22 Aralık dakika
Temmuz ayında asgari ücrete zam yapılmasıyla yol ve yemek yardımı istisna tutarları da güncellendi. Gelin hep birlikte yol ve yemek yardımına dair tüm vergi muafiyetlerini ve istisnalarını inceleyelim.
Yemek ücretleri, işverenler tarafından işçinin iş yerinde geçirdiği süre kapsamında ihtiyacı olduğu besin değerini karşılaması için ödenmekte olan tutardır. İşverenlerin çoğunun işçilerinin verimini yüksek tutması için verdikleri yemek ücretleri, İş Kanunu kapsamında zorunlu tutulmamaktadır. Bir iş yerinde yemek ücretlerinin ödenmesi veya ödenmemesi iş sözlemesi ile belirlenir.
Asgari ücret tutarının kesinleşmesiyle beraber yemek istisnai tutarı güncellendi. Resmi Gazete’de yayımlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği/Seri No ile gelir vergisi tarafındaki yemek ve yol yardımı istisna tutarları şu şekildedir:
Her sene asgari ücretin güncellenmesiyle birlikte pek çok tutar da yeniden düzenlenir. Bunlardan biri de yemek ücretleridir. Temmuz ayı yemek yardımı bir önceki güncellemeye göre 17 TL zamlanarak 51 TL oldu. Böylece, yeni yemek istisnası vergi hariç 51 TL iken KDV dahil TL’ye yükseldi. Yani, temmuz ayı zammı ile birlikte işverenin işçi başına ödeyeceği 51 TL’lik yemek tutarında SGK ve gelir vergisinde işverene kolaylık sağlanmaya başlandı.
Bir işletmede uygulanabilecek 3 çeşit yemek yardımı şekli vardır. Bunlar;
Peki bu uygulamalar ne gibi farklılıklar barındırıyor?
İşveren, aylık yemek ücretini işçiye nakit olarak ödemeyi tercih ediyorsa bu ücret gelir vergisine tabi olur. SGK’ya göre ise iş günü olarak günlük asgari ücretin %6’sı tutarında prime esas kazanç (brüt ücret) matrahından istisna olur. Yani, belirlenen yemek ücreti üzerinden SGK kesintisi yapılmaz.
Yemekhane yardımı iş yeri bünyesinde ya da iş yerinin dışında bir mekanda olabilir. İşveren böyle bir yardımda bulunuyorsa bu para yardımı değil, ayni yardım niteliği taşır. Bu sebeple, uygulama üzerinden SGK primi kesilmez. Gelir vergisinden de istisna olan bu yardım, işçi bordrosuna hiç yansımadan işverene ait masraf olarak muhasebeleştirilir. Ancak kıdem ihbar tazminatı zamanı hesaplamalar yapılırken yemek bedelin çalışanın giydirilmiş ücretine eklenmesi gerekmektedir.
Yemek kartı ya da kuponu, işçiye nakit para olarak değil, aracı bir nesne yardımıyla kullanabilecekleri şekilde ödendiği için ‘ayni yardım’ niteliği taşır. Bu durumda, tutarın önemi yoktur. Yardım tutarına ait SGK primi hesaplanmaz ve bu tutar brüt ücrete dahil edilmez. Gelir vergisi olarak ise o yılın güncel istisna tutarı üzerinden değerlendirilerek vergiden muaf tutulur. ’de 51 TL olan bu tutar üzerinden gelir vergisi ödenmez. Ancak, işveren 51 TL’nin üzerinde bir yemek ücreti ödüyor ise bu tutarı aşan kısım için gelir vergisi ödenir.
