Arpacık, genellikle göz kapağı ve göz kapağı çevresinde oluşan şişlik- kızarıklık ve ağrı gibi belirtilerle kendini gösterir. Sivilce benzeri kırmızı bir yumrudur.
Arpacığa genellikle göz kapağındaki yağ bezlerinin enfeksiyonu neden olur. Bu enfeksiyonların çoğundan sorumlu bakteri stafilokoktur.
İki tür arpacık vardır.
Çoğu durumda, arpacık özel bir tedavi gerektirmez. Genellikle kendiliğinden kaybolur. Bazen tekrarlamalar sık görülür. Sık tekrarlayan arpacıkların bir kısmında görme bozukluğu tespit edilmiştir. Genelde zararsız olan arpacık için mutlaka göz sağlığı ve hastalıklarına görünmek gerekir.
Arpacık düzelene kadar aşağıdaki yazılanlara dikkat ediniz:
01.07.2021
Ana SayfaGörmeyi Anlamak Göz İle İlgili Durumlar, A-Z
Yrd. Doç. Dr. İbrahim ŞAHBAZ tarafından düzenlenmiştir.
Arpacık (hordeolum olarak da adlandırılır), göz kapağında, kapağın kenarına yakın hassas, kırmızı bir yumruya neden olan bir enfeksiyondur. Enfeksiyona, tıkanmış yağ bezleri veya bakteriler neden olur ve kirpiğin tabanında (dış arpacık) veya göz kapağının içindeki bezlerden birinde oluşabilir.
Genellikle bir seferde sadece bir gözünüzde arpacık çıkar, ancak özellikle çıkan birinci arpacığı tedavi ettirmezseniz, her iki gözde de oluşabilir. Arpacık genelde bir kerelik yaşanan bir şeydir ve arpacığı bir kez tedavi ettirdiğinizde, geri gelmez – ancak, bazen yeniden çıkabilir. Arpacık sandığınız şey, iyileşmiş ve artık bulaşıcı olmayan bir iç arpacık olan bir göz kapağı kisti de olabilir.
Göz kapağının kenarına yakın çoğu kırmızı yumru zararsız olmasına ve sıklıkla arpacık olmamasına karşın, bunlar genellikle bir veya iki hafta içinde kendi başına iyileşebilir; ancak arpacık rahatsızlık yaratabilir. Neyse ki, arpacıktan çabucak kurtulmanıza veya en azından arpacığın neden olduğu şişlik ve rahatsızlığı azaltmanıza yardımcı olabilecek, evde uygulayabileceğiniz birkaç yöntemimiz mevcuttur.
Arpacık çıkarsa yapmanız gereken ilk şey, göz kapaklarınızı temizlemektir. Bir makyaj pamuğu, el bezi veya makyaj temizleme pedine sürdüğünüz seyreltilmiş göz yakmayan bebe şampuanı kullanabilirsiniz. Ardından göz kapaklarınızı ılık suyla durulayın ve hafifçe kurulayın. Ayrıca, göz kapaklarınızı temizlemek için hafif bir tuzlu solüsyon da kullanabilirsiniz.
Arpacığa dokunmadan önce ve sonra ellerinizi yıkayın ve havlularınızı veya temizlik için kullandığınız bezleri başkalarıyla paylaşmayın.
Önceden nemlendirilmiş göz kapağı temizleme pedleri de bir başka seçenektir. Bunları pek çok eczanede reçetesiz ürünler olarak bulabilirsiniz.
Arpacık çıktığında, bunu kapamanın iyileşme sürecini geciktirebilmesi nedeniyle göz makyajı yapmayı bırakmak akıllıca olacaktır. Ayrıca, kirlenmiş olabilecek eski makyaj malzemelerini atın.
Arpacık iyileşinceye kadar kontakt lens yerine gözlük takın.
Günde üç veya dört defa 10 ila 15 dakika boyunca ılık kompres uygulayarak arpacığın iyileşmesini hızlandırabilirsiniz..
Bazı insanlar arpacığı tedavi etmek için çay poşetleri kullanılırlar, ancak temiz ılık (sıcak değil) suya batırılmış basit bir el bezi de iş görecektir. Ardından bezi damlamayacak kadar sıkın ve bunu kapalı göz kapağınızın üzerine koyun. Bir çay poşeti kullanmak isterseniz, ılık (sıcak değil) hale gelinceye kadar soğumasını bekleyin ve bunu yaklaşık 5 ila 10 dakika boyunca göz kapağınızın üzerinde tutun. Birden fazla arpacığınız varsa, her bir göz için farklı bir çay poşeti kullanın.
