçekleşmesi önemlidir.

Doğuştan Kalp Hastalığı türlerinin birçoğu, kasık damarından girilerek yapılacak bir kardiyak kateterizasyon girişimi veya kalp ameliyatı ile tamamen düzeltilebilir.

Doğuştan kalp hastalığı nedeniyle yapılan ameliyatların başarısı gelişmiş merkezlerde oldukça yüksektir. Genel olarak bu ameliyatlardaki başarı oranı yüzde 95’in üzerindedir. Ancak ameliyatlardaki başarı oranı, risklere göre de çok değişmektedir. Öyle ki, 5 yaşındaki bir çocukta kalbin odacıkları arasındaki bir deliğin kapatılmasının riski %0,5 iken, yenidoğan bir bebekte yapılacak çok karmaşık bir ameliyatın riski daha yüksek olacaktır.

Doğuştan Kalp Hastalıklarının hepsine kardiyak kateterizasyon girişimi veya kalp ameliyatı gerekmez. Çünkü bazı Doğuştan Kalp Delikleri kendiliğinden kapanabilir.

Doğuştan Kalp Hastalıklı Çocukların İzleminde Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

1. Doğuştan Kalp Hastalığı olan çocukların tedavi öncesi ve sonrası Çocuk Kalp Hastalıkları (Pediatrik Kardiyoloji) Uzmanı tarafından düzenli aralıklarla izlenmesi gerekir.
2. Egzersiz kapasitelerinde kısıtlılık olabilmekle birlikte, çoğunda normal veya normale yakın bir günlük yaşam kalitesi vardır. Ağır Kalp Hastalığı olanlarda egzersiz kapasitesinde azalma belirgindir. Bazı hastalıklarda büyüme geriliği ve öğrenmede güçlük olabilir.
3. Bütün çocuklarda olduğu gibi Doğuştan Kalp Hastalığı olan çocuklarda da genel tıbbi önlemlere uyulmalıdır.
4. Doğuştan kalp hastalıklı çocuklara diğer çocuklarda olduğu gibi yaşına uygun aşıların yapılması gerekir. Nadiren ek aşılamaya gerek olabilir.
5. Doğuştan Kalp Hastalığı olan çocuklar, çocukluk çağı hastalıklarını kalp hastalığı bulunmayan çocuklar gibi genellikle sorunsuz geçirirler. Ancak ağır kalp hastalığı olan çocukların bazı hastalıkları atlatması daha zor olabilir.
6. Enfektif Endokarditten (Kalp Kapakçıklarının İltihabı) koruması için bazı cerrahi işlemlerden önce (Bademcik ve geniz eti ameliyatları, kanama oluşturabilecek diş girişimleri ve diş çekimleri, karın ameliyatları) hastaya antibiyotik verilmelidir.
7. Enfektif Endokardit nadir görülen bir enfeksiyon olmasına rağmen, doğuştan kalp hastalığı bulunan çocuklar bu enfeksiyon için yüksek risk taşırlar. Kana karışarak bu enfeksiyona yol açan bakterilerin çoğu ağızda bulunduğu için ağız temizliği, diş bakımı ve sağlığı çok önemlidir.

Sık Görülen Doğuştan Kalp Hastalıkları Nelerdir?

Doğuştan kalp hastalıkları, kalbin kulakçıklar veya karıncıklar arasındaki küçük veya büyük delikler ya da kapaklardaki hafif veya ağır darlıklar şeklinde olabileceği gibi, kulakçık veya karıncıklardan bir veya birden fazlasının olmaması gibi çok ağır bozukluklar şeklinde de görülebilir. Toplumda en sık görülen doğuştan kalp hastalıkları sıklık sırasına göre şöyledir:

