Antibiyotik Direnci Nasıl Kırılır

Antibiyotik direnci; uygulanan doz sonrasında bakterilerin ölmemesine ve çoğalmasına engel olamama durumunun söz konusu olması olarak ifade edilir.

Antibiyotik Direnci Nedir, Ne Demek?

Mikroorganizmaların neden olduğu enfeksiyon hastalıklarının tedavisinde kullanılan antibiyotikler, tıbbi açıdan oldukça önemli olan ilaçlardır. Çevresinde meydana gelen değişikliklere kısa süre içerisinde uyum sağlayan bakteriler, aynı şekilde antibiyotik etkilerine de uyum sağlar. Bunun sonucunda antibiyotik tedavisi sonucunda herhangi bir zarar görmezler. Normal antibiyotik tedavisi bu bakterilerin yok olması ve bağışıklığın güçlenmesi için gereklidir. Antibiyotik direnci ise uygulanan tedaviye rağmen bakterilerin aynı şekilde kalması ve bu duruma karşı dirençli hale gelmesidir.

Antibiyotik direncine sahip olan bakteriler, vücuda antibiyotik girdiği zaman direni olmayan bakterilere karşı avantajlı olmaktadır. bunun sonucunda zaman içerisinde diğer bakteriler de dirençli hale gelir. Bu da tedavinin gerçekleşmemesine neden olur. Bununla birlikte bakterilerin direne sebebiyet veren gebetik yapıları diğer bakteri türlerine de aktarılabilmektedir. Bu durum antibiyotik direncinin farklı bakteriler arasında yayılmasına sebebiyet verir. Bu durum pek çok hasta ve hastalık için tehdit oluşturmaktadır. Ciddi bir sağlık tehditi meydana getirmektedir.

Antibiyotik Direnci Nasıl Oluşur?

Bakterilen antibiyotiğin direncini kırmak ve ona karşı direnç kazanmak için bir ya da birden fazla geni ele geçirmesi sonucunda ortaya çıkan antibiyotik direnci, hastalıkların tedavi edilmesini daha da zorlaştırmaktadır. Bakterile bu durumu bir geni mutasyona uğratarak ya da ihtiyacı olan bu geni başka bir mikroptan elde ederek gerçekleştirmektedir. Antibiyotik direnci gerçekleştikten bu iki yolla vücuda yayılmaktadır.

Antibiyotik kullanımı sadece hastalığa neden olan bakterileri değil hepsinin yok edilmesine sebebiyet vermektedir. Bunun sonucunda antibiyotik direnci ya da o gene sahip olan bakteri kontrolsüz bir şekilde çoğalmaya başlar. Ayrıca bu geni başka bakterilerle takas edebilir. Bunun sonucunda yeni bakteriler de buna sahip olur ve enfeksiyon tedavisinin gerçekleşmesine engel olur. kişiden kişiye de bulaşabilen bu durum oldukça sakıncalıdır. Örneğin bir kişinin ağzında varsa antibiyotiğe dirençli bakteri öksürmesi ile farklı kişilere de geçebilmektedir. Oluşması da yayılması da asıl olarak oldukça kolaydır.

Antibiyotik Direnci Nasıl Önlenir?

Bu konuda dikkat edilmesi gereken ilk nokta gereksiz antibiyotik kullanımının önlenmesidir. Bir doktorun reçetelemesi dahilinde ve gerekli görülmesi halinde kullanım sağlanmalıdır. Ayrıca bir önceki tedaviden kalan bir antibiyotiğin kullanılmaması gerekmektedir. El yıkama ve hijyen konusunda her bireyin dikkatli olması gerekmektedir. Bu konuda küresel ölçekte de birtakım çalışmalar yapılmalıdır. enfeksiyonların önlenmesi ve kontrol edilmesi gibi mekanizmaların güçlendirilmesi gerekmektedir. Bu her ülkenin dikkat etmesi bir konudur ve mücadelenin küresel olması gerekmektedir.

Antibiyotik Direnci Nasıl Kırılır?

Yoğun bakım hastalarını ve diğer hastalıklarla mücadeleyi olumsuz yönde etkileyen antibiyotik direncini kırmak için her hastalıkta değil gerekli hastalıkta antibiyotik kullanımının uygulanması gerekmektedir. Kalitesi antibiyotiklerin kullanılması, takip ve tanı için ekipmanların yetersiz olması bu duruma örnektir. Bunu önleyerek antibiyotik direnci kırılabilir.

Hot Shapers ile Yağ Yak!
Üstelik Şimdi İndirimde!

