Karaciğerde enzim yüksekliği genellikle karaciğerdeki hücrelerde iltihaplanma veya hasarı gösterir. İltihaplı veya hasarlı karaciğer hücreleri, karaciğer enzimleri de dahil olmak üzere belirli kimyasalları normal miktarlarından daha fazla kan dolaşımına verir ve kan testlerinde karaciğer enzimlerini yükseltir.
Miktarı yüksek olarak gözlenebilen bazı karaciğer enzimleri:
Rutin kan testi sırasında karaciğer enzim seviyelerinde artış keşfedilebilir. Çoğu durumda, karaciğer enzim seviyeleri sadece hafif ve geçici olarak yükselir. Çoğu zaman, yüksek karaciğer enzimleri kronik, ciddi bir karaciğer sorununa işaret etmez.
Birçok hastalık ve durum, karaciğer enzimlerinin yükselmesine katkıda bulunabilir. Doktorunuz ilaçlarınızı, belirtilerinizi ve bazı durumlarda diğer test ve prosedürlerin sonuçlarını gözden geçirerek nedeni belirler.
Karaciğer enzimlerindeki yükselmenin daha yaygın görülen nedenleri şunlardır:
Karaciğer enzimlerini yükseltebilen diğer olası nedenleri şunlardır:
Karaciğer enzimleri yüksek olan çoğu insanda herhangi bir belirti görülmez. Karaciğer enzimlerinin yükselmesinin nedeni karaciğer hasarı ise, aşağıdaki gibi belirtiler görülebilir:
Bir kan testi karaciğer enzimlerinizin yükseldiğini ortaya çıkarırsa, sonuçların ne anlama gelebileceğini doktorunuza sorun. Doktorunuz, karaciğer enzimlerinizin yükselmesine neyin neden olduğunu belirlemek için başka testler ve prosedürler uygulamanızı önerebilir.
Karaciğer enzimleri yüksek olan kişilerin yaklaşık üçte biri, iki ila dört hafta sonra normal karaciğer enzim seviyelerine sahip olacaktır. Karaciğer enzimleriniz yüksek kalmaya devam ederse doktorunuz daha fazla kan testi veya ultrason, BT taraması veya MR gibi görüntüleme testleri isteyebilir. Ayrıca sizi bir karaciğer uzmanına (hepatolog) sevk edebilir. Tedavi, yüksek karaciğer enzimlerine neyin sebep olduğuna bağlı olarak planlanır.
Yayınlanma: - 02 Ocak Güncellenme:
Aminotransferaz (AST) vücudunuzun çeşitli dokularında bulunan bir enzimdir. Bir enzim, vücudunuzun çalışması için gereken kimyasal reaksiyonları tetiklemeye yardımcı olan bir proteindir. Peki, AST yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelir? Bilinmesi gerekenleri haberimizde bulabilirsiniz…
AST: ASPARTAT AMİNOTRANSFERAZ NEDİR?
AST, karaciğerinizin ürettiği bir enzimdir. AST, karaciğer, kas, kalp, böbrek, beyin ve kırmızı kan hücrelerinde en yüksek konsantrasyonlarda bulunur. Küçük bir miktar AST tipik olarak kan dolaşımınızda bulunur. Kanınızdaki bu enzimin normalden daha yüksek miktarları bir sağlık sorununun işareti olabilir. Anormal seviyeler karaciğer hasarı ile ilişkilendirilebilir.
AST seviyeleri, enzimin bulunduğu dokulara ve hücreler zarar gördüğünde artar. AST seviyeleri dokuya zararından altı saat sonra artabilir. AST’nin normal aralığı, büyük çocuklar ve yetişkinler için normal aralıklarla karşılaştırıldığında, doğumdan itibaren 3 yaşına kadar yüksektir.
AST testi, kanınızdaki zarar gören dokudan salınan AST miktarını ölçer. AST ayrıca SGOT (serum glutamik-okaloasetik transaminaz) olarak da adlandırılır. Normal AST aralığı erkeklerde: 10 – 40 birim / L, kadınlarda: 9 – 32 birim / L’dir.
AST TESTİNİNİ AMACI NEDİR?
Doktorlar genellikle hepatit gibi karaciğer hastalıklarını kontrol etmek için AST testini kullanır. Genellikle alanin aminotransferaz (ALT) ile birlikte ölçülür Karaciğer uzmanlarına göre, anormal ALT sonuçlarının karaciğer hasarı ile ilişkili olması, anormal AST sonuçlarından daha olasıdır.
Aslında, eğer AST düzeyleri anormal ve ALT seviyeleri normalse, karaciğerden ziyade kalp rahatsızlığı veya kas probleminden dolayı problem daha olasıdır. Bazı durumlarda, AST-ALT oranı doktorunuzun bazı karaciğer hastalıklarını teşhis etmesine yardımcı olabilir.
Doktorunuzun bir AST testi istemesine neden olabilecek karaciğer hastalığı belirtileri şunlardır:
– Yorgunluk
– Zayıflık
– İştah kaybı
– Mide bulantısı
– Kusma
– Karnınızın şişmesi
– Sarılık
– Koyu idrar
– Şiddetli cilt kaşıntısı
– Kanama zorlukları
– Karın ağrısı
AST YÜKSEKLİĞİ NE ANLAMA GELİR?
AST yüksekliği söz konusu olduğu zaman özellikle karaciğer olmak üzere organların hasar gördüğünden, karaciğere aşırı yük bindiğinden veya aşırı toksin etkisine maruz kaldığından şüphe edilir. Doktorlar AST testini sıklıkla diğer karaciğer enzimlerinin testleriyle birlikte yaparlar.
AST yüksekliğinin nedenleri şunlardır;
– Kronik (devam eden) hepatit
– Siroz (uzun vadeli hasar ve karaciğerde yara izi)
– Karaciğerden safra kesesi ve bağırsaklara sindirim sıvısını taşıyan safra kanallarında tıkanma
– Karaciğer kanseri
Çok yüksek AST seviyelerine şunlar neden olabilir:
– Akut viral hepatit
– Karaciğerin ilaçlardan veya diğer toksik maddelerden zarar görmesi
– Karaciğere kan akışında bir tıkanıklık
Doktorunuz ayrıca AST ve ALT seviyelerinizi de karşılaştırabilir. Karaciğer hastalığınız varsa, genellikle ALT seviyeniz AST seviyenizden daha yüksek olacaktır.
Karaciğerinize bağlı olmayan bu diğer durumlar AST seviyenizi de yükseltebilir. Bunlar:
– Yanıklar
– Kalp krizi
– Yoğun egzersiz
– Kas yaralanması
– Gebelik
– Pankreatit
– Nöbetler
– Ameliyat
Bazı hastalıklar veya ilaçlar AST testinde “yanlış pozitif” sonuçlara neden olabilir. Bu, karaciğer hasarı olmasa bile testinizin pozitif olduğu anlamına gelir. Bunlardan herhangi biri yanlış pozitif sonuçlara neden olabilir:
– Diyabetik ketoasidoz
– Eritromisin estolat veya para-aminosalisilik asit gibi bazı antibiyotikler
AST DÜŞÜKLÜĞÜ NE ANLAMA GELİR?
Kan tahlilinde okunan AST düşüklüğü sağlıklı bir bünyeye işaret eder.
AST düşüklüğünün nedenleri şunlardır;
– Vitamin B6 eksikliği
– Üre yüksekliği
– Bazı böbrek hastalıkları
– Şeker koması (Diayabetik ketoasidoz)
– Gebelik
– Diyaliz
ameliyatbeyinEgzersizgebelikKalp kriziparaSağlıkşekersöz
ALT nedir?
Alanin aminotransferaz (ALT), bir enzim türüdür. Aynı zamanda “serum glutamik piruvik transaminaz” (SGPT) olarak da isimlendirilir. Öncelikli olarak karaciğerde, az miktarda ise böbrek ile diğer bazı organlarda bulunmaktadır. Gıdalarla beraber vücuda alınıp sindirimi sağlandıktan sonra, karaciğere gelen besinlerin enerjiye dönüştürülmesine rol alır. Normalde bu enzim, karaciğer hücrelerinin içinde yer alır. Kan dolaşımında ise ölen karaciğer hücreleri nedeniyle az miktarda bulunur. Kandaki ALT değerinin normal olarak kabul ettiğimiz değerin üstünde olması, karaciğer harabiyetine işaret eden önemli bir belirtisidir. Tedavinin planlanması ve karaciğer yetmezliğine kadar giden bir süreç olmaması yönünden; ALT ve diğer karaciğer enzimlerinin seviyesi belirlendikten sonra daha ileri tanı testleri uygulanmalıdır. Enzim, kanda ne kadar yüksek düzeyde ise harabiyet o derece ciddi durumdadır diyebiliriz.
AST testi nedir?
Aspartat aminotransferaz (AST) üretimi karaciğer tarafından sağlanır. Bu enzim, kan dolaşımında her zaman vardır. Karaciğer hasarının tespit edilmesi ve birçok karaciğer rahatsızlığının tanı alma sürecinde ihtiyaç duyulan bir laboratuvar testi olup, öncesinde bir hazırlık gerektirmez. Yalnız hiçbir anlamı olmayan AST, ALT testi ile birlikte yapılarak değerlendirilmektedir. AST/ALT oranı, özellikle karaciğer hasarının değerlendirilmesi ve hastalık sebeplerinin saptanması sürecinde önemli bir değerdir. Karaciğer rahatsızlığı olan hastaların tedavi planına gösterdiği sonucun ölçümlenmesi ve kullanılan bazı ilaçların karaciğerdeki etkisini gözlemlemek için yapılır. Normal şartlarda kandaki seviyesi düşüktür; birden artması genellikle enfeksiyon gelişimine ve akut hepatite işaret eder. Bazen ise kalp-iskelet kaslarını olumsuz yönde etkileyen rahatsızlıkların varlığına, nörolojik kas hastalıklarına, akut pankreatite, kas yaralanmalarına dair fikirler verir. Bu test sonucunun düşüklüğü normal olarak değerlendiriliyor olsa da, referans değerinin altındaki AST değeri, B6 vitamini eksikliğine, gebeliğe ve bazı böbrek rahatsızlıkları gibi durumlar ile yakından ilişkili olabilir.