Arpacığı patlatmanın amacı, arpacığı sivilce patlatır gibi çabucak boşaltmaya çalışmaktır. Ancak ne yaparsanız yapın, kaygılanmayın ve arpacığı patlatmaya çalışmayın! Ilık kompresin sıcaklığı genellikle onun açılıp boşaltmasına ve göz kapağında travmaya veya sıkarak enfeksiyonun muhtemel olarak yayılmasına neden olmadan kendi kendine iyileşmesine izin verecektir.
Arpacığın iyileşmesine yardımcı olmak için reçetesiz antibiyotik kremler kullanabilmekle birlike, gözde kullanılmak için özellikle üretilmiş olan kremleri kullandığınızdan emin olun ve topikal steroidlerden kaçının. Ayrıca, antibiyotik göz damlalarının arpacıktan kurtulmanıza yardımcı olduğu pek de bilinmemektedir. Arpacık antibiyotik gerektirecek kadar kötüyse, muhtemelen doktora görünmeniz en iyisidir.
Temiz ellerle nazikçe masaj yapın veya kullandığınız sıcak kompres ve sıcak el bezi bazen arpacığın ağrısının azaltılmasına yardımcı olabilir. Masaj arpacığın boşalmasına yardımcı da olabilir. Nazik masajı sürdürün ve herhangi bir ağrı hissederseniz bırakın.
Ağrı kesiciler: Asetaminofen ve ibuprofen gibi reçetesiz ağrı kesiciler ağrıyı veya rahatsızlığı azaltabilir ancak muhtemelen arpacığınızın daha hızlı iyileşmesine pek yardımcı olmayacaktır.
Ev Çözümleri: Arpacık ağrısını hafifletmenin en iyi yolu, sıcak kompresler veya yüz bezleri uygulamak ve arpacığın mümkün olan en kısa sürede iyileşmesini sağlamaktır.
Arpacıkları önlemenize yardımcı olmak için yapabileceğiniz birkaç şey bulunur.
Her gece yüzünüzü temizleyin ve makyajınızı silin.
Her gün göz kapaklarınızı seyreltilmiş bebe şampuanı ile yıkayın.
Bir reçetesiz göz kapağı yıkama sıvısı kullanın.
Kontakt lenslere dokunmadan önce daima ellerinizi yıkayın ve kontakt lenslerinizi üretici talimatlarına uygun şekilde dezenfekte ettiğinizden ve temizlediğinizden emin olun.
Bakteriler makyaj üzerinde büyüyebilirler, bu nedenle göz makyajınızı her 2-3 ayda bir değiştirin. Makyajınızı asla birisiyle paylaşmayın.
Gözleriniz kaşınırsa ve özellikle ellerinizi henüz yıkamamışsanız, gözlerinizi ovuşturmaktan kaçının.
Arpacığı olan birisiyle havluları veya maskeleri paylaşmaktan kaçının.
Çoğu durumda arpacık, 3 ila 5 gün içinde evde tedaviler ile geçecektir. Şişkinlik, 2 ila 3 gün sonra azalmaya başlamalıdır. Daha ciddi bir arpacık için doktorunuza görünmeniz veya antibiyotik kullanmanız gerekirse, bunun yaklaşık bir hafta boyunca devam ediyor olması gerekir.
Arpacığınız tekrar çıkıyorsa, blefarit sorununuz olabilir. Bu göz kapağı problemini hızlı bir şekilde tedavi etmek için atılacak adımlar, nüksetmelerin önlenmesine de yardımcı olacaktır.
Göz doktorunuza aşağıdaki durumlarda görünmelisiniz:
Arpacığınız birkaç günden sonra daha iyiye gitmiyorsa.
Arpacığınız kötüleşiyorsa.
Göz kapağınız yerine asıl gözünüz ağrıyorsa.
Görmenizi etkiliyorsa.
Göz kapaklarınız şişiyor veya çok kızarıyorsa.
Gözünüz tamamen açılmıyorsa.
Dahili ve evsel çareler veya reçetesiz solüsyonlar işe yaramıyorsa
Arpacık büyümeye devam ediyorsa
Bazı durumlarda arpacıklar, göz doktorunun küçük bir cerrahi operasyon yapmasını ve ardından da reçeteli bir arpacık ilacı veya antibiyotik yazmasını gerektirebilir. Doktor cerrahiyi önerirse, bu, arpacığı açmak ve boşaltmak için oldukça basit bir prosedürdür.
