Beynimiz vücut pozisyonunu ve hareketi algılarken;
Hareket hastalığı görsel, iç kulak (vestibüler) ve derin duyu (somatosensöriyel) sistemlerinin bir hareket uyaranı ile adapte olunamayan duyusal - algısal uyumsuzluk sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu algısal zıtlık, duyarlılığı olan kişilerde hareket hastalığını ortaya çıkarmaktadır. Örneğin, taşıtta otururken kitap okuduğunuz bir durumda taşıt hareket ettiğinde, iç kulağımız ve derin duyu alıcılarımız hareketin ivmesini ve sarsıntıları algılayıp beyne bir hareket verisi iletecek, buna rağmen görme sistemi beynimize bir hareket olmadığını iletecektir. Böylece, beyinde yaşana durum ile ilgili bir çatışma söz konusu olur.
Hareket hastalığının tam nedeni, neden bazı kişilerin daha hassas olduğu aydınlatılabilmiş değildir. İç kulakta hareket algılama organları (labirent adı da verilir) olmadan hareket hastalığı oluşmaz. Ayrıca kör bireylerde de hareket hastalığı oluşabilmesi nedeni ile görme sisteminin bu problemde öneminin daha az iç kulağın ise çok daha önemli bir rol oynadığı düşünülmektedir. HH sıklığı bireyin duyarlılığına ve uyarının yoğunluğuna göre değişir. Problemin karmaşık hareket türleri ile (birden fazla düzlemli hareketler) ortaya çıkması daha olasıdır.
Hareket hastalığı için çeşitli risk faktörleri belirtilmiştir,
Hareket hastalığı sık karşılaşılan formları;
Bir algısal zıtlık nedeni ile duyarlılığı olan kişilerde oluşabilen hareket hastalığı belirtileri;
Bu belirtiler genellikle hareket kesildiğinde sona erer. Ancak bazen uyaranlar ortadan kalksa da günler süren belirtiler olabilir.
Taşıt ne olursa olsun yolculuk sırasında ağır ve yağlı yiyeceklerden kaçının. Her zaman vücudunuzun hareketinin iç kulağınız ve gözleriniz tarafından aynı şekilde algılanabileceği bir yerde oturun. Örnek olarak arabanın ön tarafında oturup uzak manzaralara bakabilirsiniz veya geminin güvertesine çıkıp ufuk çizgisine odaklanmak ya da uçakta cam kenarında oturmak gibi önlemler alınabilir.
Yolculuk sırasında kendinizi kötü hissederseniz aşağıdaki önerilerimizi denemenizi tavsiye ederiz.
Araba seyahatinde;
Gemi seyahatinde;
Uçak seyahatinde;
Beyinde etraf organlardan gelen veriler histamin, asetilkolin ve norepinefrin gibi sinir iletim maddeleri üzerinden işlev görmektedir. Hareket hastalığında kullanılan ilaçların çoğu beyindeki bu maddelerin seviyesine etki ederek çalışmaktadır. İlaçlar gelen sinyallerin işlendiği beyin bölgelerini baskılayarak veya bulantıyı kontrol altına alarak etki göstermektedir. Beynin verileri işlediği bölgeleri baskılayabilen ilaçlar;
Kafein alımının hareket hastalığı tedavisinde kullanılan ilaçların etkinliğini arttırdığı öne sürülmektedir. Zencefilin de hareket hastalığı tedavisinde kullanılabileceğini öne süren çalışmalar vardır.
* Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır.
Araç Tutması Nedir? Neden Oluşur? İç Kulak hastalığımıdır?
Bazı kimseler, uçakta, arabada, gemide, dönme dolaplarda; başdönmesi, aşırı başdönmesi, bulantı hisseder hatta kusarlar. Birçok kişi aynı rahatsızlığı yaşar, ancak bazı kişilerde şikayetler aşırıdır ve yaşam kalitesini bozabilir. Kendilerini hiçbir şey yapamayacak, hareket edemeyecek kadar kötü hissedebilir, hatta şikayetleri birkaç gün sürebilir.
Araç tutması denilen bu durum iç kulakta denge sisteminin aşırı duyarlılığından olusur. Önemli bir hastalık belirtisi değildir. Genellikle altında yatan önemli bir hastalık yoktur. Sadece can sıkıcı, rahatsız edici ve yaşam kalitesini bozan bir durum olarak ortaya çıkar. Çok nadiren bazi iç kulak denge sistemi hastalıklari bu duruma yol açabilir.
Ne Yapabilir?
Seyahat ederken kitap dergi okunmamalı, gidiş yönünün tersi yönde oturulmamalıdır. Araçta, mümkünse önde oturulmalı, yanaa değil, ileriye yola doğru bakılmalıdır. Etkilenmemek için araç tutması olan yolcuya bakılmamalı ve onunla konuşulmamalıdır.
Gemide güverteye çıkarak ufka , uçakta ise pencere kenarına oturarak dışarıya bakılmalıdır.. Uçakta, hareketin nispeten en az olduğu kanat üzerinde bulunmakta rahatlatıcıdır.
Seyahatten hemen önce veya seyahat esnasında, mideye dokunabilecek,asitli, baharatlı, kokulu ve yağlı yiyeceklerden sakınılmalıdır.
Hekimin tavsiye ettiği, araç tutması için verilen ilaçlardan yolculuğa başlamadan önce almak şikayetleri büyük ölçüde azaltacaktır.
İleri durumlarda, kişinin günlük hayatini etkileyecek kadar şikayeti olanlarda; mutlaka KBB muayenesi ve detayli iç kulak denge testleri yapımalıdır.