Araba Kaporta Parça Isimleri

© 2000-2023 Akakçe Bilgi Teknolojileri San. ve Tic. A.Ş.
Kayıtlı Elektronik Posta Adresi: [email protected]
Mersis No: 0011056436000001

akakce.com tüketiciler için ücretsiz bir bilgi servisidir. Alışveriş öncesi sipariş edilecek ürünle ilgili geçerli bilgi her zaman için ilgili satıcıdan alınmalıdır. akakce.com'da verilen bilgilerdeki hatalardan, eksikliklerden veya bu bilgilere dayanılarak yapılan işlemler sonucu meydana gelebilecek her türlü maddi ve manevi zararlardan ve her ne şekilde olursa olsun üçüncü kişilerin uğrayabileceği her türlü zararlardan dolayı akakce.com sorumlu tutulamaz.

akakce.com'da yer alan bütün marka ve isimlerin hakları ilgili firmalara aittir.

Mekanikten elektroniğe kadar birden fazla parçayı içinde bulunduran her araba farklı ve birçok parçadan oluşmaktadır. Arabanın işlerlik kazanabilmesi için mekanik, elektronik ve bilgisayar sistemleri parçalarının bir arada uyum içinde çalışması gerekir. Detaylı inceleyelim 😊

Araba parçaları temel olarak 7 kategoride ele alınabilir.

• Motor
• Güç Aktarma Organları
• Şasi
• Gövde
• Yürür Aksam
• İklimlendirme Sistemi
• Elektronik Sistem

Motor

Araba parçalarında en önemli parça motordur ve yakıtın silindir içerisinde yanmasıyla ısı enerjisini hareket enerjisine dönüştüren kısımdır. Genellikle arabanın ön kısmında bulunmaktadır fakat bazı modellerde arka kısmına konulduğu da görülmektedir. Motorun içinde  yakıt enjeksiyon sistemi, hava emiş sistemi, egzoz emisyon sistemi, ateşleme sistemi, marş sistemi, şarj sistemi, yağlama sistemi, soğutma sistemi, supap sistemi, sensörler ve elektronik kontrol ünitesi gibi farklı sistemler bulunmaktadır.

Güç Aktarma Organları

Motorda yakıttan elde edilen ısı enerjisiyle gücünü kavrama(debriyaj) aracılığı ile vites kutusuna aktarmaktadır. Vites kutusu motordan gelen hareketi şafta, şaft diferansiyele, diferansiyel aksa ve aks tekerlere iletmektedir. Böylelikle mekanik enerjiden hareket enerjisi elde edilip araba hareket etmiş olmaktadır. Aktarma organları sırası; Kavrama(Debriyaj), Vites kutusu, Şaft, Diferansiyel, Aks ve Tekerlekler şeklindedir.

Kavrama (Debriyaj)

 Motor ve vites kutusu arasında bulunmaktadır ve motorun hareketini isteğe bağlı vites kutusuna iletir ya da keser. Debriyaj pedalının ani, sert ve yarım debriyaj olarak kullanılması debriyaj balatalarının aşınma ve yağlanmasına sebep olur bununla birlikte debriyaj pedalına araç hareket halinde iken sürekli yarım ve tam debriyaj yapmakta debriyaj balatasının aşınmasına sebep olmaktadır. Hareket halinde iken debriyaj pedalına basılı tutulmamalıdır ve vites değiştirme işlemlerinde debriyaj pedalına tam olarak basılmalıdır.

Vites Kutusu (Şanzıman)

Aracın hızını ve torkunu ayarlayan aktarma organı olup aracın ileri,  geri hareketini sağlamaktadır.Vites kutusu genel olarak dişli ve millerden oluşmuştur bu yüzden dişlilerin aşınmasını ve ısınmasını önlemek için vites kutusu içerisine dişli yağı ilave edilmektedir.

Şaft (Kardan Mili)

Vites kutusu ve diferansiyeli birbirine bağlayıp vites kutusunun hareketini diferansiyele iletmektedir.

Diferansiyel

Motorun hareketini tekerleklere iletip, şaft almış olduğu hareketi 90 derece çevirip akslara iletmektedir. Diferansiyel içerisinde de dişli ve miller vardır bu yüzden dişli yağı kullanılıp dişlilerin zarar görmesi engellenmektedir. Virajda çekici tekerleklerin farklı hızlarda dönmesini sağlamaktadır.

Akslar

Diferansiyelin şaftan almış olduğu hareketi 90 derece çevirip akslara iletmektedir. Kısacası diferansiyelden gelen hareketi tekerlere ileten çelik mildir.