• antibiyotik direnci
• antibiyotik direnci nedir
• antibiyotik direncine sahip olan bateriler
• antibiyotik direnci nasıl oluşur
• antibiyotiğe dirençli bakteri
• antibiyotik direnci nasıl önlenir
• antibiyotik direnci nasıl kırılır

David Moyes & Victoria Carr

Antibiyotiklerin ’de ke&#;fedilmesinden bu yana bakterilerin, mantarlar&#;n ve di&#;er mikroplar&#;n neden oldu&#;u enfeksiyonlar&#;n tedavisinde yayg&#;n olarak kullan&#;lmaktad&#;r. Bir enfeksiyonu tedavi etmek için doktor genellikle (penisilin gibi) antibiyotik almam&#;z&#; tavsiye eder. Bu ilaç ço&#;unlukla bir kapsül içindedir, yutulduktan sonra midede çözülür.

Antibiyotik burada çal&#;&#;maya ba&#;lar, midemizdeki (bedensel i&#;leve yard&#;mc&#; olan iyi bakteriler de dahil) bütün bakterileri yok eder. Antibiyotik, e&#; zamanl&#; olarak kan dola&#;&#;m&#;na girer, bo&#;az ya da kulak gibi bedenin ba&#;ka bölgelerindeki mevcut enfeksiyonlar&#; hedef almak üzere bütün bedene yay&#;l&#;r. Kulakta veya idrar sistemlerinde enfeksiyonlar olsa da bakteriyel enfeksiyonlar&#;n tedavisinin ba&#;lang&#;ç noktas&#; mide ve ba&#;&#;rsakt&#;r.

Antibiyotikler bize yard&#;mc&#; olsa da, dünyan&#;n kar&#;&#; kar&#;&#;ya oldu&#;u tedaviye dirençli bakteri krizinin nedenlerinden biri a&#;&#;r&#; reçetelenmesine olan e&#;ilimdir. Antibiyoti&#;e direnç, bir y&#;lda bin ölüme yol açmaktad&#;r, y&#;l&#;nda 10 milyon ölüme neden olabilir.

D&#;RENÇ NASIL OLU&#;UR?

Antibiyoti&#;e direnç, bakterilerin antibiyoti&#;in etkilerini yok etmek veya önlemek için bir veya birkaç geni ele geçirmesiyle gerçekle&#;ir. Bunu, bir geni mutasyona u&#;ratarak veya bu geni ba&#;ka bir mikroptan edinerek yaparlar.

Sonras&#;nda, direnç bir iki yolla bedene yay&#;l&#;r. Antibiyotikler, bizi hastal&#;klardan koruyanlar da dahil bütün bakterileri yok eder. Yani genetik mutasyona veya antibiyoti&#;e kar&#;&#; direnç gösteren bir gene sahip herhangi bir bakteri, mevcut bakteriyel tür haline gelene dek kontrolsüz bir &#;ekilde ço&#;al&#;r.

Veya bakteri kendi direnç genlerini di&#;er bakteri türleriyle takas eder. Bu durumda, direnç genleri, hastal&#;&#;a yol açanlar da dahil yeni bakteri türlerine verilebilir. Bu da enfeksiyon tedavisini zorla&#;t&#;racakt&#;r.

Direnç ki&#;iden ki&#;iye de yay&#;labilir. Örne&#;in, a&#;z&#;nda antiboti&#;e dirençli bakteriler bulunan bir ki&#;i bu bakterileri sadece öksürdü&#;ünde veya öpü&#;tü&#;ünde ba&#;ka bir ki&#;iye bula&#;t&#;rabilir.

Bilim insanlar&#; &#;imdiye kadar, antibiyotik dirençli bakterilerin olu&#;tu&#;u ve bütün bedene yay&#;ld&#;&#;&#; esas yer olarak gördükleri mide üzerinde ara&#;t&#;rmalar&#;n&#; odaklad&#;lar. Ama son incelememiz, antibiyoti&#;e dirençli bakterilerle yanl&#;&#; yoldan mücadele ediyor olabilece&#;imizi gösteriyor.

Bedendeki farkl&#; bölgelerde farkl&#; say&#;da ve türlerde antibiyoti&#;e dirençli bakteriler bulundu&#;u ke&#;fedildi. Bunu antibiyotiklerin bedene girdi&#;i ilk yer olan a&#;&#;zdaki ve antibiyotiklerin sal&#;verildi&#;i yer olan midedeki bakterileri kar&#;&#;la&#;t&#;rarak bulduk. Bu bulu&#; tedavinin ve korunman&#;n gelece&#;inde anahtar rol oynayacak.