ALT ve AST testleri nasıl uygulanır?
Çok basit bir şekilde, yalnızca kan alımı ile gerçekleştirilen testlerdir. Öncesinde, özel hazırlık gerektiren bir süreç yoktur. Fakat, doktorunuzun bu testlerin yanı sıra; kan şekeri ve hemogram (tam kan sayımı) gibi çeşitli testler istemesine durumuna karşın, testleri vereceğiniz an aç karnına olmanız daha sağlıklı olacaktır.
Posteroranterior akciğer grafisi olarak kısalttığımız PA akciğer grafisi; göğüs boşluğunun görüntülemesin ve değerlendirilmesi sürecinde en sık kullanılan yöntemdir.
Devamı
HbA1C, kan glukoz seviyesinin 2 ila 3 aylık ortalama seviyesine bakılmasını sağlayan glikozillenmiş hemoglobin testidir. Glikozillenmiş hemoglobin seviyesinin yüksekliği, kan şekerinin yüksek ilerlediğinin kesin ve çok önemli bir belirtisidir.
Devamı
Alanin aminotransferaz (ALT), bir enzim türüdür. Aynı zamanda “serum glutamik piruvik transaminaz” (SGPT) olarak da isimlendirilir. Öncelikli olarak karaciğerde, az miktarda ise böbrek ile diğer bazı organlarda bulunmaktadır.
Devamı
Erkeklerde 40 yaş sonrasında kendini hissettirmeye başlayan prostat büyümesi; takip ve tedavi edilmemesi durumunda böbrek yetmezliğine yol açabilecek belirtiler gösterebilir.
Devamı
Kırmızı kan hücreleri olarak bilinen eritrositler, kanda sayıca en fazla miktarda bulunan hücredir. Solunum sisteminin vücut içerisinde aldığı hava, eritrositlerin yardımıyla vücudun doku ve organlarına taşınmaktadır.
Devamı
Pürin; sucuk, pastırma, sosis, salam, kabuklu deniz ürünleri, küçük balıklar, kırmızı et, kuru fasulye, buğday, baklagiller, mayalı içecekler, çay ve kahve gibi yiyecek içeceklerin tüketilmesinden alınır.
Devamı
AST Nedir?
Karaciğer çeşitli hastalıklara karşı vücudun bağışıklık kazanmasını sağlamaktadır. Bunun yanında aminoasit üretimini sağlar. Bir diğer özelliği ise vücuda alınan fazla şekerin nişasta şeklinde depolanmasını sağlamaktır.
Karaciğer yağlar ile proteinlerin taşınması için lipoprotein üretimini de gerçekleştirmektedir. Eğer karaciğer hasarlanırsa ya da bir takım sorumluluklarını yerine getiremezse o zaman vücut içinde farklı hastalıklar meydana gelebilmektedir.
Karaciğer hastalıklarının ya da hasarlarının değerlendirilmesi için AST testi yapılması gerekmektedir. Bu testin açılımı Aspartat Aminotransferaz şeklindedir. Bu test biyokimyasal test kategorisine girmektedir. Rutin olarak yapılan kan testlerinde AST değerlerine de bakılmaktadır.
AST (Aspartat Aminotransferaz) karaciğerde üretilen ve vücut içindeki organlarda da yer alan enzimin de ismidir. Bu protein beyin, böbrek, kalp, kırmızı kan hücreleri, kas hücrelerinde bulunmaktadır. Bu proteinler pek çok kimyasal reaksiyonun oluşmasında görevlidir. Bu şekilde vücut sağlıklı bir şekilde görevlerini yerine getirmektedir.
Alanin Transaminaz Ne Demek?
Alanin Aminotransferaz (ALT) karaciğerde üretilen enzimler arasında yer almaktadır. Bunun yanında Serum glutamik piruvik transaminaz (SGPT) şeklinde de isimlendirilmektedir. ALT, karaciğer içerisinde yer almaktadır.
Karaciğerin zarar görmesi durumunda kana daha çok ALT enzimi vermektedir. Bu nedenle yapılan testlerde ALT enziminin fazla olması bir hastalığın varlığını gösteriyor olabilir.
ALT Yüksekliği Kaç Olmalıdır?
ALT enzimi en fazla karaciğer içerisinde yer almaktadır. Bunun yanında böbrek, kaslar ve kalp içerisinde de yer almaktadır. Vücudun çeşitli işlevlerini etkileyen karaciğer rahatsızlıklarında ALT seviyeleri de etkilenmektedir. ALT testi karaciğerde bir hastalık olup olmadığının anlaşılması amacı ile yapılmaktadır.
ALT testlerinde referans aralığı
Siroz Diyabet Karaciğer yağlanması İlaç kullanımı Hepatit Alkol kullanımı Safra yolunda tıkanma Malignite Kalp yetmezliği Obezite şeklindedir. ALT enziminin düşük olmasının bir tehlikesi bulunmaz.