Apandisit, körbağırsak üzerinde apandisin iltihaplanmasıdır. İltihaplıapandisin kesilip çıkarılmasıyla tedavi edilir. Apandisitin belirtileri, lokalize edilemeyen yaygın karın ağrısı, iştahsızlık ve dışkılama dürtüsüdür. Ağrı 6-8 saat sonra karnın sağ alt kadranına geçer ve lokalize edilebilir .
Karnın sağ alt bölümünde apandis (apendiks) denen kalın bağırsağın uzantısı bulunur. Solucan şeklinde ve hareket kabiliyeti olan apandisin içinden herhangi bir besin geçmez. Uzunluğu çocuklarda biraz daha fazladır. Yaklaşık 9–10 cm uzunluğundadır fakat bundan daha az ya da daha fazla olabilir. Yerleştiği yer bazı kişilerde farklılık gösterebilir. (Situs inversus gibi) Bu durum apandis rahatsızlığı olanlarda tanı koymayı zorlaştırır.
Apendiksin (apandisin) çoğunlukla dışkı veya daha az bir ihtimalle safra taşı, tümör ya da bağırsak kurduyla tıkanması sonucu iltihaplanmasına apandisit denir. Apandisin vücuttaki fonksiyonu henüz bilinmemektedir. Sadece lenf dokusu bakımdan zengin bir yapıdır. Yine de apandisin iltihaplanması sonucu yırtılıp karın bölgesinde yayılmasıyla, ciddi problemler ortaya çıkar. Tedavi edilmediğinde tehlikeli bir hastalık olan apandisit, karın zarının iltihaplanmasına yol açabilir.
Apendiksin işlevi henüz kesin olarak bilinmese bile son yıllarda gerçekleştirilen araştırmalar bu kesenin yararlı sindirim florası tarafından hastalık dönemlerinde kullanılan bir nevi sığınak işlevi gördüğüne işaret etmektedir.
Ancak apendiksin alınmasının vücuda doğrudan bir zarar verdiğine dair herhangi bir kanıt bugüne kadar bulunmamıştır. Apandisit ise apendiksin enfeksiyonuna verilen isimdir.
Apandisit, karnınızın sağ alt tarafındaki kolonunuzdan çıkıntı yapan parmak şeklindeki bir kese olan apendiksin iltihaplanmasıdır.
Apandisit, sağ alt karın bölgesinde ağrıya neden olur. Ancak çoğu insanda ağrı göbek çevresinde başlar ve daha sonra hareket eder. Enflamasyon kötüleştikçe apandisit ağrısı tipik olarak artar ve sonunda şiddetli hale gelir.
Apandisit herkeste gelişebilse de, çoğunlukla 10 ila 30 yaş arasındaki kişilerde görülür. Standart tedavi, apendiksin cerrahi olarak çıkarılmasıdır.
Apendiksin astarında enfeksiyonla sonuçlanan bir tıkanıklık, apandisitin olası nedenidir. Bakteriler hızla çoğalarak apendiksin iltihaplanmasına, şişmesine ve irinle dolmasına neden olur. Derhal tedavi edilmezse, apendiks yırtılabilir.
Apandisit, aşağıdakiler gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir:
Apandisit belirtileri şunları içerebilir:
Ağrınızın yeri yaşınıza ve apandisitinizin konumuna bağlı olarak değişebilir. Hamileyken, apandisinizin yeri hamilelik sırasında daha yüksek olması nedeniyle ağrı üst karnınızdan geliyormuş gibi hissettirebilir.
Sizde veya çocuğunuzda endişe verici belirtiler veya semptomlar varsa bir doktordan randevu alın. Şiddetli karın ağrısı acil tıbbi müdahale gerektirir.
Apandisit tanısının araştırılması için doktorunuz muhtemelen belirti ve semptomlarınızın geçmişini alacak ve karın bölgenizi inceleyecektir.
Apandisit teşhisi için kullanılan testler ve prosedürler şunları içerir:
Apandisit tedavisi genellikle iltihaplı apendiksin çıkarmak için gerçekleştirilen ameliyatı içerir. Ameliyattan önce enfeksiyonu tedavi etmek için size bir doz antibiyotik verilebilir.
Apendektomi, yaklaşık 5 ila 10 santimetre uzunluğunda bir abdominal kesi kullanılarak açık cerrahi olarak yapılabilir. Veya birkaç küçük karın kesisi ile kapalı olarak da (laparoskopik cerrahi) ameliyat yapılabilir. Laparoskopik apendektomi sırasında cerrah, apendiksinizi çıkarmak için karnınıza özel cerrahi aletler ve bir video kamera yerleştirir.
