Atatürkün Yaptığı Inkılaplar Ve Ilkeleri
kaynağı değiştir]
Ana madde: Sosyal piyasa ekonomisi
Atatürk’ün devletçilik ilkesi; Türk toplumunu çağdaş ve modern bir düzene ulaştırabilmek için gerekli olan ekonominin güçlendirilmesi ve millî bir burjuva sınıfının oluşturulmasıdır. Devletçilik ilkesi Atatürk'ün adlandırdığı üzere ılımlı devletçiliktir.[28] Ilımlı devletçiliğe göre Kemalist ekonomi serbest piyasa ve birey esaslı olmasına rağmen, serbest piyasanın giremeyeceği veya girmek istemediği yerlere devlet el atabilmektedir fakat devlet hiçbir zaman bireyin önüne geçmemelidir[29], bu sebeple Kemalist Devletçilik sosyal liberal ekonomiye benzer yapıdadır. Atatürk'ün dediği üzere bu ılımlı devletçilik asla sosyalist devletçilik ile karıştırılmamalıdır çünkü devletçilik ilkesi, Atatürk'ün dediği üzere "sosyalizm ilkesine dayanan kolektivizm ve komünizm"den farklıdır.[28] Atatürk, kendi ekonomi anlayışını şu sözlerle açıklamıştır:
"Devlet bireyin yerini alamaz, fakat, bireyin gelişme ve kalkınması için genel koşulları göz önünde bulundurmalıdır. Devlet eliyle yapılacak işler, bireyin büyük kar getirmediğinden dolayı yapmayacağı işler veya milli çıkarlar için gerekli olan ekonomik işleri kapsar. Özgürlüklerin ve yurt bağımsızlığının sağlanması ve korunması ile iç işlerinin düzenlenmesi nasıl devletin görevi ise, devlet vatandaşların öğretimi, eğitimi, sağlığıyla ilgilenmek zorundadır. Devlet, memleketin asayiş ve savunması için yollarla, demir yolları ile, telgrafla, telefonla, memleketin hayvanlarıyla, her türlü taşıtlarıyla, milletin genel servetiyle yakından ilgilidir. Memleket yönetiminde ve savunmasında, bu saydıklarımız, toptan, tüfekten, her türlü silahtan daha önemlidir. () Özel çıkarlar çoğunlukla, genel çıkarlarla tezat halinde bulunur. Bir de, özel çıkarlar, en nihayet rekabete dayanır. Oysa, yalnız bununla ekonomik düzen kurulamaz. Bu kanıda olanlar kendilerini, bir serap karşısında, aldatılmaya terk edenlerdir. () Bir de, ferdin kişisel çalışmaları, ekonomik kalkınmanın esas kaynağı olarak kalmalıdır. Ferdin gelişimine mani olmamak bilhassa iktisadi sahadaki özgürlük ve teşebbüsler önünde devletin kendi faaliyeti ile bir engel yaratmaması demokrasi prensibinin önemli esasıdır."[30]
Devletin sosyal adaleti sosyal yardımlarla yerine getirmesini savunan Atatürk, sosyal devlet modelini benimsediğinden şöyle bahsetmektedir:
"Demokrasi, vatandaşa hayatını gerçekleştirmek ve her türlü bireysel ve sosyal görevlerinin yerine getirilmesi hürriyetini ve imkânını bırakır. Ancak, diğer taraftan, hastalar, zayıflar, sakatlar gibi hürriyetlerinden tamamen yararlanamayan bazı vatandaşlara da bir hayat sağlamak zorundadır. Bu gibi görevleri, sosyal yardım kurumu görür. () Devlet tarafından hastaneler açılması ve bunlara, yerel yönetimin kararıyla bazılarının parasız olarak kabulü sosyal yardım kurumunun gördüğü hizmetlerdendir. Bundan başka, memur ve hizmetlilerin işçi ve köylülerin emekli sandıkları ve kaza ve ölüm halleri için sigorta kasaları gibi sosyal bakımdan kurumlan da vardır. Birçok devletlerde, yaşlılık, işsizlik ve ölüm gibi durumlara karşı, herkes için “sosyal sigorta” uygulanmaktadır."[31]
Üstelik Atatürk, 1 Kasım 'deki meclis açılış konuşmasında şunu da eklemiştir:
"Kesin zorunluluk olmadıkça piyasalara karışılmaz; bununla birlikte hiçbir piyasa da başı boş değildir."[32]
İçeriği ve gelişmesi[değiştir Atatürk'ün Cumhuriyetçilik İlkesi Nedir? Cumhuriyetçilik İlkesi Özellikleri Ve Doğrultusunda Yapılan İnkılaplar
Cumhuriyet tarihimizin temelini Atatürk ilke ve inkılaplarının oluşturduğunu daha ilkokula başladığımız yıllarda öğreniyoruz. Tarih derslerinde genişçe yer verilen ve güncel siyaseti anlamak için de ihtiyacımız olan Atatürk ilkelerinden Cumhuriyetçilik ilkesi ile ilgili merak edilenleri haberimizde bulabilirsiniz.
Atatürk'ün cumhuriyetçilik ilkesi nedir?
Mustafa Kemal Atatürk'ün 6 ilkesinden biri olan Cumhuriyetçilik ilkesi, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin yönetim biçimiyle ilgili bir ilkedir. Yani Atatürk'ün Cumhuriyetçilik ilkesine göre bir ülkenin yönetimi o ülkede yaşayan halklara aittir. Tarih derslerinden alıştığımız söylemle Cumhuriyet "halkın kendi kendisini yönetmesi" düşüncesidir ve yönetim şekli olarak da demokrasiyi seçer. Cumhuriyetçilik de devletin yönetiminde Cumhuriyet yolunun seçilmesi demektir.
Cumhuriyetçilik ilkesi özellikleri nelerdir?
Cumhuriyetçilik ilkesine göre bir ülkenin yönetiminde saltanat ya da tek kişiyi önceleyen monarşik sistemler barınamaz.
Cumhuriyetçilik ilkesine göre egemenlik tek bir kişinin tek bir ailenin ya da tek bir sosyal sınıfın hâkimiyetine giremez. Egemenlik halka aittir. Herkesin eşit derecede hakkı bulunur.
Cumhuriyetçilik ilkesine göre seçme ve seçilme hakkı halkın tüm kesiminin vatandaşlık hakkıdır. Yönetimin belirlenmesinde ülkenin her köşesinden, her sınıftan insanın söz söyleme hakkı bulunmaktadır. Demokrasi esastır.
Cumhuriyetçilik ilkesine göre millet ve devlet birbirinden ayrı iki kavram değildir. Millet devlettedir, devlet millet için vardır.
Cumhuriyetçilik ilkesi doğrultusunda yapılan inkılaplar nelerdir?
Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti'ni kurduktan sonra bazı inkılaplarla devletin şeklini belirlemiştir. İşte Atatürk'ün Cumhuriyetçilik ilkesi doğrultusunda yaptığı inkılaplar:
- Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılması
- Saltana son verilmesi
- Cumhuriyet'in ilanı
- Çok partili hayata geçiş denemelerinin yapılması
- Anayasa hazırlıkları ()
- Ordu ve siyaset ilişkilerinin birbirinden ayrılması, ordunun siyasetin dışında tutulması
- Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi
- Erkan-ı Harbiye Vekaleti'nin kapatılması (Bugünkü anlayışla Genelkurmay Başkanlığı)
Cumhuriyetçilik ilkesi ile ilgili sözler
Atatürk'ün söylevlerinde yer alan Cumhuriyetçilik ilkesiyle alakalı sözleri:
"Cumhuriyet ahlâkî fazilete dayanan bir idaredir. Cumhuriyet fazilettir. Sultanlık korku ve tehdide dayanan bir idaredir. Cumhuriyet idaresi faziletli ve namuslu insanlar yetiştirir.
Sultanlık, korkuya ve tehdide dayandığı için korkak, alçak, sefil ve rezil insanlar yetiştirir. Aradaki fark bunlardan ibarettir."
"Türk milletinin tabiat ve adetlerine en uygun idare Cumhuriyet idaresidir."
"Hâkimiyet kayıtsız şartsız milletindir. İcra kuvveti, teşriî selahiyeti milletin yegâne mümessili olan Mecliste tecelli etmiş ve toplanmıştır. Bu iki kelimeyi bir kelime ile özetlemek mümkündür. Cumhuriyet".
"Cumhuriyet rejimi demek demokrasi sistemi ile devlet şekli demektir. Biz Cumhuriyeti kurduk, Cumhuriyet 10 yaşını doldururken demokrasinin bütün icaplarını sırası geldikçe koymalıdır"
"Hiçbir zaman hatırınızdan çıkmasın ki Cumhuriyet, sizden, fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür nesiller ister"
"Cumhuriyet idaresini, Cumhuriyetten söz etmeksizin millî hâkimiyet esasları içinde her an Cumhuriyet'e doğru yürüyen şekilde toplamağa çalışıyorduk."
"Benim için bir taraflık vardır: Bir tarafım. O da Cumhuriyet taraflılığı fikrî ve sosyal inkılâp taraflılığı. Bu noktada Yeni Türkiye topluluğunda bir ferdi hariç düşünmek istemiyorum."
nest...