1. VSD: Sağ ve sol karıncıklar arası delikler.
2. ASD: Sağ ve sol kulakçıklar arası delikler.
3. PDA: Anne karnındayken normal olan koni şeklindeki (aort ile akciğer atardamarı arasındaki) damar açıklığının kapanmayıp devam etmesi.
4. PS: Kalpten akciğerlere giden akciğer atardamarı kapağında darlık.
5. AS: Kalpten tüm vücuda temiz kanı taşıyan aortun kapağında darlık.
6. Aort koarktasyonu: Kalpten bacaklara doğru temiz kanı taşıyan inen aortta darlık.
7. Büyük arterlerin yer değiştirmesi: Kalpten çıkan iki büyük damarın (aort ile akciğer atardamarının) yer değiştirmesi.
8. Fallot tetralojisi: Sağ ve sol karıncıklar arası geniş delik, kalpten akciğerlere giden akciğer atardamarında darlık ve sağ karıncık kasında kalınlaşma birlikteliği.
9. AVSD: Sağ ve sol kulakçıklar arasından sağ ve sol karıncıklar arasına kadar devam eden büyük delik.
10. Triküspit kapak atrezisi: Sağ kulakçık ile sağ karıncık arasındaki üçlü kapağın olmaması ve sağ karıncığın yetersiz gelişimi.
11. Hipoplastik sol kalp sendromu: Sol kulakçık ile sol karıncık arasındaki ikili kapağın, sol karıncığın ve buradan çıkan aortun gelişiminde yetersizlik.

İletişim Bilgileri:

Doğuştan ve Diğer Çocuk Kalp Hastalıkları İle İlgili Her Türlü Soru İçin bize Ulaşın:

monash.pw

Doç Dr Osman Özdemir, Çocuk Kardiyoloji Uzmanı

Tel: +90 () 89 98

Adres: Kızılırmak Mahallesi Sokak, Ankara Ticaret Merkezi (ATM) A Blok Ofis No: 8 (monash.pw) Çukurambar / ANKARA, Çankaya/Ankara

İlgili Linkler:

Çocuk Kalp Hastalıkları İle İlgili Daha Geniş Bilgi İçin:

monash.pw

Doğuştan kalp hastalıkları hangileridir?

Çeşitli faktörlerden dolayı yenidoğan bebeklerde doğumsal anomalileri görülebilir. Ancak pek çok hastalığın henüz anne karnındayken tespit edilebilme, dolayısıyla da hayati tehlikeye maruz kalmadan önlenme şansı da giderek yükselir. Doğumsal anomaliler arasında en sık karşılaşılan durum ise kalp hastalıklarıdır. Günümüzde her bebekten 1’i kalp hastası olarak doğar. Önemli olan, artık hızla gelişen teknoloji sayesinde bebeğin kalbinin sağlıklı olup olmadığını anne karnında iken saptamak! Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Çocuk Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Ender Ödemiş ve Çocuk Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Ersin Erek, bebeklerde görülen kalp hastalıkları ve tedavileri hakkında önemli bilgiler verdi.

&#x;nci haftalarda teşhis

Henüz anne karnındayken uygulanan fetal kalp takip programı, ileride oluşabilecek karmaşanın önüne geçer. Gebeliğin ’nci haftaları arasında yapılacak fetal ekokardiyografi ile bebekteki kalp hastalığı saptanır, hangi operasyon veya girişimlerin ne zaman yapılacağına karar verilir, doğuma yakın zamanda yapılacak girişimsel işlem belirlenir. Gebelik boyunca bebeğin kalbinin gelişimi sık sık takip edilerek anneye ve kendine zarar verecek bir durum gelişmesinin önüne geçilebilir.

Yenidoğan için kalp testi

Gereken tetkikleri gebelik sırasında yaptırmamış pek çok aile, kalp hastalığı ile doğmuş bebeğin görünümünde bir anormallik olmaması nedeniyle bir sorun olduğunu fark etmeden evine döner. Kalp hastası olduğu anlaşılmadan eve gönderilen pek çok bebek, çok ağır bir kalp yetersizliği içine girerek hemen müdahale edilmediğinde hayatını kaybedebilir. ‘Pulse oksimetri’ testi ile kalp hastalıkları erken tespit edilebilir. Test kapsamında, yenidoğan bebeğin el veya ayak parmağına küçük bir elektrot yapıştırılarak cihaz çalıştırılır.