Şasi

Aracın tüm parçalarının üzerine monte edildiği iskelet sistemidir. Gövdesi iki temel kısım olarak karoseri ve şasiden oluşur. Tüm donanımı üzerinde taşıdığı için şasinin sağlam ve dayanıklı olması gerekir. Eskiden şasi ve karoseri ayrı üretilir sonradan monte edilmekte olup yeni nesil araçlarda şasi ve karoseri birlikte üretilmektedir. Böylelikle aracın ağırlığı azalmaktadır.

Karoseri

Aracın dış yapı, şekil dizayn ve bütünlüğünü oluşturan saç yapıda kaporta denilen yapının karoseri denir. Aracın direkleri ve profilleri karoseriye dahildir.

Gövde (Kaporta)

Aracın sac bölümüne verilen isimdir ve arabayı kaplayan sac yapı kabinin dış kısmını oluşturmaktadır. Aracın tavanı, kapıları, bagaj kapağı, motor kaputu, ön ve arka çamurlukları, tamponları, ızgara, spoiler, camlar ve aynalar gövdeyi bir araya getiren parçalardır.

Yürür Aksam

Aracın yolla bağlantısını sağlayan tüm hareketli parçalardır. Bunların arasında tekerlek bağlantıları, yay ve amortisör sitemleri, direksiyon,  aks milleri, rot kolları, salıncaklar, rot kolları, rot başları ve rotillerin tümüne yürür aksam denilmektedir.

Araba parçaları, bir arabayı meydana getiren ve arabanın sorunsuz bir seyir işlevine sahip olmasını sağlayan parçalardır. Tek bir araba parçasının bile olmaması, hasar görmesi veya bozulması, aracın tamamen çalışmaz hale gelmesine yol açabilir. Bu sebeple araba parçalarının her biri ayrı ayrı önemlidir. Araba parçaları; bir arabanın çalışmasından harekete geçmesine, hızlanmasından yavaşlamasına ve tamamen durmasına kadar her aşamada aracı en konforlu ve en sağlıklı şekilde yönetmeye yardımcı olur. 

Araba parçaları aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Şanzıman (Vites Kutusu)
• Şaft (Kardan Mili)
• Debriyaj (Kavrama)
• Diferansiyel
• Şasi
• Kaporta (Gövde)
• Karoser
• Motor

1. Güç Aktarma Organları

Güç aktarma organları, motorda meydana gelen enerjinin tekerleklere aktarılmasında rol oynayan organlardır. Güç aktarma organlarının her biri kendi içerisinde ayrı birer parça olmasına rağmen, toplamda hepsi bir araya gelerek güç aktarma sistemini meydana getirir. Güç aktarma organları sayesinde motorda açığa çıkan enerji tekerleklere aktarılarak tekerleklerin dönmesi ve aracın hareket etmesi sağlanmış olur. 

Güç aktarma organları aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Şanzıman (Vites Kutusu)
• Şaft (Kardan Mili)
• Debriyaj (Kavrama)
• Diferansiyel

Vites Kutusu (Şanzıman)

Önemli aktarma organları arasında yer alan vites kutusu, motordan alınan devir hızını değiştirmek suretiyle tekerleklere aktarır. Devir hızı değişimi, vites kutusu içerisinde bulunan dişli sistemlerinin vites kademeleri ile sağlanır. Vites kutusu ilk olarak 1894 yılında Fransa’da geliştirilmiş bir aktarma organıdır. İki mühendis olan Emile Levassor ve Rene Panhard, bujinin ateşleme işleminin ardından ortaya çıkan enerjinin tekerleklere kanalize edilebilmesi üzerine çalışmalar yürüttü. Bu çalışmaların sonucunda debriyaj sistemi ve vites kutusunu üretmeyi başardılar. 

Şanzımanın Görevi Nedir?

Şanzımanın görevleri aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Motor içerisindeki devir hızını değiştirmek
• İçerisinde bulundurduğu dişli sistemi ile dişli oranını belirlemek
• Tekerleklere iletilecek olan enerjinin aktarımını sağlamak

Şaft (Kardan Mili)

Kardan mili olarak da bilinen şaft, şanzımandan gelen hareketi diferansiyele aktaran bir parçadır. Şanzıman ile diferansiyel arasında bir köprü vazifesi gören şaft, vites kutusundan gelen enerjiyi önce diferansiyele, diferansiyel üzerinden de aks ve tekerleklere aktarır. Kardan mili, adını 16. Yüzyılda yaşamış olan mühendis, doktor ve matematikçi Girolamo Cardano’dan almaktadır. Kardan iletimi ilkesi ile bilim dünyasına büyük katkılar sunan Cardano’nun ismiyle anılmakta olan kardan mili ilk olarak 19. Yüzyılda kullanılmaya başlandı. Kardan milini ilk olarak kullanan araba markası ise Renault’tur.

Şaft Görevi Nedir?

Şaftın görevleri aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Vites kutusundan alınan gücü diferansiyele aktarmak
• Şanzıman ile diferansiyel arasındaki iletişimi sağlamak
• Diferansiyelden aksa ve tekerleklere kadar güç iletimine yardımcı olmak

Kavrama (Debriyaj)

Debriyaj, motor ile vites kutusu arasındaki bütün iletişimi ve bağlantıyı kesmeye yarayan bir parçadır. Bu işlemin amacı, vites kutusu içerisinde bulunan dişli değişiminin sorunsuz bir şekilde yapılmasına olanak sağlamaktır. Buna ek olarak duran aracın hareket ettirilmesi sırasında debriyaj vasıtasıyla vites devrinin ayarlanarak aracın harekete geçirilmesi sağlanır. Debriyaj ilk defa 1894 yılında motordaki gücü tekerleklere aktarma üzerine çalışmalar Emile Levassor ve Rene Panhard tarafından geliştirilmiştir.

Debriyajın Görevi Nedir?

Debriyajın görevleri aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Motor ile vites kutusu arasındaki bağlantıyı kesmek
• Vites dişlilerinin doğru bir şekilde ayarlanabilmesine yardımcı olmak
• Duran aracın harekete geçebilmesi ilk vites devrinin ayarlanmasını sağlamak

Diferansiyel

Diferansiyel, araçtaki iki tekerlek arasında bulunan önemli bir aktarma organıdır. Yarım bir dişli ile tekerleklere tutunmuş olan diferansiyel, iki aksın birbirinden farklı hızlarda dönebilmesine olanak sağlar. Motordan elde edilen enerjinin tekerleklere aktarılmasında önemli bir yer tutan diferansiyel, virajlarda meydana gelen merkezkaç kuvvetine karşı her iki tekerleğin hızlarını farklılaştırarak araç dengesinin korunmasına yardımcı olur. Diferansiyel ilk olarak 1827 yılında Fransız makine mühendisi Onésiphore Pecqueur tarafından geliştirildi. Henüz içten yanmalı motorlar yokken buharlı araçlarda kullanılmış olan diferansiyel, içten yanmalı motorların icat edildiği dönemde son derece iyi bilinen ve sıklıkla kullanılan önemli bir parça konumunda yer alıyordu.

Diferansiyelin Görevi Nedir?

Diferansiyelin görevleri aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Motorda üretilen enerjinin tekerleklere aktarımını sağlamak
• İki tekerleğin farklı hızlarda dönebilmesine olanak sağlamak
• Araç dengesinin korunmasına yardımcı olmak

2. Şasi

Şasi, bir aracın iskeletini meydana getiren parçadır. Araç içerisinde kullanılan bütün parçalar, şasi üzerine monte edilmektedir. Şasi, herhangi bir kaza anında çarpma şiddeti ile doğrudan karşı karşıya kalan ve bu şiddeti emerek kazanın etkilerini minimuma indirmeye yardımcı olur. Şasinin bazı noktaları kaza anında daha kolay kırılacak şekilde tasarlanmıştır. Bu tasarımın amacı, şasinin doğru noktalardan kırılarak kazanın meydana getirdiği hasarları minimuma indirmektir. Araçta bulunan tüm sistemler doğrudan veya dolaylı olarak şasiye bağlıdır. Şasi, 1672 yılında Ferdinand Verbiest tarafından üretilen ilk otomobilin icadından bu yana kullanılan bir para olmasına karşılık 1930’lu yıllara kadar üretilen her otomobil birbirinden farklı ve tamamen özelleştirilmiş şasilere sahipti. 1930’lu yıllardan sonra bu durum giderek standardize olmaya başladı ve 1960’lı yıllara gelindiğinde tüm otomobil markaları yekpare şasi kullanmaya başladı.

Şasinin Görevi Nedir?

Şasinin görevleri aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Aracın ana iskeletini meydana getirmek
• Araç üzerindeki parçaların monte edilmesini sağlamak
• Kaza anında doğru kırılma noktalarından kırılarak kaza şiddetini minimuma indirmek

3. Gövde (Kaporta)

Kaporta, araçların dış görünüşünü meydana getiren, motoru ve iç parçaları örten sac bölümüdür. Kaporta, aracı komple kaplayarak araç kabininin dış bölümünü meydana getirir. Araca ait bütün dış kasa, kaportanın bir parçasıdır. Araca dış görünüşünü veren kaporta, 1672 yılında Ferdinand Verbiest tarafından üretilen ilk otomobilden bu yana kullanılmaktadır.

Kaportanın Görevi Nedir?

Kaportanın görevleri aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Araç parçalarını sac ile örtmek ve parçaların zarar görmesini engellemek
• Aracın dış kasasını oluşturarak araca görsel ve şık bir görüntü kazandırmak
• Araçta karoseri kaplayarak ve iç kabin oluşmasını sağlayarak zorlu hava koşullarında araç içerisindeki kişilere konfor sağlamak

4. Karoser

Kaporta ile birlikte aracın dış görünüşüne etki eden en önemli parça olan karoser; yolcuların ve yüklerin taşındığı, motor, şasi ve tekerlek gibi bölümlerin dışında kalan iskelet benzeri bir yapıdır. Çamurluklar, ön kaput ve ızgara karosere ait değildir.

Karoser Görevi Nedir?

Karoserin görevleri aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Yolcuların oturacağı ve yük taşınacağı serbest bir bölge meydana getirmek
• Aracın dış görünümünü güzelleştirmek
• Ana iskelet olan şasiye bağlı olarak üst gövde benzeri ek bir iskelet sistemi oluşturmak

5. İklimlendirme Sistemi

Arabalarda iklimlendirme sistemi, araba içerisinde yolcuların veya taşınan malların bulunduğu bölümün iklimlendirilmesinden sorumlu sistemdir. Bu sistem ile sıcak havalarda araç içi soğuk, soğuk havalarda ise araç içi sıcak tutulabilir. Buna ek olarak iklimlendirme sistemi; araç içerisindeki havanın temizlenmesinden nem oranının ayarlanmasına, hava akışının gerçekleştirilmesinden araç camlarının stabil tutulmasına kadar pek çok görevden sorumludur.  içi ortamı soğutan, akan havayı temizleyen ve nem ayarını yapan, hava akış durumunu ayarlayan, iç ortam konforunu sağlamaya yönelik kullanılan elektro-mekanik bir sistemdir. İklimlendirmenin geçmişi 19. Yüzyılın başlarına kadar uzansa da, otomobillerde ilk iklimlendirme sistemi 1939 yılında Packard tarafından üretilen bir araçla kullanılmaya başlanmıştır.

İklimlendirme Sistemlerinin Görevi Nedir?

İklimlendirme sisteminin görevleri aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Araçta mal veya yolcuların bulunduğu kabini soğutmak veya ısıtmak
• Araçta taşınan malların uygun sıcaklıkta taşınarak bozulmasını engellemek
• Araçta seyahat etmekte olan yolcuların daha konforlu bir yolculuk yapmasına olanak sağlamak
• Olumsuz hava koşulları nedeniyle buğulanan camların buğudan arındırılarak stabil duruma getirilmesine yardımcı olmak

6. Motor

Motor, bir arabanın çalışması ve amacını gerçekleştirmesi noktasındaki en önemli parçadır. Motor, yakıt deposundan gelen yakıtın buji ile ateşlenerek patlama meydana gelmesini ve bu işlemin pistonların sürekli hareketiyle tekrarlanmasını sağlar. Bu patlamanın ortaya çıkartmış olduğu enerji diğer parçalar aracılığıyla tekerleklere aktarılarak arabanın hareketi gerçekleştirilmiş olur. İlk içten yanmalı motor, Belçikalı mühendis Étienne Lenoir tarafından 1860 yılında üretilmiştir. Günümüzde hala en çok kullanılan araba motoru türü olan içten yanmalı motorlar öncesinde buharla çalışan arabalar mevcuttur. Günümüzde içten yanmalı motorlara ek olarak elektrik motoru kullanan elektrikli arabalar da yaygınlaşmış durumdadır.

Araba Motorunun Görevi Nedir?

Araba motorunun görevleri aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Yakıt deposundan gelen yakıtın buji yardımıyla ateşlenmesi için sürekli olarak pistonların hareket ettirilmesi
• Aracın harekete geçebilmesi için gerekli olan itme gücünün temin edilmesi
• Aracın diğer parçalarına sürekli olarak enerji aktarımı yapılması