Ödeme Tipi | Ödeme Şekli | İstisna | Tutar |
---|---|---|---|
Nakdi yemek yardımı | Yemek parası | Günlük SGK istisnası | 12,94 TL |
Yemek kartı ya da kuponu | Kart/kupon (ayni yardım) | Gelir vergisi muafiyeti, SGK muafiyeti, bordroya yansımaz | 51 TL (KDV dahil 55,08 TL) |
Yemekhane yardımı | Ayni yardım | SGK muafiyeti, bordroya yansımaz | Muaf |
Yol ücreti, işveren tarafından karşılanan ve işçinin işe gidiş ve işten dönüş masrafını karşılayan bir yardımdır. İşçiye aylık olarak ödenen yol ücreti, o işçinin evi ile iş yeri arasındaki mesafeye göre değişir.
İş Kanunu, yemek ücretinde olduğu gibi yol ücretinde de işvereni zorunlu tutmaz. İşverenin yol ücreti ödeyip ödemeyeceği iş sözleşmesi ile belirlenir.
İşverenin sağladığı yol yardımı her iş yerinde aynı olmak zorunda değildir. Genelde 3 çeşit yol yardımı olabilir. Bunlar;
Nakit olarak yapılan bir yardım işçinin ücretine dahildir. Bu nedenle, nakdi yol yardımı yapıldığında işçinin bordrosuna yansır ve SGK kesintisi de yapılır. Böylece hiçbir istisna uygulanmaz.
İşçiye kart ya da bilet olarak yapılan yardım, ayni yardım demektir. İşçiye ayni yardım yaptığınız takdirde yapılan yardıma SGK kesintisi uygulanmaz. Yapılan yardım işçinin brüt ücretine de dahil edilmez.
Toplu ulaşım kartına yapılan yardım için yapılan yeni düzenleme ile birlikte iş gününü baz alarak gelir vergisi istisnası uygulanabilir. Temmuz ayı itibarıyla toplu taşıma kartlarına yardım yüklendiğinde yapılacak vergi istisnası tutarı ise TL’dir.
Servis yardımı da ayni yardımlar arasında yer alır. Bu yüzden, servis hizmetinde SGK kesintisi ve gelir vergisi ödemesi yapılmaz. Servis için ödenen tutar işverenin masrafı olarak muhasebeleştirilir ve işçi bordrolarına yansımaz. Ancak kıdem ihbar tazminatı zamanı hesaplamalar yapılırken yol bedelin çalışanın giydirilmiş ücretine eklenmesi gerekmektedir.
Ödeme tipi | Ödeme şekli | İstisna | Tutar |
---|---|---|---|
Nakdi yol yardımı | Yol parası | SGK istisnası | İstisna yok |
Toplu taşıma kartı | Ulaşım kartı ile ödeme(Ayni yardım) | SGK muafiyeti, gelir vergisi istisnası | 25,5 TL (Gelir vergisi istisnası günlük) |
Servis | Ayni yardım | SGK muafiyeti, gelir vergisi muafiyeti, bordroya yansımaz | İşveren masrafı olarak muhasebeleştirilir |
İşletmenize ait tüm personel, performans, ücret değerlendirme ve vardiya süreçlerini tek yazılımla yönetmek için hemen tıklayın ve Kolay İK’yı 15 gün boyunca ücretsiz deneyin.
Yol ücreti nasıl hesaplanır?
Yemek ücreti nasıl hesaplanır?
Yol ve Yemek İstisna Tutarları
Asıl ücret dışında çalışanlara işverenler tarafından sağlanan ek menfaatlerden en yaygın olanlar yemek ve yol yardımlarıdır. Bu yardımların yılı bordro parametrelerine göre gelir vergisi ve SGK istisnaları nasıl uygulanacak?
İşveren çalışanın yemeğini karşılamak istediğinde bunun birden fazla seçeneği vardır.
