Çavuş Ne Yapar

Uzman çavuşluktan memurluğa geçiş belli şartların olması halinde mümkündür. Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde çalışan uzman erbaşlar, belirli şartları karşılamak kaydıyla KPSS şartı aranmaksızın memur olabiliyorlar. 3269 sayılı Uzman Erbaşlar Kanununa tabi olarak istihdam edilenlerin naklen veya açıktan atama prosedürüyle memur kadrolarına geçebilir. 657 sayılı DMK’nin 92. maddesi kimlerin uzman erbaşlık görevini bırakıp, memurluğa atanabileceği açık bir şekilde düzenlenmiştir. Devlet Memurları Kanunu 92;

• İki defadan fazla olmamak üzere memurluktan kendi istekleriyle çekilenlerden veya bu Kanun hükümlerine göre çekilmiş sayılanlardan tekrar memurluğa dönmek isteyenler, ayrıldıkları sınıfta boş kadro bulunmak ve bu sınıfın niteliklerini taşımak şartıyla ayrıldıkları tarihte almakta oldukları aylık derecesine eşit bir derecenin aynı kademesine veya 71 inci madde hükümlerine uyulmak suretiyle diğer bir sınıfta eşit derecedeki kadrolara atanabilirler.
• 657 sayılı Kanuna tabi olmayan personelden kendi istekleri ile görevinden çekilmiş olanlar, boş kadro bulunmak ve gireceği sınıfın niteliklerini taşımak kaydı ile bu Kanuna tabi kurumlardaki memuriyetlere atanabilirler.
• Yasama görevinde veya bakan olarak geçirilen her yıl bir kademe ilerlemesi ve her iki yıl bir derece yükselmesine esas olacak şekilde değerlendirilir.

Bir uzman çavuşun belirli koşulları sağlaması halinde memuriyete geçiş yapabilmesi mümkündür. Üstelik bu şartlar arasında KPSS Şartı da bulunmamaktadır. Konuya ilişkin hazırlanan kanuna göre bir uzman çavuş kendi isteği ile görevinden çekilmesi koşuluyla düz memur olarak açık kadrolarda görev alabilir. Burada dikkat edilmesi gereken 2 husus vardır. İlki uzman erbaş veya uzman çavuş fark etmeksizin bu madde kapsamında memur olabilir. İkinci husus ise kendi istekleri ile ayrılmış olmaları gerekir. Askeriyeden atılmaları durumunda memur olarak atanmaları mümkün değildir.

Uzman Çavuşluktan Memurluğa Geçiş Şartları

Uzman erbaşların maddi, özlük hakları, uzman çavuşluğa giriş koşulları, şartları ve tabi olduğu çalışma şartları gibi durumlar 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu’nda belirtilmiştir. Buna göre makalemizin konusu olan uzman çavuşluktan memurluğa geçiş 2016 yılında gerçekleştirilen değişiklik uyarınca uzman çavuşluk kadrosunda 7 yıl hizmet vermiş olanlar hakkında geçeceği kadronun da uygun olması durumunda uygulanmaktadır. 2016 öncesinde uzman çavuşluk kadrosunda 2 yıl hizmet veren uzman çavuşların diğer devlet kadrolarına geçebilmeleri mümkün iken 2016 yılı değişikliği sonrası bu süre 7 yıla çıkarılmıştır.