D&#;RENC&#;N FARK ED&#;LMES&#;

Midedeki ve a&#;&#;zdaki mikrobiyoma* bakarak i&#;e ba&#;lad&#;k. Mikrobiyom, bedenin belli bir k&#;sm&#;nda bulunan bakteriler, mantarlar ve virüsler de dahil bütün mikroplar&#;n genel toplam&#; oldu&#;u için, antibiyoti&#;e direncin anla&#;&#;lmas&#;nda çok önemli bir unsur. Fakat her mikrobiyomda sadece baz&#; bakteriler antibiyoti&#;e dirençli genler ta&#;&#;yabilir.

Çin, Fiji, Fransa, Almanya, Filipinler ve ABD’de ya&#;ayan insanlardan toplanan farkl&#; a&#;&#;z ve d&#;&#;k&#; mikrobiyomlar&#;ndaki DNA dizilerini kar&#;&#;la&#;t&#;rd&#;k. Bu bize örneklerdeki bütün genetik materyal üzerinde genel bir de&#;erlendirme yapmam&#;za olanak verdi. Sonra da bunu antibiyoti&#;e dirence neden oldu&#;u bilinen binlerce geni içeren veritaban&#;yla kar&#;&#;la&#;t&#;rd&#;k. Daha sonra bir algoritma yard&#;m&#;yla genleri yeniden yap&#;land&#;r&#;p, antibiyoti&#;e dirençten sorumlu olmayan DNA dizilerini ayr&#;&#;t&#;rd&#;k.

Geriye kalan dizileri antibiyoti&#;e dirence neden olan genleri görmek için bir veritaban&#;yla kar&#;&#;la&#;t&#;rd&#;k. Bu bize bir ki&#;inin a&#;z&#;ndaki ve midesindeki (hem tekil bakteri türlerinde hem de bakteri topluluklar&#;nda bulunan) dirençli gen say&#;s&#;n&#; gösterdi.

A&#;&#;zdaki mikrobiyomda, midedeki mikrobiyomla kar&#;&#;la&#;t&#;r&#;ld&#;&#;&#;nda antibiyoti&#;e dirençli daha az genin bulundu&#;unu görmek bizi &#;a&#;&#;rtt&#;. Fakat antibiyoti&#;e dirençli bakteri nüfusu daha fazlayd&#;. Sonra a&#;&#;zlar&#;nda ve midelerinde benzer say&#;da ve benzer türde antibiyoti&#;e dirençli bakteriler bulunan ki&#;ileri grupland&#;rmak için bir algoritma kulland&#;k.

Çünkü a&#;&#;zdaki ve midedeki bakteri nüfuslar&#; birbirlerinden yüzde 80’den daha fazla farkl&#;l&#;k gösterir, bu da bize çok &#;ey anlat&#;r. Sadece antibiyoti&#;e dirence neden olan farkl&#; etkenleri (geçmi&#;teki tedavilerinizde kullan&#;lan antibiyotikler gibi) göstermekle kalmaz, hangi direnç genlerinin mevcut oldu&#;unu ve direncin bir bakteri toplulu&#;unda ne kadar çabuk yay&#;ld&#;&#;&#;n&#; da bize gösterir. Bu, bir ki&#;inin enfeksiyon tedavisinde hangi antibiyotikleri kullanmam&#;z gerekti&#;ini hangilerinden kaç&#;nmam&#;z gerekti&#;ini bize gösterebilir.

Antibiyoti&#;e direnç küresel bir sorun oldu&#;una göre direncin farkl&#; ülkelerden ki&#;iler aras&#;nda nas&#;l farkl&#;la&#;t&#;&#;&#;n&#; da görmek isteriz. Asyal&#; insanlar&#;n midelerinde antibiyoti&#;e dirençli genlere sahip daha fazla bakteri ta&#;&#;d&#;klar&#;n&#; (muhtemelen antibiyotiklerin ne kadar s&#;kl&#;kla reçetelendirildi&#;i ve al&#;nd&#;&#;&#;ndan dolay&#;) bulurken, antibiyoti&#;e dirençli bakteri say&#;lar&#;n&#;n ve türlerinin ülkeden ülkeye belirgin bir de&#;i&#;iklik göstermedi&#;ini ö&#;rendi&#;imizde &#;a&#;&#;rd&#;k. Aksine, kendi midenizde ve a&#;z&#;n&#;zda bulunan antibiyoti&#;e dirençli bakteriyel türler aras&#;nda, Fijili bir ki&#;iyle sizin a&#;z&#;n&#;zdaki bakteriler aras&#;ndaki farktan daha büyük farkl&#;l&#;klar vard&#;r.

Kula&#;a tuhaf gelse de, bu küresel sorunla mücadele söz konusu oldu&#;unda bunun bilinmesi önemlidir. Bu, sadece mideye odaklan&#;p ara&#;t&#;rma ve tedavi yapmay&#; durdurmam&#;z gerekti&#;ini gösterir. Bu bulgular ayn&#; zamanda, benzer tedavi ve korunma stratejilerinin ülke fark etmeksizin kullan&#;labilece&#;i anlam&#;na gelir.

Midedeki ve a&#;&#;zdaki antibiyoti&#;e dirençli bakterilerin say&#;lar&#; ve türleri aras&#;nda neden farkl&#;l&#;klar bulundu&#;unu henüz bilmiyoruz. Bunun olas&#; bir aç&#;klamas&#;, midenin 'çifte doz' antibiyoti&#;e maruz kalmas&#;d&#;r (ilk olarak, antibiyotik midede çözüldü&#;ünde sonra da kan dola&#;&#;m&#;na kat&#;ld&#;&#;&#;nda), yani oradaki bakteriyel türler, daha fazla çe&#;itlilikteki antibiyotiklere kar&#;&#; daha h&#;zl&#; direnç geli&#;tirecektir. Veya bu sadece, midedeki ve a&#;&#;zdaki mikrobiyomlar&#;n do&#;al olarak farkl&#; bakterilere sahip olmas&#;ndan kaynaklan&#;yor olabilir. Böylece baz&#; bakterilerde ve mantarlarda bulunan direnç genleri de do&#;al olarak farkl&#; olacakt&#;r.

&#;nsan mikrobiyomunda bulunan bakterilerin büyük çe&#;itlili&#;ini ke&#;fetmeye ba&#;lad&#;&#;&#;m&#;z dü&#;ünüldü&#;ünde, antibiyoti&#;e direncin yay&#;lmas&#;n&#; durdurmay&#; umut etmek için bedenin farkl&#; yerlerindeki mikrobiyomlar&#; incelememiz gerekecek. Bu, bizi antibiyoti&#;e direncin vücutta ve nüfuslar aras&#;nda yay&#;lmas&#;n&#; nas&#;l durduraca&#;&#;m&#;z&#; ö&#;renme konusunda bir ad&#;m ileri götürebilir.

*Mikrobiyom: insan vücudunda ya&#;ayan mikro organizmalar.

Yaz&#;n&#;n asl&#; The Conversation sitesinden al&#;nm&#;&#;t&#;r. (Çeviren: Serdar Aygün)

Bilim adamları, dirençli bakterileri antibiyotiklere yeniden duyarlı hale getirmenin yolunu keşfetti.

Danimarka'nın Kopenhag ve ABD'nin Ross üniversitelerinden bilim adamları, çoklu ilaç direncine sahip Klebsiella pneumoniae (K. pneumoniae) ve Escherichia coli (E. coli) bakterileri üzerine yaptıkları çalışmayla, söz konusu bakterilerin antibiyotiklere karşı varlıklarını sürdürüp gelişmelerine imkan veren kilit genleri tespit edip etkisiz hale getirerek bakterilerin antibiyotik direncini kırmayı başardı.

Her bir bakteriyel genin antibiyotik direncine katkısını inceleyen bilim adamları, K. pneumoniae bakterisini en güçlü antibiyotiklerden biri olan kolistinin varlığına karşı dirençli hale getiren bazı genleri tespit etti. Bilim adamları bunlar içinde "dedA" adlı genin bastırılmasının bakterinin antibiyotik direncini tamamen kırdığını gördü.

Öte yandan araştırmacılar, E. coli'nin beta-laktam antibiyotiklerine direncinin kırılmasında da benzer genlerin bastırılmasının etkili olduğunu tespit etti.

Yöntemin, antibiyotiklere "yardımcı" yeni ilaçlar üretilmesinin önünü açacağının belirtildiği araştırmanın baş yazarlarından Prof. Luca Guardabassi, "Keşfimiz süper mikropların da yenilmez olmadığını kanıtlıyor. Artık onların 'Aşil topuğunun' ne olduğunu biliyoruz. Onları nasıl alt edebileceğimizi biliyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

Araştırmanın sonuçları, "Nature" dergisinin çevrimiçi yayını "Scientific Reports"da yayımlandı. AA