Genel olarak, kapalı ameliyat laparoskopik cerrahi daha az ağrı, yara izi ile daha hızlı iyileşmenizi sağlar. Yaşlı bireyler ve obezitesi olan kişiler için laparoskopik ameliyat daha iyi bir seçenektir.
Ancak laparoskopik cerrahi herkes için uygun değildir. Apandisitiniz yırtılmışsa, enfeksiyon apendiksin ötesine yayılmışsa veya apseniz varsa, cerrahınızın karın boşluğunu temizlemesini sağlayabilecek açık bir apendektomiye ihtiyacınız olabilir.
Apendektominizden sonra hastanede bir veya iki gün geçirmeniz gerekir.
Apandisitiniz patlamış ve çevresinde bir apse oluşmuşsa, cildinizden apseye doğru bir tüp yerleştirilerek apse boşaltılabilir. Apendektomi, enfeksiyon kontrol altına alındıktan birkaç hafta sonra yapılabilir.
İyileşme süresi apendektomi ameliyatından sonra birkaç hafta iken apandisitiniz patlarsa daha uzun sürecektir. Vücudunuzun iyileşmesine yardımcı olmak için:
Yapılan araştırmalara göre ABD'de ve diğer batı ülkelerindeki insanların yaklaşık %10'unun hayatının bir döneminde apandisite yakalandığını göstermiştir. Bu hastalığın ortaya çıkmadığı yaş yoktur. 2 yaşından küçük çocuklarda görülme ihtimali nadirdir. Bu yaştan sonra görülme sıklığı artar ve en çok genç yetişkinlerde, 20 yaşından sonra görülmeye başlar. Bu dönemden sonra en sık yaşlılık döneminde ortaya çıkar.
Erkekler, apandisite, kadınlara oranla daha fazla yakalanır. Bu oran 1.5/1' dir. Fakat çocukluk döneminde, hem kızlarda hem de erkeklerde görülme ihtimali eşittir.
Apandisin iltihaplanması normalde şiddetli karın ağrısına, mide bulantısına ve ateşe yol açar. Apandis patlaması gibi komplikasyonları önlemek için iltihaplı apandis genellikle ameliyatla çıkarılır.
Not: Bu yazıdaki bilgiler bir doktor muayenesinin yerini tutamaz ve kişinin kendi kendine teşhis yapabilmesi veya tedavi etmesi için kullanılmamalıdır.
Akut apandisit için en yaygın ve etkili tedavi ameliyattır. Ameliyatta iltihaplı apandis alınır. İki yöntem vardır: Karın duvarında açılan bir kesik yardımıyla veya minimal invaziv olarak karın endoskopisi (laparoskopi) ile. Laparoskopi sırasında özel endoskoplar birkaç küçük kesik yardımıyla karın boşluğuna sokulur.
İrin (apse) ile dolu bir boşluk oluşmuşsa, apse alınır ve kalan sıvı küçük bir tüp vasıtasıyla dışarıya boşaltılır.
Ameliyatın tam olarak ne zaman yapılacağı, komplikasyonların mevcut olup olmamasına ve dolaşımın stabil kalıp kalmamasına bağlıdır. Çoğu zaman müdahale teşhisten sonraki 24 saat içinde yapılır. İltihabın yayılmasını önlemek için öncesinde hastaya antibiyotik verilir. Ayrıca ağrı kesici de verilebilir.
Doktorlar komplikasyonsuz bir apandisiti gerekirse ameliyat yerine sadece antibiyotiklerle de tedavi edebilir. Ancak bu tedavi her zaman etkili olmayabilir: 100 hastanın yaklaşık 20'sinde iltihap devam eder veya daha sonra yeniden oluşur.
İltihaplanmış bir apandisin ameliyatla alınmasına ilişkin ayrıntılı bilgileri gesundheitsinformation.de adresinde bulabilirsiniz.
Aslında akut apandisitte kör bağırsak değil, kör bağırsağın küçük bir uzantısı olan apandis iltihaplanır. Apandisin duvarı iltihaplandığında, çoğu zaman karında şiddetli ağrı olur.
İltihap, irin oluşmasına neden olabilir. Tedavi edilmediğinde, bağırsak duvarında bir delik de oluşabilir, böylece iltihap tüm karın bölgesine yayılır. Apandisin patlaması, ölüme neden olabilecek bir komplikasyondur. Bu nedenle çoğu akut apandisit vakası hızlı bir şekilde ameliyat edilir.