1. 3269 sayılı Uzman Erbaşlar Kanununa tabi olarak istihdam edilen uzman çavuş, uzman er ve erbaşların naklen veya açıktan atama şekliyle memur kadrolarına geçebilirler. Uzman çavuşlar, devlet memurluğu kadrolarına KPSS sınavına girmeden atanabilmektedirler. Bunun için atanacağı kurumun atama şartlarını yerine getirmesi gerekir. Bu duruma ilişkin Devlet Personel Başkanlığı tebliğ yayınlamıştır. Uzman çavuş ve uzman erlerin devlet kadrolarına devlet memuru olarak nasıl geçebileceği. 1999 yılında Devlet Personel Başkanlığı tarafından yayınlanan tebliğ doğrultusunda yapılır. Uzman çavuşluktan memurluğa geçiş bu doğrultuda yapılır.
2. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 92. maddesinin 3. fıkrasında uyarınca; “657 sayılı Kanuna tabi olmayan personelden kendi istekleri ile görevinden çekilmiş olanlar, boş kadro bulunmak ve gireceği sınıfın niteliklerini taşımak kaydı ile bu Kanuna tabi kurumlardaki memuriyetlere atanabilirler” amir hükmü bulunmaktadır. Bu madde kapsamında diğer memur kadrolarına tabi olanlar, kendi istekleri ile çekilmiş olmaları şartıyla, açıktan atama prosedürü çerçevesinde memur kadrolarına atanabilirler. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 92. madde bu hakkı tanımıştır.
3. Uzman çavuşları ve uzman erbaşların başvurduğu devlet kurumuna, memur olarak atanmaları bir zorunluluk değildir. Kamu kurumları ihtiyaç durumuna göre alınabileceğini düzenlemiştir. Öncelikle uzman çavuşluktan kendi istekleri ile çekilmiş olmaları gereklidir. Askeriyeden atılanlar bu madde kapsamında atanma talep edemezler. Yine kurumların uzman çavuşlar için uygun olan koruma, güvenlik veya kendi yönetmeliklerinde bu düzeyde belirledikleri kadrolara atanabilirler.
4. İlk olarak atanacağı kurum açıktan atama için ilgili kurumdan izin almalıdır. Açıktan atama izinleri kurumuna göre değişiklik göstermektedir. Bu hususa ilişkin düzenleme kanunda yapılmıştır. Açıktan atama izinlerini; Devlet Personel Başkanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Maliye Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Başbakanlık gibi kurumların bir veya bir kaçından izin alınarak gerçekleştirmektedir.Bu izinler ilgili kurumlardan alındıktan sonra, uzman çavuş ve uzman erbaşlar, koruma ve güvenlik kadrolarına veya kurumların görevde yükselme yönetmeliklerinde bu düzeyde belirledikleri diğer kadrolara KPSS sınavına girmeden atanabilirler. Son olarak bu haktan yararlanabilmek için en az yedi yıl uzman çavuş veya uzman erbaş olarak çalışmak gerekmektedir. Tarafımıza sıkça uzman çavuşluktan polisliğe geçiş mümkün mü? Sorusu yöneltiliyor. Açıktan şeklinde polisliğe geçiş mümkün değildir. Polislik sınavlarına girerek ancak atabilirler. Uzman çavuşluktan polisliğe geçiş 2023 yılında çok sınırlı şekilde yapılmıştır. Çünkü polislik sınavları zordur. Fakat uzman çavuşluktan gardiyanlığa geçiş 2023 yılında açıktan atama şeklinde mümkündür.
5. Son olarak İdare Mahkemesine açılan davada; “3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununa tabi uzman çavuş olarak görev yapmakta iken kendi isteği ile görevlerinden ayrılan ve daha sonra kamu kurum ve kuruluşlarında memur kadrolarına açıktan atanan personelin, kazanılmış hak aylık derece ve kademesi yok sayılarak en düşük derecede işe başlatılmış. Yerel mahkeme idari işlemi hukuka uygun bulsa da Bölge İdare Mahkemesi işlemi iptal ederek, uzman çavuşu olarak çalıştığı dönemde kademe ve derecesinin memurluktan sayılmasına” karar vermiştir. Uzman çavuşluktan memurluğa geçiş hakkını kullananların derece ve kademesi memurluğa eklenir.
6. Uzman çavuşluktan memurluğa geçiş için başvuru yapıp reddedilen veya başvurusu kabul edilmiş olup kademe ve derecesi sayılmayan uzman çavuşların, kendilerine yapıldığı tarihten itibaren 60 gün içerisinde, idare mahkemesine, yürütme durdurma istemli iptal davası açmaları gerekmektedir.

Uzman Çavuşluktan Memurluğa Geçiş Yasal Düzenlemeler

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Memurluktan çekilenlerin yeniden atanmaları 92. maddesinde; “…657 sayılı Kanuna tabi olmayan personelden kendi istekleri ile görevinden çekilmiş olanlar, boş kadro bulunmak ve gireceği sınıfın niteliklerini taşımak kaydı ile bu Kanuna tabi kurumlardaki memuriyetlere atanabilirler…” hükmü ile

3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununun 5 inci maddesinde; “…Uzman erbaşların 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 92. maddesi hükmünden yararlanabilmeleri için en az yedi hizmet yılını tamamlamış olmaları gerekir.” hükmü yer almaktadır.

