Şap Hastalığı Insana Bulaşır Mı

Denizli Honaz'ın Kızılyer Mahallesi'nde çıkan şap hastalığınedeniyle ilçenin 17 mahallesi karantinaya alındı, hayvan alım satımı durduruldu.
monash.pw'un haberine göre; Honaz'ın Kızılyer Mahallesi'nde bulunan besihanedeki bir hayvanda şap hastalığı tespit edilmesi nedeniyle ilçenin Karaçay, Karateke, Ovacık, Sapaca ve Yokuşbaşı Mahalleri dışındaki 17 mahallesi karantinaya alındı, hayvan giriş çıkışı ile alım satımı yasaklandı.

BİR AY SONRA YASAK KALKABİLİR

Denizli Tarım İl Müdür Yılmaz Erkaya, ilçede gerekli tüm tedbirlerin alındığı belirterek, "Bir büyükbaş hayvanda çıkan şap hastalığı nedeniyle 17 mahallemizde hayvan alım satımı durduruldu. Bu mahallelerimizdeki hayvanların tamamına zaten şap aşısı yapılmıştı. Başka bir hayvanda hastalık görülmemesi durumunda hayvan alım satımlarının bir ay sonra tekrar başlamasını bekliyoruz" dedi.

ŞAP HASTALIĞI NEDİR?

Hayvanları ölüme kadar sürükleyen şap hastalığı, özellikle ülkemizde hayvancılıkla uğraşan kişilerin en büyük korkulu rüyası olmuş durumda. Peki, Şap Hastalığı nedir? Bu hastalığın belirtileri ve tedavisi nedir?

Şap hastalığı, çift tırnaklı hayvanlarda meydana gelen et, süt, iş gücü kaybı ve en önemlisi kronik durumlarda ölümle sonuçlanan çok bulaşıcı ve hızla yayılan bir hastalıktır. Şap hastalığı sorunu sığır, manda, koyun, keçi ve domuzlar yanında yabani çift tırnaklı hayvanlarda meydana gelir. Bunun yanı sıra kirpi, fare ve ceylan gibi hayvanlarda yakalanabiliyor.

Çift tırnaklı hayvanları öldüren, öldürmese de iş göremez hale getiren şap hastalığının birçok nedeni var. Bu nedenlerin öncesinde ağız içi, tırnaklar, memeler ve işkembedeki çeşitli yaralarda bu hastalık görülür. Hayvanlar şap hastalığına karşı yaşına ve cinsiyetine göre hassasiyet gösterir.

Şap hastalığı hayvancılıkla uğraşanların korkulu rüyası çünkü oldukça güçlü bir etkiye sahip olan bu virüs, birbirinden farklı 7 tipi bulunuyor. Bu şap virüsünün tipleri şunlardır: A, O, C, Sat 2, Sat 3 ve Asya 1 Tipi. Ayrıca bu virüs tiplerinin de birçok alt tipleri de bulunuyor.


Şap hastalığı insanlara bulaşır mı?

Gazete Yenigün'den Tahir Yavuz'a göre; Çift tırnaklı hayvanların viral bir enfeksiyonu olan Şap Hastalığı "teorik" olarak insanlara bulaşabilir. Ülkemize doğu illerimizden giren ve NEP 84 adı verilen yeni bir Şap virusu tüketiciler arasında tedirginlik yarattı. Öncelikle söylemek gerekir ki; tedirgin olacak bir durum söz konusu değildir.

Dünyada Şap virusunun insanlara geçtiği bildirilen 40 olgu var. yılları arasında kayda geçen olgulardan 5'i laboratuvar kazası. Olgular Almanya, İsveç, Polonya, Rusya, İngiltere, Fransa, Şili ve Hollanda'da saptanmış. İkisinde A tipi, diğerlerinde O ve C tipleri görülmüş. Bu "münferit" olgulara bakarak Şap virusunun özellikle direnç sistemi çökmüş kimselere, bağışıklık sistemi bozulmuş insanlara, çocuk ve yaşlılara bulaşabileceği ifade ediliyor.

Yabancı literatürde Şap'ın insanlara bulaşabilme ihtimali "extremely rare" yani "son derece nadir" olarak belirtiliyor ve halk sağlığı problemi olmayacağı vurgulanıyor.

Şap Hastalığı Nasıl Bulaşır?

Şap virüsü birçok nedenden dolayı bulaşır. Bu virüs karada ve suda kilometrelerce uzağa taşınabiliyor. Bu nedenle hayvanlar havadaki virüsü teneffüs etmesi ya da şap virüsü bulaşmış olan sudan içmeleriyle bu hastalığa yakalanabiliyor. Fare, kuş, yılan, kaplumbağa, araçlar, aletler, tarım ürünleri ve insanlar gibi taşıyıcılarla da şap virüsü bulaşır. Ayrıca şu yollarla da bulaşır:

Hasta hayvanların sağlamlara teması,
İdrar,
Gübre,
Süt,
Sparma.

Şap virüsü uzun süre etlerde, iliklerde, iç organlarda ve pastörize edilmemiş ürünlerde yaşayabiliyor. Ülkemizde de çok sık görülen bu hastalığın hayvanlarda meydana getirdiği kayıplar şunlardır:

Süt ve et verimindeki kayıplar,
Hayvanların gelişmesinde gerilik,
Gebe hayvanlarda yavru atma,
Özellikle genç hayvanlarda görülen oldukça yüksek oranda ölümler,
Dış ticarete getirilen kısıtlamalardan doğan ekonomik kayıplar,
Tedavi masrafındaki maliyet.

Şap Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Şap hastalığının hayvanlarda birçok belirtisi vardır. Bu belirtiler gözle görülür. Sığırlar ve koyunlarda görülen şap hastalığının belirtileri şu şekildedir:

Sığırlarda hastalık belirtileri;

Yüksek ateş,
Titreme,
Donuk ve cansız bakışlar,
Salyalı ve şapırtılı ağız,
Ağız, dil ve dudaklarda yaralar,
Diş etlerinde hassasiyet ve içi dolu kabarcıklar oluşur. Birkaç saat sonra açılır ve açık kırmızı renkli yaralar meydana getirir.
Hassas ve ızdıraplı ayaklar,
Ağır vakalarda tırnak düşmesi,
Süt veriminde azalma,
Buzağılarda ölüm.

Koyunlarda Klinik Belirtiler

Sığırlarda görülen tüm belirtiler koyunlarda da görülür. Bu belirtilere ek olarak şu belirtiler de vardır:

Durgunluk,
Halsizlik,
Aniden oluşan topallık,
Sürüden ayrı yatma isteği,
Kuzularda ölüm.

Şap Hastalığının Tedavisi

Şap hastalığının tedavisi yok ama hayvanların ağız ve ayaklarına bikarbonat (yemek sodası) solüsyonu ve sirkeli suyla silinmesi oldukça yararlıdır. Antibiyotik kullanılması da ikincil enfeksiyonların önlenmesinde yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Ancak kimi hayvanlarda bu hastalık kalıcı hasarlar bıraksa da hayvan iki hafta sonra iyileşir.

Şap hastalığı için ülkemizde ikili, üçlü ve dörtlü karma aşılar yapılmakta. Bu aşılar A,O, Asia 1 ve bazen monash.pw 96 tiplerine karşı hazırlanmış aşılardır. Buzağılar 4 aylık olduklarında ilk aşısı olmalı. Ardından 8. ve aylarda aşılar tekrarlanır. Bu aşılar hayvanın bağışıklık sistemi güçlendirdiği için şap hastalığına yakalanma riskini oldukça azaltır.