Bahsedilen yöntemlerin her biri için sigorta ve gelir vergisi tarafında farklı istisna ve muafiyet tanımlamaları yapılmıştır.
yılının asgari ücret tutarının netleşmesi ile birlikte sigorta tarafındaki istisna rakamı belirlendi. Ardından 21 Aralık tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği/Seri No ile gelir vergisi tarafındaki yemek ve yol yardımı istisna tutarları belirlenmiş oldu:
SGK İstisnaları | |
NAKİT Yemek Parası SGK İstisnası | 10,01 |
NAKİT Yol Parası SGK İstisnası | YOK |
KART/KUPON Yemek Yardımı SGK İstisnası | Tamamı Muaf |
KART/BİLET Yol Yardımı SGK İstisnası | Tamamı Muaf |
GV İstisnaları | |
NAKİT Yemek Parası Gelir Vergisi İstisnası | YOK |
NAKİT Yol Parası Gelir Vergisi İstisnası | YOK |
KART/KUPON Yemek Yardımı Gelir Vergisi İstisnası | 34 |
KART/KUPON Yemek Yardımı Gelir Vergisi İstisnası (%8 KDVli Tutar) | 36,72 |
KART/BİLET Yol Yardımı Gelir Vergisi İstisnası | 17 |
Nakit Yemek Parası: İşçiye nakit olarak bordrosunda ödenen yemek parası, gelir vergisine tabidir. SGK açısından ise, iş günü bazında günlük asgari ücretin %6’sı kadarı PEK matrahından istisna edilir, üzerinden SGK primi hesaplanmaz.
Yemekhane Hizmeti ve Şirket Dışında Bir Kuruluşta Yemek Hizmeti: İşçiye yemek hizmetinin bizzat yemek olarak sunulmuş olması bir ayni yardım niteliği taşıdığından bu yardım üzerinden SGK primi hesaplanmaz. Gelir vergisi açısından da istisna olarak belirlenmiş bu yardımın bedeli, hiç bordroya eklenmeden muhasebeleştirilir. Fakat kıdem ihbar tazminatı hesaplamalarında yemek bedelin çalışanın giydirilmiş ücretine eklenmesi esastır.
Yemek Kartı/Yemek Kuponu: Çalışana nakit olarak ödenmemiş, yemek kartına yüklenmiş ya da yemek kuponu olarak verilmiş yardımlar ise, SGK tarafından sadece yemek hizmeti satın alınabilen bir araç olduğundan ayni yardım olarak değerlendirilir ve tutar ne olursa olsun üzerinden SGK primi hesaplanmaz, prime esas kazanca dâhil edilmez. Gelir vergisi tarafında ise, her yıl yeniden belirlenen rakamlar üzerinden iş günü bazında günlük vergi muafiyeti uygulanır. Bu tutar yılı için 34 TL olarak belirlenmiştir.
Yol yardımlarının 3 şekilde işçiye sağlanması mümkün.
Nakit Yol Parası: İşçiye nakit olarak bordrosunda ödenen yol parası, hem gelir vergisine hem de SGK’ya tabidir. Hiçbir istisna uygulanmaz.
Servis Hizmeti: İşçiye yol parası vermeden, onu işe götürüp getirecek bir araç temin edilmesi bir ayni yardım niteliği taşıdığından bu yardım üzerinden SGK primi hesaplanmaz. Gelir vergisi açısından da istisna olarak belirlenmiş bu yardımın bedeli, hiç bordroya eklenmeden muhasebeleştirilir. Fakat kıdem ihbar tazminatı hesaplamalarında servis bedelin çalışanın giydirilmiş ücretine eklenmesi esastır.
Toplu Ulaşım Kartı/Bileti: Çalışana nakit olarak ödenmemiş, yol kartına (Akbil, Kentkart vs.) yüklenmiş ya da bilet olarak verilmiş yardımlar ise, SGK tarafından ayni yardım olarak değerlendirilir ve tutar ne olursa olsun üzerinden SGK primi hesaplanmaz, prime esas kazanca dâhil edilmez.