Sayfa yayınlandı 26 Ağustos 2020 Çarşamba
ARPACIK NEDİR?
Arpacıklar, göz kapağındaki yağ bezlerinin ya da kirpik kökünün enfeksiyonu sonucu gelişir.
Enfeksiyona genellikle stafilokok bakterileri neden olur. Bu enfeksiyon; temiz olmayan ellerin göz bölgesine götürülmesi, kontakt lens ya da kozmetik ürünlerin kullanımında hijyene dikkat edilmemesi sonucu gelişebilir.
Sık görülen bir göz enfeksiyonudur ve her yaşta görülebilir. Arpacık, kişinin hayatı boyunca birkaç defa tekrarlayabilir.
ARPACIK TÜRLERİ NELERDİR?
Arpacık türleri; iç ve dış arpacık olmak üzere ikiye ayrılır. İnternal olanlar kapağın üst kısmında, eksternal olanlar da kirpik dibinde oluşmaktadır.
İç arpacıklardan çok daha yaygın olarak görülen dış arpacıklar, genellikle kirpik folikülünde, bazen de bir yağ bezinde başlar.
İç arpacıkların çoğu ise göz kapağı dokusundaki bir yağ (meibomian) bezinde başlar. Büyüdükçe gözü zorlayan bu tür, dış arpacıklardan daha acı verici olma eğilimindedirler.
ARPACIK BELİRTİLERİ NELERDİR?
Arpacık, çok karakteristik belirtileri olan bir enfeksiyondur. Göz kapağı üzerinde kırmızı, sivilceye benzer, ağrılı bir şişlik ile kendini gösterir. Göz çevresinde ve göz kapağında ağrı, şişkinlik ve gözde sulanmaya neden olur.
Çıkan yumrunun merkezinde iltihaba benzer beyaz bir nokta bulunabilir ve tüm göz kapağının şişmesine de neden olabilir. Arpacık çoğunlukla tek gözü etkiler. Ancak tek gözde aynı zamanda birden fazla arpacık çıkması da mümkündür.
Arpacık, göz enfeksiyonları arasında en sık rastlananlardan biridir. Bazen belirtileri benzerlik gösteren ancak arpacık kadar yoğun ağrı yapmayan diğer enfeksiyonlarla karıştırılabilir.
Göz kapağında kızarıklık ve yumru olarak görülen şalazyon bunlardan biridir. Şalazyon genellikle ağrı yapmayan bir yumru olarak ortaya çıkar. Bastırıldığında serttir. Kirpik diplerindeki yağ bezlerinin tıkanması sonucu oluşur ve arpacıktan farklı olarak çoğunlukla göz kapağının iç kısmında gelişir.
Şalazyon ve arpacık farklı sebeplere bağlı olarak ortaya çıkmalarına rağmen genellikle benzer şekilde tedavi edilir.
Diğer sık karşılaşılan göz enfeksiyonları ise blefarit ve konjonktivittir. Şayet gözde kızarıklık varsa, ancak içi iltihap dolu bir şişkinlik söz konusu değilse ve sulanma görülüyorsa blefarit ya da konjonktivitten şüphelenmek gerekir. Blefarit kirpik diplerinde görülen bir rahatsızlıktır. Konjonkitivit ise bakteriyel ya da viral olabilen bir göz enfeksiyonudur.
ARPACIK NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Arpacık sık karşılaşılan bir enfeksiyondur ve çoğu zaman kendiliğinden kaybolur. Arpacığın çıkacağı hissedildiğinde ya da bölgedeki şişkinliğin farkına varıldığında ılık ve nemli bir bez ile bölgeye kompres yapmak iyileşme sürecini hızlandırıp bölgedeki hassasiyeti ve ağrıyı azaltabilir. Bu kompresin, arpacık varlığını sürdürdüğü müddetçe, günde birkaç kez 5-10 dakika uygulanması yeterlidir. Ağrıyı dindirmek için ağrı kesiciler de kullanılabilir.
Ancak arpacıkta 48 saat içinde bir iyileşme görülmezse, kızarıklık ve şişkinlik göz kapağının tamamına ve yanak bölgesine doğru yayılırsa ya da görmede bozukluk gelişirse bir doktora görünmekte fayda vardır.