En yaygın doğuştan gelen kalp hastalıkları

Doğumdan sonra birçok kalp hastalığında ameliyatsız tedavi ile iyileşme sağlanabilir. Doğumsal kalp hastalıklarının anne karnında tanısının konulması, doğumdan sonra acil müdahale yapılmasını mümkün kılar. Yenidoğan bebeklerde kalbin delik olması en sık görülen kalp hastalıkları arasında yer alır. Yenidoğan bebeklerin doğuştan kalp hastalığı taramasında özellikle şu kritik hastalıklara dikkat edilmesi gerekir:

• Doğuştan büyük damarların ters olması
• Aakciğer atardamarının tıkalı olması
• Kalbin sağ kapağı ve karıncığının gelişmemiş olması
• Kalbin sol kapakları, sol karıncık ve aort damarının gelişmemiş olması
• Kalbe temiz kan getiren damarların kirli kana karışması
• Aort damarı ve akciğer atardamarının birlikte çıkması
• Akciğere giden damarın dar olması ve kalpte geniş bir delik bulunması

Tek umbilikal arter (SUA-TUA)

Tüm doğumlarda %1 oranında görülen bir durumdur.

Normalde göbek bağı ( umbilikus ) içerisinde iki atar damar ve bir toplar damar vardır.

Bunlardan bir tanesi ki sıklıkla sağ umbilikal arter olmayabilir.

Sonuç olarak bebeğin göbek bağında tek atardamar ve tek toplar damar bulunur.

Bu durumda yapılması gerekenler bulunmaktadır.

Tek umbilikal artere olan gebelikte yapılması gerekenler

• Detaylı ultrason ile bebeğin tüm vücut taraması
• Fetal ekokardiyografi ile kalp değerlendirilmesi
• Bebeğe yapılan biyokimyasal taramaların gözden geçirilmesi
  Bu işlemlerden sonra, eğer ek bir anormallik görülür ise bebeğe amniyosentez ( bebekten su alınması ) yapılması önerilir.
• Eğer ek bir anormallik yok ve bebekteki damar anormalliği izole ise amniyosentez ( bebekten su alınması ) önerilmez. 
  

Down sendromu riski artar mı?

Hayır, bu durumda başka kromozom anomalileri ( trizomi ve diğer&#;) ve sendromlar artarken, down sendromu ile ilişki bildirilmemiştir. Yani down sendromu riski artmaz&#;

Anne yaşı ve akraba evlilikleri ile ilişkili midir?

Hayır, bu durumun anne yaşı veya akraba evlilikleri ile ilişkisi yoktur. 

Gebelik takibinde neler değişir?

Tek damarlı göbek bağı olan hastalarda aşağıdaki durumların riski artmıştır. Riskli gebelik sınıfına girer ve perinatoloji uzmanı olan bir yerde takibi önerilir. 

Bu gebelikte yapılması gerekenler;

• Bebeğin daha sık aralıklarla takip edilmesi
• Bebek gelişiminin daha sık aralıklarla takip edilmesi
• Her muayenede bebek kalp ve böbrek incelemesinin yapılması.

Göbek bağında tek damar olması doğum şeklini etkiler mi?

Hayır, etkilemez.

Bu durumda normal doğum denenir, ancak bebek göbek bağında tek damarı olan bebeklerin doğum sırasında kalp atışları daha sık sıkışabilir ve acil sezaryen yapılmak zorunda kalınabilir. 

Bu durum tekrar eder mi?

Hayır, tekrar etme özelliği yoktur. 

Doç. Dr.

Oktay KAYMAK

Kadın doğum uzmanı & Perinatoloji uzmanı

Hemen arayın

Randevu alın

Güvenli gebelik geçirin