Diğer taraftan, 11.04.2007 tarihli ve 26490 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Belediye Zabıta Yönetmeliğinin Başka memurluktan naklen geçiş başlıklı 16. maddesinde; “(1) Belediye hizmet birimlerinde memur kadrosunda çalışanlardan, belediye zabıta memurluğuna geçmek isteyenler; 35 yaşını aşmamaları, bu Yönetmeliğin 13/A maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerinde yer alan şartları taşımaları, 13/E maddesinde öngörülen sınavda başarılı olmaları kaydıyla 657 sayılı Kanuna ve diğer mevzuat hükümlerine uyularak zabıta memurluğuna atanabilir.” hükmü ile,

21.06.2006 tarihli ve 26326 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Belediye İtfaiye Yönetmeliğinin Başka memurluktan naklen geçiş başlıklı 18 inci maddesinde; “(1) Belediye hizmet birimlerinde memur kadrosunda çalışanlardan, itfaiye erliğine geçmek isteyenler; 35 yaşını aşmamaları, 15/A maddesinin birinci fıkrasının (b), (c), (e) ve (f) bentlerindeki şartları taşımaları ve 15/E maddesinde öngörülen sınavda başarılı olmaları kaydıyla, 657 sayılı Kanuna ve diğer mevzuat hükümlerine uyularak itfaiye eri kadrosuna atanabilir.” hükmü bulunmaktadır.

Konu incelendiğinde; 7 yıl çalışmış, 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununa göre Uzman Erbaş olarak görev yaptığı ve kendi isteği ile istifa ederek görevinden ayrılan uzman çavuşun yukarıdaki mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; 3269 sayılı Kanun kapsamında yedi yıldan fazla hizmeti bulunan, boş bulunan memur kadrolarına; 5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesindeki oranlara, Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmeliğe ve diğer mevzuata uyulmak kaydıyla 657 sayılı Kanunun 92.maddesine göre atanmasının Belediyenin takdirinde olduğu, zabıta memuru ve itfaiye eri kadrolarına ise; memur kadrolarına atanmasının akabinde Belediye Zabıta Yönetmeliğinin 16 ncı maddesi ile Belediye İtfaiye Yönetmeliğinin 18 inci maddesinde belirtilen şartları taşıması ve yapılacak sınavda başarılı olması halinde atanabilir. Dolayısıyla doğrudan zabıta memuru kadrosuna atanmasının mümkün değildir.

Uzman Çavuşluktan Polisliğe Geçiş

Uzman çavuşluktan ayrılan askerler; infaz koruma memurluğu, katip, belediye personeli, güvenlik personeli, koruma personeli, zabıta, polis vb. pek çok benzer mesleğe ve kuruma memur olarak atanmaları mümkündür. Bunun için alım yapacak kurumda ilgili alanda alım ilanı açılmasıdır.  KPSS şartı aranmadan yapılan memur alımlarından yararlanmak için bu alım ilanları takip edilmelidir. Uzman çavuşluktan memurluğa geçiş için özel ilanlar yayınlanmaktadır. Kurumlar , öncelikle istifa etmiş uzman çavuşlar arasından personel alımı için izin alır ve iznin çıkması sonrası açıktan ilan yayımlanır.

Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde uzman erbaş ve uzman er olarak görev yapmakta olan askerler, belirli şartları taşımaları durumunda polis olarak atanabilirler. PMYO veya POMEM şartlarını sağlamaları gereklidir. Bu şartları sağladıktan sonra polisliği kazanırsanız Kazanırsanız fesih işlemleri ve eğitime çağrılırsınız. Eğitimi başarılı şekilde tamamlarsanız polis memuru olarak atanırsınız.

Uzman Çavuşluktan Memurlar Geçiş Emsal Karar

                   T.C. 

                 İZMİR

BÖLGE İDARE MAHKEMESİ

İKİNCİ İDARİ DAVA DAİRESİ

ESAS NO       : 2018/…

KARAR NO    : 2018/…

İSTİNAF YOLUNA BAŞVURAN

(DAVACI)         : …

VEKİLİ             : …

KARŞI TARAF (DAVALI) : AYVALIK BELEDİYE BAŞKANLIĞI

VEKİLİ             : AV. CANAN YILMAZ

Vehbi Bey Mah. Gazinolar Cad. No:1 Ayvalık/BALIKESİR

İSTEMİN ÖZETİ         :3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununa tabi uzman çavuş olarak görev yaptıktan sonra istifa ederek Ayvalık Belediye Başkanlığında memur olarak göreve başlayan davacının, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 71 inci maddesi uyarınca yapılan intibak işleminin düzeltilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin ../../2017 tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açılan davada;  davacının lise mezunu olduğu ve lise mezunu olarak görev yapan bir devlet memurunun memuriyete başlangıç derece ve kademesi  13. derecenin 3. kademesi olması gerektiğinden, askeri personel olarak geçirilen hizmet süresi, askerlik hizmet süresi, memuriyet süresi (15 yıl, 5 ay, 11 gün) karşılığı her üç yıl için bir derece ve