Atatürk'ün Cumhuriyetçilik İlkesi Nedir? Cumhuriyetçilik İlkesi Özellikleri Ve Doğrultusunda Yapılan İnkılaplar
Cumhuriyet tarihimizin temelini Atatürk ilke ve inkılaplarının oluşturduğunu daha ilkokula başladığımız yıllarda öğreniyoruz. Tarih derslerinde genişçe yer verilen ve güncel siyaseti anlamak için de ihtiyacımız olan Atatürk ilkelerinden Cumhuriyetçilik ilkesi ile ilgili merak edilenleri haberimizde bulabilirsiniz.
Atatürk'ün cumhuriyetçilik ilkesi nedir?
Mustafa Kemal Atatürk'ün 6 ilkesinden biri olan Cumhuriyetçilik ilkesi, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin yönetim biçimiyle ilgili bir ilkedir. Yani Atatürk'ün Cumhuriyetçilik ilkesine göre bir ülkenin yönetimi o ülkede yaşayan halklara aittir. Tarih derslerinden alıştığımız söylemle Cumhuriyet "halkın kendi kendisini yönetmesi" düşüncesidir ve yönetim şekli olarak da demokrasiyi seçer. Cumhuriyetçilik de devletin yönetiminde Cumhuriyet yolunun seçilmesi demektir.
Cumhuriyetçilik ilkesi özellikleri nelerdir?
Cumhuriyetçilik ilkesine göre bir ülkenin yönetiminde saltanat ya da tek kişiyi önceleyen monarşik sistemler barınamaz.
Cumhuriyetçilik ilkesine göre egemenlik tek bir kişinin tek bir ailenin ya da tek bir sosyal sınıfın hâkimiyetine giremez. Egemenlik halka aittir. Herkesin eşit derecede hakkı bulunur.
Cumhuriyetçilik ilkesine göre seçme ve seçilme hakkı halkın tüm kesiminin vatandaşlık hakkıdır. Yönetimin belirlenmesinde ülkenin her köşesinden, her sınıftan insanın söz söyleme hakkı bulunmaktadır. Demokrasi esastır.
Cumhuriyetçilik ilkesine göre millet ve devlet birbirinden ayrı iki kavram değildir. Millet devlettedir, devlet millet için vardır.
Cumhuriyetçilik ilkesi doğrultusunda yapılan inkılaplar nelerdir?
Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti'ni kurduktan sonra bazı inkılaplarla devletin şeklini belirlemiştir. İşte Atatürk'ün Cumhuriyetçilik ilkesi doğrultusunda yaptığı inkılaplar:
- Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılması
- Saltana son verilmesi
- Cumhuriyet'in ilanı
- Çok partili hayata geçiş denemelerinin yapılması
- Anayasa hazırlıkları ()
- Ordu ve siyaset ilişkilerinin birbirinden ayrılması, ordunun siyasetin dışında tutulması
- Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi
- Erkan-ı Harbiye Vekaleti'nin kapatılması (Bugünkü anlayışla Genelkurmay Başkanlığı)
Cumhuriyetçilik ilkesi ile ilgili sözler
Atatürk'ün söylevlerinde yer alan Cumhuriyetçilik ilkesiyle alakalı sözleri:
"Cumhuriyet ahlâkî fazilete dayanan bir idaredir. Cumhuriyet fazilettir. Sultanlık korku ve tehdide dayanan bir idaredir. Cumhuriyet idaresi faziletli ve namuslu insanlar yetiştirir.
Sultanlık, korkuya ve tehdide dayandığı için korkak, alçak, sefil ve rezil insanlar yetiştirir. Aradaki fark bunlardan ibarettir."
"Türk milletinin tabiat ve adetlerine en uygun idare Cumhuriyet idaresidir."
"Hâkimiyet kayıtsız şartsız milletindir. İcra kuvveti, teşriî selahiyeti milletin yegâne mümessili olan Mecliste tecelli etmiş ve toplanmıştır. Bu iki kelimeyi bir kelime ile özetlemek mümkündür. Cumhuriyet".
"Cumhuriyet rejimi demek demokrasi sistemi ile devlet şekli demektir. Biz Cumhuriyeti kurduk, Cumhuriyet 10 yaşını doldururken demokrasinin bütün icaplarını sırası geldikçe koymalıdır"
"Hiçbir zaman hatırınızdan çıkmasın ki Cumhuriyet, sizden, fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür nesiller ister"
"Cumhuriyet idaresini, Cumhuriyetten söz etmeksizin millî hâkimiyet esasları içinde her an Cumhuriyet'e doğru yürüyen şekilde toplamağa çalışıyorduk."
"Benim için bir taraflık vardır: Bir tarafım. O da Cumhuriyet taraflılığı fikrî ve sosyal inkılâp taraflılığı. Bu noktada Yeni Türkiye topluluğunda bir ferdi hariç düşünmek istemiyorum."