Yol yardımının kart ya da bilet olarak verilmesi ile ilgili yılından itibaren geçerli olan yeni düzenleme ile birlikte, iş günü bazında gelir vergisi istisnası uygulamak da mümkün oldu. Bu tutar yılı için 17 TL olarak belirlendi.
Asgari ücret zammının ardından birçok kalemde zam uygulanırken gözler yemek ücretine çevrildi. yılında 51,01 + KDV şeklinde ödenen yemek ücretlerinin yeni yılda ne kadar olacağı merak ediliyordu. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati; gelir vergisi, damga vergisi, SGK işçi payı, SGK işveren payı, işsizlik sigortası ve işçi payı ödemelerinden muaf tutulan günlük yemek ücretinin yılında ne kadar olacağını açıkladı. tarihli sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan bilgiye göre yılı günlük yemek bedeli 51 TL + yüzde 8 KDV olacak şekilde toplamda 55,08 TL olarak belirlenmişti.
YEMEK BEDELİ İSTİSNASI NE KADAR OLDU?
tarihli sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan sayılı Gelir Vergisi Kanunu’ndaki değişiklik ile günlük yemek bedeli istisnası TL'ye yükseltildi. Konuyla ilgili olarak Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, "Bu yıl Temmuz ayında 51 liraya çıkardığımız Yemek parası istisna tutarını liraya, 25,5 liraya çıkardığımız yol parası istisna tutarını da 56 liraya çıkarıyoruz. Böylece, aylık lira yemek parası ile lira Yol parası ödemeleri de vergiden istisna olarak çalışanlara ödenebilecektir" ifadelerini kullandı.
Çalışanları ilgilendiren önemli karar Resmi Gazete'de yayımlandı. Karara göre işyerleri kendi bünyelerinde çalışanlarına yemek veriyorsa günlükyemek ücreti 34 liradan 51 liraya yükseltildi. Böylece yüzde oranında artış gerçekleşmiş oldu.
Haftanın 6 günü çalışan bir işçiye ayda asgari olarak lira yemek parası verilmesi gerekiyor.
YOL ÜCRETİ DE ARTTI
Bununla birlikte yol ücretlerinde de gelişme oldu. Başka bir deyişle, ulaşımı işyeri servisle karşılamıyorsa günlük 17 lira çalışanına yol ücreti vermesi gerekiyordu. Bu ücret ise yeni düzenlemeyle 25,5 liraya çıkarıldı.
Yol ücretinde de yüzde 50 artış yapıldı.
Haftanın 6 günü çalışan bir işçiye ayda asgari olarak lira yol parası verilmesi gerekiyor.
Karar, 1 Temmuz'dan itibaren geçerli olacak.
BAKAN NEBATİ'DEN AÇIKLAMA
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, sosyal medya hesabından konuya ilişkin açıklamalarda bulundu.
Bakan Nebati şu ifadeleri kullandı:
"Asgari ücret artışı, memur ücret artışları, asgari ücret istisnası uygulaması ve ek gösterge düzenlemeleriyle çalışanlarımızın refah seviyesine önemli katkılar sağladık.
Yeni düzenlemelerle de katkı sağlamaya devam ediyoruz.
Çalışanlarımıza yapılan yemek ve yol yardımı ödemelerine ilişkin istisna tutarlarını artırdık. Yeni tutarlar 1 Temmuz tarihinden itibaren geçerli olmuştur.
İşverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışanların yemek kartlarına yüklenen bir günlük yemek bedeli için 1 Ocak’tan itibaren geçerli olan 34 TL lik istisna tutarını 1 Temmuz’dan itibaren geçerli olmak üzere 51 TL'ye çıkardık.
İşverenlerce servis hizmeti verilmeyen durumlarda çalışanların ulaşım kartlarına yüklenen bir günlük ulaşım bedeli için 1 Ocak’tan itibaren geçerli olan 17 TL'lik istisna tutarını 1 Temmuz’dan itibaren geçerli olmak üzere 25,50 TL'ye çıkardık."