kanun gereği verilen 1 derece birlikte hesap edildiğinde, davacının kazanılmış hak aylığının 7. derecenin 2. kademesi olarak belirlenmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık görülmediği, yukarıda yer verilen Yönetmelik hükümlerinde, uzman erbaş olarak geçirilen hizmet süresinin Devlet memurluğuna açıktan atamada dikkate alınacağı düzenlenmiş ise de, uzman erbaş olarak en son kazanılan derece ve kademenin kazanılmış hak olarak korunması gerektiği yönünde bir düzenlemeye aynı Yönetmelikte veya başka bir mevzuatta yer verilmediği gerekçesiyle davanın reddi yolunda verilen Balıkesir 1. İdare Mahkemesinin ../../2018 gün ve E:2017/…, K:2018/… sayılı kararının; işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek istinaf yoluyla incelenerek kaldırılması istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ      : Savunma verilmemiştir.

TÜRK  MİLLETİ  ADINA

Hüküm veren İzmir Bölge İdare Mahkemesi İkinci İdari Dava Dairesince işin gereği görüşüldü:

Dava, 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununa tabi uzman çavuş olarak görev yaptıktan sonra istifa ederek Ayvalık Belediye Başkanlığında memur olarak göreve başlayan davacının, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 71 inci maddesi uyarınca yapılan intibak işleminin düzeltilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin ../../2017 tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 71. maddesinde; “Memurların eşit dereceler arasında veya derece yükselmesi suretiyle sınıf değiştirmeleri caizdir. Bu şekilde sınıf değiştireceklerin geçecekleri sınıf ve görev için bu Kanunda veya kuruluş kanunlarında belirtilen niteliklere sahip olmaları şarttır. Bu durumda sınıfları değişenlerin eski sınıflarının derecesinde elde ettikleri kademelerde geçirdikleri süreler yeni sınıflardaki derecelerinde dikkate alınır.

Kurumlar, memurlarını meslekleri ile ilgili sınıftan genel idare hizmetleri sınıfına veya genel idare hizmetleri sınıfından meslekleri ile ilgili sınıfa, görev ve unvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle atayabilirler.

Eski sınıflarında, görev alacakları yeni sınıfa göre memurluğa daha yüksek bir derece ve kademeden başlamış olup da sınıf değiştirenlerin yeni görevlerindeki ilk ilerleme süreleri eski sınıflarında kazandıkları derece ve kademelere tekabül eden süre kadar uzatılır ve bu süre tamamlanıncaya kadar kendilerine sınıf değiştirmeleri sırasında bulundukları derecede kademe ilerlemesi verilmez. ” hükmüne yer verilmiş ve 74. maddesinin, son fıkrasında ise; 13.12.1960 tarihli ve 160 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi kapsamına giren kurumlarda çalışıp 657 sayılı Kanuna tabi olmayan personelden, hizmete giriş dereceleri 36 ncı madde ile tespit edilen giriş derecelerinin üzerinde olanların, ilk ilerleme ve yükselmeleri için kanuni bekleme sürelerine, bu dereceler arasındaki sürelere tekabül eden süre kadar ilave edileceği hükme bağlanmıştır.

Dava dosyasının incelenmesinden, davacının 10.12.2002 tarihinde, lise mezunu olarak Kara Kuvvetleri Komutanlığı emrinde 11. derecenin 2. kademesinde uzman çavuş olarak göreve başladığı,  5. derecenin 2. kademesinde görev yapmakta iken, 31/12/2014 tarihinde sözleşmesinin yenilenmemesi nedeniyle görevinden ayrıldığı ve 15.05.2015 tarihinde Ayvalık Belediye Başkanlığında 5. derecenin 2. kademesi ile memur olarak göreve başladığı,  15/11/2015 tarihinde intibakının düzeltilerek 7. derecenin 2. kademesine çekildiği, derece ve kademesinin düzeltilmesi istemiyle yaptığı ../../2017 tarihli başvurunun reddine ilişkin ../../2017 tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Açıklanan nedenlerle; davacının istinaf başvurusunun kabulüne, Balıkesir 1. İdare Mahkemesince verilen 15/03/2018 gün ve E:2017/563, K:2018/427 sayılı kararın kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü gösterilen ve davacı tarafından karşılanan 191,85-TL ilk derece dava yargılama gideri ile istinaf safhasında karşılanan 171,10-TL tutar ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 1.090,00 TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak, davacıya verilmesine, artan posta ücretinin HMK’nun 333. maddesi uyarınca yatırana iadesine, 18/10/2018 tarihinde, kesin olarak, oy birliğiyle  karar verildi.