Bu gibi durumlarda antibiyotik tedavisi yapılabilir ya da arpacığın içindeki iltihabın boşaltılması için cerrahi müdahalede bulunulabilir.
Arpacık çıktığında elleri göze götürmekten kaçınmak ve kontakt lens kullanmaya ara vermek gereklidir. Çıkan yumru bir sivilce gibi görünebilir ancak kolay iyileşeceğini düşünerek sıkılmaya çalışılmamalıdır. Çünkü enfeksiyonun dağılmasına sebep olabilir.
Arpacığın daha hızlı iyileşmesi ve enfeksiyonun dağılmasını önlemek için aşağıdaki yöntemler uygulanabilir:
Ellerinizi yıkadıktan sonra temiz bir havlu ya da bezi ılık suya bastırıp arpacığın üzerinde 5-10 dakika süre ile kompres yapın.
Sonrasında parmağınızı arpacığın üzerinde gezdirerek tıkanmış olan kanalın açılması için hafifçe masaj yapın.
Arpacık çıktığında ellerinizi, yüzünüzü ve göz bölgenizi temiz tutun
Gözlerdeki çapakları temizleyin.
Ilık kompresi her defasında temizlenen bir bez ile gün içinde birkaç defa tekrarlayın.
ARPACIK NE KADAR SÜREDE GEÇER?
Arpacığın ortalama enfeksiyon hali yaklaşık bir hafta sürer. Tedavi ile bir haftada enfeksiyon bulguları düzelir.
ARPACIK BULAŞICI MIDIR?
Arpacık bulaşıcı bir hastalık değildir. Çünkü kendi kendini sınırlayan bir enfeksiyon şeklidir.
ARPACIK TEDAVİ EDİLMEZSE NE OLUR?
Arpacık tedavi edilmezse şalazyon olma ihtimali artar. Çok nadir de olsa arpacığın sıkılmaya çalışılması ve göze yanlış müdahalelerin yapılması göz kapağında aşırı derecede yüze yayılan şişliklerin ortaya çıkmasına (preseptal selülit) sebep olabilir.
Bu özellikle çocuklarda çok risklidir. Çünkü çocukların yüz bölgesindeki enfeksiyonlar beyne yayılım gösterebilir. Bu sebeple göz kapaklarındaki iltihaplar çok dikkate alınmalıdır.
ARPACIK RİSKİNİ ARTIRAN FAKTÖRLER
Yetersiz kapak hijyeni: Özellikle çocukların ellerini yüzlerini yıkamaması ve kirpik diplerinin iyi steril edilmemesi
Bilefarit gibi hastalıkların varlığı: Bilefarit gibi arpacığa sebep başka kapak hastalıklarının varlığı
Kontakt lens hijyeni: Kontakt lens kullananların lenslerini iyice dezenfekte etmeden veya önce ellerini yıkamadan takıp çıkarması
Makyajı silmeden uyumak: Göz makyajının temizlenmeden gece boyunca gözde bırakılması
Cilt rahatsızlıkları: Yüz kızarıklığı ile karakterize bir cilt hastalığı olan rosacea’ya sahip olmak
ARPACIK ÇIKMAMASI İÇİN NELER YAPILABİLİR?
Ellerin sabun ve ılık suyla yıkanıp hijyeni sağlanmalı. Özellikle çocuklar uyumadan önce kirpik dipleri bebe şampuanı ile yıkanmalıdır
Eller gözlerden uzak tutulmalı, göz ovalanmamalı
Kozmetik ürünlere özen gösterilmeli, eski kozmetik ürünler atılarak göz enfeksiyonu riski azaltılmalı
Kozmetik ürünler başkalarıyla paylaşılmamalı, gece boyunca makyajlı bir şekilde yatılmamalıdır. Çünkü makyaj ürünleri gözyaşı bezlerinin tıkanmasına neden olur
Alerji yapan kozmetik ürünler tercih edilmemeli
Kontakt lenslerin temiz olduğundan emin olunmalıdır. Kontakt lens kullananlar lenslere dokunmadan önce ellerini iyice yıkamalı ve dezenfekte etmek için doktorun tavsiyelerine uymalı
Daha önce gözde arpacık çıktıysa, düzenli olarak sıcak kompres yapılarak tekrar çıkmasını önlemeye yardımcı olunmalı
Blefarit rahatsızlığı olanlar gözlerinin bakımı için doktorlarının talimatlarını uygulamalı, düzenli olarak kirpik dibi kepeklenmelerinin temizlenmesi alışkanlık haline getirilmelidir.