Aşağıdaki videodan, apandisit oluştuğunda vücutta neler olduğunu öğrenebilirsiniz. Hangi semptomlar görülür ve nasıl tedavi edilir?
Bu ve başka videolar YouTube kanalında da mevcuttur
Şimdi izleyinBu sitede yayınlanan veri koruma bildirimleri geçerlidir.
Çoğu zaman apandisit, sıkça üst karın veya göbek deliği çevresinde ağrılarla başlar.
Daha sonra aşağıdaki diğer semptomlar ortaya çıkar:
Bazı insanlarda semptomlar daha az tipiktir veya sadece hafiftir: Hamileler sıkça üst karındaki ağrılardan şikayet eder, çocuklarda ve yaşlılarda bazen sadece hafif şikayetler olur.
Apandis herkeste aynı yerde bulunmaz. Bazen daha arkaya doğru yerleşir veya pelvise doğru daha fazla çıkıntı yapar. Bu nedenle, idrar yaparken atipik karın ağrısı veya rahatsızlık oluşabilir.
Semptomlar ne kadar uzun süre devam ederse, apandisin patlama riski o kadar artar. Bu nedenle bir apandisit şüphesi hızlıca doktor tarafından açıklığa kavuşturulmalıdır.
Önemli bilgi: Sert bir karın duvarı ve karın ağrıları nedeniyle eğik bir duruş apandis patlamasına işaret edebilir. Apandis patlaması, hastanede hemen tedavi edilmesi gereken hayatı tehdit eden bir komplikasyondur.
Apandis, kör bağırsağın dar girişli, küçük bir uzantısıdır. Bu giriş büküldüğünde veya tıkandığında apandis şişer ve kan akışı bozulur. Bu nedenle apandisin duvarındaki hücreler ölür ve bağırsaktaki bakterilerin yol açtığı bir iltihap oluşur.
Genellikle irinli olan bu iltihap, apandisin duvarına saldırır ve bir delik oluşmasına neden olabilir. Bu durum, apandis patlaması (perforasyon) olarak adlandırılır. İltihap tüm karın boşluğuna yayılırsa ölüm tehlikesi oluşturabilir. Bununla birlikte, bazen apandisteki yırtık kendini izole eder. Bu durumda bir apse (irinle dolu bir boşluk) oluşur.
Apandisin duvarında, özellikle de genç insanlarda çok sayıda savunma hücresi bulunur. Bu savunma sistemi örneğin bir enfeksiyon tarafından etkinleştirilirse, mukoza şişer ve apandisin dar girişi kapanır.
Yaşlı insanlarda apandisin bu savunma sistemi yavaş yavaş zayıflar. Bu nedenle tıkanmanın nedeni yaşlı insanlarda örneğin sertleşmiş dışkı kalıntıları veya bağırsak duvarındaki değişiklikler gibi farklı nedenlerdir. Nadiren apandisteki solucanlar veya tümörler de tıkanıklığın nedeni olabilir.
Akut apandisit, şiddetli karın ağrısının en yaygın nedenlerinden biridir ve dünya çapında acil karın ameliyatlarının en yaygın nedenlerinden biridir. Apandisit her yaşta ortaya çıkar, ancak en yaygın olarak 10 ila 19 yaşında görülür.
Genel olarak her yıl 1000 kişiden yaklaşık birinde apandisit oluşur. Genç ve yetişkin erkeklerin yaşamları boyunca bir kez akut apandisite yakalanma riski yaklaşık yüzde 9'dur. Kızlarda ve kadınlarda risk yaklaşık yüzde 7'dir.
Bazen apandisteki iritasyon kendi kendine geçer. Hastalık ilerlediğinde farklı şekillerde seyredebilir:
Apandisit için ilk ipuçları fizik muayene ile sağlanır. Bu muayenede doktor karnı palpe eder. Bu sırada karna bastırıldığında bazı noktalar çok ağrırsa bu apandisite veya karın zarı iltihabına işaret eder.
Bağırsakların diğer bölümlerinde iltihaplanma, mesane veya üreme organları hastalıkları gibi karın ve pelvisteki diğer birçok hastalık, apandisite benzer karın ağrısına neden olur.
Apandisiti açıkça gösteren herhangi bir fiziksel belirti olmadığından, genellikle aşağıdaki testler yapılır:
Institut für Qualität und Wirtschaftlichkeit im Gesundheitswesen (Sağlık Hizmetlerinde Kalite ve Verimlilik Enstitüsü) (IQWiG) ile birlikte hazırlanmıştır.
Tarih: