Ateş Böceği Kaç Yıl Yaşar

Ateş böcekleri uzun gövdeli, genellikle siyah veya kahverengidir. Birini yakalarsanız, diğer birçok böcek türünün aksine biraz vücutları yumuşak yapılı olduğunu fark edeceksiniz. Bu canlıların çok hassas ve yumuşak yapılıları olduğu için ezmesi oldukça kolaydır ve bu sebeple onları tutarken çok nazikçe tutun. Yukarıdan bakıldığında Lampyrids, başlarını büyük bir kalkanla gizliyor gibi görünür. Genişletilmiş bir pronotumu olan bu özellik, ateş böceği ailesini karakterize etmeye yardım eder.

Bir ateşböceğinin alt tarafını incelerseniz, ilk karın bölümünün birleştiğini görebilirsiniz ( yer böceklerinden farklı olarak arka ayaklarla bölünmemiştir ). Ateş böceklerinin hepsinde olmasa da çoğunda, son iki veya üç karın segmenti diğerlerinden oldukça farklı görünür. Bu bölümler, ışık üreten organlar olarak gelişmiştir.

Ateş böceği larvaları nemli, karanlık yerlerde yaşarlar - toprakta, ağaç kabuğunun altında ve hatta bataklık bölgelerde. Yetişkin bireyler gibi larvalar da parlar. Aslında ateş böcekleri yaşam döngülerinin her aşamasında ışık üretirler.

Besinleri:

Çoğu yetişkin ateş böceği hiç beslenmez. Ateşböceği larvaları toprakta yaşar, salyangozları, kurtçukları, kesici kurtları ve diğer toprak sakinlerini avlar. Avlarına vücudu felç eden ve parçalayan sindirim enzimleri enjekte ederler ve ardından sıvılaştırılmış kalıntıları tüketirler. Bazı ateş böcekleri akarları ve hatta polenler ile beslenir.

Yaşam döngüsü:

Ateş böcekleri yumurtalarını genellikle nemli toprağa bırakırlar. Yumurtalar haftalar içinde çatlar ve larvalar kışı geçirir. Ateş böcekleri, ilkbaharda pupa oluşmadan önce birkaç yıl larva aşamasında kalabilir. On gün ila birkaç hafta içinde, pupa vakalarından yetişkinler çıkar. Yetişkinler üreyecek kadar uzun yaşarlar.

Davranışlar:

Ateş böcekleri en iyi adaptasyonları ile tanınırlar - ışık üretirler . Erkek ateş böcekleri, çimenlerde saklanan bir dişinin dikkatini çekmeyi başarmak, karınlarını türe özgü desenlerle parlatırlar. İlgilenen bir dişi, erkeğin karanlıkta ona rehberlik etmesine izin verecektir.

Farklı bazı Ateş böceği türlerinin dişileri başka tür erkleri kendine çekmek için ışıklarını taklit etme yoluna girer, bu ışığa aldanan erkek ateş böceği o dişiye yaklaşınca av olmaktan kurtulamaz. Yine de çoğu dişi ateş böceği yamyamlık yapmaz. Aslında, dişiler çimenlerde bir eş için bekleyerek geçirdikleri sadece birkaç gün yaşadıkları için, bazıları kanat geliştirmeye bile zahmet etmez. Ateşböceği dişileri aynı larvalara benzeyebilir, ancak bileşik gözleri onları birbirinden ayırır. Erkek ateş böcekleri, yumurtalarını korumak için kullandığı savunma kimyasalları bakımından zengindir.

Pek çok ateşböceği , sıçrayan örümcekler ve hatta kuşlar gibi avcıları caydırmak için kötü tat veren savunma bileşikleri kullanır . Lucibufagins adı verilen bu steroidler, avcının kusmasına neden olur, bu da bir sonraki ateş böceği ile karşılaştığında unutamayacağı bir deneyim kazanmalarına yardımcı olur.

Yayılım:

Ateş böcekleri tüm dünyada hem ılıman hem de tropikal iklimlerde yaşarlar. Dünya çapında yaklaşık Lampyrid türü monash.pwş böceklerinin ışıkları yazın geldiğini artık bizlere gösterir gibidir. Çocukken, ateş böceği yakaladığınız zaman avucunuzu kapatıp parmaklarınızın arasından bakmayanınız yoktur sanrım, bu büyüleyici ateş böceklerinin nasıl ışık ürettiğini hiç merak etmemiş olabilirsiniz ama nasıl üretiyorlar peki?

Ateşböceklerinde Biyolüminesans:

Ateş böcekleri, bir sopanın ucunda yanıp sönen bir yapıda ışık üretirler. Işık, kimyasal bir reaksiyondan veya kemilüminesanstan kaynaklanır. Canlı bir organizmada ışık üreten bir kimyasal reaksiyon meydana geldiğinde, bilim adamları bu özelliğe biyolüminesans adını verir. Çoğu biyolüminesan organizma deniz ortamlarında yaşar, ancak ateş böcekleri ışık üretebilen kara canlıları arasında er alır.

Yetişkin bir ateş böceğine yakından bakarsanız, son iki veya üç karın bölgesinin diğerlerinden farklı göründüğünü anlarsınız. Bu segmentler, ısı enerjisi kaybetmeden ışık üreten verimli bir yapı olan ışık üreten organı oluşturmaktadır. Birkaç dakika yanan bir ampule dokunduysanız, sıcak olacağını bilirsiniz. Ateşböceğinin ışık organı benzer bir ısı yaysaydı, böcek nasıl bir hal alırdı dersiniz?

Luciferase Onları Parlatır:

Ateş böceklerinde parlamalarına neden olan kimyasal reaksiyon, lusiferaz adı verilen bir enzime bağlıdır. Adı sizi yanıltmasın; bu enzim şeytanın işi değildir. Lucifer, ışık anlamına gelen Latince lucis'ten ve taşımak anlamına gelen ferre'den gelir. Lusiferaz kelimenin tam anlamıyla ışık getiren enzim anlamını taşır .

Ateş böceği biyolüminesansı, ışık organ içinde kalsiyum, adenozin trifosfat, kimyasal lusiferan ve lusiferaz enzim varlığını ile gerçekleşir. Bu kimyasal bileşen kombinasyonuna oksijen verildiğinde, ışık üreten bir reaksiyonu tetikler.

Bilim adamları yakın zamanda nitrik oksidin, oksijenin ateş böceğinin ışık organına girmesine ve reaksiyonu başlatmasına izin vermede kilit bir rol oynadığını keşfettiler. Nitrik oksit yokluğunda, oksijen molekülleri hafif organ hücrelerinin yüzeyindeki mitokondriye bağlanır ve reaksiyonu tetiklemek için organa giremezse, ışık üretilemez. Var olduğunda nitrik oksit mitokondriye bağlanarak oksijenin organa girmesine izin verir, diğer kimyasallarla birleşir ve ışık üretir.

Biyolüminesans, eş çekiciliği, tür belirteçleri olmanın yanı sıra, ateş böceklerinin yarasalar gibi yırtıcı hayvanları caydırmak için acı tat verme işlevi olarak da görev yapar. Science Advances dergisinin Ağustos sayısında yayınlanan bir çalışmada araştırmacılar, ateş böcekleri parlarken yarasaların daha az ateş böceği yakaladıklarını keşfettiler.

Ateş böcekleri Işık Yollarındaki Varyasyonlar:

Işık üreten ateş böcekleri, türlerine özgü bir desen ve renkte parlarlar ve bu ışık desenleri onları tanımlamak için de kullanılabilir. Bölgenizdeki ateş böceği türlerini tanımayı öğrenmek, parlamalarının uzunluğu, sayısı ve ritmi, parlama arasındaki zaman aralığı, ürettikleri ışığın rengi, tercih ettikleri uçuş şekilleri ve gece vakti hakkında bilgi sahibi olmayı gerektirir.

Bir ateş böceğinin parlama paterninin hızı, kimyasal reaksiyon sırasında ATP'nin salınmasıyla kontrol edilir. Üretilen ışığın rengi (veya frekansı) muhtemelen pH'dan etkilenir. Ateşböceğinin parlama hızı da sıcaklığa göre değişecektir. Daha düşük sıcaklıklar, daha yavaş parlama hızlarına neden olur.

Bölgenizdeki ateş böceklerinin parlama desenleri konusunda çok bilgili olsanız bile, ateş böceklerini kandırmaya çalışan olası taklitçiler konusunda dikkatli olmanız gerekir. Ateş böceği dişileri, diğer türlerin parlama modellerini taklit etme yetenekleriyle tanınırlar; bu, şüphesiz erkekleri daha yakına çekmek için kullandıkları bir numara, böylece kolay bir yemek elde edebilmeleri için başvurdukları bir yok ilk baş da da dediğimiz gibi. Altta kalmamak için, bazı erkek ateş böcekleri diğer türlerin parlama modellerini de kopyalayabilir.

Biyomedikal Araştırmada Lusiferaz:

Lusiferaz, biyomedikal araştırmalar için, özellikle gen ifadesinin bir belirteci olarak değerli bir enzimdir. Araştırmacılar, lusiferaz etiketlendiğinde iş başında bir geni veya bir bakterinin varlığını tam anlamıyla görebilirler. Lusiferaz, bakteriler tarafından gıda kontaminasyonunun belirlenmesine yardımcı olmak için yaygın olarak kullanılmaktadır.

Bir araştırma aracı olarak değeri nedeniyle, lusiferaz laboratuvarlar tarafından yüksek talep görmektedir ve canlı ateş böceklerinin ticari olarak toplanması bazı bölgelerdeki ateş böceği popülasyonlarını olumsuz derecede etkilemiştir. Bununla birlikte, bilim adamları yılında bir ateş böceği türünün, Photinus pyralis'in lusiferaz genini başarıyla klonlayarak sentetik lusiferazın büyük ölçekli üretimini sağlamayı başardılar.

Ne yazık ki, bazı kimya şirketleri, sentetik versiyonu üretmek ve satmak yerine ateş böceklerinden lusiferaz çıkarmaktadır. Bu, bazı bölgelerde ateş böceklerinin yakalanması için bir çok bir pazar oluşturdu ama bu canlı popülasyonlarının ciddi zarar görmelerine sebep oldu. Günümüzde sentetik lusiferazın mevcudiyeti ile, ateş böceklerinin kâr amaçlı bu tür şekilde toplanmasına gerek kalmamıştır.

Ahmet TAŞÇI

KAYNAKLAR :

Capinera, John L. Encyclopedia of Entomology. Springer,

Firefly Watch.” Museum of Science, Boston.

How and Why Do Fireflies Light Up?” Scientific American, 5 Sept.

Fireflies Light Up To Attract Mates, But Also To Deter Predators.” American Association for the Advancement of Science, 21 Aug.

Lee, John. "Basic Bioluminescence." Department of Biochemistry and Molecular Biology, University of Georgia. 

Modeling Effects of Harvest on Firefly Population Persistence," Ecological Modelling,  

Fotoğraflar:Semantic Scholar-Animal Sake-Xerces Society-National monash.pw-LSU monash.pw

Şimşek böcekleri olarak da bilinen ateşböcekleri aslında sinek değildir. Genel olarak ateş böceği denilen böcek, Lampyridae böcek ailesine aittir.

Kuzey Amerika'daki böceklerin çoğu, yalnızca bir mevsim hayatta kalan kısa bir ömre sahiptir. Yetişkin ateşböceği istisna değildir, ancak yetişkin aşamasına gelmesi biraz zaman alır.

TL; DR (Çok Uzun; Okumadı)

Ateşböcekleri sadece birkaç ay yaşar, ancak böceğin kısa ömürlü yetişkinlerde tamamen büyümesi bir yıl kadar sürer.

Ateşböceği Yaşam Döngüsü

Ateşböcekleri denilen dört aşamalı bir süreçle büyür tam metamorfoz. Çiftleşmeden sonra dişi ateşböcekleri yumurtalarını yere ya da malçların altına bırakır ya da yaz ortasındaki kütükleri tutar. Yumurtalar larvalara çıkmadan önce yaklaşık üç hafta boyunca inkübe edilir.

Ateşböceği larvaları üstte belirgin, genellikle koyu renkli bölümler ve altta daha açık renk olan uzun, düz ve kanatsızdır. Larva safhasında ve bazı türlerde yumurta safhasında bile, ateşböceği parlaktır; yani ışık üretir.

Bu larvalar kabuk altında, yerde veya diğer nemli ortamlarda yaşar. Etçildirler, salyangoz, örümcek ve diğer böcekler gibi küçük canlılarla beslenirler. Larvalar, kışın ilkbaharın sonlarına doğru girmeden önce korunan yaşam alanlarında kışı geçirirler.

Gelişimin pupa veya istirahat aşamasında, ateş böceği larvası dışarıda sert bir kılıf oluşturur ve birkaç hafta boyunca hareketsiz kalır. Bu aşamada hareket ediyor gibi görünmeyebilir, ancak birçok değişiklik oluyor. Ateşböceği kanatları gelişiyor ve böcek yetişkin halini alıyor.

Yetişkin Ateşböcekleri

Yanıp sönen ışık davranışıyla tanıyabileceğimiz tamamen şekillendirilmiş bir yetişkin, pupadan yaz ortasına kadar ortaya çıkar. Yetişkin ateşböcekleri denilen kahverengimsi sert kanat muhafazaları ile yaklaşık yarım inç uzunluğunda elitra. Elittra sıklıkla sarı kenarlara sahiptir ve böcek sarı veya turuncu lekelere sahip olabilir.

Ateşböceklerinin ışık yayan kısmı karnının ucundadır. Bir yetişkin olarak, ateşböceklerinin asıl amacı bir eş bulmak ve yeniden üretmektir. Lüminesans kalitesini kullanarak, erkekler ve dişiler birbirlerini bulmak için ışık sinyallerini yakarlar.

Firefly Ömrü

Ateşböcekleri sadece yetişkinler olarak birkaç hafta yaşar. Ancak, yumurtadan yetişkine kadar her gelişme aşamasını hesaba katan ateşböcekleri tipik olarak yaklaşık bir yıl yaşar. Bu süre zarfında, sadece yaklaşık iki ay boyunca sadece uçan ve yumurtlayabilecek kapasitededirler.

Dünya çapında yaklaşık ateşböceği türü ile, doğal olarak, ömürlerinde bazı değişkenlikler olacaktır. Bazı türler larva aşamasında iki yıla kadar kalabilirler ve ışıldamaları onları o zaman boyunca güvende tutar.

Biyoparlaklık

Bir ateşböceği biyolüminesan ışık yayma kabiliyeti enzim tarafından sağlanır lusiferaz. Oksijen kalsiyum ve diğer elementlerle birleştiğinde vücuttaki kimyasal reaksiyonlar ışık üretir. Karanlıkta parlayan oyuncaklara veya parlayan çubuklara benzer şekilde, ışık, bir ampulde olduğu gibi ısı üretmez.

Yetişkin ateşböcekleri içindeki ışık eşleri çekmeye yardımcı olurken, larva aşamasında da ışık avcılara bir uyarı görevi görür. Ateşböceği larvaları, avcılara zarar vermeyen savunma kimyasalları üretir. Işık larva yemekten kaçınmak için diğer canlıları uyarır.

Ateş Böceği

Kızdırma solucanı Ateşböceklerinin larvalarını tanımlamak için sıklıkla kullanılan bir terimdir, ancak terim aslında Phengodidae adı verilen ayrı bir böcek ailesini ifade eder. Bu nadir görülen böcek grubu ateşböceklerine benzer habitatlara ve davranışlara sahiptir, ancak sadece ışıldayan dişi ve larvadır.

Dönem kızdırma solucanı ayrıca, bazıları biyolüminesan olan, mantar gnatları olarak bilinen bir sinek grubunu tarif etmek için kullanılır.

Video: Harun Kolçak - Haketmedim Ayrılığı (feat. Yaşar) (Official Audio)